به نقل از «آنا»

«ابن ایوب» طبیب سم‌شناس

تاریخ انتشار: ۶ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۴۱۷۹۴۲

جمال‌الدین عبدالله بن علی قادری المخزومی معروف به «ابن ایوب»، طبیب و محدث مسلمان است.

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا- بارها شنیده‌ایم که گذشته چراغ راه آینده است. این چراغ روشنگر مسیری است که به ساختن بنای تمدن ایرانی اسلامی می‌انجامد. چراغی که انوار روشنگرش حاصل تلاش صدها حکیم، هنرمند و فیلسوف مسلمان است که از قرن‌ها پیش خشت‌به‌خشت این بنای سترگ را روی هم گذاشته‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با شما مخاطب گرامی قراری گذاشته‌ایم تا هر روز به بهانه عددی که تقویم برای تاریخ آن روز به ما نشان می‌دهد، به زندگی یکی از مشاهیر و بزرگان تاریخ کهن ایران و اسلام مختصر اشاره‌ای کنیم تا بتوانیم پس از یک سال، با این انوار روشنگر چراغ تمدن و فرهنگ آشنا شویم. به این منظور هر روز صبح، بخشی از تاریخ کهن خود و افتخارات آن را مرور خواهیم کرد.

برای خوشه‌چینی از این خرمن دانش و فرهنگ،از جلد اول کتاب «تقویم تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران» تألیف دکتر علی‌اکبر ولایتی که به سال ۱۳۹۲ در انتشارات امیرکبیر به زیور طبع آراسته شده، بهره برده‌ایم.

جمال‌الدین عبدالله بن علی قادری المخزومی (782-868ق) معروف به «ابن ایوب»، پزشک و محدث شافعی مذهب است.

از جزئیات زندگی او آگاهی چندانی در دست نیست. نیای بزرگ او یوسف بن علی، به علت مصائب فراوانی که بر او وارد آمد، ایوب لقب گرفت. ابن ایوب در دمشق متولد شد، همان‌جا به تحصیل دانش پرداخت و قرآن را حفظ کرد. بعدها به قاهره رفت و در آنجا اقامت گزید.

در قاهره با اشخاص صاحب نفوذ دربار فاطمیان از جمله الزّین عبدالباسط و شیخ خانقاه، سید السّعدا روابط دوستی برقرار کرد. کتاب صحیح بخاری را که از جمله کتب مهم اهل سنت است، نزد ابن صدیق آموخت و خود برای جمعی دیگر درس گفت. درباره مفاد برخی احادیث با گروهی از محدثان قاهره از جمله محمد بن عبدالرحمان سخاوی، مناظراتی کرد. ابن ایوب از پدرش کرامات بسیاری نقل کرده و همچون او با عرفا، به ویژه ابن فارض و ابن عربی دشمنی می‌ورزیده است. ابن ایوب در 86 سالگی در قاهره درگذشت و در مقبره سیدالسعدا مدفون شد.

او آثاری در زمینه‌های گوناگون از جمله در دانش پزشکی، داروشناسی و اخلاق به جا گذاشته است که عبارت‌اند از:

1. دواءالنفس من التکسح، که مهم‌ترین اثر اوست و تألیف آن را در 835 به پایان رسانیده و شامل پنج فصل است: الف) شناخت مواد سمی؛ ب) خواص سموم و داروهای کشنده؛ ج) درمان عمومی در صورت نشناختن اصل سم؛ د) درمان مسمومیت‌های ناشی از سموم حیوانی و گیاهی و معدنی پس از شناخت آنها؛ هـ) چگونگی مبارزه با حشرات. فصل‌های چهارم و پنجم این کتاب به صورت کتابی مستقل، با عنوان صیانة‌الانسان من أذی المعدن و النبات و الحیوان درآمده است.

نسخه خطی این کتاب که در زمان حیات ابن ایوب استنساخ شده، در بانکیپور، کتابخانه عمومی شرق محفوظ است و نسخه خطی دیگری در پاریس و نسخه‌ای نیز در کتابخانه برلین نگه‌داری می‌شود.

2. نشراللّواء فی مقتضی الفصد و الدواء، که شامل یک مقدمه و نه فصل و یک خاتمه است که در آنها درباره دانش پزشکی و مطالب دیگر بحث شده است: مفهوم یاری خواستن از پزشک، علل انجام فصد، استفاده از دارو و قطع آنها، هدف از انجام عمل فصد، برتری فصد بر دارو، شرایط فصد، ضرورت پرهیز از خوابیدن در روزی که فرد عمل فصد را انجام داده، غلبه صفر بر بدن در هنگام عمل فصد و اینکه پرخونی و کم‌خونی را هم می‌توان با عمل فصد درمان کرد. نسخه خطی این اثر در کلکته هند نگه‌داری می‌شود و تاریخ استنساخ آن معلوم نیست.

3. سدالذرائع من القول بتأثیر الطبائع، که نسخه‌ای از آن در کتابخانه چستربیتی نگه‌داری می‌شود.

4. سیاسة الخَلق بتحسین الخُلق، که درباب علم اخلاق و در 10 فصل نگاشته شده است. از این کتاب نسخه‌ای خطی در برلین و نسخه‌ای دیگر در لیدن محفوظ است.

انتهای پیام/4104/

منبع: آنا

کلیدواژه: دکتر علی اکبر ولایتی تقویم تاریخ انتشارات امیر کبیر نسخه ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۴۱۷۹۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

معلم باید برای ارتقای معنوی و علمی خود و دیگران تلاش کند

ایسنا/گیلان نماینده ولی‌فقیه در استان گیلان با بیان اینکه معلم باید برای ارتقای معنوی و علمی خود و دیگران تلاش کند، گفت: یک معلم تا آخر عمر باید با کتاب، دفتر و قلمش مأنوس باشد، دانش‌آموز هم دلداده معلمی خواهد شد که علم و تقوا را در هم آمیخته باشد.

آیت‌الله رسول فلاحتی امروز، هشتم اردیبهشت‌ماه در دیدار با معلمان منتخب و نمونه استان که در سالن اجتماعات اداره‌کل آموزش و پرورش برگزار شد، ضمن تبریک روز معلم به همه معلمان و فرهیختگان این عرصه، به روایتی از کتاب سیر و سلوک منصوب به سید بحرالعلوم اشاره و اظهار کرد: طبق آموزه‌های این کتاب، امام سجاد(ع) فرمودند «کسی که برای تربیت خودش، حکیمی نداشته باشد که او را ارشاد کند به سوی هلاکت و تباهی خواهد رفت».

وی با بیان اینکه همه ما مدیون آموزش و خدمات معلمانی هستیم که در کودکی به ما خواندن و نوشتن آموختند، افزود: شاگردانی که در کلاس درس معلم حاضر می‌شوند تا خواندن و نوشتن و علم بیاموزند در آینده ممکن است بزرگان و دانشمندانی همچون شهید تهرانی‌مقدم شوند؛ شهیدی که موشک‌هایش امروز قادر است موشک‌های نقطه‌زن آمریکا در اقیانوس اطلس را هدف قرار دهد و او خود معلم جبهه مقاومت شد.

آیت‌الله فلاحتی با بیان اینکه طبق روایت امام سجاد(ع)، ما وظیفه داریم برای خودسازی خود تلاش کنیم و انسان برای رسیدن به کمالات باید در مسیرش یک همراه خوب داشته باشد و لذا در هرجا نیازمند به معلم هستیم، معلمی که به ما درس و پیام دهد، گفت: طبق روایتی دیگر از بزرگان «کسی‌که به استاد رسید نصف راهش را طی کرده است» یعنی پیدا کردن استاد خوب هم هنر است و ما همیشه نیازمند به معلم و استاد هستیم‌.

وی معلمی را شغل انبیاء دانست و با بیان اینکه معلم باید برای ارتقای معنوی و علمی خود تلاش کند، افزود: یک معلم تا آخر عمر باید با کتاب، دفتر و قلمش مأنوس باشد؛ دانش‌آموز هم دلداده معلمی خواهد شد که علم و تقوا را در هم آمیخته باشد و لذا دانش‌آموز همواره خود را مدیون چنین معلمی می‌داند.

نماینده ولی‌فقیه در استان گیلان خطاب به این معلمان زحمتکش گفت: پس از ارتقاء خود سعی کنید برای ارتقای علمی و معنوی دیگران، دانش‌آموزان و دانشجویان خود از هیچ تلاشی دریغ نکنید و هرآنچه که آموخته‌اید را انتقال دهید که اگر چنین نکنید حسادت و بخل ورزیده‌اید. اگر امروز نام و آثار بزرگانی همچون ابن‌سینا، خواجه نصیرالدین طوسی و علامه طباطبایی ماندگار شده به این دلیل است که‌ آنان تمام اندوخته‌های خود را در قالب تربیت شاگرد یا در قالب گفتار، نوشتار و کتاب انتقال داده و به بشریت عرضه کردند.

امام جمعه رشت با تأکید بر ضرورت همراهی‌ با نیکان و معلمان خوب تصریح کرد: به زیرمجموعه و شاگردان‌تان یاد دهید که با انسان‌ها و معلمان و استادان خوب خود همیشه ارتباط داشته باشند.

انتهای پیام