Web Analytics Made Easy - Statcounter

صراط:

جلوه‌هایی از رحمانیت و رأفت خدای متعال را می‌توان در منش و خلق‌وخوی پیغمبر اسلام صلی‌الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام مشاهده کرد. اما در این میان، حضرت ثامن الحجج امام علی بن موسی‌الرضا علیه السلام به طور ویژه به عنوان امام رئوف شناخته می‌شوند. در این باره از علامه محمدحسین طباطبایی رحمه‌الله علیه، صاحب کتاب شریف المیزان، دلیل این امر را پرسیدند و آن عالم بزرگوار پاسخ دادند که همه اهل بیت علیهم السلام رئوف هستند اما رأفت امام رضا علیه السلام بالحس است، به این معنا که خیلی زود احساس می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آن امام بزرگوار با هجرت تاریخی خود به سرزمین ایران، اسرار و فواید بسیاری را برای ما به ارمغان آوردند. گسترش کمی شیعیان در جهان و ارتقای کیفی معرفت و افزایش شناخت شیعیان از مقام امامت تا آماده کردن ایرانی‌ها به عنوان زمینه‌سازان ظهور در آخرالزمان، ازجمله برکات و اسرار این هجرت تاریخی است.

تسنیم در گفتگویی که با حجت‌الاسلام و المسلمین مسعود عالی، استاد حوزه علمیه و سخنران مذهبی، انجام داده به مرور بخش‌هایی از ابعاد شخصیتی حضرت ثامن الحجج امام علی بن موسی‌الرضا علیه السلام و زوایایی از هجرت تاریخی آن امام رئوف به خاک ایران پرداخته است. آن طور که این پژوهشگر اسلامی توضیح می‌دهد: «طبق فرموده ائمه اطهار علیهم السلام، زمینه‌سازان ظهور در آخرالزمان، ایرانی‌ها هستند. امام رضا علیه السلام با هجرت به ایران این زمینه را فراهم کردند. به خصوص که هم‌زمان با آن حضرت و پس از ایشان، امامزاده‌های بسیاری هم وارد ایران شدند و در سرتاسر کشور ما پخش شدند. به این ترتیب شرایط لازم فراهم شد تا ایران به عنوان پایگاهی برای اهل بیت علیهم السلام شود و تا آخرالزمان این مسیر را ادامه دهد.»

هجرت امام رضا علیه‌السلام به ایران

یکی از رویدادهای مهم در دوران امام رضا علیه السلام که اتفاقاً سرمنشاء خیرات و برکات بسیاری برای ما، ایرانی‌ها، در طول تاریخ شد ماجرای هجرت آن امام بزرگوار به خاک کشور ماست. چگونه این امکان در دوران حضرت ثامن الحجج علیه السلام مهیا شد و نه در دوران ائمه دیگر؟

در بررسی کلی ابعاد شخصیتی ائمه اطهار علیهم السلام همان گونه که در زیارت جامعه کبیره می‌خوانیم، همه آن‌ها معدن علم خدا بوده و خصوصیات تقوا و بزرگواری و بزرگ‌منشی را داشته و به بهترین و زیباترین صفات آراسته هستند.

منتها هر یک از ائمه اطهار علیهم السلام در دوران حیات خود در این دنیا، کاری را به عنوان فعل محوری و شاخصی انجام داده‌اند که باید مورد توجه قرار بگیرد. به عنوان مثال فعل محوری و کار شاخص امام حسن مجتبی علیه السلام، صلح آن حضرت بود که شیعه را حفظ کرده و یارانی را برای قیام امام حسین علیه السلام تربیت و جمع‌آوری کردند.

همچنین فعل محوری و شاخص امام حسین علیه السلام که اسلام را بیمه کرد، عاشورای آن حضرت بود. یکی دیگر از نقاط عطف در زندگی اهل بیت علیهم السلام در دوران امام رضا علیه السلام اتفاق افتاد که در قالب هجرت آن حضرت به ایران صورت گرفت.

نشانه‌های تحول معرفتی شیعیان در اثر آموزه‌های رضوی

هجرت تاریخی امام رضا علیه السلام چه تغییر و تحولی در معرفت مردم ایران نسبت به خاندان رسالت و امامت علیهم السلام ایجاد کرد؟ درواقع می‌خواهیم بدانیم نشانه‌های تحول معرفتی شیعیان در اثر آموزه‌های رضوی را در چه مواردی می‌توان مشاهده کرد؟

هجرت امام رضا علیه السلام به ایران، منشأ تحولی در میان شیعه شد که از لحاظ کمی و کیفی قابل بررسی است. از لحاظ کیفی، به این نتیجه می‌رسیم که امام رضا علیه السلام معرفت نسبت به اهل بیت علیهم السلام را در میان مردم ارتقاء دادند؛ یعنی تا قبل از امام رضا علیه السلام معرفت نسبت به امامت در میان خواص از یاران آن بزرگان بوده و عموم معرفت صحیحی از این جایگاه والا نداشتند.

اما از زمان امام رضا علیه السلام با سخنرانی‌هایی که آن حضرت در مسجد مرو، مناظراتی که مأمون ترتیب می‌داد و در جایگاه‌های دیگر انجام می‌دادند، معرفت به امامت ارتقا پیدا کرد به قدری که ظرفیت درک و شناخت شیعه به اندازه‌ای شد که بعد از امام رضا علیه السلام توانایی درک مفاهیم والای زیارت جامعه کبیره را که امام هادی علیه السلام آموزش دادند، پیدا کرد. مشخص است که شیعه توانایی درک معارف بالای امامت را پیدا کرد.

درک امامت در کودکی، از دستاوردهای رضوی است

یکی از نشانه‌های دیگر در معرفت شیعیان در اثر آموزه‌های امام رضا علیه السلام آن است که بعد از آن حضرت، خداوند امتحان درک امامت در کودکی را از شیعیان گرفت. چنانکه مشاهده می‌کنیم بعد از حضرت ثامن الحجج علیه السلام، امام جواد علیه السلام در هشت سالگی، امام هادی علیه السلام در حدود هشت سالگی و امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در پنج سالگی به امامت رسیدند.

همه این رویدادها بعد از امام رضا علیه السلام است و مشاهده می‌کنیم که شیعیان دچار تفرقه و انشعاب نشدند، بلکه با معرفت بالا این حقیقت را درک کردند که امام معصوم حتی اگر در کودکی به مقام امامت برسد باز هم توانایی علمی، عقلی و معنوی کسب این مقام را دارد.

از جهت کمی نیز جغرافیای تشیع را گسترش دادند، یعنی هم با هجرت به ایران، این سرزمین را به عنوان پایگاهی برای شیعه کردند و هم طبق سیره امام باقر و امام صادق علیهماالسلام شاگردان و نمایندگانی را به سرزمین‌های دیگر می‌فرستادند. به این ترتیب شبکه وکالت در زمان امام رضا علیه السلام به اوج خود رسید.

به این ترتیب که نمایندگان و وکلای آن بزرگواران در محدوده بزرگی که از شمال آفریقا تا جزیره العرب، ایران، عراق، ماوراءالنهر و بسیاری سرزمین‌های دیگر فعالیت می‌کردند که به عنوان مرجع باشند و مردم در امور دینی به ایشان مراجعه کنند. این ارتقاء کمی و کیفی با هجرت امام رضا علیه السلام به ایران اتفاق افتاد.

توجه ائمه اطهار علیهم‌السلام به مردم ایران

نکته دیگری که قابل بررسی است، آن است که سرزمین ایران در طول تاریخ اسلام مورد توجه ائمه اطهار علیهم السلام بوده. ازجمله در زمان امام رضا علیه السلام با هجرت آن حضرت، این توجه نمود بیشتری پیدا کرد.

برای بررسی این موضوع باید به روایت معتبری توجه داشته باشیم که طبق فرموده ائمه اطهار علیهم السلام، زمینه‌سازان ظهور در آخرالزمان، ایرانی‌ها هستند. امام رضا علیه السلام با هجرت به ایران این زمینه را فراهم کردند.

به خصوص که هم‌زمان با آن حضرت و پس از ایشان، امامزاده‌های بسیاری هم وارد ایران شدند و در سرتاسر کشور ما پخش شدند. به این ترتیب شرایط لازم فراهم شد تا ایران به عنوان پایگاهی برای اهل بیت علیهم السلام شود و تا آخرالزمان این مسیر را ادامه دهد.

ابعاد شخصیتی امام رضا علیه‌السلام

با توجه به این‌که خصلت رأفت و علم در میان تمام ائمه اطهار علیهم السلام رواج دارد و آن بزرگان به این صفت آراسته و شناخته‌شده هستند، چرا امام رضا به خصوص به امام رئوف و عالم آل محمد علیهم السلام مشهور هستند؟

می‌دانیم که مأمون با حیله و سیاست غلط خود، امام رضا علیه السلام را مجبور به پذیرش ولایتعهدی کرد. امام رضا علیه السلام از این فرصت برای ترویج معارف شیعی به بهترین وجه بهره بردند. درواقع چون آن حضرت ولیعهد محسوب می‌شدند، معارف را بدون اینکه ممنوعیتی در ابراز و ترویج آن باشد، تعلیم داده و گسترش دادند.

دعای امام رضا علیه‌السلام برای بچه‌دار شدن مأمون و همسرش

در مورد رئوف بودن چطور؟

این پرسش را از مرحوم علامه طباطبایی رحمه‌الله علیه هم پرسیده بودند و ایشان پاسخ داده بودند که همه ائمه اطهار علیهم السلام رئوف هستند اما رأفت اما رضا علیه السلام بالحس است، یعنی انسان زود آن را حس می‌کند.

آن حضرت مظهر رأفت و رحمت خداوند است، هم رأفت رحمانیه و گستره خداوند متعال به طوری که حتی مأمون هم از آن بهره‌مند شد. به طوری که او به امام رضا علیه السلام مراجعه کرد و گفت از این همسرم، فرزندی ندارم. حضرت دعا کرده و فرمودند: «به دنیا می‌آید.» تا یک سال بعد که فرزند مأمون به دنیا آمد و به این ترتیب امام رضا علیه السلام حتی دشمن خود را از رحمت و رأفت گستره خداوند منع نکرد.

همچنین امام رضا علیه السلام مظهر رأفت رحیمیه هستند که به شیعیان خاص که به آن حضرت توجهی داشته و با ائمه اطهار علیهم السلام اتصال بیشتری داشته باشند، رأفت و رحمت خاص شامل حال آن‌ها می‌شود.

با این توضیحات، ما ایرانی‌ها چگونه باید حق امام رضا علیه السلام مبنی بر اینکه زیر سایه رأفت و رحمت آن حضرت زندگی می‌کنیم را ادا کنیم؟

فرصت خوبی است برای ما و مردمی که داخل ایران زندگی می‌کنیم، در عین حال که به همه ائمه اطهار علیهم السلام ارادت داریم ولی چون مدیون امام رضا علیه السلام هستیم و سایه آن حضرت بالای سر ما هست، خوب است هر روز سلام و زیارت مختصری ولو از دور به جا بیاوریم. مناسب است این کار بعد از نمازها انجام شود.

تأکید بر زیارت حضوری حضرت ثامن‌الحجج علیه‌السلام

به موضوع زیارت اشاره کردید. در این خصوص این پرسش مطرح است که اجر و قربی که در اثر زیارت نصیب فرد می‌شود تنها در زیارت حضوری به دست می‌آید؟ چنانکه پیغمبر اکرم صلی‌الله علیه و آله فرموده‌اند «پاره‌ای از تن من در سرزمین خراسان دفن خواهد شد؛ هیچ گناهکار و محزونی او را زیارت نمی‌کند مگر اینکه حزنش برطرف خواهد شد.» چنین برکت و نعمتی تنها در زیارت حضوری به دست می‌آید و نصیب همه افرادی می‌شود که وارد حرم مطهر می‌شوند و یا مخصوص زائران خاص آن حضرت است و در زیارت از راه دور هم کسب می‌شود؟

شکی نیست که زیارت نزدیک با زیارت از راه دور تفاوت دارد. چون جایی که جسم و بدن مطهر معصوم علیه السلام دفن است، عنایت ویژه وجود دارد. چنانکه این اتفاق در مورد غیر معصوم هم صدق می‌کند، اولین جایی که روح متوفی در عالم پایین توجه دارد، منطقه‌ای است که جسم او در آنجا قرار دارد. چراکه روح مدتی با جسم بوده و اتحادی میان روح و جسم برقرار بوده.

به هر حال جسم شخص معصوم با طهارت و پاکی و در حال ایمان مداوم و محکم بوده، پس اولین توجهی که روح به عالم دنیا دارد، جایی است که جسم ایشان قرار دارد. لذا در روایات می‌خوانیم که «بر مزار پدر و مادر بروید و در آنجا دعا کنید.» درواقع حضور بر سر مزار خصوصیت و اثری دارد که در جاهای دیگر این تأثیر وجود ندارد.

در مورد ائمه اطهار علیهم السلام نیز همین گونه است. به عنوان مثال در روایات نقل شده که 124 هزار پیغمبر خدا علیهم السلام در شب جمعه به سرزمین کربلا می‌آیند. درواقع در جایی که جسم مطهر امام حسین علیه السلام قرار دارد، مورد عنایات خاصی است که رسولان الهی علیهم السلام آن نقطه از زمین را به عنوان محل زیارت قرار می‌دهند؛ بنابراین زیارت از نزدیک، برکات و عنایات خاص بسیاری دارد.

ضرورت زیارت از دور در صورت عدم امکان زیارت حضوری

در عین حال، آنچه مهم است اصل زیارت است. به این معنا که اگر امکان زیارت حضوری را پیدا نکرد، از دور زیارت کند. چراکه طبق روایات، زیارت نوعی وفای به عهد است. هر امامی عهدی بر عهده شیعیان خود دارد و تکمیل وفای به عهد در قالب زیارت آن بزرگواران اتفاق می‌افتد.

پس وفای به عهد کردن در قالب زیارت به این دلیل است که انسان جهت‌گیری خود را گم نکند. ممکن است کسی نماز بخواند و روزه بگیرد، اما باید دانست این کار را خوارج هم که با اهل بیت علیهم السلام سر و کار نداشتند، انجام می‌دادند و بر آن تأکید داشتند؛ اما جهت‌گیری آن‌ها، باطل و پشت به خداوند است. مهم آن است که انسان ولایت داشته و رو به خدا حرکت کند.

داشتن ولایت اهل بیت علیهم السلام و حفظ آن، باعث محفوظ ماندن جهت انسان می‌شود و زیارت، وفای به عهدی است که جهت‌گیری را تصحیح و کنترل می‌کند. از این جهت بسیار مهم است که انسان مقید به زیارت امامان معصوم علیهم السلام باشد.

اولویت آن است که زیارت از نزدیک اتفاق بیفتد، اما اگر امکان آن نبود، ارتباط مداوم برقرار کردن، وفای به عهد اهل بیت علیهم السلام داشتن، جهت‌گیری صحیح و همراه بودن با ولی خدا علیه السلام فوایدی است که ولو از دور برای انسان به دست می‌آید.

منبع: صراط نیوز

کلیدواژه: هجرت تاریخی امام رضا شیعیان هجرت امام رضا صراط ائمه اطهار علیهم السلام امام رضا علیه السلام امام رضا علیه السلام اهل بیت علیهم السلام حضرت ثامن الحجج هجرت تاریخی زیارت حضوری وفای به عهد ایرانی ها الله علیه جهت گیری آن حضرت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.seratnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «صراط نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۵۰۰۲۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دلایل توصیه ائمه(ع) به زیارت حضرت عبدالعظیم(ع)

شاید بسیاری از زائران آستان حضرت عبدالعظیم (ع) ندانند که در روایات از ائمه(ع) آمده که ثواب زیارت آن حضرت برابر با زیارت امام حسین(ع) است اما چرا حضرت عبدالعظیم (ع) راهی شهر ری شدند و چه نقشی در ترویج معارف دین در این منطقه داشته و چگونه به جایگاهی رسیدند که چنین مورد عنایت و لطف ائمه(ع) قرار گرفتند؟

حجت‌الاسلام ابوالفضل حافظیان، نویسنده «مأخذشناسی حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) و شهر ری» که فهرست‌نویسی نسخه‌های خطی کتابخانه حضرت عبدالعظیم را برعهده داشته است به معرفی تعدادی از کتاب‌هایی پرداخت که در خصوص حضرت عبدالعظیم (ع) نوشته شده است و گفت: شیخ عزیزالله عطاردی کتابی با عنوان «عبدالعظیم حسنی حیاته و مسنده» (زندگانی حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) و روایات او) نوشته است که کتاب ارزشمندی است. همچنین کتاب احوال حضرت عبدالعظیم حسنی نوشته شده توسط علی قلی‌میرزا اعتماد السلطنه قاجار که اخیراً به چاپ رسیده و کتاب «جنات النعیم فی احوال سیدالشریف عبدالعظیم»، نوشته مولامحمد اسماعیل کزازی اراکی نیز از دیگر کتاب‌های خوب در خصوص حضرت عبدالعظیم(ع) است. این کتاب قبلاً به صورت چاپ سنگی چاپ شده بود اما بعدها در کنگره حضرت عبدالعظیم حسنی با تصحیح و شکل جدید به چاپ رسید که در این کتاب به صورت مفصل به شخصیت آن حضرت پرداخته شده است.
 

پیدا شدن نسخه کهن روایات حضرت عبدالعظیم

وی با اشاره به اینکه در خصوص حدیث عرض دین نیز مرحوم آیت‌الله صافی گلپایگانی  در کتابی به شرح این حدیث پرداخته‌ گفت: اخیراً در کتابخانه‌ای در خارج از ایران نسخه خطی کهنی پیدا شده که روایاتی که حضرت عبدالعظیم(ع) روایت کرده‌اند در آن آمده بود. این جزوه نیز تصحیح و به چاپ رسیده است.

این متخصص کتاب‌شناسی و نسخه‌شناسی در پاسخ به این سؤال که آیا احتمال دارد منابع کهنی در خصوص حضرت عبدالعظیم(ع) وجود داشته باشد که هنوز شناسایی نشده است؟ گفت: بله؛ حتماً منابعی در تاریخ اهل بیت(ع) وجود دارد که هنوز شناسایی نشده‌اند یا نسخه‌ای از آن به دست نیامده است. کتاب‌هایی وجود دارد که به صورت مستقل به شخصیت ایشان پرداخته و کتاب‌هایی نیز داریم که در خصوص اصحاب و روایات ائمه(ع) نوشته شده است که در این کتاب‌ها نیز از حضرت عبدالعظیم(ع) یاد شده و روایاتی که ایشان نقل کرده‌اند را بیان کرده‌اند. در کتاب‌هایی که برای شرح حال رُوات نوشته شده است نیز نام عبدالعظیم(ع) آمده و از مراتب علمی و معنوی ایشان نیز سخن گفته شده است.

حجت‌الاسلام حافظیان در پاسخ به این سؤال که چرا حضرت عبدالعظیم(ع) ری را به عنوان مقصد هجرت خود انتخاب کرده بود؟ گفت: آن حضرت از سوی ائمه(ع) به شهرها و سرزمین‌های مختلف رفته و به تبلیغ دین می‌پرداخت. به همین جهت خلیفه عباسی قصد کشتن ایشان را داشت و حضرت عبدالعظیم در حال خوف و ترس از سامرا خارج شدند و تصمیم گرفت به سمت ایران بیاید.

وی ادامه داد: یکی از دلایلی که بزرگانی از اهل بیت(ع) و اصحاب ائمه(ع) ایران را برای هجرت انتخاب می‌کردند این بود که دوست داشتند به دیدار و زیارت امام رضا(ع) بروند و لذا امامزادگان فراوانی در شهرهای مختلف ایران وجود دارد که به قصد زیارت امام رضا(ع) وارد ایران شدند اما در بین راه در اثر بیماری وفات یافته‌اند و یا به شهادت رسیدند.
چرا حضرت عبدالعظیم به ری مهاجرت کرد

این پژوهشگر و مؤلف یکی از دلایل انتخاب ری توسط حضرت عبدالعظیم(ع) را ارتباطات خوب مردم ری با ائمه(ع) عنوان کرد و گفت: مردم ری با امام جواد(ع) در ارتباط بودند و سؤالات خود را برای ائمه اطهار(ع) ارسال می‌کردند. رسول جعفریان کتابی به نام مکتب و میراث شیعیان ری نوشته است که در این کتاب به علت مهاجرت حضرت عبدالعظیم(ع) به ری و ارتباط اهالی آن با ائمه اطهار اشاره کرده است. بنابراین شهر ری می‌توانست محل مناسبی برای ورود حضرت عبدالعظیم(ع) باشد و ایشان از دست حکومت عباسی در امنیت باشد.

وی ادامه داد: طبق روایاتی نیز امام رضا(ع) دستور دادند که حضرت عبدالعظیم(ع) به ری بروند و معارف دینی را در آنجا تبلیغ کنند. البته ممکن است این دستور از سوی امام هادی(ع) صادر شده باشد. شهر ری بعد از این تاریخ نیز مرکز شیعه بوده و مدارس شیعی در آنجا وجود داشته و بزرگان زیادی از آنج برخاسته‌اند مثل مرحوم کلینی و شیخ صدوق که این نشان می‌دهد شهر ری مرکزی برای تشیع در جهان اسلام بوده است.

حجت‌الاسلام حافظیان در پاسخ به این سؤال که چند سال حضرت عبدالعظیم در ری حضور داشتند؟ گفت: بر اساس آنچه در کتاب‌های تاریخی آمده حدس زده می‌شود که ایشان در حدود سال‌ 250 قمری به ایران آمده است. وفات ایشان را برخی از بزرگان در سال 252 قمری ذکر کرده‌اند. بنابراین حدود یک سال یا کمی بیشتر در ری بودند؛ البته مدتی نیز به صورت مخفیانه در منزل یکی از شیعیان زندگی می‌کردند و گاهی به صورت پنهانی از منزل خارج می‌شدند و به زیارت حضرت حمزه می‌رفتند و می‌فرمودند ایشان از اولاد امام کاظم(ع) است.


وی افزود: یکی از دلایلی که ایشان به ری آمد این است که مرقد امامزادگان در آنجا بوده و این مسئله نشان‌دهنده ارادت مردم ری به اهل بیت(ع) است. بعد از مدتی زندگی مخفیانه، مردم با حضرت عبدالعظیم(ع) آشنا می‌شوند و برای دریافت معارف دینی نزد ایشان می‌روند.

نویسنده کتاب «رسائل فی درایة الحدیث» ادامه داد: روایاتی که ایشان از اهل بیت(ع) نقل کرده‌اند به خصوص حدیث عرض دین که در آن معارف اسلامی درج شده است جنبه آموزشی مهمی برای شیعیان در طول تاریخ و به خصوص برای شیعیان آن عصر داشته است.
نسبی که به امام حسن مجتبی می‌رسد

وی به نسب حضرت عبدالعظیم (ع) نیز اشاره کرد و گفت: نسب ایشان با چهار واسطه به امام حسن مجتبی(ع) می‌رسد و ایشان ارتباط بسیار زیادی با امام جواد(ع) و امام هادی(ع) داشتند و بیشتر وقتشان را در همراهی با ائمه اطهار(ع) می‌گذرانده و معارف دینی را از حضرات کسب و به مردم منتقل می‌کرده است؛ بنابراین وقتی چنین شخصیتی وارد شهری شود که مردم آن شهر نیز علاقه‌مند به معارف شیعه هستند، خیلی می‌تواند مؤثر واقع شوند.

این مؤلف و پژوهشگر دینی عنوان کرد: شخصی نزد امام هادی(ع) رفت و سؤالاتی در خصوص معارف دینی پرسید؛ امام هادی(ع) وی را به حضرت عبدالعظیم(ع) ارجاع داد و فرمود شما که در شهر ری شخصیتی مثل عبدالعظیم دارید، سؤالاتتان را می‌توانید از وی بپرسید. این مسئله نشان می‌دهد که حضرت عبدالعظیم(ع) این موقعیت را داشته که به ترویج احکام دینی بپردازد.

حجت‌الاسلام حافظیان خاطرنشان کرد: اطلاعات تاریخی گسترده‌ای در خصوص فعالیت‌های آن حضرت در آن دوران در شهر ری نداریم اما وجود چنین شخصیتی در شهر ری می‌تواند واسطه مستقیمی با اهل بیت(ع) برای مردم باشد.

وی در پاسخ به این سؤال که چرا ائمه(ع) بعد از وفات حضرت عبدالعظیم(ع) تلاش می‌کردند که ایشان را به مردم بشناسانند؟ گفت: در روایات است که زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) در ثواب با زیارت امام حسین(ع) برابری می‌کند. همچنین نقل شده است که کسی که به زیارت ایشان برود بهشت بر او واجب می‌شود؛ این روایات نشان می‌دهد حتی پس از وفات حضرت عبدالعظیم(ع) ائمه(ع) تلاش می‌کردند ایشان را به مردم بشناسانند.
حرم حضرت عبدالعظیم (ع) محل استجابت دعا

این پژوهشگر ادامه داد: بیشتر علمای شیعه و رجالیون در کتاب‌هایشان به مقامات حضرت عبدالعظیم(ع) اشاره کرده‌اند و بزرگانی مثل مرحوم میرداماد فرموده‌اند که حرم حضرت عبدالعظیم (ع) محل استجابت دعا است. اینکه ائمه(ع) به زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) را توصیه می‌کردند نشان‌دهنده عظمت شخصیت ایشان است و این ظرفیت وجود داشت که مرقد ایشان محوریتی برای اجتماعات شیعیان پیدا کند.

وی در خصوص اینکه چرا در حدیث آمده است که زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) در ثواب، شباهت به زیارت امام حسین(ع) دارد، گفت: علمای بزرگ در این خصوص دلایل مختلفی را بیان کرده‌اند. جناب شیخ صدوق این روایت را در ثواب‌الاعمال آورده است. در کامل‌الزیارات نیز این حدیث آمده است. در لئالی الاخبار از امام رضا(ع) نقل شده است که «هر کسی بعد از وفاتم مرا زیارت کند من برای او بهشت را ضمانت می‌کنم و کسی که قادر بر زیارت من نیست پس به زیارت برادرم عبدالعظیم حسنی در ری برود» که نشان‌دهنده عظمت شأن و مقام ایشان است. همچنین در همین کتاب آمده است که امام رضا(ع) فرموده است اگر عاجز شدید از زیارت جدم حسین(ع) سید زاهد عابد جناب عبدالعظیم را در ری زیارت کنید که این کفایت می‌کند تو را از زیارت سیدالهشداء (ع).

حجت‌الاسلام حافظیان ادامه داد: یکی از ادله‌ای که برای مشابهت زیارت حضرت عبدالعظیم با زیارت سیدالشهداء(ع) نقل شده این است که در زمان امام هادی(ع) حکومت عباسی برای زیارت امام حسین(ع) شرایط بسیار سختی در نظر گرفته بودند و چه بسا شیعیانی که در راه زیارت سیدالشهداء به شهادت می‌رسیدند. به دلیل اینکه زیارت حضرت سیدالشهداء از بلاد مختلف بسیار سخت و تهدید آمیز و برای شیعیان خطرناک بود، ائمه(ع) شیعیان علاقه‌مند به زیارت سیدالشهداء را ترغیب می‌کردند که به زیارت حضرت عبدالعظیم بروند که وی هم از بزرگان منسوب به اهل بیت(ع) است.

وی افزود: البته احادیث مشابه این حدیث نیز در منابع شیعی آمده است. مثلاً از امام رضا(ع) نقل شده است که هر کس خواهرم حضرت معصومه(س) را در قم زیارت کند مانند این است که مرا زیارت کرده است. پس زیارت منسوبان به اهل بیت(ع) همانند زیارت خود اهل بیت(ع) ثواب دارد و چون به خاطر محبت به اهل بیت(ع) به زیارت بستگان اهل بیت(ع) می‌روند این ثواب زیارت اهل بیت(ع) را درک می‌کنند.

حجت‌الاسلام حافظیان تصریح کرد: البته این حدیث دلالت بر این نمی‌کند که شأن حضرت عبدالعظیم دقیقا برابر با امام حسین(ع) باشد. بلکه این معنا را می‌رساند که چون زیارت امام حسین(ع) در آن زمان مشکل بوده به جهت اینکه شیعیان علاقه‌مند به اهل بیت(ع) محل اجتماعی با هم داشته و به یاد اهل بیت(ع) باشند به آنها توصیه می‌شد که به زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) بروند.

وی در پایان تصریح کرد: در هر محلی وقتی امامزاده‌ای به خاک سپرده شده در طی قرون آنجا محل اجتماع شیعیان بوده و تأثیر ژرفی بر بقای شیعه داشته است.
 

منبع: ایکنا (خبرگزاری بین‌المللی قرآن)

دیگر خبرها

  • اکسيري که قهرمانان را جاويدان مي کند
  • امت اسلام در کنار همدیگر به یک دشمن واحد توجه کنند
  • فضیلت زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)
  • حضرت نجمه خاتون علیهاالسلام، مصداقی برای آیه شریفه تطهیر است
  • چرا زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی برابر با زیارت امام حسین (ع) است؟
  • حضرت فاطمه زهرا (س) و مادران شهدا الگوی دختران جامعه است
  • افتتاح دوره های شرح و تفسیر نهج البلاغه در شهر دولت آباد
  • دلایل توصیه ائمه(ع) به زیارت حضرت عبدالعظیم(ع)
  • ترمیم حرم‌ مطهر ائمه تعظیم شعائر اسلامی است
  • دلیل عظمت شاه عبدالعظیم حسنی (ع) چه بود؟