سنجابی خطاکار بود اما خیانتکار نبود

۱۳ تیر، سالگرد درگذشت دکتر کریم سنجابی است که از زمان تشکیل دولت موقت در ۱۵بهمن ۱۳۵۷ به ریاست مهندس مهدی بازرگان تا ۲۷ فروردین ۱۳۵۸، نامش به‌عنوان اولین وزیر امور خارجه دولت موقت و اولین وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ثبت است.

به گزارش ایسنا، روزنامه شرق در ادامه نوشت: «کریم سنجابی در سال ۱۲۸۳ در ماهی‌دشت کرمانشاه چشم به جهان گشود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

پدربزرگش شیرمان (صمصام‌الملک) و پدرش سردار ناصرخان سنجابی (قاسم) از سران ایل غیور سنجاب بود که در سال‌های جنگ جهانی اول دلیرانه از استقلال و تمامیت ارضی ایران پاسداری کردند. سال ۱۳۰۰ خورشیدی در تهران به مدرسه علوم سیاسی که ریاستش با زنده‌یاد علی‌اکبر دهخدا بود، وارد شده و در کنار زنده‌یادان دکتر سیدعلی شایگان‌ شیرازی، احمد و غلامحسین مصدق و سیدمحمدباقر حجازی به تحصیل می‌پردازد. در سال ۱۳۰۷ در کنکور اعزام به خارج از کشور دانشجویان شرکت کرد و پس از قبولی به همراه دکتر سیدعلی شایگان‌ شیرازی به فرانسه سفر می‌کند.

سنجابی دوره شش‌ساله تحصیل در فرانسه را با موفقیت طی می‌کند و از پایان‌نامه دکترای خود با عنوان اقتصاد روستایی و نظام زمینداری در ایران دفاع می‌کند. پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۱۴ در دانشکده حقوق دانشگاه تهران به سمت دانشیاری منصوب می‌شود و کرسی «حقوق اداری» را به خود اختصاص می‌دهد. پس از شهریور ۱۳۲۰ همراه تعدادی از دوستانش مانند دکتر شایگان، دکتر مهدی آذر، شهید نورانی، دکتر مسعود ملکی، دکتر محمدحسین علی‌آبادی، جمعیت «نهضت انقلابی ملی» را پایه‌گذاری می‌کنند. این جمعیت در گفت‌وگو با سران سه حزب پیکار، استقلال، میهن‌پرستان، حزبی جدید به نام «میهن» را تشکیل دادند. سنجابی در مهر ۱۳۲۸ به دعوت مرحوم دکتر محمد مصدق در اعتراض به برگزارنشدن انتخابات آزاد در برابر کاخ مرمر و تشکیل جبهه ملی ایران پاسخ مثبت داد و در گروه پایه‌گذاران جبهه ملی ایران قرار گرفت. پس از روی‌ کار آمدن دولت مصدق، به سمت وزارت فرهنگ منصوب شد. او در دوران کوتاه مسئولیتش به تکمیل آرامگاه ابن‌سینا و تهیه مقدمات برگزاری جشن هزاره ابن‌سینا مبادرت ورزید.

سنجابی در جنبش ملی‌شدن صنعت نفت با سمت قاضی دیوان داوری لاهه، بزرگ‌ترین و فراموش‌ناشدنی‌ترین خدمتش به ملت ایران را در تاریخ برای همیشه ثبت می‌کند. کریم سنجابی در انتخابات دوره هفدهم مجلس شورای ملی از حوزه کرمانشاه برگزیده می‌شود و در دی ۱۳۴۱ به عضویت شورای مرکزی و هیات اجرایی جبهه ملی درمی‌آید. جبهه ملی در ششم بهمن ۱۳۴۱بیانیه‌ای در مخالفت با طرح اصلاحات ارضی و لوایح شش‌گانه موسوم به انقلاب سفید صادر می‌کند و متعاقب این بیانیه در عصر ششم بهمن ۱۳۴۱ سنجابی بار دیگر همراه سران و رهبران جبهه ملی و نزدیک به ۱۵۰ نفر از هموندان جبهه ملی بازداشت و تا ۱۸ شهریور ۱۳۴۲ زندانی می‌شود. در آبان ۵۷ همراه همسرش و مرحوم حاج محمود مانیان برای دیدار با امام خمینی(ره) راهی پاریس (دهکده نوفل‌ لوشاتو) می‌شود و بیانیه سه‌ماده‌ای جنجالی و تاریخی‌اش را صادر می‌کند.

پس از بازگشت به ایران در نشست شورای مرکزی جبهه ملی ایران بیانیه سه‌ماده‌ای به اتفاق آرا به‌عنوان منشور سیاسی جبهه ملی تصویب می‌شود (خاطرات عبدالکریم انواری) و همه اعضای شورا آن را امضا می‌کنند اما سنجابی همراه داریوش فروهر بازداشت می‌شود. او با پیروزی انقلاب اسلامی و تشکیل دولت موقت به ریاست مرحوم مهندس بازرگان، به سمت اولین وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی از سوی آن مرحوم منصوب می‌شود اما به ‌دلیل اختلاف در اسفند ۱۳۵۷ استعفا می‌دهد که با مخالفت امام خمینی‌(ره) مواجه می‌شود و با توصیه ایشان این تصمیم به پس از برگزاری رفراندوم جمهوری اسلامی در فروردین‌ سال ۱۳۵۸موکول می‌شود و سرانجام با این استعفا در اردیبهشت ۱۳۵۸ موافقت شد.

دکتر سنجابی در نخستین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه کرمانشاه موفق به راهیابی به مجلس شد اما اعتبارنامه او رد شد و آن مرحوم نتوانست حضور یابد. او در مرداد ۱۳۶۱ ایران را برای همیشه ترک کرد و بنا بر خاطرات حجت‌الاسلام محمود دعایی، تلاش‌های او نیز برای بازگرداندن دکتر سنجابی ناکام ماند.

دکتر سنجابی علاوه بر شخصیت ملی و مصدقی‌اش و تخصص در رشته حقوق و تألیفاتش در این حوزه، ترجمه تاریخ عقاید اقتصادی نوشته شال ریست (۲ جلد)، «ایل سنجاب» و «امیدها و ناامیدی‌ها» را که خاطرات سیاسی او نیز هست، نگاشته است. در سال‌های دفاع مقدس و با وجود دوری از وطن و زادگاهش، بارها با صدور بیانیه، ایل سنجاب را تشویق به ادامه مقاومت و ‌ایستادگی در برابر ارتش متجاوز عراق کرد و در پاسخ به فراخوان‌های سازمان‌های تروریستی به‌ویژه سازمان منافقین پاسخ منفی داد؛ چراکه بر این باور بود حکومتی که با خشونت و اسلحه به دست بیاید، با خشونت و اسلحه و آدم‌کشی هم حفظ می‌شود.

سنجابی مانند همه انسان‌ها خطاکار بود اما خیانت‌کار نبود. میهن‌پرست، ایران‌دوست و مصدقی بود و باقی ماند و همیشه از سرنگونی نظام شاهنشاهی و پهلوی و پیروزی انقلاب دفاع کرد. سرانجام این چهره ملی در ۱۳ تیر ۱۳۷۴ پس از ۹۲ سال زندگی به دیار باقی شتافت.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: جبهه ملی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۵۲۶۵۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

محسن رضایی: تک‌روی و سهم‌خواهی به نظام و مردم آسیب می‌زند

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر اینکه تک‌روی و سهم‌خواهی آسیب بزرگی به نظام و مردم خواهد زد، گفت: امروز بشدت نیازمند عقلانیت جمعی در اشخاص و درون جریانات سیاسی کشور هستیم.

به گزارش ایسنا، محسن رضایی در آستانه برگزاری دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی در دیدارهای جداگانه با داوری و روح الامینی، دبیر و معاون امور استان‌های شانا و دبیران جریانات سیاسی دیگر بر وحدت گروه‌های انقلابی تاکید کرد.

وی در دیدار با نادی، جراره و شورای مرکزی شریان، رائفی پور و سعید محمد و شورای مرکزی صبح ایران و احمد نادری و شورای مرکزی جماران گفت: باید از رویش‌های انقلاب استقبال و از هرنوع تفرقه جلوگیری کرد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر ضرورت حفظ وحدت در جبهه انقلاب، افزود: همبستگی و برادری از ارزش‌های اصیل انقلاب اسلامی است که امروز بیش از هر زمانی باید مورد توجه باشد و اکنون ملت و نظام، نیازمند صف فشرده نیروهای انقلاب و کارآمدی جبهه انقلاب است و راه آن قاعده‌محوری به جای شخص‌محوری است.

وی با یادآوری شرایط حساس کشور پس از طوفان الاقصی و عملیات «وعده صادق» اظهار کرد: موقعیت ایران در غرب آسیا بیش از گذشته تعیین‌کننده شده است، بنابراین فرصت‌ها و تهدیدات جدیدی درمقابل کشور قرار گرفته است. در چنین شرایطی وحدت نیروهای انقلاب و تلاش همگانی برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور رمز عبور از تهدیدات و بهره‌برداری از فرصت‌هاست. هر نوع تک‌روی و سهم‌خواهی آسیب بزرگی به نظام و مردم خواهد زد. امروز بشدت نیازمند عقلانیت جمعی اشخاص و جریانات سیاسی کشور هستیم.

رضایی با تاکید بر اهمیت مشارکت مردم در انتخابات گفت: انتخابات مجلس‌ باوجود شرایط سخت اقتصادی با حضور مردم انجام شد که نشان دادند تنها راه اصلاح کشور انتخابات و مردم‌سالاری است. حضور سلیقه‌های مختلف سیاسی، مشارکت مردم را جدی‌تر و بیشتر می‌کند.

وی گفت: رقابت باید برادرانه و به دور از منازعه باشد. انتقادات باید منصفانه و همراه با ضوابط اخلاقی صورت گیرد و فضا برای رویش‌های جدید مهیا باشد. تحمل سلیقه‌های سیاسی علامت بلوغ عقلانیت گروه‌های سیاسی است.

در این نشست‌های جداگانه نادی و جراره از شریان، احمد نادری از جماران، رائفی‌پور و سعید محمد از صبح ایران، با تشریح روند شکل‌گیری جریان‌ها و تشکل‌های خود، به بررسی اجمالی دور اول انتخابات و برخی گله‌مندی‌ها پرداختند و آمادگی خود برای گفت‌وگو با سایر گروه‌های جبهه انقلاب را اعلام کردند.

محسن رضایی نیز در جلسه با داوری و روح الامینی، دبیر و معاون امور استان‌های شانا، بر وحدت همه گروه‌های جبهه انقلاب ازجمله شانا، پایداری، شریان، جماران، صبح ایران و تحول‌خواهان وسایر گروه‌ها تأکید کرد و اعضای شانا هم نظراتشان را بیان کردند.

انتهای پیام