حاشیه نشینی، واقعیت یا معضل؟/ چاردیواری‌ هایی که تنها حکم سقف را دارند

کردستان از استان‌هایی است که سایه حاشیه‌نشینی بر شهرهای مختلف آن سنگینی می‌کند؛ بافت حاشیه‌ای شهر سنندج متشکل از ۱۷ محله است که به طور عمده دامنه ارتفاعات و تپه‌های شمال، شمال شرقی و شرق و جنوب را تصرف کرده‌اند.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از کردتودی، حاشیه نشینی را مترادف زاغه نشینی، محله‌های تهی دست، اسکان غیررسمی قرار می‌دهند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حاشیه نشینان عمدتاً افرادی هستند که از شهرهای کوچک‌تر و یا روستاهای اطراف به شهر بزرگ‌تر مهاجرت کرده‌اند و یا در نظام اقتصادی - اجتماعی جامعه شهروندی نتوانسته‌اند حضور پیدا کنند.

در حال حاضر از دلایل عمده ایجاد حاشیه نشینی در سطح کلان، عدم تعادل چرخه اقتصادی بین شهر و روستا است و این بدین معنا است که نظام بودجه ریزی کشور نیاز به اصلاح دارد.

در حال حاضر بیشترین تخصیص بودجه مربوط به کلانشهرها و سپس  به مراکز شهرها اختصاص دارد و این روند باعث ایجاد تجمع ثروت و امکانات در شهر می‌شود و طبیعتاً مؤلفه‌های جذابی برای مهاجرت از روستاها و شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ برای زندگی بهتر و بهره بردن از خدمات و امکانات آن شهر محسوب می‌شود.

حاشیه‌نشینی در شهرهای کردستان تنها به دلیل کوچ روستانشینان به سمت شهرها نبوده و در برخی موارد این شهرنشینان بودن که به دلیل تورم و پایین آمدن توان اقتصادی و ناگزیر بودن به زندگی در حاشیه شهرها به حاشیه‌نشینی در استان دامن زدند و نایسرهایی را با جمعیت بالای 70 هزار نفر بوجود آوردند.

سکونت 50 درصد جمعیت کردستان در مناطق حاشیه

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کردستان می‌گوید: یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر از جمعیت یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفری کردستان در ۳۰ شهر زندگی می‌کنند که بیش از نیمی از این جمعیت در مناطق حاشیه، منفصل شهری و بافت فرسوده سکونت دارند.

شهرام ملکی افزود: در شهر سنندج ۴ ناحیه منفصل با بیش از ۱۰۰ هزار نفر جمعیت وجود دارد که با همان پیشینه روستایی با تمام نواقص به شهر الحاق شده و مدیریت شهری موظف است به عنوان شهروند به آنان خدمات ارائه کند.

به گفته وی، ۵۰ درصد از ۹۰۰ هزار نفر جمعیت هفت شهر مرکز شهرستان که مطالعه بازآفرینی شهری در آنها انجام شده است در مناطق حاشیه و ناکارآمد زندگی می‌کنند که شاخص خدمات در این مناطق بسیار پایین‌تر از میانگین کشوری است.

به بیان این مقام مسئول، باز آفرینی شهری در سال‌های ۹۶ و ۹۷ و نیمه اول ۹۸ در استان کردستان روند مناسبی به خود گرفته است، اما مشاهده های میدانی حکایت از درست بودن این موضوع را نمی دهد.

«مسعود حبیبی» کارشناس ارشد شهرسازی و برنامه‌ریز شهری و عضو انجمن شهرسازان ایران درباره وضعیت نامناسب حاشیه‌نشینی در سنندج در گفتگو با خبرنگار کردتودی عنوان داشت: عوامل متعددی را می‌توان برای این پدیده برشمرد. از جمله مهم‌ترین این عوامل، تاثیر مهاجرت‌های روستاییان اطراف سنندج بر شکل‎گیری و گسترش حاشیه‌نشینی است، چرا که حاشیه‌نشینی با کاهش استانداردهای زیستی مناطق روستایی همبستگی مستقیم دارد. پایین آمدن سطح دسترسی‌ها و رفاه و استانداردهای زیستی در مناطق روستایی استان موجب مهاجرت بیشتر روستاییان به حاشیه شهرها شده است.

وی افزود: حاشیه‌نشینی کردستان را به یکی از تجلیات غم‌انگیز رشد شهرنشینی تبدیل کرده است و  از نظر برخی صاحب‌نظران، شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه با آهنگ شتابنده‌ای گسترش می‌یابد اما در این شهرهای جدید امکانات لازم از نظر اشتغال و نیز تسهیلات زیربنایی فرهنگی و اجتماعی و فیزیکی برای تازه‌واردان فراهم نیست یا به طور نامتعادلی در اختیار بخش خاصی از جمعیت قرار گرفته است. اینجاست که سکونتگاه‌ها و مناطق نامتعارف از قبیل زاغه‌ها و آلونک‌های حاشیه‌ای از طریق مهاجران تازه‌وارد به شیوه خودرو و خودساز به وجود می‌آیند. به همین دلیل حاشیه‌نشینی را مولد نابرابری‌های اجتماعی-اقتصادی و شهرنشینی ناهمگون و انتقال فقر روستایی به فقر شهری می‌دانیم.

این کارشناس ارشد شهرسازی و عضو انجمن شهرسازان ایران در ادامه گفت: حاشیه‌نشینی سنندج معضل ناخواسته‎ای است که به دلیل شرایط اقتصادی و اجتماعی استان ایجاد می‌شود، به این ترتیب که عده‎ای به دلیل نداشتن توان مالی برای تامین مسکن به حاشیه سنندج می‌روند.

ساماندهی مناطق منفصل شهری نیازمند یک برنامه واحد است

معاون خدمات شهری شهرداری سنندج نیز در این باره گفت: نواحی منفصل شهری دریک شهر قرار دارند اما هر کدام ویژگی های خاص خود را داشته و فرهنگ‌های مختلف در یک‌جا جمع شده‌اند، بنابراین شهرداری با یک برنامه واحد نمی تواند این فرهنگ‌ها را هم جهت کند.

لقمان حیدری افزود: وقتی شهرداری به قسمتی از این مناطق ورود پیدا کرده و تغییر ماهیتی از کارکرد روستایی به شهری داده می‌شود، تغییراتی در آن مناطق ایجاد شده  و برروی قیمت زمین و امکاناتی که باید برای راحت تر بودن مردم تزریق شود، تاثیر می‌گذارد.

وی عنوان داشت: در گذشته یکی از راه‌ حل‌هایی که برای رفع این مشکل به ذهن دولتمردان وقت رسید، بحث تخریب و پاک کردن صورت مسأله بود ودر این زمینه نیز تخریب های زیادی انجام شد اما بعدها به این نتیجه رسیدند که این روند نه تنها در ایران بلکه هیچ جای دنیا جوابگو نیست.

معاون خدمات شهری شهرداری سنندج گفت: در این راستا به گزینه‌های دیگر روی آوردند و زمین‌ها در اختیار مردم قرار می‌گرفت و یا وام‌هایی به مردم داده می‌شود که ساخت و ساز انجام دهند و حتی در دهه‌های اخیر هم کسانی ازمسکن مهر استفاده کردند که قشر ضعیف جامعه بودند.

 وی افزود: این موارد نیز چون با مشارکت مردم خیلی همراه نبود با مشکل مواجه شد و ستاد بازآفرینی شهری راه اندازی شد و این ستاد نواحی که از نظر فرهنگی، اجتماعی، سیما و منظر، ساخت ساختمانی و اقتصادی برخوردار از امکانات شهری بودند را در برمی‌گیرد.

این  مقام مسوول با بیان اینکه حل مشکلات حاشیه نشینی صرفا با توسعه کالبدی شهر و ایجاد امکانات شهری محقق نمی‌شود، عنوان کرد: باید به دنبال توسعه اجتماعی در این مناطق باشیم که در زیر مجموعه آن توسعه اقتصادی و کالبدی نیز پدید خواهد آمد.

انتهای پیام/

منبع: دانا

کلیدواژه: حاشیه نشینی هزار نفر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۵۳۷۱۶۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حل معضل ۷۱۴۲ سند جزیره قشم بعد از ۵۳ سال

رئیس کل دادگستری استان هرمزگان گفت: سال ۱۳۵۱ تعداد ۷ هزار و ۱۴۲ سند برای یکی از مناطق قشم صادر شد‌ که اشکال داشت و مشکلاتی ایجاد کرده بود که با دستور رئیس قوه قضاییه و یافتن راهکار، این‌مشکل بعد از ۵۳ سال حل شد. - اخبار اجتماعی -

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، نشست خبری مجتبی قهرمانی؛ رئیس کل دادگستری استان هرمزگان، امروز دوشنبه 17 اردیبهشت برگزار شد. قهرمانی در این نشست خبری که میزبان هفتمین تور رسانه‌ای قوه قضاییه (دومین تور در استان هرمزگان) بود، با تشریح سفر اخیر رئیس دستگاه قضا به استان هرمزگان اظهار کرد: در دوران تحول و تعالی برای دومین بار میزبان رئیس قوه قضاییه بودیم. سفر قبلی اسفند 1400 بود و امسال در 12 و 13 اردیبهشت باز هم تکرار شد. این سفر بدون انجام تشریفات مربوط به شخص رئس قوه‌ قضاییه بود.

وی افزود: برای این سفر اقدامات تخصصی و حرفه‌ای برنامه‌ریزی شد. حجت‌الاسلام محسنی‌اژه‌ای سفری هدفمند و محرک و موثر و تخصصی و حرفه‌ای به استان داشتند که برای آن صدها نفر ساعت کار تخصصی شده بود.

تور نظارتی قوه قضاییه با حضور اصحاب رسانه آغاز شد

قهرمانی ادامه داد: سفر استانی رئیس قوه قضاییه باعث ایجاد حساسیت می‌شود زیرا وی ورود جدی و دقیق با مسائل دارد و مدیران دستگاه‌ها و ما در دستگاه قضایی خود را آماده می‌کنیم که عملکرد مطلوب و بدون اشکال خود را معرفی کنیم.

رئیس کل دادگستری استان هرمزگان ادامه داد: سفر اخیر رئیس دستگاه قضا نوآوری‌هایی داشت که یکی از آنها برگزاری همایش خانواده بود. حجت‌الاسلام محسنی‌اژه‌ای مستقیم از فرودگاه در همایش بیش از هزار نفری همکاران و خانواده‌ها شرکت کرد و در آن از بیش از صد نفر از معلمان که همسر همکاران بودند به مناسبت روز معلم تقدیر شد.

وی افزود: همچنین در جریان این سفر نمایشگاهی برای جهاد تبیین و بحث تصویر رسانه‌ای قوه برپا کردیم که در آن معاونت‌ها و سازمان‌های مختلف دستاوردهای خود را به نمایش گذاشته‌اند.

وی گفت: ویژگی دیگر سفر رئیس قوه قضاییه به استان هرمزگان که خیلی برجسته بود، ملاقات وی و معاونین قوه با 15 قشر بود و این ملاقات‌ها با خانواده شهدا، نیروهای مسلح، مردم عادی و مراجعان، نخبگان، دانشجویان، کارگران، صیادان، معلمان، کشاورزان و باغداران، علمای اهل تسنن و شیعه، مدیران دولتی، تجار و بازرگانان، زندانیان و بیماران سو مصرف مواد تحت درمان انجام شد.

قهرمانی ادامه داد: برنامه‌های جانبی برای این سفر هم انجام شد مانند ارائه خدمات جهادی در سراسر استان از سوی دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و نیز برپایی میز خدمت در مساجد توسط روسای دادگستری‌های استان.

وی تأکید کرد: سفر رئیس قوه قضاییه صرفاً یک کار سازمانی و نظارتی نیست و فرهنگسازی‌هایی هم دارد.‌ مثل فرهنگ حضور میدانی و نظارت‌پذیری، مسئولیت‌پذیری، گره‌گشایی از امور، نگاه تخصصی و نوین و فرهنگ مردمی‌‌بودن. همچنین در سفر رئیس قوه به استان هرمزگان موضوعاتی مانند رفاهیات همکاران، احداث بوستان مسئولیت اجتماعی، حل شدن مشکل واردات ماشین‌آلات راهسازی، تعیین تکلیف محموله بزرگ روغن، تهیه آمبولانس و خودروی آتش‌نشانی برای منطقه تنگه زاب از محل مسئولیت اجتناعی یک شرکت خصوصی، آزادی زندانیان (105 ایرانی و 40 اتباع) و رضایت قصاص، افتتاح سالن مانیتورینگ سوخت برای مبارزه با قاچاق سوخت، تصویب تجهیز آزمایشگاه سم‌شناسی پزشکی قانونی استان با مشارکت دولت و ... به سرانجام رسیدند.

رئیس کل دادگستری استان هرمزگان در پایان با اعلام دوباره خبر حل مشکل اسناد موسوم به رفسنجان قشم گفت: در سال 1351 شخصی از رفسنجان کرمان می‌آید و 7142 سند برای یکی از مناطق قشم صادر می‌کند‌ اما مشکل اسناد این بود که حدود اربعه آن مشخص نیست. این اسناد سال‌هاست چالش جدی جزیره قشم و عامل اختلاف بین مردم است و ثبات مالکیت در قشم را دچار تزلزل کرده است. چند ماه قبل جلسه‌ای با رئیس قوه قضاییه بحث اسناد رفسنجان مطرح شد و وی دستور داد تا این گره باز شود و با برگزاری جلسات متعدد و بررسی طرح‌های مختلف، روش فعلی را عملیاتی کردیم که برای مردم به صورت کاملاً رایگان انجام و مشکل منطقه بعد از 53 سال حل شد.

انتهای پیام/