به نقل از «همشهری آنلاین»

نخستین کتاب مستقل در باب خط نسخ

تاریخ انتشار: ۲۱ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۵۹۱۳۳۳

 به گزارش همشهری آنلاین به نقل از هنرآنلاین، حمیدرضا قلیچ‌خانی هنرمند خوشنویس و پژوهشگر حوزه هنر و ادبیات، با این توضیح که کتاب "استادان نسخ ایرانی" به معرفی پیدایش خط نسخ و مکتب نسخ ایرانی از اوایل دوره صفویه تا دوره قاجار در ایران اختصاص دارد، به هنرآنلاین گفت: می‌دانیم که خط نسخ بیش از هزار سال سابقه داشته و شخصی که این خط را قانون‌مند کرده ابن‌مقله شیرازی است و بعدها توسط ابن‌بواب و یاقوت مستعصمی توسعه یافته و به اوج می‌رسد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

امروزه به جز ایران در کشورهای عربی هم‌چون عراق، سوریه و هم‌چنین ترکیه، خط نسخ را به سبک یاقوت مستعصمی می‌نویسند و به آن نسخ یاقوتی می‌گویند.

او با بیان این‌که در ایران از سده یازدهم هجری، خوشنویسی به نام احمد نیریزی به عرصه می‌آید و تغییراتی که در سبک خط نسخ ایرانی به وجود آمده را قانون‌مند می‌کند، ادامه داد: این جریان هم‌زمان و همگام با دوره صفویه و توسعه تشیع در ایران است و از این منظر می‌توانیم نسخ ایرانی را با انشعاب تشیع در ایران هم مقایسه کنیم تا همگامی آن‌ها روشن‌تر پی‌گیری شود. بعد از احمد نیریزی بیشتر افراد سعی می‌کنند به همین سبک و سیاق، خط نسخ بنویسند.

قلیچ‌خانی با این توضیح که در کتاب "استادان نسخ ایرانی" احوال و آثار احمد نیریزی، استادش محمدابراهیم قمی، شاگردان و پیروانش تا پایان دوره قاجار از موزه‌ها، کتابخانه‌ها و مجموعه‌های خصوصی گردآوری شده، افزود: در اصل این کتاب قرار بود حدود ۱۰ سال پیش با عنوان "استادان نسخ در مکتب تهران" یعنی هنر دوره قاجار منتشر شود؛ بعدها پژوهش در این باره را عمومی‌تر کردم و این کتاب شکل گرفت که از احمد نیریزی تا پایان دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی را شامل می‌شود. کتاب شامل تصاویر رنگی متعددی از هنرمندان است که تهیه آن‌ از موزه‌ها و کتابخانه‌ها کار بسیار دشواری بود.  

او "استادان نسخ ایرانی" را نخستین کتاب مستقل در باب خط نسخ ایرانی دانست که از سوی انتشارات فرهنگستان هنر (موسسه تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن) منتشر می‌شود، اظهار داشت: یکی از عللی که به چنین کتابی پرداختم این است که از سده یازدهم که نسخ به شیوه و مکتب ایرانی رایج شده همه مسحور، فریفته و مبهوت این خط شدند، ولی تا به امروز فردی به صورت جدی به مباحث نظری و تئوری این خط نپرداخته است؛ در حالی که در مبحث ملی و جهانی میراث ایرانی باید کوشا باشیم. یکی از میراث‌ها به صورت ناملموس شیوه و سبکی است که ما در خط نسخ ایرانی ایجاد کردیم و میراث‌دار آن هستیم و این ویژگی را حتی در کوفی ایرانی و ثلث ایرانی داریم. یکی از انگیزه‌های من برای پرداختن و تالیف این کتاب معرفی و پاسداری از میراثی بود که در طی چند صد سال، هزاران خوشنویس، آثار فاخر و نفیسی را به این سبک و سیاق تولید کرده‌اند و موزه‌ها و کتابخانه‌ها جهان به داشتن آن‌ها افتخار می‌کنند. باید در حوزه تئوری و نظری از داشته‌ها و میراث خودمان دفاع کنیم؛ برای دفاع از آن نخستین گام این است که آن را به درستی بشناسیم و یک منبع و رفرنس قابل اعتماد و اعتنایی داشته باشیم.

قلیچ‌خانی هم‌چنین از ترجمه و انتشار کتاب "درآمدی بر خوشنویسی ایرانی" به زبان روسی خبر داد و گفت: این اثر به زبان فارسی در سال ۱۳۹۲ از سوی انتشارات فرهنگ معاصر نشر یافت. ترجمه روسی آن اواخر سال ۱۳۹۸ منتشر شده و نخستین کتابی است که با عنوان خوشنویسی ایرانی به زبان روسی و در کشور روسیه به چاپ رسیده و جزو آثار پرفروش قرار گرفته است. باید تلاش کنیم تا پژوهش‌های جدی‌تری را سامان بدهیم که ارزش ترجمه به زبان‌هایی چون انگلیسی، عربی، ترکی و روسی و ...‌. را داشته باشند.

قلیچ‌خانی که دانش آموخته دکتری از دانشگاه دهلی است، اضافه کرد: اخیرا کتاب مجموعه مقالاتی در باب ارتباطات ادبی و هنری ایران و هند در بین سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۷۰۰ میلادی توسط دانشگاه ایندیانای امریکا زیرنظر خانم دکتر کیلان اورتون منتشر شده که در آن مقاله‌ای دارم. این مقاله حدود ۴۰ صفحه‌ای درباره خلیل‌الله، یکی از خوشنویسان بزرگ ایران است که از ایران به شبه قاره هند مهاجرت می‌کند و در دربار ابراهیم عادل‌شاه به سال ۱۰۲۷ هجری ملقب به "پادشاه قلم" می‌شود. او هم دوره میرعماد و علیرضا عباسی است. این خوشنویس بزرگ به عنوان نماینده عادل‌شاه در دوره شاه‌عباس چند بار به ایران سفر می‌کند. احوال و آثار او به زبان انگلیسی در این مقاله ذکر شده است. هم‌چنین تمام آثار او که در موزه‌ها، کتابخانه‌ها، حراج و مجموعه‌های عمومی و خصوصی بوده شناسایی و معرفی شدند.

کد خبر 529758 برچسب‌ها کتاب - نویسندگان و پدید آورندگان هنر

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: هنر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۵۹۱۳۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برگزاری نخستین نشست کارگروه‌های کارشناسی کانون پرورش فکری

به گزارش خبرگزاری مهر، دور جدید فعالیت کارگروه‌های تخصصی انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با افزوده شدن چند کارگروه و کارشناسانی جدید آغاز شد.

انتشارات کانون پرورش فکری بیش از ۳۰۵۰ عنوان کتاب و نشریه منتشر کرده و در روزهای پایانی فروردین ۱۴۰۳ در دور تازه‌ای از فعالیت‌های کارگروه‌های تخصصی کانون پرورش فکری، نخستین نشست این کارگروه‌های کارشناسی کانون با هدف هم‌اندیشی برای بهبود کیفیت آثار و با حضور عباس محمددینی مدیرکل جدید نظارت بر انتشارات کانون و ۳۰ نفر از اعضای فعال آن تشکیل شد.

این کارگروه‌ها آثار منتشر نشده صاحبان قلم را در شاخه‌های داستان کودک و خردسال، داستان نوجوان، شعر کودک، شعر نوجوان، مباحث نظری و غیرداستانی (شامل مباحث علمی، تاریخی، جغرافیایی و محیط زیست و…) بررسی می‌کنند و در همین حال قرار است ادبیات پایداری، ادبیات نمایشی، ادبیات دینی و مذهبی و انقلابی نیز موضوع کارگروه‌های جدیدی باشد که آثار نویسندگان و شاعران را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می‌دهد.

ایجاد یک دبیرخانه دائمی برای جذب اثر و ساماندهی نشر کتاب در انتشارات کانون پرورش فکری، همچنین فراهم‌آوردن امکان ارائه اثر از سوی نویسندگان و شاعران کتاب اولی از خبرهای جدیدی است که در نشست کارگروه‌های تخصصی انتشارات کانون بیان شد تا با تشکیل آن، نویسندگان و تصویرگران به‌ویژه جوانان نوقلم بتوانند از این پس با این دبیرخانه در ارتباط باشند.

پیش از این آثاری که از سوی نویسندگان و شاعران به کانون ارائه می‌شد به صورت جداگانه در اختیار کارشناسان قرار می‌گرفت و آن‌ها در هر کارگروه ماهانه به صورت پی‌درپی نشست‌هایی را برای جمع‌بندی دیدگاه‌های خود تشکیل می‌دادند و اکنون نیز این روال ادامه می‌یابد اما قرار است از این پس نشست‌های جمعی کارگروه‌های تخصصی نیز با حضور نزدیک به ۵۰ نفر کارشناس ثابت و چندین عضو شناور، به‌منظور هم‌فکری و هماهنگی بیشتر اعضای این کارگروه‌ها هر شش ماه یک بار برگزار شود.

انتشارات کانون در طول سال، فایل‌های متنی و خام این آثار را - که پی‌شتر از سوی هیچ ناشری منتشر نشده و فاقد تصویرگری و صفحه‌آرایی است، از طریق نشانی ایمیل paziresh.asar@kpf.ir دریافت و در کارگروه‌های تخصصی مورد بررسی قرار می‌دهد.

کد خبر 6086351 زینب رازدشت تازکند