Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «ایسنا»
2024-05-04@05:21:30 GMT

دلیل شهرت کم جلال‌الدین همایی

تاریخ انتشار: ۳۱ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۶۹۵۴۴۶

دلیل شهرت کم جلال‌الدین همایی

مریم مشرف در یادداشتی با بیان ویژگی‌های کتاب «معانی و بیان» جلال‌الدین همایی و خاطره‌ای از تدریس این کتاب، آورده است: استاد همایی بدون تظاهر، عارف بود و سلوکی عارفانه داشت. شاید سبب این‌که نسبت به هم‌نسلان خود شهرت کمتری داشت، همین بود.

به گزارش ایسنا، در یادداشتی که از این استاد زبان و ادبیات فارسی در  برنامه چهلمین سالگرد درگذشت جلال‌الدین همایی از سوی شهر کتاب منتشر شده، آمده است:

از آثار مهم استاد همایی که شایسته توجه بیشتری است کتاب «معانی و بیان» ایشان است که غیر از «فنون بلاغت و صناعات ادبی» است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این کتاب «معانی و بیان» بخصوص در بخش معانی مطالب بسیار مفید و تحقیقات خیلی عمیقی دارد که در هیچ یک از کتاب‌های دیگر این فن به این شکل دیده نمی‌شود. بخصوص در ابیات فارسی و عربی و شرح تفاوت‌های مصطلحات با توجه به زمینه‌های فارسی واقعا نگاه استاد نقادانه و بسیار آموزنده است. من از دوره دانشجویی با این کتاب آشنا بودم. در سال ۷۵ که هنوز دانشجوی دکتری بودم تدریس این درس در دانشگاه شهید بهشتی به بنده واگذار شد. من هم با نهایت علاقه‌ای که به استاد همایی و همین کتاب مورد بحث داشتم این کتاب را به کلاس معرفی کردم و شروع کردم به درس دادن. استاد همایی به فراخور مبحث، تمرین‌هایی هم در کتاب معین فرموده بودند که همان‌ها هم در کلاس به دانشجویان واگذار می‌شد تا پیش خود مطالعه کنند و بعد در سر کلاس تمرین‌ها را انجام می‌دادیم. من به سبب علاقه و آشنایی که با این کتاب از قدیم داشتم لازم نمی‌دیدم مطالب خواسته شده را از قبل ببینم و این هم از اشتباهات دوران کم تجربگی است. در یکی از این جلسات که فکر می‌کنم مبحث «اغراض ثانویه کلام» بود، استاد همایی مقدار زیادی شعر به صورت جملات امر و نهی در کتاب تمرین داده بودند و من از دانشجویان خواسته بودم این تمرین را آماده کنند و دانشجویان یکی یکی بیت‌ها را می‌خواندند و تمرین‌ها را انجام می‌دادند. در آن سال‌ها تعداد دانشجویان پسر بیشتر از حالا بود. یک وقت دیدم قیافه این بچه‌ها کمی موذی و شیطان شده. یکی از دانشجویان گفت استاد ما بخوانیم؟  
 زیر چشمی نگاه کردم دیدم این بیت سعدی است:
مردیت بیازمای...
اخم کردم و گفتم لازم نیست. بروید صفحه بعد!!
الان دیدم در حاشیه این بیت نوشته‌ام این قسمت حذف شود!
البته این یک مورد استثنایی بود. از نکته‌های جالبی که در این کتاب معانی هست نوجویی استاد است و حمایتشان از دیدگاه‌های تازه در شعر و شاعری که در این زمینه بحثی را هم پیش کشیده‌اند از ابن قتیبه نویسنده خراسانی قرن سوم، که نمی‌گفت فقط کلام متقدمان درست است، بلکه طرح شیوه‌های تازه در شاعری را می‌پذیرفت و واقعا نوگرا بود.
 کتاب فنون بلاغت و صناعات ادبی استاد همایی هم بهترین کتابی است در این زمینه که علاوه بر طرح مطالب به صورت روشمند و بسیار ساده، گلچینی از بهترین ابیات و اشعار کلاسیک فارسی را بخصوص از ادوار اول فراهم آورده است که بارها خواندن آن لذتبخش است. استاد همایی به سبب ذوق سرشار می‌دانست که با انتخاب اشعار گوناگون می‌توان تنوعی در درس ایجاد کرد و خستگی و ملال کلاس را زدود و در عین حال ذوق آموزندگان را پرورش داد یعنی به این مطلب کاملا آگاهانه توجه نشان داده‌اند و هر دو کتاب بلاغی ایشان دست‌چینی از بهترین و معروف ترین سروده‌های جاودان فارسی است و بویژه از جهت آشنایی با پدیدآورندگانی که در کتاب‌های درسی کمتر نام و نشانی از آن‌ها هست، و بدین وسیله خبر و شعر ایشان به نسل‌های بعد می‌رسد.
در عین حال نباید از نظر دور داشت که استاد همایی بدون تظاهر، عارف بود و سلوکی عارفانه داشت. شاید سبب این‌که نسبت به هم‌نسلان خود شهرت کمتری داشتند همین بود. ایشان از طریق بصیرت باطنی تاریخ فوت خود را حدس زده بودند. در سرآغاز کتاب مختاری‌نامه که خود مقدمه دیوان عثمان مختاری است شرح بسیار جالبی درباره حالات و سخنان استاد به قلم سرکار خانم دکتر همایی آمده است که خواندنی است. استاد همایی درماه‌های پایانی عمر بسیار نگران چاپ این مختاری نامه بودند و می‌گفتند این کتاب بیست سال زحمت برده است و یکبار هم چند هزار صفحه فرم‌های چاپی آن سوخت و نابود شد و تمام کار از نو به انجام رسید. حقیقتا این کتاب مختاری‌نامه، خود گنجینه‌ای است مختار از عمیق‌ترین تحقیقات ادبی و تاریخی استاد که من بارها در آثار مستشرقین دیده‌ام به آن استناد جسته‌اند و عجیب است که در پژوهش‌های امروز خود ما کمتر به این کتاب توجه می‌شود. نکات بسیار آموزنده در تمام زمینه‌ها در این کتاب وجود دارد از جمله توضیحاتی که استاد دربارهٔ روش «تصحیح» خود بیان کرده‌اند و تفاوت «تصحیح متن» با «مقابله نسخ» را روشن کرده‌اند برای ما بسیار آموزنده و خواندنی است.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: جلال الدین همایی استاد همایی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۶۹۵۴۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جلال و مورایس، یک روح در دو بدن

به گزارش ورزش سه، اگر این مربی اصفهانی فعال در تیم‌های مختلف فوتبال ایران را دنبال کرده باشید، از حضور او در سپاهان تعجب نمی‌کنید. جلال امیدیان از زمان حضور امیر قلعه‌نویی در ذوب‌آهن، کار دستیاری خود را آغاز کرده و با سرمربی فعلی تیم ملی به سپاهان و سپس گل‌گهر رفته و در نهایت به عنوان دستیار اول، سه سالی با مجتبی حسینی کار کرد و حالا دوباره با ترک آلومینیوم به اصفهان بازگشته است.

حضور امیدیان در سپاهان مصادف با نتایج نسبتا خوب تیم مورایس در بازی‌های اخیر شده و مشخص است که او که فردی کاملا بی سروصدا، کم حاشیه و بدون علاقمندی به مطرح شدن است، کارش را زیرنظر مورایس خوب انجام می‌دهد. حتی اینجا و در تصویر جالبی که از این مسابقه گرفته شده، جلال همان چیزی را نشان می‌دهد که ژوزه مورایس خطاب به بازیکنان سپاهان ترسیم می‌کند؛ اینکه احتمالا سپاهان به دنبال توپ‌های پشت دفاع قوسی برای باز کردن دروازه پرسپولیس بوده است.

اگرچه در مسابقه شب گذشته در نهایت زور سپاهان به پرسپولیس نرسید، اما زندگی برای شاگردان مورایس و دستیاران او ادامه خواهد داشت و آنها تمام تلاش خود را برای قهرمانی جام حذفی و کسب عنوان سوم لیگ انجام خواهند داد، آن هم در شرایطی که یک تیم درهم ریخته دیگر به نام تراکتور با ساماندهی به شرایطش می‌خواهد همین ماموریت سپاهان را انجام بدهد.

دیگر خبرها

  • (تصاویر) روستای تاریخی فهرج؛ گنجینه‌ای از جلال و شکوه ایران
  • نکوداشت چهره برجسته فرهنگ و ادب کشور «استاد جواد محقق» در همدان
  • رونمایی کتاب دنیای کسی را عوض کرده ای در ارومیه
  • جلال و مورایس، یک روح در دو بدن
  • شهید مطهری جهش فکری در دانشگاه‌ها ایجاد کرد
  • خانه موزه‌ای در تهران که نماد عقل و عشق است
  • سرگذشت فارسی‌زبانان آسیای میانه /نگاهی به کتاب «تاریخ تاجیکان ورارود»
  • کارنامه و کتابشناسی شهیدمطهری؛ از مشهد و قم تا مبارزه با مارکسیسم
  • عضو هیأت علمی دانشگاه، ولی عصر (عج) رفسنجان استاد نمونه کشوری شد
  • استاد مطهری؛ فیلسوف یا متکلم؟!