به نقل از «مشرق»

نقش نمازجمعه در تعالی فرهنگی جامعه

تاریخ انتشار: ۴ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۷۳۸۶۹۲

یکی از مهم‌ترین تأثیرات نمازجمعه بر تعالی فرهنگی جامعه، آموزه‌های نظری است که توسط امام‌جمعه در قالب خطبه‌ها ارائه می‌شود.

به گزارش مشرق، محسن صابری طی یادداشتی نوشت:

برای نیل به سعادت، یک جامعه نیازمند تعالی فرهنگ است و چه کسی است که نداند عدم یا ضعف فرهنگ در حوزه‌های مختلف اجتماعی و سبک زندگی و حتی اقتصادی، یعنی شکست هر برنامه و طرح و پروژه و پیشنهاد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

برای گریز از چنین چالشی نمازجمعه می‌تواند عرصه‌ای برای فرهنگ‌سازی و تعالی فرهنگ در حوزه‌های مختلف باشد.

زمانی که از نقش این نهاد در امر تعالی فرهنگی جامعه سخن به میان می‌آید، ابتدا باید دید پارامترهای تأثیرگذار این نهاد کدام است و سپس آنها را شناخت.

فعالیت در راستای تعالی‌بخشی به فرهنگ جامعه، باید در دو سطح ارائۀ محتوای نظری و ارائه و گسترش نمونه‌های عملی صورت گیرد که نمازجمعه بستری مناسب برای این دو امر فراهم آورده است. نمازجمعه از دو  عنصر اصلی تشکیل یافته که هر کدام در جای خود می‌تواند در زمینۀ تعالی فرهنگی جامعه مؤثر باشد:

الف. خطبه‌ها: خطبه‌ها، از بخش‌های اصلی نمازجمعه محسوب می‌شوند که توجه به آنها مطابق احکام، بر نمازگزاران واجب است. بر این اساس، وجود خطبه‌ها، فرصتی ارزشمند و پتانسیلی مناسب برای تعالی نظری ارزش‌های فرهنگی در جامعه است. هرچند در تصویر کلی محتوای خطبه‌ها متفاوت (یکی سیاسی و دیگری عبادی) است، اما این موضوع تفاوتی در آنچه مد نظر ما است، ایجاد نمی‌کند؛ چراکه تعالی فرهنگی یک جامعه، گستره‌ای دارد که به یک موضوع و نگرش محدود نیست.

فرهنگ‌سازی و تعالی فرهنگ نیاز ایران اسلامی امروز است. خطیب نمازجمعه باید این نیاز را شناخته و برای رفع آن گام بردارد. مقام معظّم رهبری در این باره بیان می‌دارند: «هنر بزرگ امامان جمعه این است که مطلب مورد نیاز مردم را بشناسد، استفهام‌های مردم را بداند و مطرح کند».[1]

بر این مبنا، یکی از مهم‌ترین تأثیرات نمازجمعه بر تعالی فرهنگی جامعه، آموزه‌های نظری است که توسط امام‌جمعه در قالب خطبه‌ها ارائه می‌شود. محتوای خطبه‌ها می‌تواند تا سرحد امکان غنی، آموزنده، رشددهندۀ جامعه و منعکس‌کنندۀ نقایص و لوازم آن باشد. همچنین برای جلوگیری از کم ‌شدن یا فقدان تأثیر این بیانات، ائمۀ جمعه باید در زمینۀ مسائل مربوط به فن بیان، جذاب‌سازی محتوا، شیوۀ ارائه و... تسلط کافی داشته باشند.

ب. تجمع: آنچه در نمازجمعه اتفاق می‌افتد و موجب مزیت این مراسم می‌گردد، تجمع عدۀ قابل توجهی از مؤمنان و عموم جامعه در بازه‌های زمانی منظم است که خود این تجمع، ظرفیت عظیم و قابل توجهی در زمینه‌های مختلف ایجاد می‌کند. در ضمنِ این تجمع، تعامل اقشار مختلف جامعه که از هر صنف و قشر و سطح و رده‌ای در صفوف نماز و در کنار هم قرار می‌گیرند، صورت می‌گیرد که خود این تعامل، آورده‌های بسیاری در راستای تعالی فرهنگی جامعه در پی خواهد داشت؛ ازجمله: آشنایی افراد با مؤمنان از اقشار و سطوح فرهنگی، اقتصادی مختلف و آشنایی با شیوه‌های زندگی و معاشرت و مشکلات طبقه‌های مختلف مردم.

از کنار عنصر تجمع در این رابطه نباید به‌سادگی گذشت. این تجمع منظم و هفتگی، بستر مناسبی است که متولیان امر می‌توانند استفادۀ وافری در راستای تعالی‌بخشی به فرهنگ جامعه از آن داشته باشند. نمونۀ کوچکی از این استفاده‌ها، سخنرانی‌های پیش از خطبه است که در صورتی که از جهت انتخاب و دعوت سخنران، محتوا و بیان به صورت واقعی و کارآمد انتخاب شود، بسیار مفید خواهد بود. در کنار آن جهت ارائۀ نمونه‌های عملی می‌توان به تقدیر دوره‌ای از فعالین فرهنگی اشاره کرد.

همچنین این تجمع، ظرفیت اقدامات فرهنگی متعدد و مختلفی دارد که می‌تواند در قالب برپایی نمایشگاه‌ها، تولید و ارائۀ محتوای تبلیغات، برگزاری جلسات پرسش و پاسخ و کلاس‌های آموزشی ـ معرفتی پیش از شروع نماز بر اساس نیاز رده‌های مختلف سنی، مسابقه‌های فرهنگی برای نوجوانان و جوانان و... مورد توجه باشد.

همان‌گونه که نماز جماعت، مسجد و نمازجمعه در صدر اسلام نمونه‌ای از محفلی برای رشد معنوی، فرهنگی و حل و فصل مشکلات افراد و جامعه بود، امروزه نیز با توجه به شرایط، اقتضائات، نیازها و امکانات روز، باید در همین رتبه از خاصیت و تأثیرگذاری قرار داشته باشد.

[1] . بیانات در نهمین گردهمایی سراسری ائمه جمعه، 28/6/72.

منبع: مشرق

کلیدواژه: کرونا اعتراضات آمریکا سهام عدالت قرارداد ایران و چین مقام معظم رهبری نمازجمعه خطبه های نماز جمعه امام جمعه تعالی فرهنگی جامعه تعالی فرهنگ خطبه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۷۳۸۶۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

گزیده خطبه های نماز جمعه شهرهای کهگیلویه و بویراحمد

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای کهگیلویه و بویراحمد، مهمترین محورهای سخنان ائمه جمعه امروز مناطق مختلف استان به صورت خلاصه آمده است:
گزیده خطبه های نماز جمعه دهدشت؛
خطیب جمعه دهدشت به مسئله حجاب اشاره کرد و گفت: از نیروی انتظامی و طرح نور حمایت خواهیم کرد، اجازه نمی‌دهیم که هیمنه نیروی انتظامی شکسته شود، هم‌وطنان مسلمان به حکم شرع و غیرمسلمان به حکم قانون موظف به رعایت حجاب هستند؛ حجاب از اصول اساسی انقلاب شکوهمند اسلامی است که همه باید نسبت آن توجه ویژه‌ای داشته باشیم‌. حجت‌الاسلام وحدانی‌فر با اشاره به فرا رسیدن روز معلم، از معلمان به‌عنوان پایه‌گذار تمدن نوین نام برد و خاطرنشان کرد: به تعبیر امام راحل جایگاه معلم جایگاه انبیا است و دین و دنیای فرزندانمان در گرو کار و تلاش‌های آن‌ها است. خطیب جمعه دهدشت با بیان اینکه معلمان واجبات الهی، معارف و بذر دین را در قلب دانش‌آموزان خود بکارند، افزود: اگر معلم این کار را انجام دهد مانند حکاکی بر سنگ در قلب دانش‌آموز می‌ماند. گزیده خطبه های نماز جمعه پاتاوه  امام جمعه پاتاوه با اشاره به مناسبت‌های هفته و تبریک هفته معلم گفت: شهید مطهری میدان‌دار جریان مبارزه با غرب و پهلوان میدان جهاد تبیین، ژرف‌اندیش و معلمی بزرگ برای دیروز و امروز کشور است بنابراین بهترین الگو است. حجت الاسلام سیادت با اشاره به روز جهانی کار و کارگر، افزود: رهبر معظم انقلاب در دیدار با کارگران فرمودند: اگر مردم وارد میدان اقتصاد شوند، تولید جهش پیدا می‌کند و اگر این شعار بخواهد محقق شود در این شعار به حضور مردم تأکید شده است. وی ادامه داد: برای این منظور توجه به ظرفیت‌های بومی و تلاش مردم نقش اثرگذاری در جهش تولید دارد و با تلاش مردم و رونق تولید باعث ثروت کشور و آحاد مردم خواهد شد و در این شرایط، بیکاری و فقیری در جامعه مشاهده نخواهد شد. گزیده خطبه‌های نماز جمعه لنده. حجت الاسلام سید هدایت محمودی اصل در خطبه‌های نماز جمعه این هفته شهر لنده با اشاره به نقش خانواده به‌عنوان یک اصل مهم گفت: ازدواج یکی از مهمترین مسائلی است که مورد تاکید نبی مکرم اسلام حضرت محمد (ص) است لذا هر جوانی در وقت مناسب خود باید ازدواج کند.   امام جمعه لنده به نقش سازمان ملل برای حمایت از مردم فلسطین افزود: بیش از ١٩۴کشور جهان در سازمان ملل به حمایت از مردم غزه دست به یک حرکت ارزشمندی زدند که باید مورد حمایت قرار بگیرد که باید این مهم استمرار داشته باشد.   محمودی اصل گفت: مردم در امریکا چندین روزه است که در حمایت از مردم غزه راهپیمایی دارند و شاهد برخورد خشن پلیس امریکا در برخورد با دانشجویان و اساتید خوی وحشیگری آنان را به نمایش گذاشت.   وی به سخنان مقام معظم رهبری در دیدار با نیرو‌های مسلح اشاره کرد وگفت:مسئله حمله موشکی ایران به اسرائیل و اصابت موشک‌ها مهم نیست بلکه شکست هیمنه پوشالی اسرائیل بود که صورت گرفت و ذهن‌های خیلی از اندیشمندان جهان را روشن نمود.   امام جمعه لنده به ١٢اردبیهشت سالروز گرامیداشت مقام معلم پرداخت و گفت: هفته معلم باید با بهترین ویژه برنامه‌های در شأن معلم برگزار شود و یاد و خاطره بزرگ‌معلم انقلاب اسلامی شهید مرتضی مطهری گرامی داشته شود.   وی به نقش شورا‌های شهر و روستا اشاره کرد و افزود: شورا‌ها نقش بی بدیلی در تصمیم گیری شهر‌ها و روستا‌ها دارد و سهم مهمی در تعامل و همکاری با شهردار و دستگاه‌های اجرایی دارند.   امام جمعه لنده گفت: در خصوص مطالبه مردم برای آب شرب در شهرک‌های لنده بحث گل آلود شدن آب در فصول زمستان است که باید این مهم صورت گیرد.   وی گفت: یکی از مشکلات اصلی امروز روستا‌های شهرستان فاقد آب شرب بحث آبرسانی به روستا‌ها است که متاسفانه این مهم از سوی آب و فاضلاب شهرستان و استان جفا شده است و باید پاسخگو باشند گزیده خطبه‌های نماز جمعه سرفاریاب. امام جمعه سرفاریاب با گرامی داشت نهم اردیبهشت، روز شوراها، مشورت را یکی از ارکان مهم صحت و سلامت تصمیم گیری‌ها عنوان کرد و با بیان اینکه جامعه‌ای که سنت مشورت در آن حاکم نیست در تب و تاب خود محوری می‌سوزد، افزود: در قرآن با ذکر تمثیل‌ها و نامگذاری یک سوره به نام شوری و همچنین در احادیث معصومین (ع) سفارشات زیادی به مشورت در امور به عنوان بهترین راه رشد و موفقیت تأکیدشده است. حجت الاسلام زارعی پور با تبریک روز کارگر و قدردانی از زحمات این قشر نجیب در جامعه بهترین روش حمایت از کارگران و رونق اقتصاد جامعه را خرید و استفاده از کالا‌های تولید داخل عنوان کرد. وی به طرح نور نیروی انتظامی در خصوص برخورد با بی حجابی در جامعه و حمایت قاطع مردم از این طرح اشاره کرد و ضمن قدر دانی از نیروی انتظامی در این خصوص، ادامه داد: قطعا بی توجهی به مقوله حجاب توسط برخی افراد در جامعه، مثل بسیاری دیگر از مسائل، با حمایت و پشتیبانی دشمنان نظام و با ابزار رسانه و تبلیغات انجام می‌شود. امام جمعه سرفاریاب اضافه کرد: همه ما باید با هوشیاری و همراهی درست، کمک کنیم موضوع حجاب که یک قانون و وظیفه شرعی است در جامعه به درستی اجرا شود. گزیده خطبه‌های نماز جمعه چرام. حجت الاسلام افشار امام جمعه‌ی شهر چرام در خطبه‌ی دوم نماز گفت: امنیت اخلاقی با عفاف وحجاب محقق می‌شود که این امری بین اللمللی است وتن‌ها به ایران محدود نمی‌شود. خطیب جمعه چرام افزود: نه فقط جوامع اسلامی که غربی‌ها برای ایجاد امنیت اجتماعی راهکاری ارائه کرده اند که اگر کسی اعتقاد دینی نداشته باشد با بی بند باری به خانواده و جامعه‌ی سالم دست نخواهد یافت. وی ادامه داد:حجاب احترام به حرمت‌های الهی و بر همه‌ی مسلمین به ویژه خواهران شیعه واجب است که عفاف و حجاب اسلامی را رعایت کنند. گزیده خطبه‌های نماز جمعه لیکک. امام جمعه لیکک در جمع نمازگزاران این شهر به مسئولان استان کهگیلویه و بویراحمد هشدار داد که چرا باید کارفرمایان فرزندان ما را به دلایل گوناگون مورد بی‌حرمتی قرار دهند. حجت الاسلام اسماعیل صلواتی دربخش دیگری از سخنانش با گرامیداشت هفته مقام معلم افزود: امروز بالاترین خدمت به بشریت نشر معارف دین است بالاترین خیانت محروم کردن انسان‌ها از حقایق دینی است. وی ادامه داد: شهید مطهری این خدمت را به جامعه و انسانیت کرد و مقابل انحراف‌ها و کج فکری‌ها ایستاد. امام جمعه بهمئی با انتقاد از عملکرد برحی مسئولان و پیمانکاران گفت: بعضی از کارفرمایان شرکت‌ها و پیمانکاران و مدیران شرکت‌ها و کارخانه‌ها و طرح‌های ملی هم در خارج از استان و حتی بعضی اوقات در داخل استان فرزندان این استان را مورد بی‌حرمتی قرار می‌دهند و در اوج مظلومیت آنان را از کار برکنار می‌کنند. حجت الاسلم صلواتی از مسئولان خواست در این خصوص چاره اندیشه کنند. گزیده خطبه‌های نماز جمعه دیشموک. امام جمعه موقت دیشموک هم در جمع نمازگزاران حمله ایران به اسرائیل توسط نیرو‌های مسلح به خصوص سپاه پاسداران را سیلی محکم اسلام و جبهه مقاومت به دشمنان خواند و افزود: این روز‌ها سرخط مسائل روز در فضای رسانه‌ای در سراسر جهان حماسه غرورآفرین حمله حماسی سپاه پاسداران به رژیم غاصب صهیونیستی است. حجت الاسلام امیر داوودی در بخش دیگری از سخنانش دسیسه‌ها و پروتکل‌های یهود به منظور ترویج بی‌حجابی در جامعه را یادآور شد و تاکید کرد: حجاب در دین و مذهب و ملیت ایرانی ما قدمت تاریخی دارد که سند‌های تاریخی آن موجود است. وی ۱۲ اردیبهشت روز معلم را نمایانگر تجلیل از کسانی دانست که حتی در کلام پیامبر اکرم نیز بیان شده است و خاطرنشان کرد: گل سرسبد معلمان تاریخ شهید استاد مرتضی مطهری است. حجت الاسلام داوودی روز کارگر را نیز روز تجلیل از کارگران زحمتکش با کمترین خدمات و امکانات رفاهی عنوان کرد و افزود: همانگونه که معلم احیاگر جامعه است کارگر نیز بنا کننده جامعه است و باید مورد تقدیر و حمایت قرار گیرد. خطیب جمعه موقت دیشموک با بیان اینکه کارگران در سخت‌ترین شرایط مثل کوره‌های آهن و در گرمای شدید و سرمای استخوان سوز در حال ساخت خانه و پل و نیروگاه و ساختمان برای ما هستند گفت: انتظار داریم مسئولان به منظور تامین رفاهیات این قشر زحمتکش فکری کنند تا معیشت و زندگی آنها بهبود یابد. حجت الاسلام داوودی مشکل راه‌های روستایی بخش دیشموک را یادآور شد و گفت: از اداره راه استان و شهرستان انتظار داریم راه‌های روستایی را که پیمانکار آن مشخص شده است وضعیت آنها مشخص است را هرچه زودتر به تسریع روند کار کمک کنند تا در فصل بهار و تابستان که شرایط آب و هوایی مساعد است کار انجام شود و به فصل سرمای آینده نرسد که باعث بی‌کیفیتی کار شود. وی از مسئولان نظارتی خواست شرایط پیمانکاران راه‌های ارتباطی دیشموک را با جدیت بیشتر بررسی کنند.
گزیده خطبه های نماز جمعه مارگون
حجت الاسلام خواجه پور اجرای طرح نور، یعنی عفاف و حجاب توسط نیروهای جان بر کف انتظامی را یادآور شد: مجدانه از این عزیزان باید تشکر کنم که مثل همه صحنه‌های امنیتی وارد میدان شدند و امنیت دینی و اسلامی را برای مردم رقم می‌زنند. امام جمعه شهر مارگون گفت: اگرچه شاهد یک سری بی‌همتی‌ها از سوی بی‌حجاب‌ها هستیم، اما راه برون رفت از بی‌حجابی و بی‌حیایی در جامعه، اجرای طرح نور و تحقق دو فریضه امر به معروف و نهی از منکر است. وی به ثمرات واقعه مبارک عملیات وعده صادق اشاره کرد و افزود: عملیات وعده صادق اگرچه اسرائیل و آمریکا را بر جای خود نشاند، ضعف و استیصال آنها را به رخ جهان کشاند و از طرفی اقتدار ایران اسلامی را به دنیا اثبات کرد، اما مردم باید بدانند ثمرات این عملیات و واقعه مبارک چه بود.