به نقل از «اتاق خبر»

عراق و خلأ حکومتی قدرتمند

تاریخ انتشار: ۷ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۷۸۱۴۹۵

 اگر چه کشور عراق، چه از لحاظ ژتوپلتیک، ژئوانرژیک و مهم‌تر از همه ژئواستراتژیک دارای امتیازات و برتری‌های خاصی در منطقه به‌شدت پراهمیت خاورمیانه است، اما تاکنون این کشور نتوانسته از دل این امتیازات و برتری‌های به یک حکومت قدرتمند، چه در داخل عراق و چه در سطح منطقه و نظام بین‌الملل دست پیدا کند. به عبارت دیگر علیرغم ظرفیت‌های مناسب عراق این کشور به دلیل ضعف ساختاری در نظام سیاسی و عدم ثبات مدیریت دولتی از جایگاه اصلی که به آن تعلق دارد فاصله معناداری پیدا کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

  تا پیش از سال 2003 و سقوط رژیم بعث عراق این کشور به دلیل اشتباهات و تبعات به‌شدت مخرب سیاسی، اقتصادی، دیپلماتیک و امنیتی نظام دیکتاتور‌ی‌اش نتوانست بستر مناسبی برای رشد و بالندگی خود به عنوان یک مهره اثر گذار در همه عرصه‌ها را، هم در داخل و در بعد منطقه‌ای پیدا کند. به دیگر بیان تاوان حماقت‌های صدام حسین عملا این کشور را برای سالیان متمادی از رشد باز داشت. اما با آغاز حیات عراق نوین پساصدام پیچیدگی‌های سیاسی و اجتماعی به دلیل ساختار و بافتار متنوع، متعدد و گاه متضاد دینی و قومی سبب شد تا عملا حکومتی قدرتمند برای جبران مافات در این کشور شکل نگیرد. خصوصا که بغض‌های فروخورده و سرکوب شده اقوام و مذاهب مختلف عراقی در حیات رژیم بعث هم بر شدت این پیچیدگی‌ها افزود. چرا که سهم خواهی قومی و دینی و به تبعش به وجود آمدن دولتی سهمیه‌ای به عنوان یکی از مهم‌ترین آفات عدم شکل‌گیری گفتمان دموکراسی خواهی در عراق موجب اتلاف انرژی، ذیل اصطکاک‌های سیاسی خواسته و ناخواسته شد؛ اتلاف انرژی که نه تنها عراق را از داشتن حکومتی قدرتمند و کاراء در حل مشکلات و چالش‌های مردمش محروم کرد، بلکه وضعیت در 16 سال گذشته پس از دیکتاتور بعثی به جایی رسید که ما اکتبر سال گذشته میلادی شاهد خیزش و قیام مردم عراق بودیم که در نهایت به سرنگونی دولت عادل عبدالمهدی انجامید. در همین راستا نقش‌آفرینی مخرب احزاب، جریانات، ائتلاف‌های پارلمانی و شخصیت‌های عراق در روند تشکل دولت‌های بغداد، نه تنها به حاکمیت یاری و کمک نرساند تا بر مدار قانون رفتار کند، بلکه ضریب مشروعیت و کارآمدی دولت‌ها را یکی پس از دیگری به پایین‌ترین حد ممکن رساند و موجب شد که «قدرت سیاسی» به «اقتدار سیاسی» در عراق بدل نشود. چرا که قدرت سیاسی وقتی از مشروعیت اجتماعی برخوردار نباشد، نمی‌تواند به اقتدار بینجامد. در کنار آن همین دولت سهمیه‌ای احزاب سبب شد دموکراسی در عراق از بازتاب دادن اراده ملی به سوی حاکمیت گروهی از افراد، جریانات و ائتلاف‌های پارلمانی تنزل کند و به سوی نوعی از حکومت مطلق استبدادی گرایش پیدا کند.  در سایه این نکات با گذشت 17 سال از عمر ساختار سیاسی نوین عراق، این کشور هنوز دستاورد ملموسی در رابطه با بهبود وضعیت خدماتی به ویژه در بخش‌های مهم و حیاتی برای شهروندان، کاهش نرخ بیکاری، کنترل وضعیت امنیتی، جمع‌آوری سلاح از مردم، ارتقاء سطح معیشت، مقابله با شیوع بیماری‌های اجتماعی ویرانگر از قبیل مصرف مواد مخدر و خودکشی و نظایر آن نرسیده است. اما در لایه عمیق‌تر به نظر می‌رسد که این کم کاری دولت‌ها در رسیدگی به این دست امور می‌تواند ریشه در دو عامل فساد گسترده و همه گیر سیاسی و اقتصادی جریان‌ها و احزاب عراقی و نیز شکل‌گیری دولتی سهمیه‌ای باشد که مانع از آن شده است دولت‌های در این مدت بتوانند خروجی موثری از خود نشان دهند.  اگر چه که در مقابل این سهمیه بندی‌ها اقدام 16 ژوئن 26/2019 خرداد1398 جریان «حکمت ملی عراق» در تغییر ماهیت سیاسی خود به عنوان یک جریان اپوزیسیون قانونی و مدنی در قبال دولت بغداد، گامی رو به جلو در جهت نهادینه کردن فرهنگ دموکراسی خواهی بود، اما به واقع این گفتمان (اپوزیسیون) در صحنه سیاسی عراق و در حیات 404 روزه خود از زمان تولدش تا به اکنون آن چنان که باید نُضج پیدا نکرد.  چرا که اگر به دیالکتیک سیاسی درست حکومت و دولت مستقر با جریان اپوزیسیون مدنی و قانونی در عراق بها داده شود، می‌تواند غنای دموکراسی در این کشور را دوچندان کند؛ مقوله‌ای که در سپهر سیاسی خاورمیانه و فرهنگ دموکراسی خواهی، نه چندان غنی غرب آسیا البته به جز معدودی از کشورها مانند لبنان هنوز هضم نشده است. پیرو این واقعیت تلخ در سایر کشورهای منطقه غرب آسیا اساسا از مقوله اپوزیسیون بیشتر به عنوان حرکتی در جهت هرج‌و‌مرج‌طلبی اجتماعی، پررنگ کردن آشوب سیاسی و در نهایت ساقط کردن دولت مستقر و حاکم یاد می‌شود.

تعادل

 

منبع: اتاق خبر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.otaghnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اتاق خبر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۷۸۱۴۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هروی: حاکمیت باید در انتخابات ۱۴۰۴ اندکی نرمش نشان دهد /برای حل مشکلات اقتصادی، درهای کشور برای تعامل با بیرون باز شود

جواد هروی، سخنگوی حزب اعتدال و توسعه در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین درباره محور جلسه اخیر این حزب گفت: روز پنجشنبه اجلاسیه شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه و دفتر سیاسی با حضور روسای شعب استان‌های حزب اعتدال و توسعه، واعظی، جنتی و نوبخت برگزار شد. در این جلسه برنامه‌های حزب در سال جاری مطرح شد. یکی از محورها به این ترتیب بود که تاکید حزب بر این است که همه دستگاه‌های اجرایی کشور باید به سمت رفع اختلافات داخلی گام بروند، به عبارت دیگر به سمتی برویم که بتوانیم نسل جوان را بیشتر به خودمان جذب کنیم و بر وفاق ملی دامن بزنیم. استراتژی حزب اعتدال و توسعه در سال جدید استفاده از همه ساز و کارهای مدنی برای بهبود اوضاع کشور است و حزب اعتدال و توسعه هم سعی می‌کند در تحولات جاری داخل و خارج از کشور نقش‌آفرینی داشته باشد و ما همچنان تاکید می‌کنیم که با هر گونه ساختارشکنی مخصوصا در زمینه سیاسی مخالف هستیم و همچنان بر راهکارهای مدنی و غیر خیابانی و اعتراضات خیابانی تاکید داریم و زمانی که همه می‌دانیم، هیچ امیدی به خارج از کشور نیست باید به سمت وحدت آفرینی حرکت کنیم.

وی افزود: مقوله انتخابات ریاست جمهوری و شوراها برای ما اهمیت دارد، مخصوصاً اگر حاکمیت اندکی نرمش نشان دهد و با این نرمش در بحث انتخابات ریاست جمهوری شاهد توفیقات باشیم و اگر غیر از این باشد، مجدداً شاهد کاهش حضور مردم خواهیم بود و شاید این بار مردم نسبت به دفعات قبل مشارکت پایین‌تری داشته باشد. حزب اعتدال و توسعه تلاش دارد به صورت شفاف مردم را برای مشارکت در بهبود شرایط کشور دعوت کند و از هر گونه سخن رادیکال و تنش‌زا پرهیز می‌کند، در حقیقت حزب اعتدال و توسعه تلاش دارد که با عقلانیت به نقد وضع موجود در عرصه سیاست داخلی بپردازد.

هروی همچنین تصریح کرد: دومین محور که در جلسه روز پنجشنبه حزب اعتدال و توسعه برگزار شد، سیاست خارجی است. هنگامی که احساس می‌کنیم غرب و شرق همگی برای توسعه کشور مانع‌تراشی می‌کنند باید باهم به وحدت و تنش‌زدایی بپردازیم، در غیر این صورت نتیجه‌ای نخواهد داد. در سیاست خارجی اعتقاد بر این داریم که باید درهای کشور برای تعامل با بیرون باز شود، کما اینکه کشوری مانند عراق در همین روزهای اخیر با تولید بیش از ۴ میلیون بشکه نفت توانسته بسیاری از مشکلات اقتصادی خود را حل کند اما ما همچنان با بسته بودن و انزوای سیاسی در عرصه جهانی، دچار مشکلات اقتصادی هستیم.

برخورد خیابانی با حجاب بی‌تدبیری است

سخنگوی حزب اعتدال و توسعه ادامه داد: سومین محور و شاید اصلی‌ترین بحثی که در اجلاسیه حزب اعتدال و توسعه مطرح شد، تحلیل وضع داخلی بود. ما همه جناح‌های سیاسی باید نشان بدهیم ایران عامل ثبات منطقه خاورمیانه است اما در این میان که در حال کشمکش اسرائیل و قدرت‌ها هستیم، جریحه‌دار کردن افکار عمومی خطا است، در حالی که کشورهای منطقه در حال توسعه و پیشرفت هستند، اینکه ما به مجادلات داخلی و تحریک جوانان مبادرت کنیم، کاملاً از روی بی‌تدبیری است. تشویش اذهان، ایجاد ناامیدی و رعب و وحشت بین نسل جوان، آن هم در خیابان‌ها و با حرکت‌هایی مانند برخورد با حجاب، منجر به ایجاد نا امیدی در کشور می‌شود که این نشانه بی‌تدبیری است.

هروی اظهار کرد: اما آنچه در مورد وضعیت داخلی وجود دارد این است که دولت سیزدهم به دست اندازی در بخش خصوصی رو آورده و به جای درآمدزایی به سمت کسب درآمدهای بیشتر از مردم می‌پردازد که این امر شایسته و بایسته مردمی که همه چیز خود را برای نظام دادند، نیست. به عبارت دیگر مشکل اول کشور حجاب نیست بلکه ایجا روح همدلی و امید و رفع مشکلات معیشتی مردم است.

وی با اشاره به برخورد دولت با فساد ابراز کرد: نکته دیگر ارجحیت منافع ایدئولوژیک بر منافع ملی است. متاسفانه احساس می‌شود اقلیتی از نظام حاکمیت به دنبال این هستند که مباحث ایدئولوژیکی یا نگرش‌های افراطی مذهبی را بر منافع ملی ترجیح بدهند ، که این امر موجب شده اشکالات اساسی در نحوه برخورد با مردم مانند برخوردهای شکل بگیرد، که این رفتارها کاملاً از سر بی‌تدبیری است. نکته بعدی مربوط به ناکارآمدی مدیران دولت سیزدهم است که متاسفانه در همه اضلاع دولت مشاهده می‌شود، چنانچه شایسته‌سالاری رنگ باخته و نظام مسئولیت‌سپاری دچار خدشه شده است.

هروی همچنین افزود: نکته پایانی که همه اعضای حزب و دبیرکل بر آن تاکید داشتند، مربوط به فساد و تبعیضی است که در جامعه وجود دارد. امروز برخورد دوگانه در سطح جامعه انجام می‌شود و این برخورد منجر به دلسردی و ناامیدی مردم شده است. درحقیقت به نظر می‌رسد که با عاملان فساد مدارا می‌شود ، مماشات با مفسدان در سطوح مختلف و در مباحث اقتصادی و عقیدتی منجر به این امر شده که مردم دچار یاس دینی و ناامیدی شوند که متاسفانه این مورد برای بهبود شرایط کشور مناسب نیست.

سخنگوی حزب اعتدال و توسعه همچنین خاطرنشان کرد: علاوه بر این در حالی که با جوانان برخوردهای خیابانی تحت عنوان حجاب و برخورد با منتقدین، افرادی که در روزنامه‌ها سخن می‌گویند و شرایط سیاسی و آرای دولت را نقد می‌کنند، برخلاف آن چیزی است که باید انجام شود. لذا از این برخورد دوگانه که با عاملان فساد مماشات می‌شود اما با جوانانی که نقادی می‌کنند برخورد می‌شود، را حزب اعتدال و توسعه محکوم می‌کند و خواهان تدبیر نظام حاکمیت در قبال این قضیه است.

هروی در رابطه با برنامه حزب اعتدال و توسعه برای مرحله دوم انتخابات مجلس دوازدهم، یادآور شد: در این مورد در کل کشور تلاشی آغاز کردیم و امیدوارم بتوانیم در بین نامزدهایی که به مرحله دوم رسیدند افرادی که عضو نیروها و یا هواداران حزب اعتدال و توسعه هستند، کمک می‌کنیم که بتوانیم حداکثر نیروهای اعتدالی را در این مرحله از انتخابات در مجلس داشته باشیم. همچنین در مورد فراکسیون تلاش‌هایی را در مجلس آغاز کردیم و امیدواریم فراکسیون با تمایلات اعتدالی شکل بگیرد.

۲۷۲۱۱

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1899876