به نقل از «ایسنا»

عطایِ بزرگان ایران زمین، دو تا بارک الله، یک آفرین!

تاریخ انتشار: ۸ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۷۹۱۹۵۹

ایسنا/اصفهان محمد بطلانی، یکی از استادان آواز اصفهان است که به جد یقین دارد موسیقی، شعر و ساز و آوازِ خوب، حال مردم را بهتر می‌کند؛ به همین دلیل گنجینه‌ای از صدای اساتید به‌نام آواز ایران را در آرشیو شخصی‌ خود جمع کرده اما حرف‌هایی هم دارد، دربارۀ دل‌مردگیِ هنرمندان موسیقی ایرانی...

درست در همین روزها که تصویر کریه کرونا پس زمینۀ زیست همۀ ماست، محمد بطلانی، استاد آواز اصفهان به دعوت فرید صلواتی، مدیر عمارت هنرمند به برنامۀ «عصرگاهی با هنرمندان» آمد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

فرصت را برای پرسیدن از موسیقی خوب غنیمت دانستم و او چنین پاسخ داد: موسیقی‌ای که انسان را به خدا نزدیک کند، موسیقی خوب و فاخر و اصیل است. من یقین دارم که موسیقی، شعر، ساز و آواز خوب حال مردم را بهتر می‌کند. برخی موسیقی‌ها که امروزه از رسانه‌های مختلف می‌شنوم «موسیخی» است! نه شعر و قافیه درستی دارند نه بحر و صدا به همین خاطر مو را به تن آدم سیخ می‌کنند. سوای شوخی، به شخصه این کارها را موسیقی نمی‌دانم اما برای سلیقه‌های متفاوت افراد هم احترام قائلم.

بطلانی که در عرصۀ موسیقی نیم قرن تلاش کرده تا نتیجۀ مطلبوش را حاصل کند با گلایه یک جمله می‌گوید: عمدۀ توجه رادیو و تلویزیون به موسیقی پاپ است.

به گزارش ایسنا، می‌گویم از خودتان بگویید، سخن را به گفتن از بزرگان می‌کشاند: اوایل انقلاب از استاد محمد موسوی، نوازندۀ نی، یک ضبط صوت خریدم و به اصفهان آوردم. هرجا که برنامه‌ای بود گوش دادم و صدای ساز اساتیدی مانند استاد شهناز، کسایی و تجویدی را ضبط کردم. حالا همۀ این‌ها در آرشیوم موجود است. یادم می‌آید زمانی استاد ایرج، استاد تجویدی، جهانگیر ملک و استاد شهناز به اصفهان آمده بودند و به همراه استاد کسایی که در اصفهان بودند، در محافل به اجرا می‌پرداختند. من هم که خوانندۀ شخصی استاد کسایی بودم در مهمانی‌ها شرکت می‌کردم و در یکی از این مهمانی‌ها، نواری از استاد ایرج ضبط کردیم که در ایران بی‌نظیر بود. 

خاطرۀ روزهایی را تعریف می‌کند که جلیل شهناز به اصفهان سفر می‌کرده و مهمان خانۀ او می‌شده؛ روزهایی که شهناز می زده، او می خوانده و نوار، همۀ این ظرافت‌ها را در حافظۀ بلند مدتش ضبط می‌کرده.

بطلانی می‌گوید: اگر این نوارهای ناب امروز به بازار بیاید، مردم لذت می‌برند و با افسوس ادامه می‌دهد: متأسفانه جوانان موسیقی دیگری گوش می‌دهند و افراد مسن‌تر نیز به خاطر مشکلات فعلی دل‌مرده شده‌اند.

می‌دانم که دوستی دیرینه‌ای با علی‌اصغر شاهزیدی دارد، احوال این استاد مکتب آواز اصفهان را از او می‌پرسم که پاسخ می‌دهد: چند روز پیش با ایشان تماس گرفتم. استاد شاهزیدی هم در خانه است و از من می‌خواست به ایشان سر بزنم. گفتم فعلاً کرونا هست و ایشان هم به شوخی می‌گفت شما که کرونا نداری، بیا.

نام شاهزیدی، خاطره‌ای قدیمی را در ذهنش تازه می‌کند: چند سال پیش تلویزیون مستندی به نام «کوچ دل» از زندگی من ساخت که ضبط آن سه روز طول کشید. از من خواسته بودند استاد شاهزیدی را راضی کنم سر ضبط بیاید. گفتم فردا صبح با هم به پارک می‌رویم و می‌توانید یک صحنه هم از ایشان ضبط کنید. بعدازظهر همان روز هم با یکدیگر جایی بودیم و من «باغ مست» (تصنیف قدیمی و خاطره‌انگیز  استاد شاهزیدی) را خواندم تا او را ترغیب به خواندن کنم. موفق هم شدم، کار زیبایی شد، هر کسی می‌دید می‌گفت جالب است.

برمی‌گردد به زمان حال، به همین روزها که کرونا جزء بزرگی از آن است و می‌گوید: بعد از پنج ماه قرنطینه به دعوت عمارت هنرمند که وابسته به سازمان فرهنگی اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان است در برنامه «عصرگاهی با هنرمندان» که امیدوارم ادامه‌دار باشد، شرکت کردم. قبلاً بهترین انجمن‌ها را داشتیم اما فعلا تعطیل است.

خیره می‌شود به یک نقطه و ادامه می‌دهد: یک هنرمند موسیقی و آواز وقتی بداند چند روز یا چند هفته دیگر برنامه یا کنسرت دارد، تمرین می‌کند اما وضعیت امروز باعث شده که هنرمندان از ذوق بیفتند و دل‌مرده شوند. آخر کسی هم نیست که از هنرمند دفاع و دلجویی کند. به قول مرحوم تاج «در جیب من پولی نیست و هرجا می‌خوانم فقط برای من دست می‌زنند» و به قول استاد یاوری «عطای بزرگان ایران زمین، دو تا بارک‌الله است و یک آفرین!»

می‌خندد اما با غصه می‌گوید: ما نمی‌توانیم مانند خوانندگان و نوازندگان جوان کنسرت برگزار کنیم. تعداد افرادی که موسیقی سنتی و اصیل را می‌پسندند هم خیلی کم است. می‌دانید؟

می‌گویم بله و سکوت می‌کنم.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری موسیقی ایرانی ویروس کرونا آرشیو شخصی جلیل شهناز علی اصغر شاه زیدی حسن کسایی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۷۹۱۹۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

روایتی از هنرآفرینی هنرمندان نصف‌جهان در قطب عاشقی عالم، «کعبه»

اصفهان از گذشته تا کنون، زادگاه هنرمندان زیادی است که با ذوق و خلاقیت، توانسته‌اند در مسیر عقاید و آرمان‌های خود زیبایی‌های زیادی پدید آوردند؛ آثاری که هر چقدر از خلق آن‌ها بگذرد، باز هم تازه است و حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، هنر، ارزشمندتر از طلاست و هنرمندان، کیمیاگرانی‌اند که به خوبی می‌توانند با خلاقیت و ابتکار خود، آثاری پدید آوردند که آوازه‌اش در سراسر دنیا بپیچد؛ اصفهان نیز به‌عنوان مهد فرهنگ و هنر، در دل خود فرزندانی پرورش داده که میراث دار فرهنگ، این سرمایه بزرگ ملی شدند؛ چه مرد باشند و چه زن؛ چه هنرمندانی که از نسل‌های قدیم هستند و امروز، تجربیاتشان‌، توشه راه ماست و چه هنرمندان جوان‌تر که تلاش می‌کنند با حفظ اصالت و سنت، هنر را به دیدگان هدیه کنند.

رضا بدرالسماء یکی از هنرمندان به‌نام نگارگری است که آوازه او فراتر از مرزها نیز پیچیده است که درباره یکی از تجارب متفاوت خود حین نگارگری اظهار می‌کند: در نزدیک‌ت رین مکان به خانه خدا در حال طراحی بودم و این سعادتی برای من بود؛ نکته جالب اینکه وقتی چشمم به موج جمعیت که دور کعبه حرکت می‌کرد افتاد، دیدم که این گردش در آنجا به کل گردش عالم برمی‌گردد و احساس کردم که نگارگری هم از همین گردش دورانی به در خانه خدا اقتباس شده، در واقع در همه عالم و سلول‌ها اینگونه است و همه به دور مبدایی است که از آن جدا شدند، حرکت می‌کنند تا به آن نزدیک شوند که همان از کثرت به وحدت رسیدن است.

وی ادامه می‌دهد: اثر «سرآغاز» همان خانه کعبه است که طواف حجاج، دور آن را با نقوش نقاشی ایرانی داریم؛ در واقع از نزدیک دیدم که هنرمندان چطور توانستند هنر نگارگری را خلق کنند و و دیدم که اقتباس آن‌ها از گردش همین جاست.

عیدی بزرگی نصیب من شد

این نگارگر اصفهانی همچنین درباره تجربه متفاوت خود در ابتدای سال خاطر نشان می‌کند: می‌خواستم سال را کنار شهدا آغاز کنم و همانجا عیدی خود را گرفتم؛ وقتی از تلویزیون‌های نصب شده، پیام نوروزی رهبر انقلاب پخش می‌شد، اثر خود با نام «یا مقلب القلوب» را کنار ایشان دیدم و واقعاً حس خوبی داشتم؛ عیدی بزرگی نصیب ما شد که افتخار بزرگی بود، ما بارها به واسطه آثاری مثل شهدای منا که در راستای انقلاب، خلق شده چند باری خدمت رهبر انقلاب رسیدیم و ایشان هم هنر را دوست دارند و تاکید دارند با زبان هنر، انقلاب را بیشتر معرفی کنیم و مظلومیت فداییان اسلام از صدر اسلام و رشادت‌هایی که تا کنون داشتند را با هنر نشان دهیم.

آمنه بدرالسماء، از دیگر هنرمندان اصفهانی و فرزند رضا بدرالسماء اظهار می‌کند: علاقه زیادی به هنر داشتم با این حال زندگی من در کنار پدرم بی تأثیر نبوده زیرا غیر از تربیت پدرانه، مرا با دنیای هنر آشنا کرد؛ همچنین مادرم پشتوانه بزرگی برای من بود و بیش از اندازه تشویقم می‌کرد، همچنین مشکلات را طوری مدیریت می‌کرد تا پدرم در آرامش بتواند به کار خود برسد.

وی می‌افزاید: اخلاق هنرمندان باید بسیار لطیف، مهربان و پر از عشق باشد و معمولاً احساس خود را با اثر خود بیان می‌کنند؛ افتخار داشتم در کنار پدرم باشم و ایشان اینقدر بزرگ‌منشانه از اصالت و سنت‌های ایرانی بودن، فرهنگ و اصفهان برای من گفتند که از بچگی، زیست هنرمندانه داشتیم.

این هنرمند ادامه می‌دهد: پدر خیلی علاقه داشتند که باید رسالت خود را به نوعی تمام کنیم و به من می‌گفتند که به عنوان یک بانوی هنرمند، باید فضای ذهنی خود در حالی که سنت‌ها را حفظ می‌کنی، به تصویر بکشی، در عین حال با مخاطبی که همسن یا متعلق به نسل بعد از تو است ارتباط برقرار کنی.

مکتبی شایسته‌تر از اصفهان نیست

احمد مراتب، پیشکسوت آواز نیز در خصوص پیشینه موسیقی در اصفهان اظهار می‌کند: مکتب آواز اصفهان و شیوه یا سبک، هرکدام معانی و ترجمان خود را دارد و بسیار زمان می‌خواهد تا درباره‌اش صحبت کنیم اما اگر قرار باشد روزی درباره آن حرف بزنیم، مکتبی شایسته‌تر از اصفهان نیست.

وی ادامه می‌دهد: اصفهان از دیرباز حرفی برای گفتن داشته و مفاخر بزرگی را به عرصه موسیقی ایران و خارج از ایران معرفی کرده‌است؛ از زمان سید رحیم اصفهانی و شاگردان ایشان، مرحوم سید حسین ساعت‌ساز، مرحوم حاج اصفهانی که استاد من هم بودند و که هرکدام ستاره درخشانی در فرهنگ و هنر و آواز اصفهان به حساب می‌آیند.

این پیشکسوت آواز خاطر نشان می‌کند: الان هم اساتید زیادی در اصفهان داریم که جزو برجسته‌ترین استادان ایران هستند و در رشته‌ها گوناگون، چه آواز و چه ساز، فعالند؛ امیدواریم شایستگی این را داشته باشند که جا پای بزرگان بگذارند و عظمتی که اصفهان در فرهنگ و هنر، مخصوصاً موسیقی داشته است، حفظ و به آیندگان بسپارند.

تاج سر آواز ایران

مراتب با بیان اینکه اخلاقمداری برای یک هنرمند، بسیار مهم است، می‌گوید: استاد تاج، یکی از نوادر اساتیدی است که شخصیت اخلاقی‌اش با وجود اینکه پهلوان آواز بود، زبانزد بود؛ همین بود که شاگردان را به سوی خود جذب می‌کرد، از ۱۲ سالگی و مدت ۱۸ سال حتی در سفر، در رکاب او بودم و از حضورش استفاده کردم؛ اخلاق، منش و انسانیت او بزرگترین شایستگی او بود.

وی ادامه می‌دهد: بارها گفته‌ام که تاج، تاج سر آواز ایران بود اما بابت این تاج، از کسی باج نگرفت و هیچ تفاخری نداشت؛ من حتی یک غیبت از او نشنیدم و همه شاگردان شیفته اخلاق او بودند؛ اخلاق نیک با همه مردم، مسئله مهمی برای کسانی است که می‌خواهند در عرصه هنر ماندگار شوند.

پیشکسوت آواز خاطر نشان می‌کند: حدود ۲۰ سال قبل، در راستای آوازهای آئینی، تلاش‌های زیادی صورت گرفت تا اذان و دعاها با لحن موسیقی ایرانی ادا شود، زیرا در قدیم افرادی که اذان گوش می‌کردند رادیو نداشتند که بخواهند از لحن عرب استفاده کنند و آقایان دماوندی، تاج از جمله افرادی هستند که در این عرصه صحبت کردند، همچنین سید جواد ذبیحی که دعاها و ادعیه را با آوازهای ایرانی خواند و این والاترین خدمت ایشان بود.

اذان گفتن در کعبه، به سبک شیعیان

مراتب با اشاره به اینکه سال ۱۳۵۴ و عید غدیر، در حال خواندن اشعاری در حضور چندی از علما و اصفهانی‌ها که مقابل خانه کلبه و ناودان طلا دور هم جمع می‌شدند بودم، ادامه می‌دهد: آن شب امام موسی صدر، مهمان شاه عربستان بود و در عین طواف صدای من را شنید، فردای آن روز از ایشان دعوت کردیم که به هتل ما بیاید و موقع رفتن گفت که فردا، تمام سلاطین و پادشاهان اسلامی وارد خانه کعبه می‌شوند و خانه خدا با گلاب قمصر اصفهان عطرآگین می‌شود، می‌خواهم صحبت کنم بر بام کعبه اذان بگویید؛ خلاصه که مسئولین، موافقت کردند و بعد از برنامه‌ها از جمله قرائت قرآن توسط عبدالباسط، علی رغم تاکید بر ادامه اذان تا «اشهد ان محمد رسول الله»، به طریقه شیعیان و با «اشهد ان علیا ولی الله» اذان گفتم و این بالاترین افتخار من در تمام عمرم بود؛ جالب اینجاست که با توجه به شرایط عربستان، حتی یک نفر هم به این کار من اعتراض نکرد و این از عنایات الهی بود.

وی در پایان می‌گوید: امیدوارم نام اصفهان همانطور که شایسته است به عنوان یک کلان شهر و حتی جهان شهر، به افتخار و بزرگی برده شود.

به گزارش ایمنا، تکریم و معرفی هنرمندان، مخصوصاً دیار هنرخیز اصفهان، وظیفه همه ماست؛ هنرمندانی که در هر شرایطی، ذوق و هنر خود را حفظ و تلاش کردند تا به بهترین شکل ممکن، آن را به مردم هدیه کنند و این دیار کم ندارد از این بزرگ‌مردان عرصه فرهنگ و هنر…

کد خبر 748629