قانون جرایم رایانه‌ای پاسخگوی نیازهای امروز نیست
تاریخ انتشار: ۱۲ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۸۳۰۴۷۷
رایانه و اینترنت دارای کارکردهای مثبت و منفی است. از آثار مثبت آن همین که بدانیم دیگر بدون آن امکان برنامه‌ریزی، توسعه و بهره‌وری در زمینه‌های مختلف علمی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی در جهان آینده امکان‌پذیر نخواهد بود، کافی است.
محمود مصدق/
رایانه و اینترنت دارای کارکردهای مثبت و منفی است. از آثار مثبت آن همین که بدانیم دیگر بدون آن امکان برنامه‌ریزی، توسعه و بهره‌وری در زمینه‌های مختلف علمی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی در جهان آینده امکان‌پذیر نخواهد بود، کافی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سردار حسین رحیمی، رئیس پلیس تهران بزرگ نیز از کوچ مجرمان به فضای مجازی و رشد ۱۳۰ درصدی جرایم اینترنتی در پایتخت خبر داده است.
با وجود این، روشن است جرایم اینترنتی در سال جاری اگر بیشتر از سال‌های پیش رشد نداشته باشد کمتر هم نخواهد داشت.
جرایمی که به باور کارشناسان تا ۷۰ درصد موارد آن اقتصادی، کلاهبرداری مالی و برداشت از حساب بانکی است و پس از آن نشر اکاذیب، هتک حیثیت افراد، جعل اسناد، تجاوز به حریم خصوصی افراد در فضای مجازی و... قرار دارد.
رشد سریع و بسیار زیاد جرایم سایبری در کشور در حالی است که قانون‌گذار، برای مقابله با این پدیده در سال ۸۸ قانون جرایم رایانه‌ای و متعاقب آن قانون دادرسی الکترونیکی را سال ۹۳ به تصویب رسانده است.
البته در رشد قارچ‌گونه جرایم سایبری عوامل مختلفی مثل افزایش روزافزون کاربران فضای مجازی، پایین بودن آگاهی کاربران و بی‌توجهی بسیاری از آنان به رعایت نکات امنیتی، بیکاری، سهولت ارتکاب جرم و پنهان ماندن مجرمان، مشکلات فرهنگی و اخلاقی کاربران و... نقش دارند اما قطعاً نقش قانون و اجرای آن بیش از همه عوامل یاد شده در مقابله با این پدیده، مؤثر است. با وجود این، پرسش این است که آیا قانون جرایم رایانه‌ای و قانون دادرسی الکترونیکی، آن گونه که باید جامع و بازدارنده هستند؟ در واقع می‌خواهیم بدانیم آیا قانون در حوزه جرایم رایانه‌ای دچار خلأ است یا مشکل به ضعف در اجرا و نظارت بر حسن اجرای قانون برمی‌گردد که رشد حتی ۱۰۰ درصدی جرایم را در فضای مجازی شاهد هستیم؟
* ضرورت اصلاح قوانین جرایم رایانه‌ای در هر سال
دکتر داود زارعیان، معاون شرکت مخابرات ایران و کارشناس فضای مجازی در پاسخ به قدس می‌گوید: جرایم رایانه‌ای مقوله تازه‌ای است که اصولاً تشخیص همه جرایم و تعیین نوع مجازات برای همه آنها از سوی بیشتر کشورهای دنیا به درستی دیده نشده است. باید توجه داشته باشیم که مثلاً در دو سال اخیر چقدر جرایم تازه‌ای در این حوزه اضافه شده است. به همین دلیل شاید لازم باشد قوانینی که در این حوزه تدوین می‌شوند، قدرت به‌روز شدن را داشته باشند. قانون جرایم رایانه‌ای در دهه ۸۰ تصویب شده؛ البته این قانون یک قانون نسبتاً جامعی است و خیلی از مسائل این حوزه مثل محرمانه بودن اطلاعات، جاسوسی، سرقت اطلاعات، هک اطلاعات، نشر اکاذیب، حریم خصوصی افراد، جرایم سازمان یافته اقتصادی و اجتماعی جعل داده‌ها و... را دربرمی‌گیرد. اما اصولاً قوانینی که در حوزه فناوری نوین اطلاعاتی تدوین میشود هر سال مورد بازنگری قرار می‌گیرند، چرا که جرایم تازه‌ای بر جرایم قبلی اضافه می‌شوند. مثلاً اگر قانون جرایم یارانه‌ای در سال ۹۶ تصویب شده باشد در همین سه سال می‌بینیم جرایم جدیدی مثل بیت کوین اضافه شده، در حالی که قانون‌گذار در این مورد یا موارد مشابه دیگر سکوت کرده است.
وی از ضرورت اصلاح قوانین جرایم رایانه‌ای در هر سال سخن می‌گوید و می‌افزاید: حداقل باید به قانون مربوط الحاقیه بزنیم.
زارعیان با اشاره به اینکه در حوزه جرایم رایانه‌ای علاوه بر موضوع یاد شده با دو مسئله دیگر مواجه هستیم، تصریح می‌کند: یکی اینکه کشف و شناسایی برخی از جرایم رایانه‌ای به سادگی ممکن نیست؛ چون افراد از راه‌های مختلف از جمله جابه‌جایی‌های زیاد، با آی پی‌های مختلف و... این کار را انجام میدهند و بعد هم ممکن است فردی که مجرم اصلی است پیدا نشود. مشکل دوم این است همه افرادی که از نظر مادی یا معنوی در این حوزه مورد تجاوز قرار می‌گیرند اطلاع ندارند چگونه باید مشکل خود را پیگیری کنند. بنابراین یک بخشی از جرایم اتفاق می‌افتد و به همین شکل از آن عبور میشود. به همین دلیل شاید لازم باشد هر ساله هم در حوزه فنی و هم در حوزه حقوقی بازنگری‌هایی داشته باشیم.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا در اجرای قانون جرایم رایانه‌ای و نظارت بر حسن اجرای آن مشکلات خاصی وجود دارد، می‌گوید: اصولاً در قوانین جدید تا مدت‌ها شاهد این گونه مسائل و مشکلات هستیم. همان‌طور که اشاره شد ممکن است قانون برای برخی از جرایم، جرم‌انگاری نکرده باشد یا مجازات‌های لازم برای آن دیده نشده باشد، ضمن اینکه ممکن است برخی از قضات و حتی وکلای دادگستری درک مناسبی از این جرایم نداشته باشند و نتوانند به خوبی از موکلان خود دفاع کنند. به هرحال الان در اجرای این قوانین مشکلاتی داریم. البته روند اجرای قوانین رو به بهبود است.
وی در همین زمینه می‌افزاید: در یک دهه اخیر تحولات خوبی در حوزه نیروی انتظامی و بخش‌های دیگر فناوری نوین اطلاعات ایجاد شده که شناسایی مجرمان فضای مجازی را ساده‌تر کرده و طبیعی است رسیدگی به جرایم این بخش هم سریعتر و بهتر انجام میشود.
این کارشناس حوزه فضای مجازی اگرچه معتقد است قانون جرایم رایانه‌ای در بسیاری از موارد بازدارندگی لازم را دارد اما می‌گوید: این قانون در بعضی موارد مجازات‌های سنگین حتی حبس تا ۱۵ سال را برای مجرمان پیش‌بینی کرده، با وجود این به نظر می‌رسد با توجه به شرایط و به منظور اثرگذاری بیشتر، همچنان باید به سمت مجازات‌های جدی‌تر نقدی حرکت کنیم؛ چون برخی مجازات‌های نقدی پیش‌بینی شده در قانون جرایم رایانه‌ای پایین است؛ مثلاً در جایی که مجازات حبس به مدت دو سال پیش‌بینی شده جریمه نقدی این مدت را تا ۵ میلیون تومان دیده است که به نظر می‌رسد خیلی بازدارنده نیست.
فرصتی برای بازنگری قانون جرایم رایانه‌ای نیست
رضا جعفری، سرپرست سابق دادسرای ویژه جرایم رایانه‌ای و فناوری ارتباطات هم در این خصوص به قدس می‌گوید: سال ۸۰ وقتی لایحه جرایم رایانه‌ای در دستور کار مجلس قرار گرفت حدود ۸۰ ماده داشت اما با ۵۶ ماده به تصویب رسید. یعنی این قانون همان موقع پاسخگوی نیازها و جرایمی که رخ می‌داد، نبود؛ این در حالی است که هر روز که می‌گذرد جرایم رایانه‌ای پیچیده‌تر و شکل و نوع آن عوض میشود. الان هم که جای خود دارد. به هرحال قانون یاد شده، قطعاً پاسخگوی نیازهای امروز نیست.
وی در همین زمینه می‌افزاید: مسئولان، مقداری نسبت به مباحث جرایم رایانه‌ای بی‌تفاوت هستند، چون هدفی که ما از تشکیل دادسرای ویژه مبارزه با جرایم رایانه‌ای و فناوری ارتباطات داشتیم هدف خوبی بود، کارهایی هم انجام شد اما قدری مورد کم لطفی قرار گرفت. یعنی چندان به این مجموعه اهمیت داده نشد در نتیجه دادسرای جرایم رایانه‌ای به خوبی جا نیفتاد. در واقع دادسرای جرایم رایانه‌ای در کشور وجود دارد اما جایگاه واقعی خودش را هنوز پیدا نکرده و نمی‌تواند آن‌طور که باید به صورت تخصصی و ویژه کار کند تا جایی که الان همه دادسراهای موجود در کشور صلاحیت رسیدگی به جرایم رایانه‌ای را دارند. این درحالی است که پلیس فتا که پس از دادسرای جرایم یارانه‌ای و یا همزمان با آن فعالیتش را شروع کرد به خوبی جا افتاد، چون متولیانش اهمیت آن را فهمیدند و اهتمام لازم را به خرج دادند تا به خوبی در ایفای نقش خود جا افتاد.
وی با تأکید بر اینکه قانون جرایم رایانه‌ای نیاز به یک بازنگری اساسی دارد، تصریح می‌کند: نه تنها قانون جرایم رایانه‌ای دچار ضعف و خلأهای قانونی است بلکه در اجرا نیز مشکلاتی دارد. در واقع خود این قانون مشکلات مختلفی دارد به‌ویژه اینکه به‌روز نیست؛ در حوزه اجرای آن هم به نحوی دچار مشکل هستیم؛ صلاحیت رسیدگی به جرایم رایانه‌ای نیز به همه دادسراها داده شده است. به هرحال این قانون یک بازنگری اساسی می‌خواهد اما به نظر می‌رسد دست اندرکاران فعلاً برای این مقوله فرصت ندارند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا مجازات‌های پیش‌بینی شده در قانون یاد شده بازدارندگی لازم را دارند، می‌گوید: خیلی از مجازات‌هایی که در قانون پیش‌بینی می‌شوند بازدارندگی ندارند؛ چه از لحاظ کیفی و چه از نظر کمی. بحث قانون جرایم رایانه‌ای هم به همین صورت است. قطعاً این قانون بازدارندگی لازم را ندارد، اگر داشت که این همه کلاهبرداری‌های اینترنتی انجام نمی‌شد. البته مقداری مردم ما هم نسبت به این جرایم آگاه نیستند و اطلاع‌رسانی در این زمینه ضعیف است.
جرم، بستر ارتکاب خود را پیدا می‌کند
کامبیز نوروزی، حقوقدان و کارشناس مسائل حقوق رسانه، نظر متفاوتی دارد و بر این باور است که قوانین در این حوزه به اندازه کافی وجود دارد و علت وقوع زیاد جرایم در این حوزه را امکان گسترده پنهانکاری می‌داند.
او در این خصوص به خبرگزاری برنا می‌گوید: رفتارهای ناهنجار نیز به همین علت در فضای مجازی بیشتر وجود دارد. وقتی شخص با مشخصات جعلی و نامشخص می‌تواند وارد این فضا شود قطعاً راحت‌تر می‌تواند مرتکب جرم و حرکات خشونت‌آمیز شود.
این وکیل پایه یک دادگستری می‌افزاید: جرم همراه با زندگی و فناوری متحول میشود. فضای مجازی قابلیت‌های زیادی دارد و این مسئله سبب شده وقوع جرایم نیز پیچیده‌تر شود. امروزه شاهد هستیم ابزاری همچون بیت کوین نیز به‌وجود آمده که حتی ردیابی پول را نیز سخت کرده است.
این حقوقدان بر این باور است که قوانین به قدر کافی وجود دارد. این طبیعت حوزه وب است که مسدود کردن تخلف در آن را سخت می‌کند، به شکلی که شاهد هستیم حتی حساب توییتر شخصیت‌های برجسته ایالات متحده نیز هک شد و تمامی تشکیلات توییتر نیز هنوز نتوانسته این مشکل را حل کند.
نوروزی تصریح می‌کند: این سختی و پیچیدگی طبیعی وب است که کار برای مقابله با وقوع جرم در فضای مجازی را سخت کرده است. از سوی دیگر شاهد هستیم در دنیای واقعی جامعه ما محدودیت‌هایی اعمال میشود که بازتولید آن در فضای مجازی به شکل بدتری رقم می‌خورد.
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: جرائم رایانه ای اینترنت قانون جرایم رایانه ای جرایم رایانه ای جرایم رایانه ای فضای مجازی جرایم سایبری شاهد هستیم پیش بینی یاد شده
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۸۳۰۴۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شهید مطهری با روحیات و نیازهای نسل جوان آشنایی کامل داشت
به گزارش خبرگزاری مهر آیت الله حسین مظاهری از مراجع تقلید پیامی به مناسبت هجدهمین دوره همایش حکمت مطهر صادر کرد. متن این پیام به این شرح است:
بسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم
قال الله سُبحانَه وتَعالی: إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُه
به رغم گذشت چهل و چهار سال از شهادت اسفناک متفکر عالی مقام و اندیشمند بزرگ مرحوم آیةالله شهید مطهری قدس سره الشریف، هم ثلمه و خلا فقدان آن استادِ اسلام شناس برجسته، هنوز در جامعه اسلامی محسوس و ملموس است که: «ثُلِمَ فِی الْإِسْلَامِ تُلْمَةٌ لَا یَسُدُّها شَیْء»؛ و هم به فضل خداوند متعال، آثار بنان و بیان آن دانشمند پرتلاش همچنان مورد استفاده فرهیخنگان و حق جویان است که: «ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً کَلِمَةً طَیِّبَةً کَشَجَرَةٍ طَیِّبَةٍ أَصْلُها ثابِتُ وَ فَرْعُها فی السَّمَاءِ تُؤْتی أکلها کُلِّ حینٍ بِإِذْنِ رَبِّها.
همایش با سابقه «حکمت مطهر که با هدف زنده نگاه داشتن یاد و نام و آثار علمی این شهید والامقام برگزار می شود و از این جهت باید به اهتمام نیکوی متصدیان و دست اندرکاران آن آفرین گفت اینک و در هجدهمین دورۀ خود موضوع بسیار با اهمیت جوانان را مطمح نظر قرار داده است موضوعی که یکی از مهمترین و بلکه باید گفت اساسی ترین نقطهٔ هدف گذاری مرحوم شهید مطهری رضوان الله تعالی علیه در عموم تلاشهای علمی و فکری ایشان بوده است.
آن متفکر زمان شناس به حق یکی از موفق ترین اندیشمندان و مصلحان اسلامی بود که با روحیات و نیازهای فکری نسل جوان در زمانه، خود آشنایی کامل داشت و علاوه بر این زبان آن نسل تکامل خواه و جستجوگر را به خوبی میدانست و با گوش، جان پیامها و خواسته های به جای این نسل را میشنید و متناسب با آن نیازهای فکری و نظری به موقع و بدون فوت وقت، به وسیله آثار ارزشمند خود با جوانان ارتباط مؤثر و تعامل سازنده برقرار می.نمود آن استاد فهیم و نکته پرداز به نیکی دریافته بود که اگر اذهان و ضمائر جوانان حق طلب با، حقایق سیراب نگردد، با مطالب ناحق پر خواهد شد و از این رو تمام سعی مشکور خود را بر این نقطه اساسی متمرکز کرده بود که نسل جوان آن دوره را که از سویی با هجوم افکار مادی و الحادی مواجه بودند و از سوی دیگر تحت سیطره فرهنگ غربگرایی رژیم طاغوت قرار داشتند به روشهای متین علمی و فکری، با حقایق اسلام و معارف انسان ساز قرآن و عترت آشنا سازد و چه بسیار جوانان و محافل جوان که به دست قدرتمند دانش و بینش این استاد متفکر در سرتاسر ایران و خارج از مرزهای این کشور، از خطر الحاد مارکسیستی و انحطاط لیبرالیستی و التقاط دینی گروهکهای پر سر و صدای آن دوران، نجات پیدا کرده و با آشنایی با حقایق نورانی قرآن کریم و عترت طاهره «سلام الله علیهم»، به رشد فکری و دینی دست یافته و به حیات طیبه نائل گشتند و سپس در مهمترین مقاطع دوران معاصر یعنی در نهضت و انقلاب شکوهمند اسلامی و سپس در تأسیس نظام جمهوری اسلامی و پس از آن در بزنگاه های
و خطیر این نظام نظیر دفاع مقدس و نظایر آن و همچنین در عرصه حوزه های علمیه و دانشگاهها و متن جامعه اسلامی و محافل جوانان نقش برجسته و سازنده نظری و عملی ایفاء کردند و اثرات گسترده و عمیق مجاهدتهای فکری آن استاد فکور را در مقام عمل و نظر به منصه ظهور درآوردند و هنوز نیز آن برکات بزرگ بحمدالله و المنّه استمرار دارد و بی جهت نبود که امام بزرگوار اعلی الله مقامه توصیه فرمودند کتابهای این استاد عزیز را نگذارند با دسیسه های غیر اسلامی فراموش شود».
رحمت بیکران و رضوان بی پایان حق تعالی بر روح آن استاد شهید متفکر باد که بی تردید، حق بزرگی
بر نسل جوان این کشور در آن دوره و دوره های پس از آن تا به امروز دارد و بی سبب نبود که استادان عظیم الشأن او یعنی امام راحل بزرگوار و حضرت علامه طباطبایی قدس الله تعالی سرهما در شهادت و فقدان اسفناک او، همچون پدر فرزند از دست داده گریستند و ملت فهیم ایران نیز در غم مصیبت او یکپارچه عزدار شد: «وَ سَلَامُ عَلَیْهِ یَوْمَ وُلِدَ وَ یَوْمَ یَمُوتُ وَیَوْمَ یُبْعَثُ حَیًّا».
در این فرصت کوتاه و به مناسبت طرح مسأله مهم جوانان لازم میدانم بر دو نکته اساسی، در این محفل فکری و فرهنگی تأکید نمایم
نکته اول اینکه همان گونه که مرحوم شهید مطهری طاب ثراه» به خوبی دریافته بود، برخورد و مخاطبه با نسل جوان بسیار خطیر و حساس است و باید براساس منطق و استدلال و واقع بینی در همه ابعاد مسائل نظری و مشکلات عملی، جوانان تنظیم و ساماندهی، شود زیرا اگر به سؤالات نظری و پرسشهای نسل جوان که چه بسا بسیار اندیشه سوز و ذهن آزار نیز باشد و همچنین به احساسات و عواطف این نسل پرتکاپو و نیز به خواستههای به حق و به جای آنان پاسخ منطقی و صحیح داده قطعاً. موجب سرخوردگی و ناامیدی و بی اعتمادی و در نهایت طغیانگری این نسل مطالبه گر نشود، خواهد شد و زیان آن برای جامعه، انسانی بسیار وسیع و عمیق خواهد بود.
روش مخاطبه و مواجهه با، جوانان روش دهن کجی و انتقاد و سرزنش و رمی به بی عقلی و بی دینی نیست، و با چنین روشی محال است که بتوانیم جلوی انحرافات دینی و کج روی های اخلاقی را در نسل جوان بگیریم. اگر خواهان هدایت و رشد نسل جوان هستیم تنها راه متین و صحیح آن این است که اولاً باید از نزدیک با درد و رنج جوانان آشنا شد و ثانیاً با زبان منطق و عطوفت و مهربانی با آنان، تعامل سازنده برقرار کرد چنانکه در آن بیان بلند رییس مذهب جعفری، حضرت امام صادق «سلام الله علیه» که این روزها در آستانه سالروز شهادت آنان امام به حق ناطق، قرار داریم، آمده است که به بعضی از اصحاب خود که درباره مخالفان عقیدتی در آن روزگار از آن امام همام پرسیده بود، فرمودند: «فَلَا تَخْرَقُوا بِهِمْ أَ مَا عَلِمْتَ أَن إِمَارَةَ بَنِی أُمَیَّةَ کَانَتْ بِالسَّیْفِ وَ الْعَسْفِ وَ الْجَوْرِ وَ أَنَّ إِمَارَتَنَا بِالرِّفْقِ وَ التَّالُفِ وَ الْوَقَارِ وَ التَّقِیَّةِ وَ حُسْنِ الْخُلْطَةِ وَالْوَرَعِ وَالِاجْتِهَادِ فَرَغَبُوا النَّاسَ فِی دِینِکُمْ وَ فِیمَا أنْتُمْ فِیهِ» با آنان خشونت نورزید، مگر نمی دانید که فرمانروایی و خلافت بنی امیه مبتنی بر زور شمشیر و فشار و ستم، بود ولی حکمرانی و ولایت ما مبتنی بر ملایمت و دوستی و متانت و تقیه و رفتار نیکو و پارسایی و کوشش فراوان است، پس کاریکنید که مردم به دین شما و مسلکی که دارید رغبت و گرایش پیدا کنند.
قرآن کریم با اینکه دین و معارف تابناک آن را حق و مطابق با حقیقت معرفی می کند و آن را حنیف و منطبق بر فطرت بر می شمارد و قیم و پایدار و به دور از هرگونه سستی قلمداد می کند، ولی با همۀ این، اوصاف به پیامبر رحمت و محبت و دانایی که سراسر، وجودش، سرشار از عطوفت و مهربانی و نرم خویی با مردمان بود و برخلاف پاره ای از تفکرات، اعوجاجی، ذره ای تلخی و تندی و خشونت در آن راه نداشت به طور مکرر تصریح میفرماید که در ارائه دین و تعالیم دینی نباید تحمیل و اکراه و اجبار وجود داشته باشد: «فَذَکَّر إِنَّمَا أَنتَ مُذَکَّرُ، لَستَ عَلَیْهِم بِمُصَیْطِرٍ» «وَمَا أَنْتَ عَلَیْهِمْ بِجَبَّارٍ فَذَکَرْ بِالْقُرْآنِ مَنْ یَخَافُ وَعِیدِ» و آیات بینات متعدد دیگر.
و اما نکته دوم که آن نیز برخوردار از اهمیت جدی است این است که خواسته های به حق نسل جوان برای برخورداری از یک زندگی سرافراز و آبرومند باید در رأس توجه مسئولان و کارگزاران کشور قرار گیرد و همگان باید به این آسیب، اساسی توجه کنیم که اگر این مطالبات و انتظارات، به درستی پاسخ داده نشود و جوانان ما با معضلات بزرگی نظیر فشار بیکاری و افسانه مسکن و بحران افزایش سن ازدواج و فقر و تبعیض و فساد و اعتیاد و سایر آسیبهای شکننده اجتماعی مواجه بوده و خود را در مقابله با این مشکلات خانمان سوز بی پناه ببینند، قطعاً ما با بحران سرمایه اجتماعی بزرگی مواجه خواهیم شد که کمترین نتیجه خسارت بار آن کاهش مشارکتهای ملی و اجتماعی است.
تعالیم دینی و نیز تجربه تاریخ بشری به خوبی نشان میدهد که مردمی که با غول فقر، دست و پنجه نرم کنند در جهات فرهنگی و دینی، هم قوت و قدرت خود را از دست میدهند، چرا که به مصداق آن سخن والای تکان دهنده که ائمه هدی «سلام الله علیهم از رسول خدا صلی الله علیه وآله و سلّم نقل کرده اند که: «گادَ الْفَقْرُ أنْ یَکُونَ کُفْراً»، فقر هم مرز با بی ایمانی است پیامبر اکرم که به تعبیر خداوند متعال تمام وجود مبارکش آکنده از نهایت دلسوزی برای ایمان مردمان بود، ولی به خوبی دریافته بود که تنگنای نان و گردباد اقتصاد ناسالم و معضلات طاقت فرسای معیشتی، چگونه دین و ایمان آدمی را در می نوردد و از این رو با تضرع به پیشگاه خداوند مهربان عرضه می داشت: «اللهم بَارِک لَنَا فِی الْخُبْزِ وَ لَا تُفَرِّقُ بَیْنَنَا وَبَیْنَهُ فَلَوْ لَا الْخَبْرُ مَا صُمْنَا وَ لَا صَلَّیْنَا وَلَا أَدَیْنَا فَرَائِضِ رَبَّنَا عَزَّ وَ جَلَّا
این بیان هشدار دهنده رسول خدا صلوات الله علیه وآله باید نصب العین و در منظر دید هر روزه مسئولان کشور و همۀ دلسوزان این مرز و بوم و همۀ دغدغه مندان برای نسل جوان باشد و با نهایت جدیت و صداقت، تمام مساعی خود را در رفع معضلات اقتصادی مردم و خصوصاً مشکلات پیش روی جوانان به کار گیرند تا به امید خداوند تعالی همگان به ویژه نسل جوان در این کشور اسلامی برخوردار از یک زندگی آبرومند و سرافراز باشند و خدای ناخواسته تعلق و پیوند آنان با دین و معارف دینی، و نیز علاقه و دلبستگی آنان به کشور و وطن پایمال ناتوانیها و ضعفها و خطاها و بی عملی های ما نشود، که در این صورت هم شاهد هجرت و قهر آنان از دین و هم نظاره گر مهاجرت و ترک آنان از وطن خواهیم بود؛ و این مسلّماً شایسته نظام اسلامی نیست.
چه هر دو نکته ای که به اجمال بیان، شد چه نکته اول که مربوط به ساحت اندیشه و فکر و نظر بود و نکته دوم که مربوط به عرصه اجرا و عمل میشود مطمح نظر همۀ متفکران دینی و مصلحان اجتماعی از جمله مرحوم آیة الله شهید مطهری اعلی الله مقامه بوده و امید است همۀ اندیشه ورزان و نیز همه مجریان و سیاست مداران بدان توجه بیش از پیش نمایند. ان شاء الله
از خداوند تعالی علوّ درجات استاد شهید مطهری قدس سره و نیز صلاح و سداد نسل جوان و سرافرازی و تأیید ملت ایران را مسألت مینمایم. انه ولی الهدایة و التوفیق.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
حسین المظاهری
۹ / اردیبهشت / ۱۴۰۳
۱۹ / شوال / ۱۴۴۵
جاده کندوان یک طرفه شد