عزاداری در سایه سلامت
تاریخ انتشار: ۲۲ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۹۴۴۸۸۶
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری؛ این دغدغه‌ها تاکنون واکنشهای مختلفی را از سوی مخالفین و موافقین برگزاری مراسم عزاداری أباعبدالله(ع) برانگیخته است. در این میان، آنچه مسلم است، نظر فعالان حوزه سلامت درباره چگونگی اجرای مراسم عزاداری است؛ نظریه‌ای که مقام‌معظم‌رهبری نیز بر اجرای آن تأکید کرده‌اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
متدینین و متشرعین به برگزاری مراسم عزاداری اصرار و تأکید دارند. آنها برآورده شدن آرزوی معاندین اسلام و نیز تعطیلی شریعت را به‌عنوان پیامدهای منفی برگزار نشدن مراسم عزاداری ماه‌محرم عنوان می‌کنند. این در حالی است که در هفته‌های اخیر، شیوع و میزان مرگ‌و‌میر در اثر ویروس کرونا به بیشترین حد خود در 6ماه گذشته رسیده است؛ آماری که به‌شدت جای تأمل و نگرانی دارد. آشکار است که با توجه به وضعیتی که کشور اکنون به آن دچار است و در شرایطی که بسیاری از شهرهای ایران در وضعیت قرمز قرارگرفته‌اند، اقدام به برگزاری مراسم می‌تواند بسیار خطرآفرین باشد. رهبر‌معظم انقلاب‌اسلامی معیار در برگزاری عزاداری‌های محرم را ضوابط کارشناسان بهداشتی و ستاد ملی مقابله با کرونا بیان کردند و فرمودند، هرچه آنها لازم بدانند، باید مراعات شود. در عزاداری‌ها معیار آن چیزی است که ستاد ملی کرونا اعلام می‌کند. بنده هر چه آنها لازم بدانند مراعات خواهم کرد. توصیه و تأکید من به همه عزاداران، هیئت‌ها، منبری‌ها و مداحان نیز این است که ضوابط ستاد ملی کرونا باید رعایت شود؛ چرا که اگر همین مقدار مراقبت و کنترل هم سست شود، فاجعه‌ای بزرگ پدید خواهد آمد.
حقیقت، ورای اخلاق نیستدلایل اعتقادی (نظری)، عملی و تاریخی، از جمله دلایلی هستند که موافقین برگزاری مراسم، برای اثبات صحت گفته‌های خودشان برمی‌شمرند. اینکه عزاداری، تجلی علاقه و باور به امامت است، زیرمجموعه تولی و تبری است و از این رو، حتی مهم‌تر از حفظ جان است، از دلایلی است که موافقین برگزاری مراسم، برای وجوب برگزاری عزاداری، آن هم در هر شرایطی، به آنها اشاره می‌کنند. اما با همه این تفاسیر، باید با دید عقلایی و خارج از هرگونه تعصب، توجه کرد که حقیقت چیست. مسلما آنچه نباید از نظر دور داشت این است که حقیقت نباید چیزی ورای اخلاق باشد. برکسی پوشیده نیست که روضه اباعبدالله(ع) یکی از سنت‌های دیرینه شرعی و ملی ماست. مردم کشور ما سال‌هاست به مفاهیم و ارزش‌هایی که در این دوره کوتاه 10روزه و در قالب مجالس عزاداری ارائه می‌شود به چشم یک کلاس درس فشرده معرفتی نگاه می‌کنند. بسیاری از این مجالس، بستر ظهور اندیشه‌های روح‌افزا و جان‌پرور هستند. از این رو، این تجمعات و مراسم جزو جدانشدنی اعتقادات مردم‌اند و به اعتباری، اعتقاد عموم مردم بر این است که آنچه از دین به ما رسیده، همه در سایه مجالس اباعبدالله(ع) و نهضت او بوده است. عزت و حرمتی که شیعیان برای ماه‌محرم و عزاداری عمومی برای ابا عبدالله(ع) قائلند بسیار بالاست، به قدری که بسیاری، روضه را از اقرب اقربات می‌دانند و آن را از کوتاه‌ترین راه‌ها برای نزدیکی به خدای متعال برمی‌شمارند. اما آیا با این همه، برگزاری چنین تجمعات عمومی عظیمی، در شرایط کنونی واجب است؟ به این معنا که حتی «به خطر انداختن جان خود و سایرین»، در مرتبه بعد از آن قرار بگیرد؟ شاید مرور کوتاهی بر چند حکم شرعی قابل‌تعمیم به مورد کنونی، بتواند در این زمینه کمک‌کننده و راهگشا باشد. مواردی مانند انجام یا ترک اموری که مقدمه حفظ نفس است، شکستن نماز واجب برای حفظ مال یا جلوگیری از ضرر بدنی، تقیه به‌منظور ترس از جان یا آبروی خود یا بستگان، حق‌الناس به‌معنای حقوق مردم بر ذمه انسان و رعایت جان و مال آنان و نیز ترک وضو و یا روزه اگر برای بدن ضرر داشته باشند از این جمله است.
افزایش معرفت در حسینیه‌های خانگیواضح است که روضه از روزه ماه مبارک رمضان واجب‌تر نیست. وقتی ما می‌توانیم روزه را درصورت احتمال وجود ضرر برای بدن ترک کنیم، به طریق اولی می‌توانیم برگزاری مراسم عزاداری برای اباعبدالله(ع) را، درصورت وجود خوف از آسیب مالی یا جانی و یا آبرویی ترک کنیم. به شکل کلی، با توجه به فتاوای ذکر شده، به‌نظر می‌رسد که هر گاه احکام دین در تعارض با سلامتی انسان یا جان، مال و عِرض و آبروی او قرار‌بگیرند، باید تعطیل شوند؛ اما علاوه بر همه اینها، باید درنظر گرفت که هیچ الزامی هم برای برگزاری مناسک دینی به شکل سنتی آنها وجود ندارد و می‌توان با توجه به شرایط کنونی، رویه هوشمندانه‌تری را برای تعطیل نشدن این مناسک در پیش‌گرفت. در حقیقت، می‌توان با توجه به فضاهای موجود و در دسترس، سبک دیگری را برای برگزاری مراسم مذهبی برگزید؛ سبکی که از یک طرف در تقابل با تخصص و علم و دانش متخصصین نباشد و از طرف دیگر، بتواند معارف و برکات سنت‌های معمول را نیز تا حد قابل‌قبولی احیا کند. به‌عنوان مثال، می‌توان در برگزاری مراسم عزاداری‌ماه‌محرم در روزهای کرونا زده فعلی، هر خانه را تبدیل به یک حسینیه و عزاداری را در جمع اعضای خانواده و در کمال سلامت و خلوص نیت برگزار کرد. استفاده از برنامه‌های شبکه‌های تلویزیونی و رادیویی که در این ایام برنامه‌های مناسبتی خاص خود را پخش می‌کنند، می‌تواند به افزایش معرفت در حسینیه‌های خانگی کمک شایانی کند.
اجرای مناسک دینی با روش‌های جدیددر زمانی که گردهمایی‌ها تهدید جانی محسوب می‌شوند، بدیهی است بسیاری از مناسک دین تحت‌تأثیر قرار‌می‌گیرند. به‌عنوان نمونه برگزاری نمازهای جماعت، حج واجب، دعاها و اعمال دسته‌جمعی، شرکت در مراسم تشییع جنازه، دفن میت و حتی زیارت اماکن مقدس و مذهبی به تعطیلی کشیده شده یا محدود‌شده‌اند. صد‌البته می‌توان تلاش کرد که تا جای ممکن، این مناسک را در کیفیت و قالب دیگری، و بدون آن‌که به‌طور کلی از میان بروند برگزار کرد. همه ما نمونه نزدیک و در دسترس این کیفیت از برگزاری مراسم را در ایام ماه مبارک رمضان شاهد بوده‌ایم. برگزاری آنلاین جلسات شب‌های قدر نمونه موفق این تجربه‌ها هستند و پیش از این، بسیاری از مصیبت‌دیدگان در چند‌ماهه اخیر، به‌دلیل محدودیت‌های اعمال شده درخصوص برگزاری مراسم تدفین و تشییع و ختم عزیزانشان، مناسک را در قالب دیگری به غیر از قالب‌های رایج، به‌صورت آنلاین و با تشکیل گروه عزاداری در فضای مجازی انجام داده‌اند.
دستورالعمل‌های پزشکی اولویت استبر اساس نظرات کارشناسان حوزه پزشکی، برگزاری مراسم و به‌عبارتی «اصل تجمع»، مخالف با پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های بهداشتی است؛ رعایت مسائل فاصله‌گذاری در دسته‌های عزاداری و جمعیت تماشاکنندگان، آن هم با کیفیتی که می‌دانیم میسر نیست؛ برگزاری تجمع در فضای بسته نیز عملا ممکن نیست و به این ترتیب، هرگونه اقدام برای برگزاری مراسم، به نوعی به خطر انداختن جان افراد و اقدامی در جهت شیوع بیماری در جامعه است. نمی‌شود بیهوده ادعا کرد مراسم‌ها و تجمعات را می‌توان با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی برگزار کرد. به هر صورت و با احتمال بسیار اندک هم، این امکان وجود دارد که در این گردهمایی‌ها، حتی یک نفر نیز مبتلا به بیماری شده و جانش به خطر بیفتد. بدیهی است حق نداریم در هیچ حالتی جان هیچ انسانی را به خطر بیندازیم؛ چرا که این اقدام هم مخالف با اصول شرع مقدس اسلام و هم برخلاف فتاوای مراجع عظام تقلید است. در شرایطی که هیچ‌گونه تضمینی برای حفظ جان عزاداران حسینی وجود ندارد، چرا باید بر تشکیل این تجمعات اصرار کرد؟ به راحتی می‌توان یقین حاصل کرد که اخلاق، که به ظریف‌ترین نکات در تعاملات انسان -حتی در ارتباط با طبیعت و اجسام بی‌جان- هم پرداخته است، در مقابل تضییع حقوق دیگران ساکت نایستاده است. ما حق نداریم برای احیای یک امر مستحب (هر چند با فضیلت بسیار) مرتکب امر حرام قتل نفس شویم.
الگوگیری از مراسم ائمه(ع)در واقع، ما باید ببینیم که هدف و مقصودمان از شرکت در جلسات مذهبی و دینی، همچون جلسات عزاداری اباعبدالله(ع) چیست؟ آیا جز این است که می‌خواهیم به این وسیله با خلقیات، رفتار و مشی و مرام اهل‌بیت(ع) آشنا شویم؟ آیا هدف ما از اصرار بر شرکت در چنین مجالسی، چیزی جز هم‌رنگ شدن و شبیه شدن به معصومین(ع) است؟ به‌نظر می‌رسد که مسئله بسیار روشن‌تر و ساده‌تر از این است که بخواهد به یک چالش، دغدغه و محل نزاع در فضای فرهنگی تبدیل شود. نهایت آنچه یک فرد از شرکت در مراسم مذهبی می‌خواهد، نزدیک شدن به روح جاری در آن مراسم است. مراسم عزای اباعبدالله(ع) وقتی ارزشمند است که فرد را به سمت مرام اباعبدالله(ع) سوق بدهد؛ مرامی که چیزی جز مرام پیامبر مهربانی‌ها نیست. عصاره اخلاق را شاید بشود در این دو کلمه خلاصه کرد که «مرنج» و «مرنجان». گرچه غالبا این عبارات را برای مفاهیم تربیتی و معرفتی به‌کار می‌برند، اما وسعت این دو واژه به قدری زیاد است که می‌توانیم آنها را به حوزه آنچه این روزها به آن مبتلا هستیم هم وارد کنیم. ما به حکم اخلاق حق نداریم زمینه را برای رنجش جسمانی خودمان و دیگران فراهم کنیم. در واقع، آنچه ما در دوران کنونی، از برگزار نکردن مسئولانه گردهمایی‌ها به‌دست می‌آوریم، همان چیزی است که در سال‌های پیش از این، با برگزار کردن مجالس به‌دنبالش بوده‌ایم. گمشده ما اخلاق اباعبدالله(ع) است که دستیابی به آن، گاه با برگزار کردن مجالس اتفاق می‌افتد و گاه با برگزار نکردن آن. در هر صورت، زیرِ پا نگذاشتن عمدی فهم، بینش صحیح را در زمانه‌های سردرگمی و آشوب به ارمغان خواهد آورد.
نزاع‌های غیرعقلانی، ضعف جامعه ماستآیا ما می‌توانیم بی‌هیچ پشتوانه عقلی و روایی، بگوییم که «امام حسین(ع) خودش نگه‌دار ماست»، با اینکه در قرآن کریم به روشنی آمده است که «وَلَا تُلْقُوا بِأَیدِیکمْ إِلَی التَّهْلُکةِ»؛ یعنی با دستان خود خویشتن را به مهلکه در نیفکنید؟ آیا با وجود هشدارهای پی در‌پی جامعه پزشکان و پرستاران و با توجه به دلایل و مستندات عقلی و علمی، شرکت در این تجمعات و گردهمایی‌ها، اخلاقی، منطقی و عقلانی است؟ آیا «توصیه به رعایت کردن»، می‌تواند یقین کافی را برای ما به‌وجود بیاورد که اتفاقی نمی‌افتد؟ اگر قضیه این‌چنین است که همه افراد به محض توصیه شدن به انجام کاری، خود را به اجرای آن توصیه ملزم می‌کنند، پس چرا ما هنوز در جامعه‌مان به مشکلات فرهنگی و اخلاقی عدیده دچار هستیم؟ حقیقت غیرقابل‌انکار این است که «توصیه» به هیچ عنوان کافی نیست. در چنین مواردی حتی اجبار به انجام یک عمل هم حل‌کننده مشکل نخواهد بود؛ همان‌طور که جریمه‌های راهنمایی و رانندگی تاکنون نتوانسته است مانع تخلفات مردم در این زمینه شود. به هر حال، به‌نظر می‌رسد که معضل کنونی جامعه ما، بیشتر از هر چیزی، ضعف در حوزه اخلاق، به‌دلیل آلوده شدن در نزاع‌های غیرعقلانی باشد و نه هیچ‌چیز دیگر؛ وگرنه کاملا مشخص است که مکتب اباعبدالله(ع) با اعمالی همچون به خطر انداختن جان خود و دیگران، به هیچ عنوان همسو نیست. وقتی ما نمی‌توانیم امنیت افراد را در یک عمل پرمخاطره تضمین کنیم، بی‌شک نباید آنها را به انجام آن عمل ترغیب و تشویق کنیم. مراسم عزاداری از لحاظ محتوا و کیفیت برگزاری، با بسیاری از مناسک مذهبی فرق دارد. در جلسات عزاداری، ازدحام، تداخل و تجمع، بسیار زیاد و طبیعتا غیرقابل‌کنترل است و غالبا این‌طور است که تهییج احساسات و عواطف مذهبی، امور را از حالت عادی خارج می‌کند. رعایت کامل امور بهداشتی و فاصله اجتماعی در میان دسته‌های عزاداری، سینه‌زنی و نوحه‌خوانی، یک چالش بزرگ و تقریبا یک امر نشدنی است. ما به حکم عقل مجاز نیستیم که خودمان و دیگران را در چنین مهلکه گریزناپذیری بیندازیم. رعایت احتیاط در چنین شرایطی، برگزار نکردن مراسم است. وقتی «هر کس نفسی را بدون ارتکاب قتل و یا بی‌آنکه فساد و فتنه‌ای در زمین کرده، بکشد مثل آن است که همه مردم را کشته است»، پس نمی‌توان به راحتی دستوری را صادر کرد که حتی با حساب ضعیف احتمالات، جان یک نفر هم در اثنای اجرای آن به خطر بیفتد. سوگواری‌ها را بعد از بازگشت شرایط به حالت عادی می‌توان دوباره اعاده کرد، اما بی‌شک، خلأ وجودی افرادی که در این بین از میان می‌روند را هرگز نمی‌توان جبران کرد.
پربیننده ترین کنکور شهریورماه برگزار می‌شود؟ ۳۲هزار نفر در آموزش و پرورش جذب می‌شود هزینه‌های تعویق دیرهنگام کنکور کنکور ۹۹به تعویق افتاد زمان برگزاری کنکور تغییر نکردمنبع: اقتصاد آنلاین
کلیدواژه: عزاداری ماه محرم مراسم عزاداری ویروس کرونا قیمت طلا قیمت لوازم خانگی سهام عدالت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۹۴۴۸۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
یادواره شهید گمنام در دانشگاه علم و هنر یزد برگزار می‌شود
به گزارش گروه استان‌های ایسکانیوز، این آیین به مناسبت چهارمین خاک سپاری سالگرد شهید گمنام در محوطه دانشگاه علم و هنر یزد بعد از نماز مغرب و عشاء سه شنبه یازدهم اردیبهشت ماه در جوار یادمان این شهید گمنام برگزار می‌شود.
سخنران این مراسم آیت الله «سید کاظم مدرسی» امام جمعه بخش مرکزی شهر یزد و «هادی قاسمی» رئیس سازمان بسیج دانشجویی کشور هستند.
مداحی «مجتبی رمضانی» و اجرای گروه سرود فجر جاوید از دیگر برنامه‌های مراسم است.
خبرنگار: محمد حسین زارع زردینی
انتهای خبر/
کد خبر: 1228476 برچسب‌ها استان یزد شهید گمنام یادواره فرهنگی
دانشجویان سال سوم دانشگاهها، بورسیه دانشگاه فرهنگیان می‌شوند