حاشیه‌نشینی ادبیات کودک و نوجوان با گرانی سرسام‌آور کاغذ/ پرورش فکری در خلق آثار ادبی فراموش می‌شود
تاریخ انتشار: ۲۵ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۹۶۵۴۸۷
با پررنگ‌شدن نقش ادبیات و قصه‌های مصور کودکان در چگونگی شکل‌گیری شخصیت آنها، روزبه‌روز بیشتر به آن توجه می‌شود اما متاسفانه در این میان، گرانی کتاب و مشکلات گرانی سرسام‌آور کاغذ در حوزه نشر قدری سبب به حاشیه رانده شدن این گونه مهم از ادبیات فارسی شده است.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از صبح قزوین؛ اگر ادبیات را مادر همه هنرها و اثرگذارترین آنها بدانیم، بی‌تردید نمی‌توان از نقش ادبیات کودک و نوجوان در این زمینه چشم‌پوشی کنیم؛ چراکه نخستین دوستی ما با «یار مهربان» به واسطه همین گونه‌ی ادبی شکل گرفته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
گونه‌ای که با پررنگ‌شدن نقش ادبیات و قصه‌های مصور کودکان در چگونگی شکل‌گیری شخصیت آنها روزبه‌روز بیشتر به آن توجه می‌شود که متاسفانه در این میان، گرانی کتاب و مشکلات گرانی سرسام‌آور کاغذ در حوزه نشر قدری سبب به حاشیه رانده شدن این گونه مهم از ادبیات فارسی شده است.
با این حال بحران شیوع ویروس کرونا و مراجعه کمتر مردم به کتاب‌فروشی‌ها و کتابخانه‌ها استفاده از کتابهای صوتی و دیجیتال را در این حوزه هم رواج داده است.
فراموشی پرورش فکری کودکان در آثار ادبی
یک شاعر و منتقد ادبی در مورد مؤلفه‌های ادبیات کودکان و نوجوانان به خبرنگار فرهنگ و هنر صبح قزوین اذعان کرد: چنین کتاب‌هایی، باید متناسب با احساسات، عواطف و ناخودآگاه بچه‌ها و توسط نویسنده‌ای نوشته شوند که درگیری‌های ذهنی این قشر را بشناسد.
سعید عاشقی افزود: این آشنایی فقط از راه دانش و اطلاعات حاصل نمی‌شود؛ چراکه شاعران یا نویسندگان ادبیات کودک باید حس کودکانه یا «کودک درون» فعالی داشته باشند.
وی با یادآوری اینکه اثر کودکانه باید روح، عاطفه و غریزه کودکانه داشته باشد، بیان کرد: غالباً می‌کوشیم در آثار ادبی ویژه کودکان پند و اندرز بدهیم و مسائل تربیتی را به بچه‌ها گوشزد کنیم، درحالیکه لازم است به همه نیازهایشان از جمله نیازهای جسمی و فیزیکی توجه کنیم.
وی ادامه داد: در حالی که در تاریخ ادبیات ما آثار گران‌سنگی مانند کلیله و دمنه در زمینه تربیت فرزندان ایران زمین نگاشته و خلق شده، اما امروز بحث پرورش فکری و روانی کودک در قالب آثار ادبی به فراموشی سپرده شده است.
لزوم درنظرگرفتن گروه سنی
عاشقی با اشاره به نقش بارز تصویر در کتابهای گروه سنی الف (سالهای پیش از دبستان)، اضافه کرد: بچه‌هایی که در دوره آمادگی و پیش دبستانی قرار دارند، ابتدا تصاویر کتاب را می‌بینند و در صورتی که این تصویرها برایشان جذاب باشد، با کتاب ارتباط برقرار می‌کنند.
وی ادامه داد: اگر تصویرسازی کتاب جاذبه و جذابیتی نداشته باشد، کودک اصلاً کتاب را به دست نمی‌گیرد؛ چه برسد به اینکه علاقه‌مند به خواندن متن آن هم باشد.
این نویسنده با تاکید بر ضرورت تطابق بین ساختار روایی کتابهای کودک با گروه سنی آنها گفت: ساختمان روایی آثاری که برای گروه سنی الف نوشته می‌شوند، باید تک لایه و ساده باشند، چون بچه‌هایی که در این سنین قرار دارند، هر چیزی را که می‌بینند یا می‌شنوند، باور می‌کنند.
وی افزود: ما مجاز به استفاده از متون چندلایه و استعاری و همین‌طور عناصر اسطوره‌ای و نمادین نیستیم، البته بهره‌گیری از چنین ویژگی‌هایی در متونی که برای گروه سنی ج (سالهای آخر دبستان) نوشته می‌شوند، مزیت به حساب می‌آید؛ اما به کار بردن آنها برای کودکان گروه سنی الف عیب محسوب می‌شود.
کار مؤلفان حوزه کودک راحت نیست
این کارشناس ادب فارسی با تاکید بر تخصصی بودن حوزه ادبیات کودک بیان کرد: متاسفانه بعضی از فعالان ادبی ما به اشتباه فکر می‌کنند که شاعران و نویسندگان حوزه کودک کار ابتدایی و آسانی انجام می‌دهند و بعدها که قوی شدند، تازه می‌توانند برای بزرگسالان آثار ادبی بیافرینند.
عاشقی سادگی در عین استواری را از مشخصه‌های حوزه ادبیات کودک و نوجوان دانست و ادامه داد: قبل از اینکه بگوئیم اثر ادبی خاص کودکان باید ساده باشد، ضروری است که تعریف مشخصی از ساده بودن داشته باشیم، چرا که منظور از سادگی این نیست که موضوع برای کودک پیش پا افتاده باشد و کودک بدون کندوکاو بتواند آن را بفهمد.
ترویج کتابهای منطبق با فرهنگ اسلامی و ایرانی
همچنین یک نویسنده حوزه ادبیات کودک و نوجوان در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و هنر صبح قزوین با اشاره به گستردگی ارتباطات در دنیای امروز گفت: چه بخواهیم و چه نخواهیم، جهان امروز شبیه دهکده‌ای شده که ساکنانش به راحتی از اتفاق‌های سرتاسر آن باخبر می شوند، به همین دلیل نمی‌توانیم جلوی ورود کتابهای دیگر و نویسندگانی که راجع به آنها تبلیغات انجام می‌شود را بگیریم.
معصومه علی‌محمدی با ذکر اینکه برخی از کتابهای خارجی ادبیات کودک و نوجوان آموزنده و مفید هستند، اضافه کرد: باید تلاش کنیم تا خواندن کتاب‌هایی که با فرهنگ اسلامی و ایرانی سازگاری دارند، رواج پیدا کند و از طرف دیگر جلوی ترویج آثاری که با فرهنگ ما منطبق نیستند، گرفته شود.
وی با تاکید بر ضرورت بازآفرینی و روزآمد کردن قصه‌های محلی عنوان کرد: خوشبختانه با توجه به پیشنیه تاریخی و فرهنگی استان قزوین، داستان‌های ثبت نشده زیادی را می‌توانیم از زبان مردم به ویژه قدیمی‌ترها بشنویم که اگر آنها را با شرایط فرهنگی و مسائل روز کودکان انطباق دهیم، دیگر نیازی به استفاده از قصه‌های دیگران نداریم.
بومی‌ترین آثار، جهانی‌ترین آثارند
یک شاعر حوزه کودک و نوجوان هم با بیان اینکه دنیای ادبیات، دنیای درنوردیدن مرزهاست و در آن آثار ادبی شاخص به راحتی از مرزهای جغرافیایی عبور می‌کنند، در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و هنر صبح قزوین اظهار کرد: همان‌طور که «گابریل گارسیا مارکز» نویسنده بزرگ کلمبیایی می‌گوید «جهانی‌ترین آثار ادبی بومی‌ترین آنها هستند» اگر بتوانیم از عناصر فرهنگ بومی و محلی در آثار خود استفاده کنیم، قطعاً در جهانی شدن آنها نقش بسزایی خواهد داشت.
مهدی مردانی با ذکر اینکه متاسفانه در قزوین ادبیات بومی کودک و نوجوان نداریم، تصریح کرد: از آنجایی که استان قزوین در مسیر تردد چند استان بزرگ قرار گرفته، مهاجرت‌های زیاد به قزوین باعث شده که نویسندگان و شاعران مینودری تا حدود زیادی از فرهنگ بومی خود فاصله بگیرند و ادبیات امروز ما شباهت زیادی به استان‌هایی مانند البرز و تهران داشته باشد.
وی افزود: متاسفانه لهجه بومی و دیگر عناصر سنتی فرهنگ بومی در حافظه تاریخی مردم استان کمرنگ شده‌اند، با این همه اگر بتوانیم نگاه بومی را در آثار ادبی حوزه کودک و نوجوان وارد کنیم، قطعاً چنین آثاری جذاب‌تر، گیراتر و جهانی‌تر خواهند شد.
خرید کتاب کودک جزو دغدغه خانواده‌ها نیست
رئیس اتحادیه تعاونی ناشران استان هم با بیان اینکه میزان رشد کتابهای کودک و نوجوان در سالهای اخیر رشد قابل توجهی داشته است، به خبرنگار فرهنگ و هنر صبح قزوین گفت: هنوز در استان قزوین فاصله زیادی با استانداردهای ملی و جهانی داریم و خرید کتاب برای کودک یا نوجوان هنوز به دغدغه جدی خانواده‌ها بدل نشده است.
سعید مدرسی با اشاره به رشد چشمگیر ناشران بومی کودکان و نوجوان در چند سال اخیر بیان کرد: هم اکنون عمده ناشران فعال و پرکار قزوینی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان حضور دارند و می‌توان گفت قزوین از استان‌های پیشرو کشور در نشر آثار ادبی ویژه کودکان و نوجوانان است.
وی در پایان تصریح کرد: با توجه به اینکه تنوع و میزان فروش کتاب‌ها در حوزه کودک و نوجوان بیشتر از حوزه بزرگسالان است، ناشران هم‌استانی هم مانند ناشران سایر نقاط کشور بیشتر در این حوزه فعالیت می‌کنند.
به گزارش خبرنگار صبح قزوین، با این همه به نظر می‌رسد مهمترین لازمه شکوفایی دوباره ادبیات کودک و نوجوان در دیار مینودری، خلق آثار بومی منطبق بر شرایط و جغرافیای فرهنگی استان است که می‌تواند بعد از سال‌ها سبب درخشش نویسندگان قزوین در عرصه ادبیات کودک و نوجوان کشور شود.
انتهای پیام/
منبع: دانا
کلیدواژه: ادبیات کودک و نوجوان خبرنگار فرهنگ و هنر حوزه ادبیات کودک کودک و نوجوان حوزه کودک صبح قزوین آثار ادبی گروه سنی کتاب ها بچه ها سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۹۶۵۴۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«شیخ اجلّ» یکی از چهار عنصر ادبی ایران است
آیین اختتامیه هفته بزرگداشت «سعدی شیرازی» روز پنجشنبه ششم اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ در تالار اجتماعات شهید مطهری انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزارشد. در این مراسم حسن انوری مصحح گلستان سعدی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، بلرام شکلا ریاست مرکز سفارت هند در جمهوری اسلامی ایران و جمعی از ادیبان و دوست‌داران زبان و ادب فارسی حضور داشتند.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با تاکید بر اینکه سعدی از بزرگترین و شاخص‌ترین ادیبان جهان به شمار می‌آید، در این باره توضیح داد: شعر سعدی با وسعت اطلاعات او در حوزه‌های مختلف به خصوص تجربیات او در امر گردشگری از او شخصیت خاصی ساخته بود، شعر سعدی در موضوعات مختلف سروده شده است، کمتر موضوعی می‌توان پیدا کرد که سعدی درباره آن سخن نگفته باشد.
محمود شالویی با بیان اینکه سعدی آثار مهم زمان خود را هم مورد بررسی قرار داده است، ادامه داد: ابوالحسن سَریّ بن المُغَلَّسی السَقَطی معروف به سری سقطی یکی از عرفای بزرگ جهان اسلام است که یکی از اتفاق‌های زندگی او در کتاب تذکرة الاولیای عطار نیشابوری هم ذکر شده است.
وی افزود: سعدی با بغداد و مردم آنجا آشنایی کامل دارد، زیرا ۵۰ سال در شهر بغداد زندگی کرده است. سقطی در بازار بغداد مغازه داشت. یک روز خبردادند که بازار بغداد گرفتار شعله و آتش شده است. سقطی پرسید آیا دکان من هم دچار آتش شد؟ گفتند نه دکان تو آسیب ندید و سقطی گفت «الحمدلله» و ۳۰ سال برای این لفظ استغفار کرد. زیرا او فقط به خود اندیشیده بود و به دیگران که زندگی خود را از دست داده بودند، اهمیت نداده بود.
شالویی با تاکید بر اینکه جشنواره‌ها و توجه به بزرگان در دوره جدید در مدت زمان یک هفته تا ۱۰ روز انجام می‌شود، ادامه داد: آغاز برنامه‌های سعدی در روز جمعه ۳۰ فروردین در آرامگاه سعدی بوده است، تا امروز که اختتامیه آن برگزار می‌شود. به کوشش انجمن آثار و مفاخر فرهنگی از اول اردیبهشت ماه جاری مصادف با روز بزرگداشت سعدی، به مدت یک هفته، رویداد‌های مختلف و متنوعی با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و مجموعه سعدیه شیراز، دانشگاه علامه طباطبائی (ره)، موسسه فرهنگی اکو و سفارت هندوستان در ایران، در پاسداشت مقام فرهنگی، ادبی و حکمی این شاعر بلندآوازه ایرانی برگزار شده است.
مصحح گلستان سعدی که نسخه‌های متعدد سعدی را مورد بررسی قرار داده نیز در این آئین در این باره توضیح داد: در بررسی نسخه‌های خطی که در اختیار غلامحسین یوسفی بود و خانواده ایشان به دست من رساندند، بخش بزرگی از تحقیقاتم را انجام دادم.
به گفته حسن انوری، فارسی، انگلیسی، یونانی و ایتالیایی را می‌توان بزرگترین چهار زبان آن زمان دانست، هرچند امروزه کارکرد قبلی را ندارند، اما هنوز هم جز چهارزبان اصلی بشر هستند.
ریاست مرکز سفارت هند در جمهوری اسلامی ایران نیز با بیان اینکه هندوستان یکی از مهد‌های زبان فارسی بوده است، ادامه داد: فارسی در هندوستان ۷۰۰ سال زبان رسمی بود. در این میان سعدی مطرح‌ترین شاعر در هندوستان بود. هنوز هم بسیاری یادگیری زبان فارسی را با استفاده از گلستان و بوستان سعدی شروع می‌کنند.
بلرام شکلا با اشاره به کتاب یکی از نویسندگان بزرگ هندوستان، گفت: او در کتابش از سعدی با عنوان «مهاتما شیخ سعدی» نام می‌برد. مهاتما صفتی به معنی بزرگ است که معمولا همراه گاندی نوشته می‌شود.
وی ادامه داد: برخی می‌گویند سعدی به هندوستان سفر نکرده است، در حالی که در بوستان حکایتی داریم که سعدی در هندوستان به عنوان برهمن بخشی از زندگی را گذرانده است و درباره گجرات، شمشیر و فلفل هند سخنانی بیان کرده است.
شکلا با اشاره به اهمیت شاعران برای ایرانیان، بیان کرد: به عنوان یک خارجی وقتی به ایران می‌آیم و می‌بینم که چقدر به شاعران خود احترام می‌گذارند، شگفت زده می‌شودم. ایرانیان همیشه بهانه‌ای می‌آورند تا به یاد شاعران باشند، خیابان و مترو را به نام شاعران نامگذاری می‌کنند و برنامه‌هایی درباره شاعران برگزار می‌کنند. ما باید این اقدامات ایرانیان درباره شاعران را یاد بگیریم. این دلیل بزرگی برای دوست داشتن ایران است.
بلرام شکلا ریاست مرکز سفارت هند در جمهوری اسلامی ایران
در پایان این مراسم از حسن انوری و همسر غلامحسین یوسفی قدردانی شد.
تیم فوتسال افغانستان نیمی از راه جام جهانی را طی کرد