تناقض‌گویی‌های عجیب همتی / اوراق ریالی پرهزینه‌تر است یا اوراق سلف نفتی؟
تاریخ انتشار: ۲۵ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۹۶۵۸۰۱
یادداشت اخیر همتی در حمایت از انتشار اوراق سلف موازی نفتی دارای تناقض‌های فراوانی با گزاره‌های متقن علمی و همچنین حرف‌های قبلی وی است و همین موضوع نگرانی‌ها درباره ضعف کارشناسی طرح دولت برای پیش‌فروش نفت را تشدید میکند. به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، طرح عرضه اوراق سلف موازی نفتی یا همان طرح پیشنهادی دولت برای گشایش اقتصادی از هفته قبل در فضای تصمیم‌گیری کشور مطرح شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
از همان ابتدا کارشناسان اقتصادی انتقادات فراوانی را به طرح مذکور مطرح کردند که مهمترین محور‌های آن، بالا بودن هزینه مالی طرح و همچنین از بین رفتن ابزار عملیات بازار باز به عنوان اصلی‌ترین ابزار کنترل انتظارات تورمی بود. با توجه به همین موضوع، روسای قوه مقننه و قضائیه در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا خطوط قرمزی برای اصلاح طرح پیشنهادی دولت تعیین کردند که اصلی‌ترین بخش آن، جلوگیری از بدهکاری دولت بعدی بود.
با این وجود، اخبار غیررسمی حاکی از آن است که دولت علاقه‌ای ندارد به خطوط قرمز تعیین شده در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا پایبند بماند. در همین راستا، اخیرا عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی با انتشار یادداشتی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام ضمن دفاع از طرح عرضه اوراق سلف موازی نفتی اعلام کرد: «انتشار هر گونه اوراق، روش تجربه شده در همه دنیا برای هموار سازی هزینه‌های دولت و کاهش نوسانات اقتصاد کلان است و بحث‌هایی مانند آینده فروشی یا بدهکاری دولت‌های آینده، چندان با ادبیات اقتصادی همخوانی ندارد». تاکید همتی بر بر طبیعی دانستن مقروض شدن دولت بعدی با انتشار اوراق مذکور و رواج داشتن این موضوع در همه دنیا، نشاندهنده بی‌تفاوتی دولت به خطوط قرمز تعیین شده در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا است.
فارغ از این موضوع، یادداشت اخیر رئیس کل بانک مرکزی در حمایت از انتشار اوراق سلف موازی نفتی دارای تناقض‌های فراوانی با گزاره‌های متقن علمی و همچنین حرف‌های قبلی وی است و همین موضوع نگرانی‌ها درباره ضعف کارشناسی طرح دولت برای پیش فروش نفت را تشدید میکند. در ادامه این گزارش نگاهی به موارد مذکور می‌اندازیم:
*ادعای متناقض همتی در دفاع از انتشار اوراق سلف نفتی
در بخشی از این یادداشت اینستاگرامی، رئیس کل بانک مرکزی با استدلالی عجیب، از انتشار اوراق سلف نفتی در مقایسه با انتشار اوراق ریالی با نرخ بهره ثابت دفاع کرده است. در این بخش از یادداشت مذکور آمده است: «تامین مالی از طریق اوراق سلف نفتی نسبت به اوراق قرضه برای دولت کم هزینه‌تر است و برای دارنده اوراق هم سود بیشتری به همراه دارد».
این در حالی است که گزاره مطرح شده توسط همتی، گزاره متناقضی است، زیرا سود خریدار اوراق از محل هزینه ناشر اوراق یعنی دولت تامین می‌شود و طبیعتا امکان ندارد در این معامله، هم هزینه دولت (فروشنده) کاهش یابد و هم سود دارنده اوراق (خریدار) افزایش یابد!
*اوراق سلف نفتی کم هزینه‌تر از اوراق ریالی است یا نه؟!
حال به سراغ بحث دوم می‌رویم، آیا همانطور که رئیس کل بانک مرکزی مطرح کرده است انتشار اوراق سلف موازی نفتی از اوراق ریالی اسلامی کم‌هزینه‌تر از اوراق ریالی است (نرخ بهره کدام اوراق کمتر است)؟
برای بررسی صحت این ادعا، نگاهی به بار مالی انتشار اوراق سلف موازی نفتی در سناریو‌های مختلف قیمت ارز و نفت در قالب جدول زیر می‌اندازیم:
جدول ۱ – سناریو‌های مختلف افزایش بدهی دولت در سررسید اوراق سلف نفتی
همانطور که در جدول فوق مشخص است هزینه انتشار (نرخ بهره) اوراق سلف موازی نفتی با توجه به قیمت‌های مختلف ارز و نفت می‌تواند بین ۳۴ درصد تا ۱۰۵ درصد باشد. این در حالی است که در ماه‌های اخیر، حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان اوراق ریالی توسط وزارت اقتصاد با متوسط وزنی نرخ بهره ۱۷ درصد منتشر شده است (نمودار ۱) که این موضوع بیانگر بالاتر بودن هزینه انتشار اوراق سلف موازی نفتی در مقایسه با اوراق ریالی در تمامی سناریو‌های قیمتی نفت و ارز است.
نمودار ۱ – هزینه انتشار (نرخ بهره) اوراق بدهی توسط دولت در ۵ ماهه نخست ۹۹
*با انتشار اوراق سلف نفتی، انتظارات تورمی کاهش می‌یابد یا افزایش؟
حال به سراغ بحث دیگر مطرح شده توسط همتی می‌رویم. رئیس کل بانک مرکزی اعتقاد دارد ویژگی دیگری که اوراق سلف نفتی را از دیگر روش‌های تامین کسری بودجه دولت متمایز میکند، قابلیت کنترل انتظارات تورمی است. در واقع، باید گفت شاید اجرای این طرح در کوتاه مدت بتواند بخشی از تقاضای بازار ارز را به سمت خود جذب کند و باعث کاهش قیمت ارز و در نتیجه کاهش انتظارات تورمی شود، اما در بلندمدت و از آنجا که بدهی ایجاد شده به صورت ارزی است و نه ریالی، می‌تواند سبب واگرایی و ناپایداری بدهی دولت و پولی شدن کسری بودجه و در نتیجه تشدید انتظارات تورمی شود.
توضیح آنکه اگر در سررسید اوراق، شرایط تحریمی همچنان پابرجا باشد و دولت نتواند نفت خود را بفروشد و یا بدلیل تحریم‌ها قابلیت تبدیل ارز به ریال را نداشته باشد، دولت مجبور است برای جبران تعهد خود به مردم دوباره نفت جدیدی (البته با حجم بیشتر) با هزینه انتشار مساوی یا بیشتر از حالت قبل به صورت سلف بفروشد و با درآمد آن اصل و سود اوراق سلف قبلی را تسویه کند. این اتفاق اگر چند دوره اتفاق بیفتد از مرحله‌ای به بعد تبدیل به بحران بدهی و پولی کردن کسری بودجه و در نتیجه شکل گیری انتظارات تورمی خواهد شد.
این در حالی است که مزیت مهم انتشار اوراق ریالی این است که با اجرای درست عملیات بازار باز می‌توان نرخ بهره اقتصاد که همان هزینه انتشار اوراق جدید است را کاهش داد و در نتیجه بدهی پایدار و قابل مدیریت ایجاد کرد و از واگرایی بدهی جلوگیری نمود.
*انتشار اوراق نفتی موجب شکست عملیات بازار باز خواهد شد
گفتنی است، آسیب مهم دیگری که انتشار اوراق سلف موازی نفتی به همراه دارد کاهش جذابیت اوراق مالی اسلامی و عدم تعمیق بازار بدهی ریالی برای انجام عملیات بازار باز جهت سیاستگذاری پولی است. بازار بدهی ریالی فعلا از عمق کافی برای انجام عملیات بازار باز برخوردار نیست و وقتی اوراق سلف موازی نفتی با تضمین بازخرید ریالی و با بازدهی انتظاری بالا توسط دولت عرضه شود تقاضا برای خرید اوراق بدهی ریالی با نرخ‌های ثابت و معقول بشدت کاهش می‌یابد. در نتیجه، از آنجایی که اصل اولیه برای اجرایی سازی عملیات بازار باز وجود یک بازار عمیق اوراق ریالی است، فروش اوراق سلف موازی نفتی موجب خواهد شد بازار ریالی عمیق نشده و امکان انجام عملیات بازار باز بوجود نیاید.
این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که همتی پیشتر بر اجرای عملیات بازار باز برای هدفگذاری نرخ سود بازار بین بانکی تاکید کرده و گفته بود: «اجرای عملیات بازار باز به ما کمک خواهد کرد تا سیاستگذار و نظام سیاستگذاری پولی کشور را دچار تغییر و تحول عمده نماییم و نگرانی‌هایی را که تا به حال در مورد اضافه‌برداشت و برداشت‌های بین‌بانکی و بازار بین‌بانکی داشتیم، از بین ببریم. با عملیات بازار باز به‌سمتی خواهیم رفت که آنچه در دنیا در بانک‌های مرکزی مدرن دنیا برای اعمال سیاست‌های پولی عمل می‌شود، اجرایی گردد». اما علی‌رغم تاکیدات قبلی رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر انجام عملیات بازار باز، دفاع تمام قد وی از انتشار اوراق سلف موازی نفتی که موجب شکست حتمی عملیات بازار باز خواهد شد، نشان می‌دهد همتی یا از اجرای عملیات بازار باز پشیمان شده یا موضع‌گیری اخیرش فاقد دقت کارشناسی و بر اساس تصمیمات سیاسی دولت بوده است.
در مجموع و با توجه با تناقض‌های جدی یادداشت اینستاگرامی همتی در دفاع از انتشار اوراق سلف موازی نفتی و همچنین گزاره‌های متقن علمی، می‌توان نتیجه گرفت طرح پیش فروش نفت یا همان انتشار اوراق سلف موازی نفتی نه تنها از پشتوانه کارشناسی صحیح برخودار نیست، بلکه تبعات اقتصادی فراوان و مهمی برای کشور خواهد داشت. منبع: خبرگزاری فارس
منبع: خبرگزاری دانشجو
کلیدواژه: هزینه اوراق ریالی هزینه اوراق سلف نفتی انجام عملیات بازار باز رئیس کل بانک مرکزی انتظارات تورمی اوراق سلف نفتی هزینه انتشار اوراق ریالی هزینه تر نرخ بهره
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۹۶۵۸۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
محدودیت‌های دولت رئیسی درباره‌ی انتشار روزنوشت‌های هاشمی رفسنجانی
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، میزگرد رونمایی و بررسی روزنوشت‌های مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۸۰، با عنوان «افراط در اختلاف» روز سه‌شنبه ۱۸ اردیبهشت در محل روزنامه‌ی شرق برگزار شد. در این میزگرد، آقایان حسین علایی، سید رضا صالحی‌امیری، محسن هاشمی‌رفسنجانی و محمد عطریانفر حضور داشتند و هرکدام از زاویه نگاه خود به بحث و تحلیل درباره‌ی کتاب و نیز شخصیت مرحوم هاشمی‌رفسنجانی پرداختند. گزارش اجماعی شرق را از این میزگرد در پی می‌خوانید:
در ابتدای نشست محسن هاشمی با تمرکز بر تفاوت نگارش و متن خاطرات مرحوم هاشمی در خاطرات سال ۱۳۸۰ با خاطرات پیشینش، بر این نکته تاکید داشت که آن مرحوم سال به سال در خاطره‌نویسی به جای پراکنده‌گویی، موضوعات مهم را در خاطرات‌شان مطرح می‌کردند. در ادامه هم میزان سانسور و ممیزی خاطرات و نحوه‌ی اعمال آن برای انتشار پیش کشیده شد و مشخصا به برخی محدودیت‌ها در این‌باره از زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم اشاره کردند که در دولت روحانی این محدودیت‌ها وجود نداشت. به گفته‌ی محسن هاشمی، بخشی از این ممیزی به دلیل مسائل امنیتی و برخی هم ناظر به سلیقه‌ی سیاسی بود.
سردار حسین علایی هم بر نقش مرحوم هاشمی‌رفسنجانی در گذار کشور از شرایط خطرناک ۱۱ سپتامبر و معرفی ایران به عنوان محور شرارت متمرکز شد. به گفته‌ی ایشان، در متن خاطرات مرحوم هاشمی اشاره‌ی چندان زیادی به این موضوع نشده و در اخبار و گزارش‌ها هم نقش ایشان به شکل روشنی قابل تبیین نیست، به‌خصوص که سردار علایی عنوان کردند مرحوم هاشمی در آن برهه دیگر سمت اجرایی هم نداشتند. سردار علایی در ادامه‌ی سخنانش، ارجاعی هم به موضوع اختلاف فرماندهان نظامی با دولت دوم خاتمی در سال‌های ابتدایی دهه‌ی ۸۰ شمسی داشت و به گفته‌ی او، مرحوم هاشمی‌رفسنجانی اساسا به عنوان یک میانجیگر در برهه‌های مختلف و مشخصا سال ۸۰ عمل کرده و همواره به دنبال تعامل بین همه‌ی جریان‌های سیاسی و حتی بدنه‌ی نظامی بود.
سید رضا صالحی‌امیری هم در این نشست از نگاه کلان‌تر به تبیین شخصیت مرحوم هاشمی به عنوان فردی صاحب گفتمان و پتانسیل مدیریت و راهبری (leadership) ورود کرد. صالحی‌امیری سخنانش را با مطرح‌کردن چند ویژگی بارز مرحوم هاشمی‌رفسنجانی ادامه داد و پیرو آن، درخصوص نگاه نخبه‌پروری و آینده‌محوری ایشان نکاتی را هم بیان کرد.
محمد عطریانفر هم با یک تبیین تاریخی به فراز و فرودهای زندگی مرحوم هاشمی و نقش او، چه در دوران قبل از انقلاب، چه در دوران جنگ و پس از آن اشاره داشت و تاکید کرد که مرحوم هاشمی‌رفسنجانی به عنوان یک چهره‌ی کلیدی و یار نزدیک امام، اساسا در بنیان‌گذاری انقلاب نقش‌آفرینی کردند.
۲۵۹۵۷
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1904634
ببینید | فریادهای تهیهکننده سریالهای خاطرهانگیز رضا عطاران بر سر فرد محکوم در پرونده مرگ مشکوک زهره فکور صبور در صحنه دستگیری!