وقتی «ترساندن» دیگران هم موجب دیه و قصاص می شود ؛ مراقب باشید!
تاریخ انتشار: ۲۶ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۹۷۷۴۲۱
صدمه زدن به دیگران اگرچه در اغلب موارد با اثری قابل مشاهده و ملموس از جمله بریدگی، شکستگی، سوختگی، پارگی، اثر گلوله و مانند اینها همراه است، اما در برخی از موارد، بدون هیچ اثر ظاهری بر جسم قربانی، به وی صدمه زده یا حتی او را میکشد. به گزارش «تابناک» گاهی اوقات پیش میآید که فردی، از روی شوخی دیگری را میترساند؛ مثلاً خبر دروغین فوت همسر یا یکی از فرزندان وی را با نشان دادن عکسهایی از جسد آنها به کمک فتوشاپ به وی میدهد، سگ وحشی خود را به سوی وی برمیانگیزاند، اقدام به ایجاد صدای بسیار مهیب در اطراف وی میکند، هنگامی که خوابیده است، فریاد بسیار بلندی بالای سرش میکِشد، ملحفهای سفید روی خود انداخته و در تاریکی شب، خود را یک شبح یا ملکالموت معرفی میکند، شمشیر یا چاقو یا اسلحهای گرم به طرف وی یا یکی از عزیزانش میکشد و مانند این موارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
قصاص شدن ترساننده به درخواست ورثه قربانی
میدانیم که امکان قصاص شدن ترساننده، مشروط به عمدی بودن قتلی است که وی مرتکب شده است؛ در دو صورت، قتلی که در اثر ترسیدن قربانی از عمل ترساننده رخ میدهد، قتل عمد محسوب میشود: نخست اینکه ترساننده با عمل خود، قصد به قتل رسیدن قربانی را داشته باشد و این قصد را قاضی محکمه احراز کند. دوم اینکه ترساننده، اگرچه قصد قتل نداشته، ولی عملی که انجام داده، برای همه اشخاص در تمام ردههای سنی خطرناک بوده و امکان مرگ، بسیار بالا بوده است (مانند وقتی که انفجار صوتی بسیار مهیبی را در نیمهشب ترتیب دهد، ولی صرفاً قصد ترساندن داشته باشد و نه قصد قتل) یا برای قربانی وی که کودک یا سالمند یا بیمار یا هر شخصی که آسیبپذیرتر از سایر افراد است، بسیار خطرناک محسوب میشده است. (مانند وقتی که خبر فوت دروغین تنها فرزند پیرزنی را بهطور ناگهانی و بدون رعایت مراحل اعلام فوت، به وی بدهند و صرفاً قصد ترساندن وی را داشته باشند.) نتیجه آن که در تمامی مثالهای ترساندن دیگران، اگر قصد قتل وجود داشته باشد یا بدون قصد قتل، همراه با انجام عملی باشد که به احتمال قوی موجب مرگ برای مخاطب شود، قتلِ عمدی محسوب شده و در نتیجه ورثه میت میتوانند مرتکب را قصاص کرده یا از وی مطالبه دیه کرده یا وی را ببخشند.
پرداخت دیه به وراث قربانی توسط خود ترساننده
مسئولیت پرداخت دیه توسط خود ترساننده در مواردی وجود دارد که عمل وی، شبهعمد محسوب شود؛ یعنی ترساننده با عمل خود، صرفاً قصد ترساندن قربانی را داشته و هیچگونه قصد قتلی نداشته است؛ بهعلاوه، عمل وی نیز به لحاظ قدرت ترساندن از شدت بسیار بالایی برخوردار نبوده است. در اغلب مواردی که قربانی، شخصی معمولی است و کودک یا سالمند نیست، نوع قتل فرد ترساننده، شبهعمدی محسوب میشود و در این صورت، باید دیه قربانی را به ورثه وی بپردازد. مانند موردی که فردی، خودروی مدل بالای پدر دوستش را بدون اجازه پدر وی و بهصورت پنهانی با هماهنگی دوستش از وی برای یک شب میگیرد و اواخر شب به دوستش زنگ زده و خبر دروغین تصادف شدید با ماشین را با قصد شوخی به وی اطلاع میدهد و دوستش نیز در اثر شنیدن این خبر ناگوار و ترسی که به وی عارض میشود، ایست قلبی کرده و فوت میکند.
پرداخت دیه به وراث قربانی توسط خویشاوندان مذکر ترساننده
مسئولیت پرداخت دیه به وراث قربانی توسط خویشاوندان مذکر ترساننده در مواردی وجود دارد که ترساننده، نهتنها قصد کشتن قربانی را نداشته، بلکه حتی قصد ترساندن وی را نیز نداشته باشد و اساساً رفتاری که انجام میداده، به قصد ترساندن شخص دیگری بوده است. مثلاً فرض کنید در مثال قبلی، مادر کهنسال دوست فردی که با ماشین تصادف کرده، این خبر را در همان لحظه شنیده و فوت کرده باشد. در اینگونه موارد، خویشاوندان مذکر فرد ترساننده به ترتیبِ طبقات ارث، مسئول پرداخت دیه به ورثه قربانی هستند و اگر این افراد، تمکن مالی نداشته باشند، ابتدا خود فرد ترساننده مسئول است و اگر او هم تمکن مالی نداشته باشد، دیه از بیتالمال پرداخت خواهد شد.
پرداخت دیه به وراث قربانی از بیتالمال
این مورد اگرچه در قانون ما صراحتاً پیشبینی نشده، ولی در کتب فقهی آمده است. مطابق یک روایت «هنگامی که طلحه و زبیر در جنگ جمل شکست خوردند، در راه فرار خود از سپاه حضرت علی (ع)، به زن حاملهای رسیدند. آن زن، از دیدن مردانی که به سوی وی میدویدند، ترسید و جنینش سقط شد و هر دو (مادر و جنین) جان خود را از دست دادند. امیرالمؤمنین (ع) دیه آن دو را از بیتالمال بصره به ورثه آن دو پرداخت.» بنا بر این روایت، هرگاه فردی، از ترس نیروهای نظامی (یا حتی انتظامی در عصر حاضر) بترسد و بمیرد و این موت را بتوان به صورت قطعی به آن ترس و وحشت مربوط دانست، دیه فرد از بیتالمال مسلمانان پرداخت میشود.
نکته مهم در این خصوص این است که در تمامی این موارد باید اثبات شود مرگی که رخ داده، بر اثر ترساندن و ترسیدن بوده و اگر چنین امری اثبات نشود، هیچ کس مسئول پرداخت دیه میت نخواهد بود. سوء نیت ترساننده در بسیاری از موارد میتواند به قاضی کمک کند تا انتساب عرفی جنایت به ترساننده و در نهایت رابطه سببیت بین فعل (ترساندن) و نتیجه (قتل) را راحتتر احراز کند. مثلاً اگر خبر ترسناکی که به فردی داده میشود، کاملاً مطابق با واقعیت و با رعایت تمام احتیاطات ضروری باشد، بعید است بتوانیم فردی که خبر را داده، مسئول مرگ افراد دیگر بدانیم. مثلا خبر شهادت سربازی که تنها فرزند یک خانواده بوده است یا در مثالهای قبلی، خبر تصادف با ماشین گرانقیمت، واقعیت داشته باشد. بنابراین، سوءنیت ترساننده نیز در تشخیص ارتباط قتل و ترساندن، امری کلیدی محسوب میشود. همچنین اگر فردی به هیچ وجه قصد ترساندن نداشته باشد، ولی فردی ترسیده و بمیرد، هیچکس مسئول پرداخت دیه نیست؛ مانند زمانی که دزدی ماشین مدل بالایی را از پارکینگ خانهای بدزدد و صاحب آن همان لحظه که میبیند ماشینش در پارکینگ نیست، فوت کند. نکته دیگر آن است که اگرچه در ماده ۵۰۱ قانون مجازات اسلامی، فقط به ایجاد ترس در روان دیگری تصریح شده است، اما اغلب حقوقدانان معتقدند کشتن دیگری با فعلی که اثری ظاهری در بدن وی ندارد، منحصر در ایجاد ترس برای او نیست؛ بلکه ممکن است شامل تمام حالاتی که اضطراب، خشم، هیجان و حتی خوشی بیش از حد در روان دیگری ایجاد میکند و فرد مقابل نیز بر اثر این فعل و انفعالات، فوت میکند، نیز بشود. در هر حال، ایجاد ترس و وحشت، چون مورد شایعتری بوده است در آن ماده ذکر شده، ولی شامل ایجاد سایر حالات هیجانی نیز میشود؛ اگرچه اثبات رابطه میان شور و هیجان با مرگ، در ذهن قاضی و نیز مردمی که قضاوت میکنند، دشوارتر باشد. توجه کنید که در اینجا نیز سوء نیت داشتن مرتکب، عاملی مهم تلقی میشود. تمامی موارد چهارگانهای که عنوان شد، در جایی است که قربانی، بهصرف عمل ترساننده جان دهد. اما اگر قربانی، بر اثر ترس خود از آن فعل، فرار کند و در راه فرار خود، آسیبی به وی وارد شود یا بمیرد، مانند آن که از پله یا ارتفاعی سقوط کند یا درون چاهی بیفتد، کمی اختلاف نظر وجود دارد. در این باره، نظر قانونگذار در ماده ۴۹۹ قانون مجازات اسلامی به این صورت آمده است: «هرگاه کسی دیگری را بترساند و آن شخص در اثر ترس، بیاختیار فرار کند یا بدون اختیار حرکتی از او سر بزند که موجب ایراد صدمه بر خودش یا دیگری شود، ترساننده حسب تعاریف جنایات عمدی و غیرعمدی مسئول است.» با توجه به این ماده، آنچه برای تحقق مسئولیت ترساننده شرط شده، بیاختیاری و از خود بیخود شدن قربانی است؛ بنابراین اگر قربانی، بر اثر ترسی که بر وی عارض شده است، از روی آگاهی و اختیار خود، گزینه پرخطری را انتخاب کند و سرانجام فوت کند، فقها قائل به این هستند که در این صورت، هیچ مسئولیتی بر دوش ترساننده نخواهد بود؛ زیرا وی، قصد ترساندن وی را داشته و نه فرار کردن وی و مثلاً سقوط او از بلندی یا افتادن وی در یک چاه را؛ مگر این که ترساننده، از وجود آن چاه یا هر خطر دیگری در مسیر فرار قربانی، آگاه بوده باشد که در این صورت ممکن است وی را حسب مورد به قتل عمدی یا غیرعمدی بنابر آنچه بیان شد، محکوم کنیم. نکته آخر این است که اگر جنین زن بارداری بر اثر ترسیدن از کسی سقط شود، ممکن است هر یک از حالات چهارگانه در این باره صادق باشد؛ اگر ترساننده قصد قتل جنین را با ترساندن مادر داشته باشد، قتل عمدی است و اگر صرفاً قصد ترساندن مادر را داشته باشد یا اینکه اساساً از باردار بودن وی مطلع نباشد، قتل شبهعمدی است و اگر قصد ترساندن پدر را داشته باشد، ولی اتّفاقاً مادر باردار نیز آنجا بوده و بر اثر ترس، جنینش سقط شود، قتل خطای محض است (که دیه جنین بر عهده خویشاوندان مذکر ترساننده است). نهایتاً اگر مادر، بر اثر ترس از نیروهای نظامی یا انتظامی سقط جنین کند، دیه جنین بر عهده بیتالمال مسلمانان خواهد بود که در داستان جنگ جمل به مستند آن اشاره شد. طبیعی است اگر هم مادر و هم جنین سقط شوند، مسئولیت هر دو بر عهده ترساننده است که حسب مورد ممکن است نسبت به یکی قتل عمد و نسبت به دیگری قتل غیرعمد یا نسبت به هر دو، عمد یا غیرعمد تلقی شود.
منبع: تابناک
کلیدواژه: کنکور 99 آیت الله فاطمی نیا اوراق سلف نفتی بورس انرژی توافق اسرائیل و امارات ترساندن قانون مجازات اسلامی دیه قصاص کنکور 99 آیت الله فاطمی نیا اوراق سلف نفتی بورس انرژی توافق اسرائیل و امارات مسئول پرداخت دیه بیت المال قصد ترساندن بر اثر ترس قتل عمد قصد قتل
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۹۷۷۴۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سخنگوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران: سکه های حراج شده کاملاً استاندارد بانک مرکزی است/ مراقب فریب سودجویان باشید
سخنگوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران با اعلام اینکه سکه های طلای مرکز مبادله ایران عیار ۹۰۰ در هزار دارد، گفت: همگی این سکهها از استانداردهای بانک مرکزی برخوردارند و ایجاد شائبه در خصوص مشخصات آنها از سوی کسانی صورت میگیرد که از این حواشی سود میبرند.
به گزارش ایرنا، «اصغر بالسینی با بیان اینکه سکههای ضربشده و تحویلدادهشده بانک مرکزی در حراج سکه مرکز مبادله ارز و طلای ایران، شامل تمام سکه، نیمسکه و ربع سکه بهار آزادی ضرب بانک مرکزی هستند، اظهار داشت: همگی این سکهها از استانداردهای بانک مرکزی برخوردارند و ایجاد شائبه در خصوص مشخصات آنها از سوی کسانی صورت میگیرد که از این حواشی سود میبرند.
وی ادامه داد: سکه تمام بهار آزادی عرضهشده در مرکز مبادله ایران، ۸.۱۳۶ گرم است. دارندگان توجه داشته باشند که عیار آن ۹۰۰ در هزار بوده و طرح روی سکه تمام بهار آزادی ضرب بانک مرکزی نیز تصویر امام خمینی (ره) و بارگاه امام رضا (ع) است.
سخنگوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران با اشاره به اینکه طرح دو طرف سکه ربع و نیم بهار آزادی نام مبارک امام علی(ع) و بارگاه امام رضا(ع) است، گفت: عیار هر دو سکه ۹۰۰ در هزار است. وزن نیمسکه ۴.۰۶۸ گرم است و این عدد برای ربع سکه ۲.۰۳۴ گرم است.
بالسینی در پایان با تاکید بر اینکه عیار هر سه نوع سکه تحویلدادهشده در مرکز مبادله ایران، ۹۰۰ در هزار و معادل ۲۱.۶ است، بیان کرد: دارندگان این سکهها مراقب افرادی باشند که با طرح مسائل واهی درباره عیار و کیفیت سکه تحویلی مرکز مبادله به دنبال سوءاستفاده هستند.
کانال عصر ایران در تلگرام