به نقل از «خبرگزاری میزان»

کودتای ۲۸ مرداد را چه افرادی طراحی و اجرا کردند؟

تاریخ انتشار: ۲۸ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۰۰۳۱۸۶

خبرگزاری میزان- ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲، نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران یادآور کودتای سیاهی است که شیرینی نهضت ملی شدن صنعت نفت را در کام ملت ایران تلخ کرد. تاریخ انتشار: 09:21 - 28 مرداد 1399 - کد خبر: ۶۴۷۸۶۸

خبرگزاری میزان - روزنامه خراسان نوشت: عوامل متعددی در طراحی و اجرای کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ نقش داشت که پرداختن به همه آن‌ها، در یک نوشتار ممکن نیست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

صرف‌نظر از تأثیر اقدامات دکتر مصدق در ماه‌های پایانی نخست‌وزیری‌اش، از جمله انحلال مجلس که در روند اجرای کودتا نقش مهمی داشت، دربار و سفارتخانه‌های آمریکا و انگلیس نیز، صحنه‌گردان‌های اصلی ماجرای کودتا بودند؛ شاه می‌خواست به حکومت مستبدانه مدنظر خود دست پیدا کند و آمریکایی‌ها هم می‌خواستند جاپای خود را در ایران، سرزمین نفت‌خیز خاورمیانه، محکم کنند؛ انگلیسی‌ها هم در تکاپو بودند تا لقمه چرب و شیرین ازدست‌رفته را، دوباره فراچنگ آرند.

برخلاف آن‌چه برخی مورخان ادعا می‌کنند، ساختار اجرایی کودتای ۲۸ مرداد، چندان پیچیده نبود؛ این را می‌توان از کم هزینه‌بودن آن دریافت؛ کرمیت روزولت پنج میلیون دلار برای ساقط‌کردن حکومت مصدق به ایران آورد و دست‌آخر، ۹۰۰ هزار دلار از این مبلغ اضافه آمد و به دولت زاهدی واگذار شد؛ بنابراین، کودتایی که چنین ارزان اجرا می‌شود و خرج زیادی روی دست طراحانش نمی‌گذارد، نمی‌تواند الگوی چندان پیچیده‌ای داشته‌باشد.

وجه دیگر این مسئله را می‌توان در شخصیت عوامل اجرایی کودتا دید؛ لُمپن‌ها و اراذلی که می‌شد آن‌ها را با ثمن‌بخس راضی کرد و به میدان کشاند؛ زنان بدنام از محلات معلوم‌الحال و چاقوکش‌هایی که به دنبال اسم و رسم و پول بودند، هزینه زیادی برای طراحان کودتا برنداشتند. شاید بد نباشد در شصت‌وهفتمین سالگرد این رویداد غم‌انگیز، نگاهی به شبکه‌ای بیندازیم که طراحان از آن برای اجرای کودتا استفاده کردند.

شبکه‌های مرتبط با سفارت

ریچارد کاتم، مأمور مشهور سیا در ایرانِ سال ۱۳۳۲، طی گفت‌وگویی با خبرنگار نیویورک‌تایمز درباره عوامل فعال در کودتای ۲۸ مرداد گفته‌است: «گروه‌های خیابانی با کمک یک‌شخص متنفذ که دوست ماست، سازمان داده‌شد.» شاید اشاره کاتم در این گفتگو به شاپور ریپورتر، مأمور ارشد ام. آی.۶ در ایران باشد. ریپورتر نقش مؤثری در انتخاب و جذب اوباش برای راه‌اندازی آشوب‌های ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ داشت.

واسطه‌های او می‌توانستند با سردسته‌های اوباش در تهران، قرارومدار بگذارند. برادران رشیدیان به عنوان محوریت این تدارکات شوم، فعال بودند؛ سیف‌ا...، اسدا... و قدرت‌ا...، فرزندان حبیب‌ا... رشیدیان که داستان وابستگی او به سفارت بریتانیا از دوره قاجار شهرت داشت. آن‌ها در جریان جذب اوباش برای سفارتخانه‌های انگلیس و آمریکا، نقش کاتالیزور را ایفا می‌کردند؛ زبان گنده‌لات‌ها را می‌شناختند و می‌دانستند چطور باید آن‌ها را رام کرد و در مسیر دلخواه حرکت داد.

برخی از پژوهشگران و مفسران انگلیسی، مانند بریان لیپینگ، از یک‌ونیم میلیون لیره به عنوان دست‌خوش انگلیس به برادران رشیدیان، پس از به‌نتیجه‌رسیدن کودتای ۲۸ مرداد سخن گفته‌اند. رشیدیان‌ها ارتباطات مستمری با شعبان جعفری و دارودسته او داشتند. آن‌ها با استفاده از عوامل خود در شهربانی، موفق به توزیع پول در میان اوباش شدند؛ یکی از این افراد اسدا... خدایکی، معروف به اسدا... کَچَل بود که پول خود را روز ۲۷ مردادماه، از سروان غفاری، افسر پلیس راه‌آهن دریافت کرد.

به دیگر سخن، سفارتخانه‌های انگلیس و آمریکا برای اطمینان از ورود اراذل به معرکه کودتا، فقط به شبکه‌های ارتباطی دربار تکیه نداشتند؛ آن‌ها با استفاده از عواملشان، به ماجرا ورود کرده‌بودند.

دار و دسته گنده‌لات‌های اشرف پهلوی

بخش مهمی از عوامل اجرایی کودتا در خیابان‌های تهران، توسط عوامل دربار جذب شدند. افزون بر شعبان جعفری که هم با سفارت و هم با دربار مرتبط بود، افراد دیگری مانند پری آژدان‌قزی، یکی از گردانندگان محله فواحش در تهران نیز، با دربار ارتباط مستمری داشت.

حسین فردوست در خاطراتش آورده‌است که این افراد، با اشرف مرتبط بودند و البته با واسطه برادران شاه، سهم خود را از پول کودتا دریافت می‌کردند. جالب این‌جاست که شعبان جعفری، مشهور به «شعبون بی‌مخ»، تا ساعت سه بعدازظهر روز کودتا، در زندان به‌سر می‌برد و از همان‌جا، با واسطه آژدان‌قزی، با دار و دسته خود ارتباط داشت. با دستور اشرف و با مدیریت غلامرضا پهلوی، اوباش دیگری هم وارد میدان شدند؛ ملکه اعتضادی که مانند پری آژدان‌قزی مسئولیت محله فواحش تهران را برعهده داشت، یکی از این افراد بود که ماجرای عربده‌کشیدنش روی جیپ شهربانی و تهییج اوباش برای آشوب و بلوا، مشهور است.

در کنار این‌ها، الواطی مانند امیرموبور، حبیب سیاه و برادران عباسی، مشهور به «هفت کَچَلون» نیز، فرصت استفاده از پول کودتا را پیدا کردند. گنده‌لات‌های تهران با دریافت مواجب بیشتر، پای بقیه همپالکی‌های خود را وسط کشیدند.

خیابان‌های تهران، در ساعات بعدازظهر روز ۲۸ مرداد، در قُرُق امثال رمضان‌یخی، باقر کچل، ناصر جیگرکی، کبری گُنده و صُغری غوله بود! همه این افراد، زیرشبکه دربار به حساب می‌آمدند. شعبان جعفری در خاطراتش به چگونه آزاد شدنش از زندان اشاره می‌کند و می‌گوید: «یادمه دیدم تیمسار خلعتبری، معاون شهربانی بود اون موقع، تیمسار خلعتبری و بیوک صابر و ... اومدن زندان و گفتن زاهدی، جعفری رو می‌خواد. منو ورداشتن بردن بالای شهربانی ... مام رفتیم اونجا. تا رسیدیم زاهدی بغل واکرد، مام رفتیم بغل تیمسار و... گفتم قربان رفقام زندان هستن.

رییس زندان رو صدا کرد و گفت: اینا رو بده دست این برن.» به این ترتیب، شبکه دربار، مرکب از حدود دو هزار و ۵۰۰ فاحشه و صد‌ها لات و چاقوکش، روز ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، به خیابان‌های تهران ریختند و حدود ساعت ۱۷، خود را به خانه دکتر مصدق در شمال شهر رساندند و آن‌جا را تصرف و غارت کردند. این‌که چرا مانند دو روز قبل از آن، مردم برای حمایت از نخست‌وزیر وارد میدان نشدند، موضوعی است که باید در فرصتی دیگر به آن پرداخت.

بیشتر بخوانید: روزی که مصدق از آمریکا کتک خورد/ اختصاص هزینه یک میلیون دلاری برای کودتای ۶۶ سال قبل

انتهای پیام/
خبرگزاری میزان: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.

منبع: خبرگزاری میزان

کلیدواژه: کودتای 28 مرداد دکتر مصدق کودتای ۲۸ مرداد شعبان جعفری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mizan.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری میزان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۰۰۳۱۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

طراحی پلتفرم آنلاین معاملات مسکن در دستور کار

کیانوش گودرزی، رییس اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: مشاوران املاک مطابق قانون می‌توانند ۰.۲۵ درصد از ثمن معامله را به عنوان کارمزد از هر کدام از طرفین معامله دریافت کنند.

وی ادامه داد: به عبارت ساده‌تر مشاوران املاک صرفا می‌توانند معادل ۰.۵ درصد هر معامله را به عنوان حق الزحمه دریافت کنند و بیش از این قانونی نیست. ما به همه واحد‌های صنفی ومردم نیز این موضوع را اعلام کرده و مجددا گوشزد می‌کنیم.

گودرزی گفت: با توجه به قانون تاکید می‌کنیم که هر کدام از طرفین معامله بایستی ۰.۲۵ درصد از ثمن معامله را به عنوان دستمزد به مشاوران املاک پرداخت کنند. به مشاوران املاک نیز تذکر می‌دهیم که دریافت بیش از این میزان نیز غیر قانونی است و در صورت به شدت برخورد می‌شود.

رییس اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران گفت: مجازات این فعل برای واحد‌های بدون پروانه کسب قطعا پلمب واحد صنفی است و برای دیگر واحد‌ها نیز ممکن است مطابق با ماده ۲۸ مورد اعمال قانون قرار گیرند. شایان ذکر که اگر واحد صنفی از قانون تمکین نکند به تعزیرات حکومتی معرفی خواهد شد.

وی ادامه داد: سازمان بازرسی کشور وزارت صمت نیز پیگیر تخلفات خواهند بود و در صورت اصرار بر ادامه تخلف برخورد قانونی کاملا سفت و سخت خواهد بود.

شیرینی گرفتن هم تخلف است!

رییس اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران تصریح کرد: برخی برای دور زدن قانون لفظ دریافت مبالغ هنگفتی را با عنوان شیرینی مطرح می‌کنند، اما در جریان باشند که این موضوع نیز غیرقانونی است. ما چنین چیزی را در شرح وظایف مشاوران املاک نداریم.

وی ادامه داد: انجام معامله معامله مطابق قانون در شرح وظایف مشاوران املاک است و زمانی که کاری را مطابق قانون و بر اساس وظیفه خود انجام می‌دهند، مطابق قانون نیز مجاز به دریافت مبلغ تعیین شده هستند. به کار بردن الفاظی مانند شیرینی فسادزا است.

شفافیت در آگهی‌ها پسندیده است

گودرزی گفت: احراز هویت برای درج آگهی معاملات مسکن در فضای مجازی از آن‌جایی که باعث ایجاد شفافیت می‌شود، پسندیده است؛ اما لازم به ذکر است که بحث گرانی مسکن و اطمینان قرارداد‌ها ارتباطی با این موضوع ندارد. هم اکنون شرایط به گونه‌ای پیش می‌رود که مردم می‌توانند در فضای مجازی با هم ارتباط پیدا کرده و مستقیما اقدام به عقد قرارداد کنند و این موضوع به شدت در افزایش اختلافات تاثیر دارد.

وی ادامه داد: اتحادیه در حال کار برای طراحی پلتفرمی آنلاین است که با اطمینان خاطر و دقت بتوانند شرایط برای معاملات مسکن را مهیا کند. در این رابطه مکاتبات و اقدامات لازم در دستور کار است. به محض راه اندازی این سامانه اطلاع رسانی خواهد شد، اما چاره‌ای جز این نیست و باید اجرایی شود.

رشد قارچ گونه مشاوران املاک؟!

رییس اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران در رابطه با مسائلی که در مورد رشد قارچ گونه مشاوران املاک مطرح می‌شود گفت: در ابتدای سال ۱۴۰۲ که اعلام می‌شد که تعداد مشاوران املاک بدون پروانه کسب بیش از مجوز داران است، ما با واقعیت این موضوع مخالفت کردیم.

وی ادامه داد: ما با ازدیاد واحد‌های صنفی در این بخش مخالف هستیم، اما با بیش از ۳۰۰ مورد بازرسی که در سطح شهر تهران انجام شد، حدود ۲۵۰۰ واحد صنفی را شناسایی کردیم که حدود ۶۰۰ واحد بدون مجوز در بین آنها بود. از این واحد‌ها عده‌ای موفق به اخذ جواز شده و بقیه یا انصراف دادند و یا پلمپ شدند.

انتهای پیام/