به نقل از «ایران اکونومیست»

آثار توافق امارات و اسراییل بر اقتصاد ایران چیست؟

تاریخ انتشار: ۲۹ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۰۲۱۸۰۴

ایران اکونومیست- توافق «ابراهیم» میان امارات متحده عربی و اسرائیل با نام صلح و برای آشکارسازی روابط چندین ساله است. شاید عنوان عادی‌سازی روابط سیاسی برای پوشش ماجرایی عمیق‌تر میان این دو باشد. بی تردید ابعاد اقتصادی این توافق ابعادی بسیار با اهمیت است.

سمانه عابدی - رسانه‌های اسرائیلی مدعی شده‌اند این توافق صادرات ۳۰۰ هزار دلاری اسراییل به امارات را به چند صد میلیون دلار خواهد رساند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بر اساس همین ادعا، وزارت اقتصاد کابینه رژیم صهیونیستی تخمین زده است که صادرات به امارات می‌تواند به سالانه ۵۰۰ میلیون دلار افزایش یابد و سرمایه‌گذاری کشورهای خلیج‌فارس در اسرائیل نیز می‌تواند به ۳۵۰ میلیون دلار برسد. فناوری اطلاعات، تجهیزات پزشکی و فناوری مالی ازجمله بخش‌های مورد تمرکز برای صادرات به امارات است.این توافقنامه امارات را پس از مصر و اردن به سومین کشور عربی دارای روابط دیپلماتیک با رژیم صهیونیستی تبدیل می‌کند.

امارات، این کشور نفتی یکی از سرمایه‌های بزرگ خاورمیانه و یکی از پیشرفته‌ترین مراکز تجاری در جهان است. المانیتور در گزارشی امارات را سنگاپور خلیج‌فارس لقب داده و توافق عادی‌سازی روابط را با توجه به اهداف اقتصادی توجیه‌پذیر دانسته است چرا که شرکت‌های اسرائیلی علاقه‌مند به معامله با امارات متحده عربی، بازار خلیج‌فارس را هدف قرار می‌دهند. بیشتر این شرکت‌ها در زمینه‌های تجهیزات امنیت سایبری، مدیریت آب و تجهیزات دفاعی در حال سرمایه‌گذاری در امارات هستند. امارات متحده عربی به‌عنوان یک مرکز تجاری بزرگ است که کشورهای حوزه خلیج را با سایر نقاط جهان ارتباط می‌دهد. این کشور با قوانین و محدودیت‌های کم می‌تواند به لحاظ اقتصادی زمینه‌های سودآوری برای شرکت‌های اسرائیلی را فراهم کند. طبق برآوردها در حال حاضر حدود ۳۰۰ شرکت اسرائیلی در امارات فعالیت می‌کنند که بیشتر آن‌ها از طریق شعب بین‌المللی فعال هستند. درواقع عادی‌سازی هزینه‌های سنگین شرکت‌های اسرائیلی را در قالب شرکت‌های بین‌المللی در این کشور فعالیت می‌کردند را کاهش خواهد داد.

تخمین روابط تجاری یک میلیارد دلاری

خوش بینی بیشتری برای دو طرف در حوزه اقتصاد نیز وجود دارد. بر اساس گزارشabc news بنیاد کارنگی تخمین می‌زند که روابط تجاری میان اسرائیل و کشورهای حوزه خلیج‌فارس به بیش از یک میلیارد دلار در سال می‌رسد و بخش عمده این مبادلات در زمینه امنیت و تجهیزات سایبری میان اسرائیل و امارات است. با توجه به شرایط پیش‌بینی می‌شود دامنه تجارت روزبه‌روز افزایش خواهد یافت.

بعد از اعلامیه روز پنجشنبه امارات و اسرائیل، یک شرکت اسرائیلی به نام TeraGroup با یک شرکت اماراتی بانام APEX National Investment تحقیقات درزمینه ویروس کرونا را آغاز کردند. درواقع اکنون ارتباطات میان دو طرف آسان‌تر شده است چراکه امارات متحده خطوط تلفنی خود را به روی اسرائیل گشوده است و دیگر برای استفاده از وب‌سایت‌های اسرائیلی مانع تراشی نمی‌کند.

امارات و اسراییل

مقدمات برای برقراری یک پرواز مستقیم سه ساعته از اسرائیل به امارات نیز در حال انجام است. البته این موضوع باید با تایید عربستان در استفاده از فضای آسمان این کشور صورت گیرد که به نظر نمی‌رسد چندان چالش برانگیز باشد. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم اسرائیل تاکید کرده است که این سفرهوایی می‌تواند موج بزرگی از گردشگران را برای دو طرف ایجاد کند و میزان سرمایه‌گذاری دو طرف را نیز بیشتر کند.

آژانس‌های مسافرتی اسرائیلی می‌گویند که انها در تماس‌هایی که با همکاران اماراتی داشته‌اند در حال مذاکراتی برای برقراری تورهای گردشگری هستند. از طرفی اسرائیل بنا بود به شکل رسمی در نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۰ شرکت کند که میزبانی آن با دبی بود. اما این رویداد به دلیل همه‌گیری کرونا به تعویق افتاد.

ال‌مارگالیت که یک سرمایه‌دار برجسته اسرائیلی است می‌گوید:« امارات تنها یک مشتری نیست بلکه آنها علاقه بسیار زیادی دارند که در زمینه فناوری‌های نوین سرمایه گذاری انجام دهند». در واقع روابط رسمی، دروازه های اقتصادی امارات با پتانسیل عظیم را برای مشاغل و صنایع اسرائیلی باز خواهد کرد.کشورهای حوزه خلیج فارس از جمله بزرگترین کشورهای واردکننده در جهان هستند که خریدهای آن به هزار میلیارد دلار در سال می‌رسد. علاوه بر این، اسرائیل برای تامین بسیاری نیازهای اساسی امارات از جمله آب، کشاورزی در بیابان، انرژی خورشیدی، تولید مواد غذایی پیشرفته برنامه دارد و البته فروش سلاح و تجهیزات دفاعی نیز در برنامه‌های اسرائیل است. همانطور که گفته شد اسرائیل از مدت‌ها قبل با امارات روابط گسترده داشته است. شرکت‌های نظامی اسرائیل تحت نظارت وزارت جنگ اقدام به فروش سلاح‌های پیشرفته به امارات متحده عربی کرده‌اند. در حالی که فروش کالاهای مانند سیستم‌های شناسایی موشک مخفی نگه داشته می‌شود. به نظر می‌رسد در سایه این توافق و گسترش روابط مستقیم اینگونه معاملات شامل فناوری پهپاد و سیستم دفاع موشکی فعال افزایش خواهد یافت.

صلح سیاسی با اهداف اقتصادی

حسن احمدیان، عضو هیئت‌علمی دانشکده مطالعات جهان تهران در گفت‌وگو با «خبرآنلاین» در خصوص ابعاد اقتصادی توافق امارات و اسرائیل گفت: بعد اقتصادی حتماً بخشی از توافق اسراییل و امارات است. یکی از طرح‌های اسرائیل از دوره "شیمون پرز" این بود که بتوانند از تمام توان اقتصادی و مالی خلیج‌فارس استفاده کنند .

حسن احمدیان تأکید کرد: اهداف اقتصادی و ژئوپلیتیکی برای اسراییل اهمیت بالایی دارد. تلاش برای ایفای نقش منطقه‌ای برای حاکمان امارات به دلیل رقابت با ایران، ترکیه و عربستان اولویت دارد. اندیشه اسرائیلی این است که از کشورهای عربی در راستای پیش برد اهدافش کمک بگیرد. تأمین نفت و گاز اسراییل از طریق امارات تحول مهمی در بخش انرژی این رژیم است .

این استاد دانشگاه تهران با اشاره به تلاش‌های سال‌های اخیر امارات گفت: امارات رقابت‌های منطقه‌ای را پیش از هر مسئله‌ای ملاک قرار می‌دهد. امارات می‌خواهد در نگاه غرب و امریکا جایگزین عربستان باشد و نقش منطقه ای این کشور را ایفا کند.این کشور تصور می‌کند با چنین توافقاتی می‌تواند این امکان را فراهم کند.

احمدیان معتقد است که اسرائیل با این توافق به‌طورکلی ایران را هدف قرار داده است هرچند امارات اهداف کلی‌تری را دنبال می‌کند.

عضو هیئت‌علمی دانشکده مطالعات جهان تهران در خصوص راهکار ایران در مقابل این توافق گفت: ایران در دوره بعد از تحریم بر این مسئله متمرکز شد که تمرکز ترانزیتی از امارات به کشوری دیگر منتقل شود و توسعه چابهار در دستور کار قرار گیرد و به نظر می‌رسد توافق امارات و اسرائیل باعث می‌شود این بحث‌ها جدیت بیشتری یابد چراکه زمانی که روابط امارات با اسرائیل در این سطح رسمیت پیدا می‌کند، امارات ‌مانند اردن مورد سیطره امنیتی اسرائیل قرار می‌گیرد و طولی نمی‌کشد که امارات با توجه به پتانسیل‌های محدود آن ،مورد نفوذ شدید اسرائیل قرار می‌گیرد. پس باید کم‌کم از مسیر خطرناک شده ترانزیتی امارات دور شد .در سال‌های اخیر بسیاری از تجار ایرانی از امارات به قطر و عمان و ترکیه تغییر مسیر داده‌اند و به نظر می‌رسد این موضوع در سال‌های آینده شدت بیشتری بگیرد. قطع یک‌باره روابط تجاری به نظر گزینه عقلانی نیست و کاهش کم‌کم روابط اقتصادی باید اتفاق بیفتد و از گزینه‌های مانند توسعه بندر چابهار به‌عنوان جایگزین‌های جدید بهره برد.

ایران مورد هدف توافق صلح

این توافق ابعاد اقتصادی ایجابی و سلبی برای دو طرف و طرف‌های منطقه‌ای به همراه دارد. افزایش فرصت­های سرمایه‌گذاری، مبادلات و تأمین نیازهای اقتصادی تل‌آویو و شهروندان اسرائیل از طریق امارات متحده برای ابوظبی به جذب و ترانسفر سرمایه بیشتر منجر خواهد شد .هرچند این مسئله می تواند بر روابط امارات متحده با سایر شرکای اسلامی تأثیر منفی بگذارد اما با لحاظ همه شرایط پیش بینی می شود این تأثیرات موقتی باشد. برآوردها نشان می دهد این رابطه برای اسرائیل سود و مزایای بیشتری خواهد داشت . نکته حائز اهمیت در افزایش تنوع منابع تأمین انرژی اسرائیل است که می‌تواند بر کاهش بیشتر اهمیت روابط آنکارا و تل‌آویو بیانجامد. مسیر ترکیه تا دهه اخیر همواره یکی از منابع تأمین انرژی اسرائیل بود اما به دنبال تنش‌های سیاسی مکرر بین دو طرف، اسرائیل چندین طرح جایگزین در مدیترانه از مسیر یونان و قبرس کلید زد. درواقع یکی از دلایل واکنش ترکیه به توافق امارات متحده عربی و اسرائیل، علاوه بر رقابت ایدئولوژیکی که بین آنکارا و ابوظبی وجود دارد، این مسئله بود.

بخش بسیار مهم این رابطه در آینده ظاهر خواهد شد. باید از این آینده برآوردهای دقیق‌تری داشت. درواقع واکنش شتاب‌زده ، احتمالاً همان چیزی است که طراحان این رابطه پیش‌بینی کرده بودند. امارات یکی از مهمترین شرکای تجاری ایران است و قطع این رابطه یا کمرنگ شدن آن می تواند در شرایط تحریم برای ایران فشار تلقی شود . در واقع به نظر می رسد حمله به مزیت های اقتصادی ایران یکی از مهمترین اهداف طراحان رابطه امارات متحده و اسرائیل است.باید مراقب بود.

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: امارات متحده عربی توافق امارات نظر می رسد سرمایه گذاری خلیج فارس منطقه ای شرکت ها دو طرف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۰۲۱۸۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تصمیم عرب‌ها درمورد تهران و تل آویو چیست؟

فارن افرز در مطلبی به قلم دالیا داسا کایه و سنم وکیل نوشت: زمانی که ایران در روز ۱۳ آوریل بیش از ۳۰۰ موشک و پهپاد روانه اسرائیل کرد، اردن به دفع این حمله کمک نمود. گزارش‌های رسانه‌ای اولیه نشان داد که چند دولت دیگر عربی نیز در دفاع از آسمان اسرائیل مشارکت داشته اند؛ اما این اقدامات بعدا تکذیب شد. با این وجود، شماری از رهبران اسرائیلی و برخی ناظران در واشنگتن این اقدامات را به عنوان نشانه‌ای از یک تغییر جهت مهم تعبیر کردند.

به گزارش انتخاب، استدلال آن‌ها این بود که در صورت تداوم تشدید تنش با ایران این دولت‌ها طرف اسرائیل را می‌گرفتند. سپهبد هرزی هالوی، رئیس ستاد مشترک ارتش اسرائیل اعلام کرده که حمله ایران «فرصت‌های جدیدی برای همکاری‌ها در خاورمیانه ایجاد کرده است.» انستیتوی مطالعات امنیت ملی که اندیشکده‌ای اسرائیلی است هم اعلام کرده که «ائتلاف منطقه‌ای و بین المللی که در دفع حملات ایران به اسرائیل مشارکت داشت پتانسیل ایجاد یک اتحاد منطقه‌ای علیه ایران را نشان داد.»

پس از آنکه اسرائیل به شکلی محدود به حمله ایران پاسخ داد، دیوید ایگناتیوس، ستون نویس واشنگتن پست نوشت که اسرائیل «مانند رهبر یک ائتلاف منطقه‌ای علیه ایران عمل کرد.» وی در ادامه اظهار داشت، اسرائیل با واکنشی محدود «ظاهرا در حال بررسی منافع متحدان خود در این ائتلاف یعنی عربستان، امارات و اردن بوده است که همگی کمک‌های بی سر و صدایی در جریان حمله هفته گذشته کرده بودند.» به نظر این تحلیلگر مسائل منطقه، این اقدام نشان از یک "تغییر پارادایم برای اسرائیل" دارد که "شکل جدیدی" به خاورمیانه خواهد بخشید.

اما این ارزیابی‌ها ناشی از ذوق زدگی بیش از حد به نظر می‌رسد و نمی‌تواند پیچیدگی چالش‌های منطقه را به تصویر بکشد. مطمئنا با توجه به ماهیت بی سابقه تبادل آتش صورت گرفته بین ایران و اسرائیل در ماه آوریل، استراتژی آینده اسرائیل علیه ایران ممکن است ملاحظات منطقه‌ای را بیش از پیش مد نظر قرار دهد. اما واقعیت‌های منطقه که مانع از همکاری‌ها بین اعراب و اسرائیل می‌شود تغییر چندانی نکرده است. حتی قبل از حمله ۷ اکتبر حماس و جنگ متعاقب آن در غزه، دولت‌های عربی که توافقات ابراهیم را امضا کرده و به عادی سازی روابط با اسرائیل تن داده بودند، از حمایت‌های نتانیاهو از توسعه شهرک‌های اسرائیلی در کرانه باختری و بی تفاوتی وی در قبال تلاش‌های وزرای دست راستی اش برای تضعیف وضعیت موجود در بیت المقدس ناامید شده بودند. مجموعه حملات شهرکت نشینان اسرائیل علیه فلسطینیان در شهر‌های کرانه باختری در بهار ۲۰۲۳ این تنش‌های منطقه‌ای را بیش از پیش شعله ور ساخت. پس از آنکه ارتش اسرائیل در ماه اکتبر عملیات نظامی خود در غزه را آغاز کرد موجب به راه افتادن موجی از اعتراضات در خاورمیانه شد، رهبران عربی بیش از پیش علاقه خود به جانبداری علنی از اسرائیل را از دست دادند، زیرا مطلع بودند که این همکاری علیه می‌تواند به مشروعیت آن‌ها در داخل لطمه بزند.

هیچ بخشی از پاسخ چند کشور عربی به این دور از منازعات بین ایران و اسرائیل نشان نمی‌دهد که این مواضع تغییر قابل توجهی را شاهد بوده است. آن گروه از دولت‌هایی که اسرائیل از آن‌ها به عنوان "اتحاد سنی" یاد می‌کند، در واقع به دنبال برقراری توازن در روابطشان با ایران و اسرائیل، صیانت از اقتصاد و امنیت خود و بیش از همه جلوگیری از بروز یک جنگ منطقه‌ای هستند. اولویت آن‌ها احتمالا همچنان پایان دادن به جنگ ویرانبار غزه و نه تقابل با ایران خواهد بود. با این حال در حالی که تنش‌ها بین ایران و اسرائیل رو به افزایش است، اشتیاق دولت‌های عربی برای سرعت بخشیدن به یکپارچگی منطقه‌ای با اسرائیل بیش از هر زمان دیگری بستگی به تمایل اسرائیل به پذیرش یک دولت فلسطینی دارد.

پیش از حمله ۱۳ آوریل اسرائیل، عربستان و امارات اطلاعاتی را در خصوص حمله‌ای قریب الوقوع با ایالات متحده تبادل کردند. مرکز فرماندهی آمریکا سپس از این اطلاعات برای هماهنگی پاسخ خود با اسرائیل و سایر شرکایش استفاده کرد. اردن به هواپیما‌های ایالات متحده و بریتانیا اجازه داد تا وارد حریم هوایی این کشور شده و پهپاد‌ها و موشک‌های ایرانی را دفع نمایند. گزارش‌های رسانه‌ای اولیه به ویژه در ایالات متحده و اسرائیل تاکید داشتند که یک تلاش گسترده منطقه‌ای موجب خنثی شدن حمله ایران گشته است.

اما خیلی زود روشن شد که نقش اعراب در دفع حمله ایران محدود بوده است. هم عربستان و هم امارات صراحتا هرگونه مشارکت نظامی مستقیم در دفاع از اسرائیل را رد کرده اند. مقام‌های اردنی نیز اظهار داشته اند که این مشارکت برای حفاظت از منافعشان ضروری بوده است. ملک عبدالله دوم تاکید کرده که کشورش برای کمک به اسرائیل اقدام نکرده است.

تلاش‌هایی که دولت‌های عربی برای مقابله با ایران انجام دادند، تقریبا مطمئنا ناشی از تمایل آن‌ها برای حفظ روابطشان با ایالات متحده بوده نه نزدیک‌تر کردن خودشان به اسرائیل. از زمانی که اسرائیل حمله به غزه را آغاز کرده، رهبران عربی از اینکه جو بایدن توفیق چندانی در محدود کردن اقدامات اسرائیل نداشته غافلگیر شده اند. اما آن‌ها همچنان به دنبال تعمیق همکاری‌های خود با واشنگتن هستند. آن‌ها منبع جایگزینی برای امنیتی که آمریکا برایشان فراهم می‌کند نمی‌بینند.

دولت‌های عربی به ویژه دولت‌های حاشیه خلیج فارس از تلاش‌های اسرائیل برای تضعیف توانمندی‌های نیرو‌های نیابتی ایران استقبال می‌کنند. اما آن‌ها به احتمال زیاد مخالف هرگونه حمله مستقیم به ایران خواهند بود که می‌تواند منطقه را که هم اکنون نیز چشم انداز اقتصادی شکننده‌ای دارد بی ثبات نماید و یا منجر به حمله متقابل ایران در منطقه شود. هرچند منقعت دولت‌های عربی در حفظ روابط دفاعی نزدیک با واشنگتن نهفته است، اما آن‌ها نمی‌خواهند به بلوکی بپیوندند که به صراحت علیه ایران و حامیان جهانی اش نظیر روسیه کار می‌کند. آن‌ها ترجیح می‌دهند موازنه‌ای بین روابط مختلف منطقه‌ای و جهانی خود برقرار نمایند، نه اینکه پل‌های پشت سرشان را خراب کنند.

اما به رغم این محدودیت ها، دولت‌های عربی می‌توانند نقشی تعیین کننده در جلوگیری از افزایش بیشتر تنش بین ایران و اسرائیل ایفا کنند. تقویت خطوط ارتباطی بین دو کشور و برقراری تماس‌هایی برای مدیریت بحران حیاتی‌تر از گذشته است. کشور‌های عربی‌ای که با هر دو طرف رابطه دارند می‌توانند از این روابط برای تشویق به خویشتن داری و کمک به ارسال پیام‌ها بین طرفین استفاده کنند و برای جلوگیری از جنگ و یا کاهش آسیب‌ها در صورت شروع منازعه تلاش نمایند. در بلندمدت برای برقراری ثبات در منطقه، کشور‌های خاورمیانه باید چهارچوب خودشان را برای گفتگو‌های منظمی که مسیر را برای مشارکت هم طرف ایرانی و هم طرف اسرائیلی باز می‌کند ایجاد نمایند. رویارویی اخیر ایران و اسرائیل که دو طرف را به آستانه یک جنگ کامل رساند، نشان دهنده میزان فوریت و ضرورت برقراری چنین دیالوگ‌هایی بود.

اما جهان باید انتظارات خود برای برقراری روابط نزدیک‌تر بین اعراب و اسرائیل را واقع بینانه‌تر کند. همکاری‌های فنی‌ای که دولت‌های عربی و اسرائیل اخیرا در حوزه‌هایی نظیر انرژی و تغییرات اقلیمی داشته اند احتمالا ادامه خواهد داشت. اما نشست‌های مهم منطقه‌ای که علنا تعاملات سیاسی دولت‌های عربی با اسرائیل را تبلیغ می‌کند، تاثیر چندانی نخواهد داشت مگر آنکه اسرائیل به جنگ در غزه خاتمه دهد. تا آن زمان تلاش‌های دولت‌های عربی برای حفظ روابط اقتصادی شان با اسرائیل نیز همچنان محدود باقی خواهد ماند. یک استراتژی کوتاه مدت واقع بینانه‌تر اولویت دهی به حمایت از تلاش‌ها برای میانجیگری وجلوگیری از تنش بیشتر بین ایران و اسرائیل خواهد بود.