به نقل از «ساعت24»

اقتصاد ایران نباید به رخوت عادت کند

تاریخ انتشار: ۲ شهریور ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۰۶۳۷۲۸

ساعت24 - اقتصادایران شوربختانه به سه دلیل : یکم تحریم شدید ،دوم سیاستهای ناکارآمد و سوم گسترش شیوع کرونا در سه سال 1397 تا 1399 با سستی و رخوت مواجه شده است و مهندس محمد پارسا از فعالان صنعت و صادرات در گفت وگو با روزنامه اطلاعات می گوید باید کاری کرد رخوت و کاهش رشد و رشدمنفی به عادت اقتصادایران تبدیل نشود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این گفت وگو را می خوانید:

پرسش – تحولات این روزها و درهفته های تازه سپری شده نشان می دهد مناسبات اقتصادی ایران در داخل سرزمین و با بیرون ازکشور بیش از پیش تحت تاثیر مقوله سیاست قرار گرفته است. در چنین فضایی به نظر می رسد بخش خصوصی ایران نیز به دلیل اینکه اصولا توانایی و گرایشی برای ورود به مسایل سیاسی داخلی وخارجی ندارد به نوعی سکون و سکوت نسبی رسیده است. آیا این ارزیابی را قبول دارید و به نظرتان پیامدهای این مقوله چیست؟

مهندس پارسا: واقعیت این است که داوری درستی در این پرسش دیده می شود. اگر به دور و اطراف نگاه کنیم می بینینم همان میزان تحرک پارسال در تجارت خارجی ایران با کشورهای همسایه مثل عراق ، ترکیه ، افغانستان و امارات کمتر شده است.  بخشی از این کم تحرکی به دلیل این است که هرکدام از این کشورها گرفتاری های درون سرزمینی خود را دارند و پیامدهای تحولات درونی آنها بر فعالیت های تجاری با ایران نیز موثر واقع شده است. به طور مثال در عراق شاهد تغییر دولت هستیم  واینکه این دولت تازه مانند دولتهای قبلی برای تجارت با ایران مزیتی ویژه  قایل نیست و حتی از بیرون تحت فشار است که با ایران مناسبات اقتصادی کمتری داشته باشد.  در ترکیه نیز می بینیم این کشور در تجارت انرژی رفتار تازه ای را در پیش گرفته  است که شاید درانتهای آن قطع احتمالی صادرات ایران به این کشور باشد و نیز سخت گیری در باره ویروس کرونا موجب شده است تجارت ترکیه با ایران محدود شود.  در خارج از مرزها نیز می بینیم کره جنوبی با ایران تجارت اندکی دارد و شاید به سختی دوباره به بازار ایران برگردد و انرژی موردنیاز نفت وگاز خود را از منابع دیگر خریداری می کند. تجارت ایران با اروپا نیز به حداقل رسیده است.  با افغانستان نیز برخی محدودیت ها و اختلافها راه تجارت را تنگ تر کرده است.

متاسفانه دردرون سرزمین نیز با توجه به اینکه ایران از درآمد صادرات نفت محروم شده است ،دولت با کسری بودجه شدیدی رو به رو شده است  و برای تامین کسری بود جه نگاه به درون دارد و می خواهد از مسیر فروش دارایی های تاریخی خود مثل شرکتهای دولتی که در نیم قرن گذشته با سرمایه گذاری هنگفت تاسیس شده اند و یا به تازگی  با پیش فروش نفت به عنوان ثروت ملی ایرانیان امروز و فردا و یا فروش اوراق قرضه وسایر اوراق بهادار کسری بودجه را جبران کند. این یک رخداد تازه است که البته به دلیل ناسازگاری سیاسی اکثریت مجلس  ،اختلاف دیدگاههای جدی وجوددارد. ناهماهنگی سیاستهای پولی ومالی و تجارت و صنعت و رفتارهای خاص درهر بازارنیز  شرایط را پیچیده ترکرده است و ثبات در سیاستهای اقتصادی را کاهش داده است. به طوری که رییس جمهور محترم می گوید ثبات در سیاستهای اقتصادی را در دستور کاردارد. از طرف دیگر می بینیم سیاست فروش نفت به شهروندان که سیاست مناسبی است از سوی منتقدان دولت زیر فشار قرار دارد.

پرسش- بخش خصوصی در این شرایط چه می تواند انجام دهد ؟

مهندس پارسا : همانطور که در پرسش پیشین نیز یادآور شدید در شرایطی که سیاست سایه سنگینی بر فعالیت های اقتصادی انداخته است و با توجه به اینکه بخش خصوصی فاقد حزب و سازمان سیاسی است بیشتر تابع رفتار دولت و سایر نهادها است و ناگزیر است با سازی که دولت کوک می کند سازگار شود  و روی ریلی که دولت درست می کند حرکت کند. با توجه به اینکه تحریم های شدید  به هر حال پیامدهایش در هر بخشی هویدا شده و فعالیت های ایران را تضعیف کرده است ،شرایط بسیار پیچیده شده است. به طور مثال به همین داستان ارزهای برگشت داده نشد ه که بانک مرکزی گفته بود 27 میلیارد دلار است و بعد معلوم شد 250 نفر صادرکننده  هستند که یک دلار هم برنگردانده اند و بانک مرکزی  ناچار به تعدیل  در داوی شد  و البته سخت گیری ها ادامه دارد و نیز از سوی دیگرشاهد هستیم که برای واردات نیز محدودیت های بزرگی گذاشته شده است.  به این ترتیب  اگر توجه کنیم مشاهده خواهیم کرد قدرت بخش خصوصی تقریبا در برابرقدرت  دولت و سایرنهادها بسیار کم است. از سوی دیگر  تشدید شیوع ویروس کرونا همان میزان تحرک درون تشکل های کارفرمایی را که در پیش از زمستان 1398 شاهد بودیم را نیز کاهش داده است. مناسبات تشکل ها با یکدیگر و با اتاق ایران و اتاق های شهرستانها نیز دیگرآن وضعیت سابق را ندارند. خوب در این شرایط بخش خصوصی دوراه دارد : دست روی دست بگذارد و هرروز ضعیف تر شده و صدایش کمتر و کمتر به گوش اداره کنندگان جامعه برسد یا اینکه نوعی بازنگری بنیادین و فوری دردرون تشکلها و درمناسبات دورنی خود را در دستور کار قرار دهد و راه تضعیف بیشتر را ببندد. بخش خصوصی ایران باید مناسبات درونی خود را باز سازی کند و از نهادهای بالا دستی به ویژه اتاق ایران بخواهد با تحرک بیشتر به ویژه درارتباط با اطلاع رسانی عمل کند. تشکل های دارای فعالیتهای مشابه باید دردرون خود انسجام بیشتری داشته باشند و از پراکنده کاری اجتناب کنند. یادمان باشد بخش خصوصی با همه اختلاف های درونی و تعارض منافع درمیان خود اما باید دربرابر نهاد دولت یک صدا باشند وکنفدراسیون های خود را تاسیس کرده و از مسیر این کنفدراسیونها با دولت در بخش های گوناگون تعامل کنند. واقعیت این است که نهاددولت همیشه از پراکنده بودن شکل های یک فعالیت استفاده می کند و قدرت گیری بیشتر بخش خصوصی را ازهمین راه مسدود می کند.

پرسش – آنچه از گفته های شما تا اینجا در باره نقش بخش خصوصی درحال حاضر استنباط می شود به مقوله سازماندهی تشکل ها ومناسبات با دولت معطوف است. به هر حال شهروندان ایرانی انتظار دارند بخش خصوصی ایران برای کم کردن کاستی ها و ناتوانی های اقتصاد ملی و نیز بهبود وضعیت مردم گامهایی بردارد. دراین باره چه نظری دارید و به نظرتان بخش خصوصی چه می تواند انجام دهد؟

مهندس پارسا: ببینید اگر بخش خصوصی ایران را در ابعاد وسیع به ویژه با لحاظ کردن بنگاههای کوچک و متوسط در همه فعالیت ها و بخش ها مثل صنعت و زیرمجموعه های آن ، مسکن ، حمل ونقل ، صادرات و وواردات و سایر فعالیت ها را در نظر بگیریم در ایجاد وصیانت از اشتغال  و درآمد زایی برای میلیونها ایرانی نقش و سهم بزرگی دارد.  اما اگر منظورتان این است که بخش خصوصی بیشتر از این باید فعالیت کند و راه را برای عبوردادادن اقتصاد از بن بست احتمالی بازکند این بستگی دارد به اینکه نهادهای حاکمیتی تا چه میزان آمادگی دارند به بخش خصوصی میدان بدهند. واقعیت این است که بخش خصوصی ایران با وجودی که زیر سلطه دولت بوده و هست اما در درون خود نیروهای متخصص و دلسوز به این مرز و بوم و توانمند و دارای مناسبات نیرومند با شرکتهای خارجی دارد که اگر آزادی عمل داشته باشند می توانند به اقتصاد ایران کمک کنند. درهمین شرایط سخت میزان قابل اعتنایی از صادرات از سوی بخش خصوصی انجام می شود و راههای توسعه صادرات را نیز بلد است.

شاید برخی بگویند اینهایی که من می گویم کلیات است و باید راههای عملی تر ارایه شود فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ونیز برخی تشکلها دیگر راههای اجرایی با جزییات را به نهادهای ذیربط ارایه کرده اند و از فن و دانش صادرات و نیز پیچیدگی های مالی و ارزی و توانمندی ها و توانی های صادرات بهره مند هستند. مشکل این است که دولت درایران گرفتار سازوکارهای پیشین است و نمی تواند ببیند دنیا دیگرگون شده ودولتها  جز در شرایط استثنایی فقط سیاستگذاری می کنند و کارها را بخش خصوصی انجام می دهد. متاسفانه درایران این مساله در ذهن مدیران جا نمی افتد والبته صیانت از منافع به وسیله دیوان سالاران و مقامهای صدها سازمان و شرکت وموسسه دولتی نیز سد راه شده اند. در حالی که شاید اگر اقتصادایران قوی تر شود منافع انها نیز گسترده تر شود.

پرسش-  توصیه اجرایی شما برای اینکه اقتصاد ایران از رخوت و سستی بیرون بیاید به دولت و سایر نهادها چیست؟

مهندس پارسا : واقعیت این است که در حال حاضر به دلیل برگشت  ویروس کرونا اقتصاد کشورهای گوناگون بیش از پیش درون گرا ترشده و مناسبات با بیرون کمتر می شود اما هنوز راههایی برای توسعه فعالیت ها وجود دارد. به نظر می رسد همانطور که من وهمکارانم در فدراسیون صادرات  انرژی و صنایع وابسته و نیز سایر مدیران تشکل ها گفته اند بن بست شکنی دراقتصاد ایران از راه صادرات کارآمد ترین راه است. اگر میزان مالیات بر صادرات را به طور میانگین 20 درصد لحاظ کنیم و بخش خصوصی بتواند در یک سال 10میلیارد دلار بیشتر کالا صادرکند سهم دولت 2 میلیارد دلار خواهد شد که  با توجه به میانگین قیمت هردلار معادل 22 هزار تومان درآمدی برابر با 44هزار میلیارد تومان نصیب دولت می شود .دراین صورت شاید لازم نباشد دولت در شرایط اضطراری دارایی های تاریخی خود را به ارزانتیرین میزان و به  مراکز و بنگاههای ناشناس بفروشد. ایران کشور نیرومندی است و با وجود اینکه تحت شدید ترین تحریم ها بوده وهست اما به اندازه ای نیروی تاریخی انباشت کرده است که دربرابر تحریم ها مقاومت خوبی کرده است. باید از این توانمندی ها استفاده کنیم و از سستی ورخوت دوری کنیم.

پرسش – اشاره کردید دولت باید برخی از سیاستهایش را اصلاح کند. به نظرتان مهمترین اصلاحات ساختاری در اقتصاد کلان ایران کدامند؟

مهندس پارسا: واقعیت بسیار با اهمیتی که متاسفانه درباره آن کمتر توجه جدی و عمیق و پیشگیرانه می شود مقوله کسری بودجه دولت است. درایران به دلیل درآمد افسانه ای حاصل از صادرات نفت خام سازمانها ونهادها و نمایندگان مجلس هرچه می توانستند بر ابعاد بودجه اضافه کرده و حالا که درامد نفت قطع شده است با کسری بودجه بزرگ رو به رو هستیم. بزرگترین و ضروری ترین اصلاحات ساحتاری دراقتصاد ایران اصلاح ساختار بودجه های سالانه است. ناترازی دردخل وخرج دولت خود بیماری های دیگری بر اقتصاد ایران تحمیل می کند که مهمترین آنها تورم دورقمی در همه سالهای پس از 1352 به این طرف است. دولت برای تامین کسری بودجه راه نادرست استقراض از بانک مرکزی به روش های پنهان و پیدا را در دستور کار قرار داه است. تورم دورقمی یعنی اینکه قدرت خرید شهروندان کاهش یابد و توانایی خرید تولیدات ملی را از دست بدهند. دولت برای تامین کسری بودجه برخی سالها نرخ ارز را دستکاری می کند و از سوی دیگر برای مهار تورم به بنگاهها فشار می آورد. اگر دولت همین بودجه را با توجهبه عینیت و توانایی های واقعی کشور تنظیم کند بزرگترین خدمت را کرده است.

منبع: ساعت24

کلیدواژه: بخش خصوصی ایران اقتصاد ایران کسری بودجه فعالیت ها تشکل ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.saat24.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ساعت24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۰۶۳۷۲۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۴۰ هزار پروژه نیمه تمام استانی در کشور وجود دارد

به گزارش خبرگزاری مهر، مرتضی روحی مدیرکل دفتر مدیریت بهره‌وری و پروژه‌های تحولی سازمان خصوصی سازی در مصاحبه رادیویی اظهار کرد: تاکنون در ایران دولت ملک‌های خود را نفروخته و برای اولین بار است که دولت، فروش اموال مازاد را شروع کرده است.

وی افزود: ما در حال حاضر ۴۰۰ شرکت داریم که عموماً دولتی هستند و سیاست دولت هم این است که ۲۰ درصد اکثر سهام‌های بزرگ را نگه دارد و با این حساب دیگر چیزی برای فروش ندارد مگر اینکه زیانده‌ها را بفروشد که کسی هم سراغ آنها نمی‌آید.

مدیرکل دفتر مدیریت بهره‌وری و پروژه‌های تحولی سازمان خصوصی سازی گفت: علت زیاندهی برخی شرکت‌های دولتی این است که دولت مدیریت این شرکتها را رها نمی‌کند در صورتی که اگر مدیریت به بخش خصوصی اعطا نشود، شرکت هم بهره ور نخواهد شد.

روحی با بیان اینکه مقام معظم رهبری بر لزوم تحویل مدیریت شرکت‌های دولتی به بخش خصوصی تأکید فرمودند، اظهار کرد: در حال حاضر با وجود اینکه ۱۵ درصد شرکت ایران خودرو متعلق به دولت است اما مدیریت آن را دولت بر عهده دارد.

وی افزود: پروژه‌های تملک دارایی و سرمایه به پنج مدل تقسیم بندی می‌شوند که عبارتند از پروژه‌های احداث و توسعه، پروژه‌های تجهیز و تعمیر، پروژه‌های مطالعه و طراحی و پروژه‌های تعهدات و بدهکاری به پیمانکاران که تمرکز ما در مولدسازی دارایی‌ها فقط مربوط به پروژه‌های احداث و توسعه است که باعث می‌شود زیرساخت‌های کشور به بهره‌وری برسد.

این مقام مسؤول با اشاره به اینکه ۲۵۰۰ پروژه ملی در کشور وجود دارد، گفت: هم اکنون ۴۰ هزار پروژه نیمه تمام استانی داریم که ۱۸ هزار پروژه آن در بخش احداث و توسعه است و این ۱۸ هزار پروژه هم عموماً مربوط به بخش ورزش، نیرو، آب و راهداری است.

روحی یادآور شد: تاکنون ۲۵۰۰ ملک شناسایی و احصا شده که مشکل حقوقی ندارند. ما این املاک را ارزش افزایی کردیم که یک بار برای مزایده می‌رود و در صورتی که به فروش نرسد با پیمانکار پروژه تهاتر و یا معاوضه می‌کنیم.

مدیرکل دفتر مدیریت بهره‌وری و پروژه‌های تحولی سازمان خصوصی سازی همچنین در ادامه فروش و تأمین مالی از طریق بازار سرمایه، مشارکت با بخش غیردولتی و معاوضه را از جمله اقداماتِ انجام شده برای تکمیل پروژه‌های نیمه تمام عمرانی برشمرد.

این مقام مسؤول یادآور شد: بند هفت ماده ۱۲ آئین نامه مولدسازی دارایی‌های دولت به توقف طرح‌های فاقد فایده فنی و اقتصادی و اجتماعی و لزوم تعیین تکلیف دارایی‌های آن اشاره دارد که در کل قوانین کشور بی نظیر و فراقوه‌ای است اما به نظر می‌رسد که به خوبی تبیین نشده است.

کد خبر 6089035