نفت مدیترانه شرقی سکوی پرتاب اردوغان میشود؟ / رویای امپراطوری ترکی
تاریخ انتشار: ۷ شهریور ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۱۱۹۱۸۱
روز جمعه 21 آگوست، رجب طیب اردوغان در مقابل رسانهها حاضر شده و آماده بیان بشارتی بزرگ به ملت ترکیه بود. بشارتی که از مدتها پیش وعده آن را به ملت خود داده بود.
گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو- پیمان حسنی؛ در روز جمعه 21 آگوست، رجب طیب اردوغان در مقابل رسانهها حاضر شده و آماده بیان بشارتی بزرگ به ملت ترکیه بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
از ترکیه مصرفکننده گاز تا ترکیه صادرکننده
برای ترکیه که سالانه در حدود 40 میلیارد دلار برای واردات انرژی مخصوصا گاز هزینه میکند، کشف این میدان گازی میتواند تاثیرات چشمگیر میانمدت و بلندمدتی بر اقتصاد این کشور داشته باشد، به طوری که حتی اردوغان از احتمال صادرات گاز از این میدان سخن به میان آورده است. اثر مهم دیگر اکتشاف این میدان گازی، صرفهجویی ارزی این کشور در قبال واردات گاز است. به نحوی که این صرفهجویی ارزی موجب کاهش تقاضا برای ارز خارجی و دلار در درازمدت شده که برآیند آن میتواند تقویت لیر و بالا رفتن ارزش آن در مقابل دیگر ارزهای خارجی باشد.
از منظر برخی تحلیلگران، منابع انرژی در عین اهمیت راهبردی ذاتی، اما اگر خروجی بهرهبرداری از آن، اقتصادیتک محصولی باشد و مقرون به توسعه اقتصادی همهجانبه و اقتصادی چند محصولی نباشد، در درازمدت از یک نعمت بالقوه به نقمتی بالفعل برای یک کشور تبدیل میشود. اما با توجه این که ترکیه قبل از این اکتشاف سطحی از توسعهیافتگی اقتصادی را تجربه کرده و منابع درآمدی خود را چه در بخش گردشگری چه در صنایع تولیدی تنوع بخشیده است، این اکتشاف نقش یک مکمل و جهشدهنده مهم به این توسعه را پیدا میکند.
تأثیرات کشف میدان جدید بر سیاست داخلی ترکیه
اما فارغ از بعد اقتصادی این ماجرا، بُعد سیاسی آن مخصوصا در عرصه سیاست داخلی ترکیه نیز مشهود خواهد بود. چنین کشفی، آن هم دو دوران سلطه حزب عدالت و توسعه در این کشور و نیز قرار گرفتن ترکیه در مسیر توسعه بیشتر، میتواند به تقویت منزلت این حزب کمک کرده و ای بسا در انتخابات پارلمانی سال 2023 ترکیه، مجدداً شاهد پیروزی این حزب خاصه اردوغان و در نتیجه ابقای وی در قدرت، باشیم. اردوغان در صحبت خود نیز از امکان دسترسی مردم به گاز از سال 2023 خبر داده است. لیکن برخی کارشناسان بر این عقیدهاند که بهرهبرداری از این میدان گازی زودتر از 7 سال آینده میسر نخواهد بود. میزان استخراج از این میدان به تأسیساتی بستگی دارد که در آن مستقر خواهد شد. در این میان فاتح دونمز، وزیر انرژی ترکیه، اعلام کرده که عملیات ساخت تأسیسات در ساکاریا برعهده شرکت ملی نفت ترکیه خواهد بود و برای ساخت لولههای انتقال، مناقصه بینالمللی برگزار خواهد شد. به گفته دونمز، ارزش ذخایر گاز طبیعی فاز اول میدان ساکاریا نزدیک ۶۵ میلیارد دلار است.
برخی دیگر از کارشناسان با توجه به آمار موجود، معتقدند که مصرف گاز در ترکیه حدود ۴۴.۹ میلیارد مترمکعب در سال است که تقریبا ۹۹ درصد آن وارد میشود؛ بهرهبرداری از میدان گازی ساکاریا تقریبا نیاز هفت سال این کشور به گاز را تأمین میکند.
اردوغان پیشتر در سخنانی اعلام کرده بود که: «تا زمانی که ما به صادرکننده انرژی تبدیل نشویم، روند حفاری و اکتشاف ادامه خواهد داشت». به نظر میرسد، منظور اردوغان از ادامه حفاری تنها محدود به دریای سیاه نمیشود بلکه دریای مدیترانه را هم در برمیگیرد.
افزایش بلندپروازیهای منطقهای ترکیه
در بعد سیاست خارجی، در محدوده منطقهای نیز ذکر این نکته شایسته است که بینیازی ترکیه از واردات گاز از رقیبانی چون روسیه و ایران میتواند دایره ملاحظهکاری و محافظهاندیشی در سیاست خارجی این کشور را تنگتر کرده و در مقابل دامنه بلندپروازیهای منطقهای اردوغان را گسترش بیشتری دهد. در وضعیتی که ترکیه به شمال آفریقا و لیبی لشکر گسیل میدارد و در شمال عراق و شمال و شرق سوریه عملیات نظامی مستمر انجام میدهد و در شرق مدیترانه با یونان، مصر و رژیم صهیونیستی گلاویز میشود، محتمل است پس از این اکتشافات مهم و با توجه به کارکردهای راهبردی آنها در عرصههای اقتصادی و اقتصاد سیاسی جسورانهتر و گردنفرازانهتر رفتار کند.
استراتژی انرژی ترکیه و تنش با اروپا
استراتژی ترکیه در حوزه انرژی، باعث قرارگرفتن این کشور در مقابل کشورهای متعددی شده است. این تقابل که با فعالیت کشتیهای حفاری بدون مجوز قانونی ترکیه در نزدیکی قبرس آغاز شد با لغو برخی کمکهای مالی اتحادیه اروپا به استانبول ادامه یافت و در نتیجه، جبهه ایتالیا-قبرس-فرانسه را مقابل ترکیه ایجاد کرد. این تنشها با توافق ترکیه و دولت وفاق ملی لیبی عمیقتر شد؛ توافقی که هدفش مسدود کردن خط لوله انتقال گازی است که رژیم صهیونیستی، یونان و قبرس برای ساخت آن توافق کرده بودند.
ترکیه سال هاست با یونان و حتی قبرس در دریای سیاه منازعاتی دارند. نکته جالب اینجا است که اتحادیه اروپایی تمام قد از یونان در مقابل ترکها حمایت میکند و این موضوع در حالی است که ترکیه طی سالهای اخیر تلاش زیادی برای ملحق شدن به این اتحادیه داشته است، ولی همچنان با گارد بستهای از جانب کشورهای اروپایی مواجه بوده است. اتحادیه اروپایی در خوشبینانهترین حالت ممکن، کلوب کشورهای مسیحی است و اردوغان هر چه هم تلاش کند بعید است بتواند جایی برای کشور مسلمانش در میان آنها باز کند.
میدان گازی جدید، تحولی واقعی یا نمایشی موقت
در نهایت به نظر میرسد سخنان چند روز قبل اردوغان مبنی بر کشف بزرگترین میدان نفتی تاریخ ترکیه در دریای سیاه بیشتر جنبه تبلیغاتی و به اصطلاح شوآف دارد چرا که طبق برآوردهای اولیه مجموع گازی که از این میدان استخراج میشود تنها پاسخگوی نیاز بیست سال ترکیه است (به عقیده برخی ای بسا تنها نیاز 7 سال این کشور برطرف شود) و باید دید آیا حاضرند هزینههای گزافی بابت چنین موهبت موقتی بپردازند یا صرفا جنبه ی کُریخوانی در دریای سیاه برای رقبایشان در منطقه داشته است.
ناگفته نماند که هزینه احداث تاسیسات استخراج از این میدان، هزینه بسیار بالایی است و بلاشک، عقلانی است که این هزینه در قبال برداشت بلندمدت و مقرون به صرفه انجام شود. با توجه به اینکه گاز در عمق ۲۷۰۰ متری دریا است و به سادگی قابل استحصال نیست جنبه تبلیغاتی بودن این خبر، بیش از پیش تقویت میشود. اردوغان شدیداً در رقابتهای منطقهای با قدرتهای غرب آسیا از جمله ایران و سعودی احساس ضعف کرده است و سالهاست به دنبال احیای قدرت خود در دوران امپراتوری عثمانی هستند تا حداقل در این منطقه به عنوان قدرت جدیتری در معادلات نقشآفرینی کنند. اگر تصاویر سخنرانی اردوغان روی سکوی دریایی یاد شده را ملاحظه کنیم، نکاتی به چشم میخورد که مؤید این نکته است از جمله شمایل سردار فاتحی که روی یک پرچم مجزا زیر پرچم ترکیه بر فراز سکوی دریایی در اهتزاز بود.
واردات گاز ترکیه و آینده آن
دو خط لوله بلو استریم و ترانس بالکان انتقال گاز از روسیه به ترکیه انجام میشود. خط لوله ترانس بالکان برای زمان شوروی است و با 4 میلیارد متر مکعب شروع شد. خط لوله بلو استریم در سال 2003 وارد فاز بهرهبرداری قرار گرفت و ظرفیت آن 16 میلیارد متر مکعب در سال است و تماماً مورد استفاده قرار دارد. ترانس بالکان نیز ظرفیت 20 میلیارد متر مکعب در سال را دارد ولی روسیه به دلیل مشکلات بین روسیه و اوکراین بیشتر از 4 میلیارد متر مکعب انتقال نمیدهد.
خط لوله ترک استریم از 2020 یا 2021 به بعد وارد فاز بهرهبرداری قرار خواهد گرفت که آن هم 16 میلیارد متر مکعب در سال خواهد بود. قرارداد بالکان تا 2022 ملغی خواهد شد و بلو استریم 30 ساله است تا 2033 زمان دارد. خط لوله ترک استریم (روسیه برای دور زدن اوکراین انجام داد) در ابتدا بر سر سه خط توافق کردند. بعدها به دو خط تقلیل پیدا میکند. یک خط 16 میلیاردی برای تقاضای ترکیه است و یک خط 16 میلیاردی برای صادرات به اروپا است. این همان کاری است که با آلمانیها کرده و نورد استریم را احداث کردند. روسیه دو متحد استراتژیک دارد: ترکیه و آلمان. دلیل آن وجود دو تنگه بسفور و تنگه دانمارک است. چون انسداد این دو تنگه باعث قطع ارتباط روسیه با جهان خواهد شد. درآمد روسیه از صادرات نفت حدود 200 میلیارد دلار است و درآمد گاز 50-60 میلیارد دلار است. تجارت گاز مقرون به صرفه نیست. وقتی خط لوله احداث شود رصد تبادلات اقتصادی دو کشور از طریق گاز مشکل است. گاز را باید در پایانه دریافت رصد کنند. ولی کشتی را میتوانند به راحتی در دریا رصد کنند. از طرفی اگر در آلمان به گاز ارزان دسترسی داشته باشند، دیگر گاز گران آمریکا را نمیخرند. روسیه بزرگترین صادرکننده گاز است. در حدود 200 میلیارد متر مکعب صادر میکند و 25 میلیارد متر مکعب نیز LNG صادر میکند.
در نهایت امر، با توجه به تمامی ملاحظات فوق، باید دید واکنش سایر کشورها به این مسأله چه خواهد بود. کشورهایی مانند روسیه که در منطقه از جایگاه بالایی برخوردار است و همواره درصدد افزایش قدرت و نفوذ خود بوده است. جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان سایر کشورهای گازی منطقه هستند که بلاشک آنها نیز تلاش خواهند داشت تا در این عرصه از رقبای خود عقب نمانند.
منابع و مآخذ
https://www.voanews.com/europe/turkey-calls-natural-gas-discovery-historic-day-energy-dependent-country
https://www.aa.com.tr/en/economy/turkey-s-gas-discovery-to-have-positive-impact-on-foreign-policy/1949855
https://www.euronews.com/2020/08/21/turkey-s-erdogan-announces-discovery-of-large-natural-gas-reserve-off-its-black-sea-coast
https://www.timesofisrael.com/erdogan-claims-turkeys-greatest-gas-discovery-analysts-doubt-significance/
https://www.dailysabah.com/business/energy/gas-discovery-to-strengthen-turkeys-position-in-future-energy-deals
https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2020/08/turkey-black-sea-natural-gas-reserve-erdogan-energy-discover.html
منبع: خبرگزاری دانشجو
کلیدواژه: گاز ترکیه روسیه اردوغان میلیارد متر مکعب دریای سیاه میلیارد دلار بهره برداری مکعب در سال میدان گازی خواهد شد منطقه ای خط لوله
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۱۱۹۱۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رسانه عبری: باکو میانجی بالقوه تلآویو و آنکارا است
روزنامه اقتصادی و عبری زبان گلوبز اعلام کرد آذربایجان مهمترین نامزد برای برای کاهش تنش بین آنکارا و تل آویو محسوب میشود. - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه عبری خبرگزاری تسنیم، این رسانه متخصص در امور اقتصادی در این رابطه نوشت، امروز برای کاهش محدودیتهای اعمال شده علیه صادرات ترکیه به اسرائیل چشمهای تل آویو به آذربایجان دوخته شده است.
دین شاموئل المز نویسنده این گزارش آورده است: در سایه وجود رئیس جمهوری که هم به نتانیاهو و هم به اردوغان نزدیک است امکان نقش آفرینی آذربایجان در زمینه کاهش تنش بین اسرائیل و ترکیه وجود دارد.
در این نوشتار آمده است: روابط بین اسرائیل و ترکیه از زمان آغاز جنگ غزه بحرانی شد، اما طی دو هفته گذشته بعداز تصمیم بی سابقه رجیب طیب اردوغان در رابطه با ممنوعیت صادرات 54 نوع قلم کالا به اسرائیل به نقطه اوج خود رسید، زیرا ضربه به پاشنه آشیل اسرائیل وارد شد به ویژه که صنایع در اسرائیل به دلیل عدم حضور نیروی کار فلسطینی به خودی خود دچار مشکل هستند، به هر شکل آنکارا به شکل هدفمندی کالاهای ممنوعه را انتخاب کرد که در میان آنها میتوان به سیمان اشاره کرد که 29 درصد از واردات اسرائیل از ترکیه است.
نویسنده بعد از پرداختن به تاریخچه فراز و فرود روابط بین دو طرف معتقد است که راهحل خروج از این بحران از باکو خواهد آمد.
او مینویسد: محال نیس که روند آرامش از مسیر باکو بیاید، الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان یکی از معدود شخصیتها در جهان است ـ اگر شخصیت دیگری وجود داشته باشد ـ که هم به بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل نزدیک است و هم نزدیکی خاصی به رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه دارد، اسرائیل خریدار حیاتی نفت از باکو است، آذربایجان از طریق خط لوله نفت باکو ـ تفلیس نفت به این بندر ساحلی ترکیه رسیده و از آنجا به سوی حیفا بر روی نفتکشها بارگیری میشود.
در ژانویه به طور مثال، اسرائیل با 523.5 هزار تن به ارزش 297 میلیون دلار در صدر وارد کنندگان نفت از آذربایجان قرار گرفت.
درهمین راستا احتمال بستن مسیر صادرات توسط ترکیه، یکی از سناریوهای احتمالی اما ترجیحا عملی نخواهد شد.
این مسئله به دلیل روابط ترکیه و اسرائیل نیست بلکه به دلیل روابط ترکیه و آذربایجان است.
روابط بین آنکارا و باکو براساس ایده "یک ملت با دو کشور" (بیر ملت، إیکی دولت) استوار است، پس آخرین چیزی که اردوغان به دنبال آن است آسیب رساندن به منافع دوست نزدیکش علیاف خواهد بود. از این مبدا میتوان قدرت تاثیر گذاری دیپلماتیک باکو بر روابط ترکیه و اسرائیل را ملاحظه کرد. در بحران سابق بین ترکیه و اسرائیل هم آذربایجان عامل مهمی در میانجیگری بین دو طرف بود و تا به امروز نیز ظرفیت انجام چنین کاری را دارد.
بلینکن با سران جمهوری آذربایجان و ارمنستان گفتوگو کردمصاحبه|آذربایجان با فشار ایران از کریدور زنگزور صرفنظر کردانتهای پیام/