آشنایی با نسخه خطی کلیات محتشم کاشانی مرثیه سرای پر آوازه شیعی
تاریخ انتشار: ۸ شهریور ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۱۲۴۷۶۵
«باز این چه شورش است که در خلق عالم است، باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است» این بیت از ترجیع بند دوازده بندی معروف شاعر عصر صفوی است که تاریخ ادب و هنر پیرامون واقعه کربلای سال ۶۱ هجری مدیون آن است و قابل اتکاترین اشعار هنری- مذهبی که منشأ ایرانی دارد از آن آغاز می شود.
به گزارش قدس آنلاین، شاعران زبان و ادب فارسی همواره کوشیده اند تا زوایای گوناگون این قیام بزرگ را به تصویر کشیده و با خلق آثاری ارزشمند، محبت و ارادت خویش را به خاندان رسالت بیان کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
آثار محتشم در گنجینه رضوی
در گنجینه نسخ خطی آستان قدس رضوی ۴۴ نسخه خطی از آثار محتشم کاشانی وجود دارد. یکی از قدیمی ترین نسخه های خطی محتشم کاشانی که مشتمل بر مراثی ماه محرم، واقعه عاشورا و امام حسین علیه‌السلام است غزلیات، رساله جلالیه، رساله نقل عشاق، قصاید، ترکیب بندها(مراثی و مناقب) و قطعات را شامل می شود. کمال‌الدین علی بن میر احمد محتشم کاشانی ترکیب بند معروف خود را در دوازده بند در رثای امام حسین(ع) و یاران ایشان سرود و در این راه به چنان موفقیتی دست یافت که مرثیه وی در شمار اشعار معروف زبان فارسی قرار گرفت. بدون تردید هیچ اثر منظوم عاشورایی در زبان فارسی به اندازه دوازده بند محتشم کاشانی مورد اقبال فراگیر قرار نگرفته است. ترکیب بندهای فاخری که به اقتفای دوازده بند محتشم سروده شده، نمایانگر این واقعیت است که او به عنوان قافله سالار شعر عاشورا در زبان فارسی شناخته شده است. سید رضا صداقت حسینی؛ کارشناس نسخ خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی یکی از قدیمی ترین نسخه‌های خطی مربوط به محتشم کاشانی که در گنجینه رضوی نگهداری می شود را متعلق به قرن ۱۱ هجری عنوان می کند که حدود ۴۰۰ سال پیش، تقریباً ۶۰ سال پس از فوت محتشم کاشانی کتابت شده و به لحاظ نفاست در میان آثار خطی محتشم نسخه دوم در ایران است. محتشم از ۹۰۵ تا ۹۹۶ زندگی می کرده است. مجموعه ای که از آن رونمایی شد، متعلق به اواخر قرن ۱۱ است، یعنی با فاصله کمی از زندگی مولف این دیوان نگاشته شده و از این لحاظ ارزشمند است. صداقت حسینی این اثر را که به خط نستعلیق نگاشته شده دارای اوراق زر تحریردار عنوان کرده و ادامه می دهد: «۴ نسخه از کلیات محتتشم کاشانی داریم، سایر آثار او به عنوان دیوان، گزیده و... است که در گنجینه رضوی آستان قدس رضوی نگهداری می شود».
اشعار محتشم زینت اشعار عاشورایی
علیرضا قیامتی؛ استاد زبان و ادبیات فارسی با اشاره به روایتگری فرهنگ عاشورا در اشعار شاعران پارسی، اشعار محتشم کاشانی را پر اقبال ترین و بی‌نظیرترین شعر عاشورایی عنوان کرد که دنیای اسلام را زینت داده است. وی ضمن اشاره به برخی خصوصیات اشعار محتشم در توصیف واقعه کربلا می گوید: «واژه‌های این ترکیب بند، آسمانی است و بر اساس مکاشفه روحی حاصل شده و حماسه و عشق را با هم در آمیخته و بر این اساس بین خواص و عوام علاقه مندان بسیاری دارد.» قائم مقام خردسرای فردوسی، جوشش شعر عاشورایی در اشعار فارسی را به آغاز رویش شعر فارسی در اواسط قرن ۳ مربوط می داند که عاشورا در اشعار شاعران آن دوره نمود پیدا می‌کند. قیامتی ادامه می دهد: «در دوره حاضر ۳۷ شاعر شناسایی شده مطرح داریم که از ترکیب بند عاشورایی محتشم برای سرودن اشعار عاشورایی تقلید کردند، اما نتوانستند مانند او به واقعه نزدیک شوند.»
منبع: باشگاه خبرنگاران
انتهای خبر/
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: گنجینه اسناد آستان قدس رضوی آستان قدس رضوی محتشم کاشانی گنجینه رضوی امام حسین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۱۲۴۷۶۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
امام جعفر صادق (ع) مجاهد جهاد تبیین بود
ایسنا/زنجان امام جمعه سلطانیه گفت: امام صادق (ع) هم مجاهد و امام جهاد تبیین بود و هم مجاهدانی را در عرصه‌های مختلف تربیت کرد.
حجت‌الاسلام سیدعمران حسینی‌نسب در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با اشاره به ایام شهادت امام جعفر صادق (ع)، بیان کرد: این امام والامقام در مدت ۳۴ سال امامت خود با پنج طاغوت بنی عباس معاصر بود، بنی عباس از امویان هم ظالم‌تر بودند و با این وجود، ایشان در برابر ظالمان ایستاد، مقاومت کرد و تسلیم نشد.
وی با بیان اینکه رویکرد راهبری اجتماعی، سیاسی و فرهنگی امام صادق (ع) در دوران ۳۴ ساله امامت، راهبرد جهاد تبیین بود، اظهار کرد: ایشان در میدان مبارزه با همه جریانات فکری به مخالفت برخاست تا عقاید باطل را بکوبند و اندیشه‌های منحرف را اصلاح کنند.
وی با توضیح اینکه همه تلاش امام صادق (ع) این بود که عقاید ناب اسلامی را به تشنگان حقیقت هدیه کنند، افزود: حق و باطل همیشه بوده و جهاد با دشمن همیشگی است و این جهاد یک زمان با شمشیر است و یک زمان با زبان که همان جهاد تبیین است.
امام جمعه سلطانیه با بیان اینکه هدفی که امام حسین (ع) با شمشیر دنبال آن بود، امام صادق (ع) با بیان و زبان و قلم انجام داد و مانند امام حسین (ع) علاوه بر اینکه با ظالمان و ستمگران مبارزه کرد با ملحدان و منحرفان به مبارزه پرداخت، گفت: امام صادق (ع) هم مجاهد و امام جهاد تبیین بود و هم مجاهدانی در عرصه‌های مختلف تربیت کرد.
او با اشاره به مسائل فرهنگی در زمان امام صادق (ع) اضافه کرد: توسعه تشیع و حفظ جامعه شیعه از آسیب‌ها، نظام‌مند شدن عقاید، باورها و مفاهیم شیعی، شکل‌گیری تشکیلات سیاسی - عقیدتی و تداوم آن در قالب وکالت، شکل‌گیری و پویایی فقه شیعی از جمله اقدامات حضرت در آن زمان بود و امام صادق (ع) در مدت ۳۴ سال امامت پر برکت خویش، نقش شایسته‌ای در گسترش فرهنگ حیاتبخش اسلام داشت.
انتهای پیام
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت