«روز واقعه» چرا در سینمای ایران تکرار نشد؟/ روایت سکانس حذف‌شده
تاریخ انتشار: ۹ شهریور ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۱۲۸۹۲۵
احمد طالبی‌نژاد منتقد، نویسنده و کارگردان در گفتگو با خبرنگار مهر درباره سینمای مذهبی و مشکلات تولید در این حوزه گفت: اینکه چرا فیلم‌های مذهبی با موضوعاتی همچون واقعه عاشورا در کشور ساخته نمی‌شود، دلایل مختلفی دارد. مهم‌تر از همه اینکه مدیران تمایلی به تولید این نوع از فیلم‌ها ندارند و از سویی دیگر سینماگران نیز به دلیل سخت بودن این نوع از پروژه‌ها، انگیزه‌ای برای به ساخت این آثار ندارند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی بیان کرد: البته این را هم باید گفت که متاسفانه در مواردی فقدان اعتقاد واقعی و ریاکاری است که باعث ساخته نشدن آثار تأثیرگذار در این زمینه می‌شود. در دهه ۶۰ بهرام بیضایی فیلمنامه «روز واقعه» را نوشت و از آن دوران تا امروز همچنان می‌توان این فیلم را کامل‌ترین، بهترین و گویاترین فیلمنامه و یا اثر هنری دانست که درباره عاشورا نوشته شده است.
این منتقد سینما توضیح داد: فیلمنامه این فیلم یک اثر بسیار متفاوت در سینمای ایران است، فضاسازی و شخصیت‌پردازی در این فیلمنامه به درستی انجام شده است و به خوبی شرایط را توضیح می‌دهد، این در حالی است که در سینما نمی‌توان شخصیت ائمه را به تصویر کشید، به همین دلیل این فیلمنامه به گونه‌ای نوشته شده است که داستان آن ساعاتی بعد از حضور امام حسین (ع) در مکان‌های مختلف تا کربلا را به تصویر می‌کشد.
وی با اشاره به خط داستانی «روز واقعه» تاکید کرد: شبلی جوانی نصرانی است که هر جا می‌رود عده‌ای می‌گویند که امام (ع) اینجا بوده و رفته است، به این ترتیب شبلی گام به گام می‌رود تا به صحرای کربلا می‌رسد و این نوع روایت در داستان‌پردازی تمهید بسیار خوبی برای پرهیز از حساسیت‌هایی است که برای ساخت چنین آثاری وجود دارد.
لحن فیلمساز نباید عقب‌تر از روضه‌خوان‌ها باشد
طالبی‌نژاد درباره فیلم سینمایی «رستاخیز» گفت: فیلم «رستاخیز» آقای محمدرضا درویش را ندیده‌ام اما می‌گفتند علی‌رغم این همه هزینه و امکانات عرضه شده از نظر تاثیرگذاری قدرت «روز واقعه» را ندارد، می‌خواهم این را بگویم وقتی فیلمسازی سراغ سوژه‌هایی از این دست می‌رود باید به گونه‌ای عمل کند که لحن و بیان آن از لحن و بیان روضه خوان‌ها عقب‌تر نباشد.
متاسفانه آن طور که به نظر می‌رسد، نمی‌توان راه‌حلی برای مشکل تولید فیلم‌های مذهبی پیدا کرد؛ باید ضرورت تولید این نوع از فیلم‌ها در ذهن مخاطب شکل بگیرد تا سینماگران سراغ آن بروند، اگر قرار بود فیلم‌هایی از این دست با پول ساخته شود، تا امروز فیلم‌های بسیاری تولید شده بود وی توضیح داد: روضه خوان‌ها با تکنیک‌هایی که بلد هستند مخاطب معمولی خود را به گریه می‌اندازند، فیلمساز نیز باید چنین قدرتی داشته باشد تا بتواند مخاطب خود را تحت‌تاثیر قرار دهد. فیلمنامه «روز واقعه» هم مخاطب را به درستی تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، حتی من نیز به‌عنوان یک مخاطب زمانی که این فیلمنامه را می‌خواندم چشمانم پر از اشک می‌شد.
این منتقد سینما ادامه داد: ۲ صحنه از این فیلمنامه بود که آن زمان من را بسیار تحت‌تاثیر قرار داد اما بعدها در هنگام ساخت حذف شد. از جمله این صحنه‌ها می‌توان به سکانس ظهر عاشورا اشاره کرد. زمانی که شبلی شخصیت اصلی فیلم به صحرای کربلا می‌رسد، می‌بیند خیمه‌ها و نخلستان‌ها سوخته‌اند و یک زن فریادکشان از نخلستان سوخته بیرون می‌آید. شبلی به زن نزدیک می‌شود و می‌پرسد که تیر خورده‌ای و زن می‌گوید تیر نخورده‌ام، ۲ روز است که فرزندم اصغر را از من گرفته‌اند و شیر در سینه‌هایم آماسیده است. زمانی که این بخش از فیلمنامه را خواندم اشک از چشمانم جاری شد و فکر می‌کنم که هیچ روضه خوانی نمی‌تواند ماجرای حضرت علی اصغر (ع) را به این زیبایی و شیوایی بیان کند.
وی بیان کرد: متاسفانه آن طور که به نظر می‌رسد، نمی‌توان راه‌حلی برای مشکل تولید فیلم‌های مذهبی پیدا کرد و باید منتظر باشیم تا به شکل طبیعی این اتفاق بیفتد. باید ضرورت تولید این نوع از فیلم‌ها در ذهن مخاطب شکل بگیرد تا سینماگران سراغ آن بروند، اگر قرار بود فیلم‌هایی از این دست با پول ساخته شود، تا امروز فیلم‌های بسیاری در این زمینه تولید شده بود.
برای خلق فیلم مذهبی «اعتقاد و باور» لازم است
طالبی‌نژاد گفت: این را نباید فراموش کرد که برای ساخت فیلم‌های مذهبی باید به حرفی که می‌زنید اعتقاد و باور داشته باشید. هنوز هم تا زمانی که اثری هم سنگ «روز واقعه» خلق نشود ما چشم انتظار می‌مانیم. واقعیت این است که باید منتظر باشیم که یک اتفاق این گونه در سینمای ایران رخ دهد در غیر این صورت تنها با سرمایه گذاری و یا مشارکت اثر هنری به‌وجود نمی‌آید. اثر هنری از دل هنرمند می‌جوشد و بیرون می‌آید.
طالبی‌نژاد که پژوهش‌هایی در حوزه مستندهای عاشورایی داشته است، در ادامه بیان کرد: در حوزه مستندهای مذهبی نیز فیلم‌های بسیاری ساخته شده است، ۲ کتاب نوشته‌ام با نام‌های «تراژدی، تعزیه، سینما» و دیگری «واقعه در قاب» که به گونه‌ای فرهنگ فیلم‌های مستند، سینمایی و سریال‌هایی که درباره عاشورا ساخته شده در آن گردآوری شده است. این کتاب‌ها توسط مرکز گسترش سینمای مستند منتشر شده و در قالب آن فرهنگی از سینمای مستند ارائه داده‌ام.
وی توضیح داد: در این آثار، به این مساله اشاره می‌شود که از نظر کمی فیلم‌های زیادی در حوزه عاشورا ساخته شده، اما از نظر کیفی هنوز فیلم مستندی همتای «اربعین» ناصر تقوایی ندیده‌ام که بتواند آن اندازه تاثیرگذار و موفق باشد، این مستند درباره اربعین حسینی در شهر بوشهر است. البته این را باید بگویم که کم و بیش فیلم‌های موفقی در این زمینه طی نیم قرن گذشته ساخته شده‌اند، اما واقعیت این است که کمتر فیلمی را دیده‌ام که بتواند آن حس درونی واقعه کربلا را بیان کند.
این نویسند گفت: تاکیدی که در فیلم «اربعین» می‌شود مقوله تشنگی و عطش است و آن چیزی است که کمتر در آثار دیگر در حوزه مستند دیده‌ام. فیلم‌های مستند زیادی در حوزه عاشورا ساخته شده است اما اینکه چرا فیلم‌های ماندگار در این حوزه تولید نشده است، دلایل زیادی وجود دارد.
طالبی‌نژاد بیان کرد: کسانی که می‌خواهند در حوزه عاشورا فیلم بسازند مانند دیگر حوزه‌های فیلمسازی باید خلاق و هنرمند باشند و به جای اینکه با زور تکنیک کارهایی بکنند تا مخاطب را جذب کنند، باید بدانند چه کارهایی باید بکنند که اثرشان در ذهن و دل مخاطب تاثیرگذار باشد. معتقدم باید در این زمینه به دنبال زبان ویژه باشد.
وی توضیح داد: به عنوان مثال در مستند «اربعین» دیالوگ هم وجود ندارد و هرچه هست صدای زمینه است و همین مساله توانسته روی مخاطب تاثیرگذار باشد، البته این را باید بگویم که نسخه‌ای از این مستند وجود دارد که با نریشنی با صدای احمد شاملو ساخته شده اما گویا بعدها کارگردان تصمیم می‌گیرد که نریشن را بردارد چرا که احساس کرده است این نریشن اضافه است و خود فیلم به اندازه کافی گویا است.
طالبی‌نژاد در پایان گفت: اینکه برای ساخت یک اثر مذهبی به زبان ویژه برسید بسیار مهم است و متاسفانه در بخش عمده‌ای از فیلم‌هایی که با موضوع مذهبی ساخته شده اصالت و صراحت ندارد.
کد خبر 5006954منبع: مهر
کلیدواژه: احمد طالبی نژاد فیلم مستند محرم 99 ناصر تقوایی فیلم سینمایی روز واقعه بهرام بیضایی محرم 99 تئاتر ایران فیلم کوتاه برنامه تلویزیونی موسیقی ایرانی رادیو نمایش ویروس کرونا فیلم سینمایی شبکه پنج سیما برنامه رادیویی شبکه دو سیما تعزیه خوانی فیلم های مذهبی طالبی نژاد فیلم ها روز واقعه ساخته شده
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۱۲۸۹۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آمادگی هند برای تولید کتاب‌های صوتی با هوش مصنوعی
به نظر می‌رسد «راوی هوش مصنوعی» موضوعی مرتبط با ایالات متحده آمریکا یا اروپا محور به نظر برسد، اما کتاب‌های دیجیتال یا روایت شده با هوش مصنوعی ممکن است از لپ‌تاپ‌ها و تلفن‌های هوشمند هندی‌ها دور نباشند.
به گزارش ایرنا از ستاد خبری سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، هندوستان در این دوره از نمایشگاه به عنوان مهمان ویژه قرار است صنعت نشر خود را به ایرانیان معرفی کند. جریان نشر در هندوستان به دلیل وجود زبان‌های بومی گوناگون از تنوع خاصی برخوردار است. هندوستان به دلیل پیشینه تاریخی و همچنین روابط فرهنگی‌اش با ایران محتوای بسیاری برای ارائه به ایرانیان دارد. اما این صنعت اکنون در حوزه تکنولوژی نیز در حال آزمودن ایده‌هایی است که می‌تواند برای ایرانیان کارآیی داشته باشد. متنی که در ادامه می‌خوانید، با ترجمه و تالیف مارال توکلی یکی از این ایده‌ها را معرفی می‌کند:
صنعت نشر هند امکانات تولید کتاب‌های صوتی هوش مصنوعی را بررسی می‌کند. ناشران آماده حضور در این عرصه هستند، اما صداپیشگان و خوانندگان تردید دارند.
مدیسون مردی را توصیف می‌کند که به یک منظره زیبا نگاه می‌کند. صدای آهسته و بافت‌دار مدیسون هنگام توصیف آن منظره دلفریب بالا و پایین می‌شود. او کمی مکث می‌کند تا کمی تعلیق ایجاد شود، سپس وارد نقطه اوج می‌شود.
مدیسون یک انسان نیست، بلکه یک «راوی دیجیتال» است که Apple Books به‌طور خاص برای ژانرهای داستانی و عاشقانه ایجاد کرده است. برخی دیگر از راویان دیجیتالی موجود در این فهرست عبارتند از «جکسون» معمولی و دوستانه، «هلنا» سخت و ترسناک و «میچل» خشک اما استادانه.
اپل بوکز در وب‌سایتش، راوی‌های دیجیتالی خود را به عنوان راهی برای کمک به نویسندگان مستقل و نویسندگانی که آثارشان توسط ناشران کوچک‌تر منتشر شده، پیشنهاد می‌کند، چرا که با موانعی مانند سردرگمی فنی و هزینه‌های بالا مواجه نمی‌شوند.
وقتی این خبر در جامعه صداپیشگی پخش شد، واکنش‌های منفی بسیاری را برانگیخت، حتی زمانی که اپل بوکز به خوانندگان اطمینان داد که «به رشد فهرست کتاب‌های صوتی با روایت انسان ادامه خواهد داد.»
به نظر می‌رسد «راوی هوش مصنوعی» موضوعی مرتبط با ایالات متحده آمریکا یا اروپا محور به‌نظر برسد، اما کتاب‌های دیجیتال یا روایت شده با هوش مصنوعی ممکن است از لپ‌تاپ‌ها و تلفن‌های هوشمند هندی‌ها دور نباشند.
آنانت پادمانابهان؛ مدیرعامل «هارپر کالینز» هند، گفته است که آنها درحال حاضر درحال «نمونه‌گیری» از راویان هوش مصنوعی برای کتاب‌های صوتی هستند، اما هنوز صدایی که دوست داشته باشند پیدا نکرده‌اند. او معتقد است که هوش مصنوعی می‌تواند به تولید کتاب‌های صوتی بیشتر و صرفه‌جویی در زمان کمک کند.
پادمانابهان گفت: «می‌توانم به شما بگویم، شما تفاوت خوانش توسط هوش مصنوعی و انسان را نمی‌دانید.» «این جایی است که به آن می‌رسد تا زمانی به شما بگویم که این توسط هوش مصنوعی روایت شده است» (یا) «این روایت انسان است»، فکر نمی‌کنم متوجه شوید. در روایت‌های غیرداستانی و جاهای دیگر، فکر نمی‌کنم مهم باشد. فکر می‌کنم در داستان‌ها مهم است که روایت کجا مکث می‌کند، جایی که راوی چیزهای بیشتری را به ارمغان می‌آورد.»
وی افزود که راوی‌های هوش مصنوعی انتشار سریع‌تر کتاب‌های ترجمه شده را نیز امکان‌پذیر می‌کنند.
هند برای تولید کتاب‌های صوتی با هوش مصنوعی آماده می‌شود
نویسندگان چه فکری می‌کنند؟
خوانندگان و نویسندگان نگران پیامدهای اجتماعی جریان اصلی کتاب‌های روایت شده توسط هوش مصنوعی هستند و صداپیشگان فرصت‌های شغلی را از دست می‌دهند. متخصصان همچنین می‌ترسند که کتاب‌های صوتی که قبلا توسط آنها روایت شده است، بدون رضایت آنها برای آموزش ابزارهای هوش مصنوعی که می‌تواند جایگزین آنها شود، استفاده شود.
با درنظر گرفتن این موضوع، آیا خوانندگان و نویسندگان هندی از کتاب‌های روایت شده توسط هوش مصنوعی حمایت می‌کنند؟
میمی موندال، نویسنده هندی داستان‌های علمی تخیلی و فانتزی، گفت که از مفهوم کتاب‌های روایت شده با هوش مصنوعی و شکل آینده علمی-تخیلی اطراف او «بسیار هیجان زده» است. با این حال، او اعتراف کرد که اگر جایگزین انسانی وجود داشته باشد، چنین کتاب‌هایی را توصیه یا خریداری نمی‌کند.
ازنظر فنی این تقصیر هوش مصنوعی نیست. فقط این است که ما آن را به چنین دنیای نابرابری می‌آوریم و آن را به وسیله دیگری برای ظلم تبدیل می‌کنیم.
رش سوزان، نویسنده و ویراستار، که کتاب‌ها را در وبلاگ The Book Satchel مرور می‌کند، گفت که به کتاب‌های صوتی زیادی گوش می‌دهد، اما راوی‌های هوش مصنوعی/دیجیتال را «رباتیک و بی جان» می‌داند. او همچنین گفت که با بازبینی کتاب‌هایی که توسط راوی‌های دیجیتال خوانده می‌شود، موافقت نمی‌کند.
سوزان در بیانه‌ای ایمیلی گفت: من راوی دیجیتالی را به اندازه کافی خوب نمی‌دانم که با صداپیشگانی که می‌توانند جزئیات احساسات را از طریق آهنگ و سبک خواندن خود برانگیزند رقابت کنند. بنابراین، نظر کلی من درمورد کتاب تغییر می‌کند. امیدوارم روی این تمرکز کنیم که فناوری جدید چگونه می‌تواند به ما در انجام سریع‌تر و آسان‌تر کمک کند، و به دنبال راه‌هایی نباشیم که در آن کار انسان کم ارزش شده و قابل تعویض باشد.
از منظر یک منتقد، سوزان نگران بود که راوی دیجیتال عاملی است که می‌تواند بر موفقیت یا عدم موفقیت یک کتاب تأثیر بگذارد.
او هشدار داد: «یک کتاب خوب می‌تواند به یک کتاب صوتی متوسط در دست یک راوی بد تبدیل شود.»
موندال همچنین به طنز جایگزینی هوش مصنوعی با نیروی انسانی اشاره کرد و گفت که حتی با ارزان‌تر شدن فرآیندهای تولید و ارزان شدن کتاب‌ها، مردم شغل خود را از دست می‌دهند.
وی اشاره کرد: من می‌توانم ببینم مطبوعات کوچک و نویسندگان به حاشیه رانده شده چگونه می‌توانند از نیروی کار هوش مصنوعی سود ببرند، و من از آنها به خاطر استفاده از این فرصت کینه‌ای ندارم. ما نباید انتظار داشته باشیم که عدالت اجتماعی بر دوش ضعیف‌ترین اعضای جامعه ما بیاید. این نویسندگانی مانند من هستند که می‌توانند درمورد این موضوع موضع بگیرند و حرفه خود را از دست ندهند.
کانال عصر ایران در تلگرام
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»