به نقل از «خبرآنلاین»

راز کسادی بازار شوشتر چیست؟

تاریخ انتشار: ۹ شهریور ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۱۲۹۰۶۱

ابوالقاسم غلامحیدر

شرکت دریانوردی جهاز خلیج فارس متعلق به خانواده ی تاجرزاده شوشتری، شرکت پنبه شوشتر، شرکت ریسندگی شوشتر، شرکت تجارتی افضل ، کارگاه های دیبابافی، عبابافی، شالبافی، گلیم بافی و ...

کارگاه های نیشکربندی، آبلیموگیری، خرمابندی، تاک بندی و ...
 
برات، حواله جات صادرات و واردات  تجار شوشتری در بانک های ایرانی و هندی و آفریقایی و روسی و حتی مصری که اکنون برخی از آنها در مسجد رنگونی های آبادان تبدیل به موزه شده است

اینها همه حکایت از چه دارد ؟ چطور تجار شوشتری توانسته بودند در جاهای مختلف جهان مستقر شوند؟ از چه راهی و چگونه تجار شوشتر قادر به جذب و سرازیر نمودن پول به شهر خود بودند؟ وچگونه شوشتر می توانست محل تاسیس بانکهای بزرگی چون بانک تهران و ایرانشهر بوده و بانک ملی آن به نوعی بانک مرکزی شمال خوزستان محسوب شده و حتی دارای صرافی ها و اسناد مالی بین المللی باشد؟

چطور حاجی میرزا ابوالحسن خان ایلچی که حاکم خوزستان در شوشتر بوده توانسته نخستین ایرانی سفیر در امریکا برای یافتن بازارهای جدید باشد؟

صادرات شوشتر تا کجا بوده که "اولیویه" آن جهانگرد اروپایی که به عثمانی سفر کرده در سفرنامه اش نوشته 《در مملکت عثمانی از قلمی برای نوشتن استفاده می شود که از شوشتر می آورند و نوعی نی است》

و یا تاجری هندی نوشته 《با اینکه در شوشتر پنبه ی بسیاری می کارند اما تعداد کارگاه های ریسندگی آن چنان است که پنبه از هند وارد می کنند》 و یا "ادوین گرانتوسکی" ایرانشناس روسی که اصالت لیتوانی دارد در مطالعاتی که برای شوروی سابق از ایران انجام داده ، نوشته است 《روسها علاقه فراوانی به کاشی و لعاب شوشتر داشته و کاشی و ظروف لعابدار شوشتر در شوروی مشتری بسیار دارد》

اینها را نمی گوییم که از شکوه برباد رفته ی شهری پر رونق در گذشته ای دور یادی کرده باشیم بلکه همه آنچه ذکر شد و خواهد شد برگرفته از همین قرن و حتی پنجاه سال پیش است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

گواه ما همه کسانی هستند که سنی حدود هفتاد سال دارند و می دانند که تجار شوشتری با بسیاری از کشاورزان بختیاری و عرب منطقه و حتی عشایر از قدیم الایام مراودات مالی داشتند بدین سان که کشاورزان و دامداران در طول سال همه خرجی خانواده های خود را از این تجار اخذ کرده و به عوض آن تمام محصولات خود را نیز پس از کسر بدهی سالیانه به ایشان می فروختند و آنچه توسط تجار شوشتری خریداری می شد در کاروانسراهای ایشان فراوری و بسته بندی و به بازارهای استان و کشور و به کشورهای دیگر نیز صادر می شد.

پشم شوشتر در شوشتر ریسیده و نخ آن در کارگاه های شوشتر بافته و عبا و گلیم و فرش و ... به جاهای دیگر صادر می شد.

شلتوک شوشتر در برنج کوبی های همین جا آماده و کیسه گیری و برند کوبی و بعد صادر می شد.

خاک شوشتر، آجر و سفال و چینی شده و صادر می شد. نی شوشتر، درو و تراش خورده و بسته بندی و صادر می شد.
و...

آری اقتصاد درون زا و برون گرا یعنی همین. اقتصاد خودکفایی که امروز تحت نام اقتصاد مقاومتی از آن یاد شده و مقام عظمای ولایت بر تحقق آن تاکید صریح دارند.

اقتصاد مقاومتی به بیان ساده یعنی تولید مواد اولیه بومی. تبدیل این مواد به کالاهای اساسی با تخصص بومی و صادرات آن به بازارهای مصرف داخلی و خارجی که از آن به اقتصاد درون زای برون گرا نام برده می شود.

اما براستی راز و رمز این درآمد سرشار را تجار شوشتر چگونه و از کجا آموخته بودند؟

با نگاهی گذرا به روش های عملی و کاری آنها می توان به این واقعیت روشن رسید که تجار شوشتر طی هماهنگی خاصی که با کشاورزان به عنوان تولیدکنندگان مواد اولیه و با کارگاه های تولیدی به عنوان تولیدکنندگان ثانویه داشتند توانسته بودند ضمن تشخیص نیاز بازار مصرف، با تسهیل گری در امر تولید و سرمایه گذاری مداوم در فرایند تولید روستایی، عرضه کالاهای مورد نیاز را مدیریت و از این راه سود بسیاری را نصیب این شهرستان نمایند.

در اینجا لازم است برای روشن شدن بحث نگاهی گذرا به وضعیت فعلی بازار شوشتر داشته یاشیم.

شوشتر اکنون بازاری خرید و فروشی و بدون حفظ ارکان تولیدی دارد چنانکه کالاهای مورد نیاز داخلی خود را از استان های دیگر توسط تجار یا بنکداران تهیه و در اختیار مشتری شوشتری گذاشته و سودی چند درصدی را با قناعت مصرف می کند.

یعنی مغازه های شوشتر هر چند هم بزرگ ، هر چند هم متنوع باشند در سقف درآمدی خاصی که ناشی از جمعیت محدود شوشتر است محدود می شوند.

یعنی سرمایه گذاری در شوشتر منحصر به جمعیت شوشتر بوده و اجازه نمی دهد سرمایه گذران بزرگ به شوشتر آمده و اقدام به انجام فعالیت های بزرگ نمایند.

یعنی شوشتر دائما دارد از لحاظ اقتصادی کوچکتر و وابسته تر گردیده و بازار آن طی سی سال گذشته توسعه خاصی نداشته است. غالب مشاغل بوجود آمده در حد خواروبار بوده و شرکت های تولیدی شوشتر نمی توانند روی بازار مصرف شهری خود حسابی باز کنند.

چرا؟ مشکل اساسی این توسعه نیافتگی کجاست؟ چرا پس از گذشت چندین دهه هنوز بازار شوشتر نتوانسته متعدد گردیده و از انحصار چند راسته در مرکز شهر خارج شود؟

مرحله اول این است که همه نهادهای تولیدی اولیه که کشاورزان و روستاییان باشند محصولات اولیه خود را پس از برداشت به میدان میوه و تره بار حمل و یا از مبادی خروجی به صورت خام به شهرها و استانهای دیگری چون تهران و اصفهان و شیراز و تبریز صادر کرده و توجهی به بازار داخل و صنایع تبدیلی آن ندارند. که مهمترین علت این اقدام ، از یکسو عدم آموزش اجتماعی در ثروت آفرینی صنایع تبدیلی و جلوگیری از خام فروشی و و از سوی دیگر به دلیل نبودن صنایع تبدیلی و بسته بندی کافی و مناسب در شهر می باشد.

 در مرحله ی دوم ، عدم ایجاد طراز مناسب واردات و صادرات کالا به شوشتر توسط تجار، میادین و بنکداران است که میزان زیادی اقلام اساسی به شوشتر وارد می کنند اما اقلام صادراتی آنها به تهران و تبریز و اصفهان و شیراز بسیار اندک و بعضا ناچیز است چنانکه بنکداران شوشتر حتی تلاشی برای فروش محصولات شوشتر به بنکداران استان های دیگر نمی کنند .  

و در مرحله سوم مغازه داران و کسبه شوشترند که هر روزه انواع کالاهای اصفهان و تبریز و شیراز و تهران و کرج را از بنکداران خریده و با سودی اندک به مردم می فروشند اما تعصبی بر فروش محصولات شرکت های تولیدی شوشتر ندارند.

نتیجه اینکه ارتباط تولید کننده روستایی با شرکت های تولیدی شوشتر کم رنگ شده. تعداد شرکت های تولیدی شوشتر بسیار کم و بنکدار شوشتری، خریدار بدون تعصب به کالای بیگانه گردیده و نسبت به کالای تولید شده در شهر خود هیچ تعصبی نداشته و اینگونه استان های مجاور توانسته اند کالای خام خود را از روستاهای ما خریده و در استان خود ثروت آفرینی کرده و چند برابر قیمت به بنکدار شوشتری بفروشند و حتی از مرزهای همجوار ما صادر کنند.

یعنی به زبان ساده باید گفت که بنکداران شوشتر فقط کار واردات انجام داده و هیچکدامشان هیچ قراردادی برای فروش محصولات شرکت های تولیدی شوشتر به استان های دیگر ندارند. حتی خود شرکت های تولیدی شوشتر هم هیچ تخفیف ویژه ای برای بنکداران شوشتر و یا همشهریان خود نداشته و مصرف کننده شوشتری را وادار می کنند به همان قیمتی محصولشان را بخرد که مصرف کننده اهوازی یا شیرازی می خرد.

ایراد کار کجاست؟ چرا بازار ما در چنین وضعیت بغرنجی گرفتار شده است؟ گسست این زنجیره ی تولید از روستا تا مصرف کننده توسط چه کسی یا کسانی باید مدیریت شود و شوشتر بعنوان یک شهر میانی بین کوهستان یعنی مسجدسلیمان و اندیکا و ایذه از یک سو و اهواز و آبادان و خرمشهر بعنوان مراکز صادرات کالا از سوی دیگر چرا باید یک شهر مصرفی برای کالاهای اصفهانی و شیرازی و تهرانی و تبریزی باشد ؟

پاسخ این سوال را باید در عوامل زیر جستجو کرد:

الف :  نداشتن برنامه ای جامع و بالادستی برای بازار شوشتر که با وجود همه سابقه تاریخی و روش های تجربه شده اش متاسفانه تاکنون هیچ برنامه ی توسعه ای برای بازار روستایی و شهری آن تهیه نشده و بازار شهر ، منحصر به خرید مردم خود آن هم در مناسبت ها و هنگام واریز یارانه و عیدی ها گردیده و دو سه سالی است دلخوش به چند رهگذر اهوازی است که گاهی از بازار لبنیات فروشان ماست و دوغی می خرند.

ب : عدم فعالیت اتحادیه ها و تعاونی های روستایی،که مهمترین عامل اتصال اقتصادی روستا با شهر می باشند.

ج: عدم آموزش بنکداران بعنوان فروشندگان اصلی کالاهای تولیدی به شهرهایی که از انان خرید می کنند، تا بتوانند ضمن وارد نمودن کالا به شوشتر اقدام به صادرات کالا هم نموده و سعی در بازگشت سرمایه به شهر خود را نیز داشته باشند.

د: آموزش کسبه محلی برای تعصب داشتن در فروش کالاهای تولیدی شوشتر در بازار داخلی

ه:  آموزش و حمایت و ایجاد انگیزه در تاجران جوان برای ایجاد خط صادراتی با مرزهای همجوار، جهت صادرات کالاهای تولیدی شوشتر و یافتن بازارهای مصرف جدید خارجی.

و:  احیای مشاغل از دست رفته ی خاص شوشتر مثل صنایع دستی و هنرهای سنتی ، که مهمترین و شناخته شده ترین برند تجاری شوشتر در جهان محسوب شده و متاسفانه به سراشیب سقوط افتاده اند.

حالا باید برای انجام موارد بالا نیز ساز و کاری پیشنهاد گردد تا ضمن تحقق موارد فوق ، رصد و ارزشیابی ومشاوره و آسیب شناسی بازار نیز بصورت مدام و بی وقفه ادامه داشته باشد.

هم اکنون در استان های اصفهان و فارس و آذریایجان و تهران و ... در کنار اتاق اصناف هر شهر واحدی به نام واحد تحقیق و توسعه اتاق اصناف قرار دارد که مدام در حال رصد بازار آن شهر بوده ضمن ارزیابی مشاغل پردرآمد شهری و آموزش کسبه، مدام در حال پایش بازار بوده و سعی در حفظ درآمد بازار و توسعه درآمد کسبه و شرکت تولیدی دارد.

همچنین این واحد در خود نیز شعبه ای برای حل و فصل مسائل پیچیده ی بین المللی برای صادرات داشته به رفع موانع صادراتی تولید کنندگان کمک شایان توجهی می نماید.

امید است مسئولین امر با ایجاد واحد تحقیق و توسعه بازار در اتاق اصناف شوشتر ، گامی مهم در رونق بخشی به بازار شوشتر بردارند و شان اقتصادی از دست رفته این شهر را از نو متبلور و شکوفا سازند.
 ان شاالله.

ابوالقاسم غلامحیدر
نویسنده و پژوهشگر

46

کد خبر 1426958

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: استان خوزستان صادرات کالا بازار شوشتر صادر می شد ی تولید

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۱۲۹۰۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ممنوعیت هرگونه خرید و فروش اراضی شهرک‌های صنعتی

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز اردبیل، هاشم علایی اظهار کرد: بر اساس ماده ۱۰ قانون نحوه واگذاری مالکیت و اداره امور شهرک‌ها و نواحی صنعتی، دفاتر اسناد رسمی موظفند در صدور هرگونه خرید و فروش و وکالت نامه‌های تنظیمی واحد‌های تولیدی مستقر در شهرک‌های صنعتی، از این شرکت استعلام و کسب مجوز کنند.
وی افزود: همچنین بر اساس این قانون، هرگونه نقل و انتقال واحد‌های تولیدی منوط به اخذ پایان کار و دریافت پروانه بهره برداری از دستگاه‌های ذیصلاح است و خریداران و فروشندگان موظفند نسبت به انجام مراحل نقل و انتقال واحد تولیدی از طریق شرکت شهرک‌های صنعتی اقدام کنند.
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان اردبیل، اجرای این قانون را در راستای جلوگیری از بروز مشکلات آتی برای خریداران و حمایت از سرمایه گذاران واقعی دانست و خاطرنشان کرد: ممکن است برخی از قرارداد‌ها دارای مشکلاتی از قبیل بدهی اقساط زمین، ترهین و یا اجرائیات صادره از سوی بانک‌ها، تخلفات ساختمانی، مشکلات زون بندی و زیست محیطی، احتمال فسخی بودن زمین مورد معامله را داشته باشند که وجود هریک از این موارد به طور حتم منتهی به مشکلات آتی برای خریداران خواهد شد.
علایی تصریح کرد: در موارد متعددی مشاهده می‌شود که این نوع خرید و فروش‌ها منجر به طرح پرونده‌های کیفری دایر بر خرید و فروش مال غیر و کلاهبرداری شده که لازم است خریداران ضمن توجه به الزامات قانونی، موارد پیشگیرانه را در خصوص جلوگیری از ضرر و زیان‌های احتمالی در نظر داشته باشند.