شعر متعهد و گردشگری حلال در گفت و‌گو با شاعر انقلاب

خبرگزاری آریا - شعر، رستاخیز واژه هاست و شاعر، آن کسی که واژه ها را در باغ وجودش به ثمر می نشاند.
در گذار از درون به بیرون و در چهارچوب سفر از خود به جهان است که شعر متولد می شود. در تجربه های ناب انسانی و جهانی شدن این شاعرانگی ها، شاعران آینه ای می شوند که دیدگاههای ملتها را بازمی تابانند.
تازه ترین سروده افشین علا، شاعرمعاصر که بازتاب زیادی در داخل و خارج کشور داشت، بهانه ای شد تا با او درباره سیر فعالیتها، دیدگاهها، زندگی و شعر معاصر به گپ و گفت بنشینیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

جالب است که بدانید افشین اعلاء از سال گذشته به عنوان مدیر بازاریابی و تبلیغات معاونت گردشگری در سازمان منطقه آزاد کیش بکار مشغول است و این تجربه حضور، موجب شده تا او بتواند از منظری دیگر به موضوع گردشگری و توسعه کیش نظر بیندازد که در نوع خود خواندنی و قابل تامل است. در گفت و گو با این چهره شناخته شده، به هر دوجنبه فعالیت هنری و کاری وی یعنی شعر و گردشگری پرداختیم که خواندنی است.
آقای علاء، شما زاده شمال ایرانید و اکنون ساکن جنوب. تفاوت درچیست؟
با سلام خدمت شما و مخاطبان عزیز. شمال ایران، با مردمانی زحمتکش ، سرسبزترین خطه کشور و از ذخایر ارزشمند ایران است و من همیشه به زادگاه خود افتخار می کنم. اقلیم جنوب اما، اقلیم سحرانگیزی است و من با آنکه شمالی هستم، خود را از شیفتگان جنوب ایران می دانم و نسبت به آن یک همذات پنداری خاصی را احساس می کنم. این شیفتگی هم به دوران دفاع مقدس بازمیگردد که ما را جذب خود کرد و هم به دیگر سواحل زیبای خلیج فارس از بوشهر و هرمزگان و سیستان و بلوچستان. با این وجود باید بگویم که اقلیم زیبا و بکر جنوب با جایگاه شایسته و بایسته خود فاصله بسیاری دارد.
کمتر از یکسال است که با عنوان شغلی مدیر بازاریابی و تبلیغات معاونت گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش، باز هم در گوشه ای دیگر از جنوب کشور روزگار را سپری می کنید. این جزیره از نگاه شما با آن پیشینه فرهنگی و رسانه ای چه ویژگی هایی دارد؟
ظرفیت های کیش به عنوان پیشانی گردشگری کشور بر همگان آشکار و مشخص است و کمتر کسی است که نداند چه قابلیت هایی در این جزیره با وجود وسعت کم آن وجود دارد. در این مساحت کوچک هم می توان ماکت و مدلی از جزیره گردشگر پذیر با جنبه تفریح سالم و تفریح حلال لااقل برای جهان اسلام از کیش پدید آورد.
در دهه های اخیر خدمات فراوانی بویژه در بخش اقتصادی و عمرانی در کیش صورت گرفته که قابل انکار نیست. اما من همیشه احساس کرده ام که در زمینه گردشگری بیش از اینها می توانیم از ظرفیت گردشگری کیش استفاده کنیم. موضوع ورود من به سازمان اگرچه بیشتر از روی تصادف و با پیشنهاد بزرگان از جمله دکترمرتضی بانک دبیر شورای عالی مناطق آزاد بود که به این حوزه بپیوندم، در زمان مدیرعاملی دکتر انصاری لاری در کیش مطرح شد. اما بخاطر کنار رفتن ایشان از مسئولیت مدیرعاملی سازمان بخاطر قانون منع بکارگیری بازنشستگان، مسکوت ماند و دکتر مظفری پس از انتصاب، همان موضوع را با علاقه پیگیر شدند و قرار شد در حوزه گردشگری در خدمت سازمان باشم.
چه شد که از حوزه شعر و فرهنگ به حوزه گردشگری آمدید؟
درابتدا این تصور بود که شاید حضور من در سازمان بدلیل پیشینه کاری و درحالی که بیشتر به فعالیت درحوزه ادبیات و شعرشهرت دارم، باید در حوزه دیگری تعریف می شد. اما از آنجا که من مایلم، ذهنیت کلیشه ای و تصور یکجا نشستن اهالی فرهنگ و اهل قلم بین مخاطبان عام و هم در بین خواص از بین برود، از همان نوجوانی با آن مقابله کردم.
در حوزه ادبیات، از نوجوانی، مضامین سیاسی و اجتماعی پای ثابت کارهای من بود؛ مباحثی نظیر وقوع انقلاب اسلامی که با نوجوانی من مصادف شده بود و بعد دفاع مقدس و سایر مسائلی که در این 4 دهه بر مردم ما گذشته است، مورد توجه و برای من جذاب بوده است. ادبیات را تنها تغزل و عاطفه و تخیل نمی دانم بلکه معتقدم ادبیات باید مثل دوره مشروطه، وارد زندگی مردم شود و تحول عمیق بر آن بگذارد. این طور هم نیست که این سروده ها تاریخ مصرف داشته باشد. با نگاهی به امروز، می بینیم که شعرهای روز، شعرهای آرمانی ، شهرهای انقلابی و شعرهای سیاسی سروده شده توسط آنان منحصر به همان مقطع تاریخی نمانده و از زمان خود گذر کرده است و ما هنوز هم داریم از آثار آن بزرگان بهره می بریم.
بنابراین ضمن اینکه من هرگز برای سایر فعالان این عرصه حکم نکرده ام، این توقع را دارم که دیگران هم حکم و قضاوت نکنند که نباید به عرصه های دیگر ورود کرد.
مشوق های شما در عرصه ادبیات و شعر چه کسانی بوده اند؟
من مشوق های خوبی در عرصه ادبیات و سرودن شعر داشته ام که در راس آن رهبر معظم انقلاب بوده است. من هر وقت در زمینه حوادث مهم کشور، خاورمیانه و جهان اسلام شعری سروده ام، ایشان بدون اینکه ابایی داشته باشند یا احساس کنند که شانشان فراتر از این است، رسما به صورت حضوری، کتبی و یا تماس تقدیروتجلیل کردند و من این دقت و کیاست و رصد کردن دائمی را در هیچ یک از مسئولان و سیاستگذاران فرهنگی کشور ندیدم. یعنی شخص رهبر انقلاب هست که به شدت مراقب تمام جوانب است و این پیام را برای جامعه دارد که کار کنید تا نهضت مترقی 57، انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی به عنوان یک حرکت شتابان رو به جلو تبیین شود. فقط قرار نیست که شخص رهبری سخنگوی این جریان باشد. ایشان در عرصه های علمی، فقاهت، اقتصاد، دیپلماسی، فرهنگی و بویژه در عرصه ادبیات نیازمند بازوان متعددی هستند.
شما بر نقش و قدرت ادبیات تاکید زیادی دارید
من معتقدم ثروت اصلی ما، نفت و گاز نیست. این نفت و گاز را دولتهای حقیر حاشیه جنوبی خلیج فارس هم دارند، ولی تمدن و تعالی ملت ایران موضوع ویژه ای است که آنها از آن برخوردار نیستند. ما متکی به گنجینه ای از آثار بزرگان سخن هستیم که متکی به آموزه های قرآن بوده و چه در قالب نظم یا نثر، پر از حمکت و درس های نوبه نو برای بشر در همه عصرها و برای همه نسل ها است.
امروز آثار بزرگان ما مثل مولانا در جهان مخصوصا غرب حرف اول را می زند. حکایتهای مثنوی زمان بردار و مکان بردار نیست. در هر اقلیم و در هر تاریخی برای بشریت حرفهای جدید دارد و گره های کور را باز می کند.
ما سعدی معمار کلام و استاد سخن در ادبیات پارسی را داریم که حکمت ها و حکایاتش در جهان همچنان سرفصل پویش ها و ترقیات بشری است و دنیا از آن استفاده می کند.
ما حافظ را داریم که بزرگترین شاعر جهان شناخته شده است. ما حماسه های بزرگ فردوسی را داریم. ما خیام را داریم که در کشورهایی چون روسیه، او را شاعر ملی خودشان می دانند.
این ذخایر که ذکر نامشان، ساعتها زمان می برد، در جای جای دنیا تاثیر گذار بوده و منشا بهبود و تحولات عمیق فرهنگی، اجتماعی و سیاسی شده اند. چه بسا ایرانیانی که از پیشتازان تبلیغ مکتب تشیع و دین اسلام بوده اند، به مدد همین ادبیات و سخنوری و آموزه هایی که نه سست و لرزان بلکه از سر حکمت و با استادی برای بشریت گفته شده، توفیق بیشتری یافته اند. پس ما باید از آموزه های این بزرگان در همه عرصه ها بهره ببریم؛ این داشته ها به مانند پشتوانه ارزی، ذخایر نفت و گاز، انرژی هسته ای و سایر ثروتها، از پشتوانه های قدرت ملی ما هستند.
یعنی همانطور که در اقتصاد، اعتبار اسکناس و پول وابسته به پشتوانه طلا یا نقره موجود در بانک مرکزی است، اقتدار و عظمت تاریخی ما در منطقه و جهان مدیون زبان و ادبیات شیرین و پرحکمت فارسی هستیم. این حرکت نباید متوقف شود. من معتقدم دیپلماتهای ما باید با آموزه هایی که در آثار سعدی، در قابوسنامه آشنا باشند. در این متون آداب حکومت داری، مدیریت، صحبت، روداری و حتی آداب دشمنی داریم. پس سیاست و حکمت در هم تنیده است. اینکه در گذشته پادشاهان در دربار خود شاعرانی را به عنوان ملازم و همراه داشتند، فقط برای مداحی که نبود، بلکه بیشتربه این دلیل بود که از کیاست آنها برای ارتقا قدرت خود و کشور استفاده کنند.
جمع بندی آنکه نگاه یک اهل فرهنگ و هنر با دقت و ظرافت همراه است و من با این نگرش وارد عرصه گردشگری شدم. چرا که همیشه در این حوزه دغدغه داشته ام و بنظرم باید از شرایط و فرصت کنونی در حوزه گردشگری که بخاطر ابتلای جهانی به ویروس کرونا ایجاد شده، به عنوان دوران فترت برای اصلاح و بهبود استفاده کنیم و به سمت پی ریزی یک نماد شایسته فرهنگ و تمدن در کیش برویم؛ نه صرفا یک ماکت ظاهری مشابه آنچه در دوبی و سایر سواحل جنوبی خلیج فارس بوجود آمده است. امکانات توریستی و تفریحی در مناطق آزاد، قطعا اولویت دارد؛ اما معرفی هویت ایرانی و اسلامی و پیامی که انقلاب ما برای جهان دارد، باید هم در شکل دیداری و بصری و هم در شکل مفهومی و کالبدی خود را نشان دهد.
با این تفاصیل، اقدامات صورت گرفته در سازمان منطقه آزاد کیش را چگونه می بینید؟
بنظرم سازمان منطقه آزاد کیش در این زمینه نیاز به تجدید نظر دارد تا با استفاده از دقت اهل فکر و صاحب نظران، به خط مشی ایجاد جزیره ای هدفمند برای همه گردشگران اعم از مسلمان و غیر مسلمان و ایرانی و غیر ایرانی دست بیابیم. حکام امارات متحده عربی با باز کردن پای صهیونیست ها به منطقه اشتباه بزرگی کردند و با برخورد جدی ایران مواجه شدند. این اتفاق و وضعیت ایجاد شده، فرصت خوبی است که بنشینیم به ایجاد زیرساختها و امکاناتی فکرکنیم تا پس از دوران کرونا بتوانیم حجم زیادی از گردشگران کشورهای اسلامی و یا همین گردشگران کشورهای عضو اکو را جذب کنیم. چرا که جذب آنها با جسارت اخیر امارات، امکان پذیرتراز گذشته است. منظور من از این الگو، الگویی مناسبتی یا جشنواره ای و شعاری نیست، بلکه الگویی مهندسی شده برای تفریح حلال است که بسیار در جهان اسلام طرفدار دارد. بانوان مسلمان زیادی هستند که دلشان می خواهد در یک ساحل بکر و زیبا مثل جزیره زیبای کیش با فراغت تفریح کنند. آنها در دیگر کشورها این امکان را ندارند و ما در این زمینه تا کنون کار خاصی نکرده ایم و اکنون فرصت بی نظیری برای ما ومهیا شده که باید از آن به سرعت استفاده کنیم.
در زمینه کودکان هم وضع به همین منوال است. اولین پیشنهاد من در زمینه کودک و ایجاد زمینه لازم برای تفریحات این گروه سنی است. ما می توانیم کیش را به پایتخت گردشگری کودک تبدیل کنیم. همه می دانیم، کودکان یکی از مهمترین انگیزه های مسافرت خانواده ها هستند. اینها نیاز به برنامه ریزی هوشمندسازی و دقیق دارد و من این ظرفیت را بین صاحبنظران و متخصصن ایرانی می بینم و اصرار دارم به سرعت به ایجاد زمینه هایی برای تبدیل کیش به یکی از مقاصد اصلی گردشگری مختص کودکان اقدام نماید.
از مراسم تقدیر از جنابعالی در دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد بگوئید
جناب دکتر بانک در مراسم تجلیلی که بزرگوارانه و متواضعانه برای بنده برگزار کردند و مرا شرمنده محبت و لطف خود کردند. اتفاقا ایشان در آن مراسم گفتند که باید از ظرفیت موجود در میان اهل فرهنگ و هنر برای گردشگری مناطق آزاد بویژه کیش استفاده شود.
مسیری که باید به سمت آن عزیمت کنیم، تا به نقطه آرمانی و مطلوب به زعم جنابعالی برسیم، چگونه باید باشد؟
رهبر انقلاب در گفت و گوی اخیر خود با هیات دولت، فرمودند که امسال، سال پایانی فعالیت دولت است، اما فکر نکنید که یکسال مدت کمی است. من متاسفانه در نگاه و اعلام نظر برخی از مسئولان می بینم که می گویند دیگر ماههای پایانی است. این اظهارات، روحیه کارشناسان را کم می کند. اتفاقا مثل فوتبال، هرچه ما به دقایق پایانی بازی نزدیک می شویم، باید تلاش کنیم بیشتر گل بزنیم و این حرکت نباید سیر نزولی و روزمرگی به خودش بگیرد.
اتفاقا در سازمان منطقه آزاد کیش، باید در همین زمان بازمانده باید بنشینیم و مهندسی دوباره را انجام دهیم. در حال حاضر بین مدیران سازمان و نیز مدیران و کارشناسان، ارتباط دائمی و خودجوشی وجود ندارد و این به هر دلیلی اعم از ضیق وقت و کثرت مشغله و مسائل دیگر باشد، باعث دست نیافتن به نتیجه مطلوب می شود.
در زمینه های اقتصادی، زیربنایی، عمرانی و خدماتی کارهای بسیاری شده و درحال انجام است که همگی قابل تقدیر است. اما بنظر من هویت اصلی کیش گردشگری است و با لحاظ اقدامات انجام شده، باید بگویم جای کار بسیار بیشتری وجود دارد. لازمه این کار هم آن است که مدیرعامل محترم شخصا و بیش از گذشته در این زمینه ورود کنند.
دکتر مظفری بطور شبانه روز تلاش می کنند و کارهای بسیار خوبی انجام داده اند. همه اینها بیانگر آن است که مدیرعامل سازمان، فرد دغدغه مندی برای تعالی و پیشرفت کیش است، اما من فکر می کنم باید امکانی را ایجاد کنیم که وقت شخص اول سازمان بطور کامل در امور اجرایی و پیگیری ها نگذرد و فرصت یا فرصتهایی ایجاد شود تا با ایجاد هسته های تخصصی در حوزه های مختلف، رسیدن کیش به ترازهای جهانی با سرعت و دقت بیشتری دنبال شود.
این نگین چنان باید در خلیج فارس بدرخشد که جاهای دیگر حرفی برای گفتن نداشته باشند و این شدنی است. استعدادهای کیش زیاد است؛ سواحل مرجانی کیش بی نظیر است. اقلیم کیش بی نظیر است. در بخش مدرن و بومی جاذبه های خوبی داریم.
اتفاقا مایلم در زمینه بضاعت های بخش بومی کیش از منظر گردشگری برایمان بیشتر بگوئید.
در این جزیره چندین هزار انسان شریف و عرب زبان از دو مذهب شیعه و سنی قرنهاست مسالمت آمیز در کنار هم زندگی می کنند. این یک الگو برای جهان اسلام است. ما ضمن توجه به جنبه های مدرن کیش، باید به جنبه های بومی نه در حاشیه که در متن فکر کنیم. از منظر من، باید به هر دو جنبه سنت و تجدد در کیش به موازات هم بها داد و آنرا حفظ کرد.
بومیان اقوام وفاداری به کشور و نظام هستند. جوانهای تحصیل کرده ای دارند که برخی از آنها در بدنه سازمان هستند. در مدت کمتر از یکسالی که اینجا هستم، به دلایل عدیده که امکان فعالیتی وجود نداشت، وقت زیادی را صرف بومیان کردم. رفتار و اداب و رسوم، پوشش و معماری بخش بومیان از جمله جاذبه های درخور توجه برای گردشگری کیش است. کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس در روند توسعه خود، آنقدر گرفتار تجدد شده اند که جلوه های اقلیمی شان در حال از بین رفتن است. شماری از آنها در سفر به کیش، به سراغ بومیان می روند چون جلوه های این چنینی را در سرزمین شان از دست داده اند.
من منکر مدرنیته نیستم. باید به روز باشیم. کیش در مدرن سازی باید همراستا به جهان حرکت کند، اما ماهیت تاریخی و اقلیمی خود را حفظ کند.
ظرفیت و استعداد موجود در کیشوندان را چگونه ارزیابی می کنید؟
در میان جمعیت کیشوند، نیروهای متخصص و زبده زیادی وجود دارند. از فلیمساز و نویسنده و شاعر و خوشنویس گرفته تا سایر عرصه ها، افراد رتبه یک زیادی داریم و معتقدم باید سراغ این ها هم برویم. آنها بهتر از امثال من که تازه وارد هستم، چم و خم کار و کیش را می شناسند. سازمان باید به این بدنه موثر هم بیش از گذشته توجه کند.
من بشخصه سنگ صبور بسیاری از بومی ها و کیشوندان که سرشار از محبت و امید هستند، بوده ام و فکر می کنم این تعامل باید در سطح سازمان تعمیم پیدا کند.
منظورتان سازوکار نقادی است؟
ما باید حواسمان به مکر بدخواهان باشد. ولی معتقدم باید انتقاد از درون را برای اصلاح خود و سازمان مان جدی بگیریم. ما می توانیم مثل آینه های روبروی هم باشیم که اگر لکی بر یکی افتاد، دیگران آن را نشان دهند و پاک کنند. الان معاونت ها و مدیریت ها، بستر انتقاد از درون را مهیا نکرده اند. در این زمینه باید بازنگری صورت گیرد و دوستی و مهربانی را افزون کنیم.
به عنوان یک هنرمند و اهل نظر، در بین پروژهای اجرا شده درکیش، با کدام ها احساس قرابت بیشتری دارید؟
کاریز یکی از جاهایی است که برای من به شدت جذاب است. آنجا یک جذابیت اسرارآمیزی دارد. از آن فضا می توان خیلی بهره برداری کرد. من تعجب می کنم که چرا ما تا حالا نتوانستیم استفاده های بیشتر و موثرتری از آنجا بکنیم.
آنجا را فقط در حد یک مکان گذرا برای گردشگران گذاشتیم. در حالی که آن فضاهای وسیع و اعجاب برانگیز تودرتو، می تواند اتفاقات عظیم فرهنگی و گردشگری شکل بگیرد که هر کشوری آن را داشت، بهترین استفاده ها را از آن می کرد.
همچنین برخی سواحل ما نمونه ای در جاهایی نداریم. من به گردشگری اسپانیایی برخوردم که او می گفت من در هیچ جا حتی کشور خودم چنین سواحل بکر و نابی را ندیده ام.
ظرفیت های سوحل شمالی خلیج فارس، بی بدیل است. در سواحل جنوبی خلیج فارس، عمده ساحل صاف است و امتدادی از بیابان است. در حالی که ما در سواحل شمالی از جمله کیش، انواع ساحل ها نظیر ساحل مرتفع، ساحل پست، ساحل صخره ای و سواحل مرجانی همراه با چشم اندازهای زیبا داریم. اینجا با ساحل دوبی خیلی فرق دارد. امیرنشین دوبی، نان سازه هایش را می خورد نه نان اقلیمش را و ما می توانیم دقیقا برعکس باشیم. راه ارتقاء کیش، تقلید از دوبی نیست و نباید هم بشود.
شما تحولات حوزه جنوبی خلیج فارس را هم به دقت رصد می کنید.
بنده تحصیلکرده علوم سیاسی هستم و در این زمینه بطور مستمر مطالعه دارم. بسیاری از عوام و نخبگان غرب هم با موضوع صهیونیسم مشکل دارند. ما باید از فرصتی که امارات ایجاد کرده، به نفع خودمان استفاده کنیم و اتفاقات خیلی خوبی را برای کشور و سواحل جنوبی رقم بزنیم.
وزارت ارشاد تفاهم نامه ای را با مدیرعامل محترم سازمان امضا کرده اند و طرح های خوبی برای توسعه هنری کیش در آن لحاظ شده است. ارتباط تنگاتنگی با دکتر حسینی معاون هنری وزارت ارشاد وجود دارد و امیدواریم هرچه زودتر این تفاهم نامه عملی شود که نیازمند تحول است.
در حال حاضر شیخ نشین شارجه تبدیل شدن به مرکز تخصصی تصویرگری کتاب کودک شده است. این موقعیت به دلیل علاقمندی یکی از دختران شیخ شارجه رخ داده است. در پیوند با بحث ابتدایی مربوط به تبدیل کیش به پایتخت گردشگری کودک، باید کاری کنیم که این مرکزیت هم اینجا باشد. تصویرگری در ادبیات کودک بسیار مهم است و در حال حاضر در کشور رو به افول است. با کمال تاسف باید بگویم کارهای خیلی از تصویرگران برجسته حوزه کودک از ایران توسط دختر شیخ امارات خریداری و در نمایشگاههای برگزار شده، به فروش می رسد.
دیدن افق های وسیع مهم است. نگاه کوتاه برد اهمیتی ندارد.
و کلام آخر، اگر مایلید با شعر اخیر و بازتابهایش گفت و گو را به پایان ببریم.
زمانی که من دانش آموز بودم، رهبر کنونی انقلاب در سمت رئیس جمهوری به خدمت مشغول بودند. ما در اردوها با ایشان دیدار داشتیم. من در برنامه هایی شعر خواندم و ایشان تشویق کردند.
حضرت آیت الله خامنه ای، غیر از اینکه علاقمند ادبیات هستند، یک منتقد حرفه ای هستند و اشراف ایشان به شعر و ادبیات، اعجاب آور است. در حوزه سینما، موسیقی، رمان، ایشان بسیار صاحبنظر و به روز هستند. یکی از اولین مخاطبان کتابهای پیشرویی که در ادبیات ایران و جهان منتشر می شود، شخص رهبری هستند و من نمی توانم محاسبه کنم چطور ایشان می توانند وقتشان را تنظیم کنند که این همه اشراف داشته باشند.
ادبیات یکی از محورهایی است که ایشان با حساسیت آن را دنبال می کنند. در این زمینه دیدارهای رسمی و غیر رسمی با هنرمندان برای مشورت یا نقد دارند و در این دیدارها به نکات بسیار ریز دقت می کنند. من از همان زمان نوجوانی تا اکنون خاطرات شیرین زیادی از این درایت و ظریف بینی ایشان در خاطر دارم. وقتی به تهران آمدم و توانستم معظم له را بیشتر در دیدارهای عمومی و بعضا دیدارهای خصوصی ببینم، هر بار چشمه و کرشمه جدیدی در ایشان دیدم و بیشتر اشراف ایشان را ستودم.
مثلا در سالیان گذشته در ماه محرم، در خلوت به مظلومیت حضرت ام کلثوم فکر می کردم. خب این بانوی گرامی در کنار حضرت زینب کبری - سلام الله علیها - در حادثه کربلا حاضر بوده و ایشان هم درباره آن حادثه عظیم خطبه خوانده و تبلیغ کرده و مورد آزار قرار گرفته است. جستجو کردم و ندیدم کسی برای این بانوی گرامی که دختر حضرت امیرالمومنین (ع) و حضرت فاطمه زهرا(س) است، شعری نسروده است. خدا عنایتی کرد و من درباره این شخصیت گرانقدر و مظلوم غزلی سرودم. مدتی بعد در جمع محدودی از اهالی دولت، مسئولان و فرهنگ با مقام معظم رهبری، توفیق حضور داشتم. حضرت آقا به محض ورود با محبت تمام به بنده گفتند که شعر ام کلثوم بی نظیر بود. من تعجب کردم که ایشان چقدر زود متوجه شده و شعر را خوانده اند. اظهار خوشحالی کردند و گفتند درمورد ایشان کمتر گفته شده و کمتر سروده شده است. بعد از دیدار و انجام سخنرانی و هنگام خداحافظی، باز هم درنگی کوتاه داشتند و درباره شعر و نقاط قوت آن با من صحبت کردند. مشخصا در بیتی از این غزل گفته بودم،" نان و نمک تو خورده مولا/ در آن شب واپسین محتوم " که اشاره به شب آخر زندگی مولا امیرالمومنین دارند که میهمان دخترشان بودند و سر سفره نان و نمک و شیر بود. حضرت به ام کلثوم می فرمایند که شیر را بردارند و با همان نان و نمک افطار می کنند و بعد برای نماز به مسجد می روند. در واقع ایشان از آغوش ام کلثوم به دامان شهادت رسید. این نان و نمک، در واقع یک اغراق شاعرانه است و ما شعرا از این ظرافت ها خودمان خوشمان می آید، هرچند شاید عده ای از مخاطبان متوجه این ظرافتها نشوند.
مقام معظم رهبری همه این نکات را به ظرافت می بینند و متوجه می شوند و هیچ ابایی از ابراز آن ندارند. بنده برای حضرت فاطمه، حضرت ام البنین، شهید حججی، شهید قاسم سلیمانی، برای مردم مظلوم یمن، برای شیخ زکزاکی اهل نیجریه شعر سروده ام. حتی در زمان زمزمه رفراندوم برای استقلال کردستان عراق هم شعر سروده ام. پس از سرودن این شعر که به هوشیاری قوم کرد و مردم خوبش پرداخته بودم، مقام معظم رهبری بلافاصله از آن تجلیل کرد. برای من این سرعت عمل خیلی عجیب بود. بعضی وقتها به مسئولان فرهنگی می گویم کاری که شما باید انجام دهید را ایشان شخصا به عهده می گیرند.
رهبری با آن همه مشغله و گرفتاری کاری عظیم، باز نکاتی را می بینند که هیچکس دیگر نمی بیند. پس از سرودن شماری از شعرهایم، بارها با تماس از بیت یا صدور پیامی مرا مورد حمایت و لطف قرار دادند و مرا شرمنده کردند. با خود می گفتم شاید با تکرار این تجلیل ها، از شان ایشان کاسته نشود و یا برخی فکر کنند شاید من شاعری هستم که دارم سعی می کنم خود را به رهبری نزدیک کنم. ولی دیدم ایشان بدون تعارف، تاکید دارم این حمایت ها آشکار شود و همه بدانند و آن را تکرار کنند.
البته می دانید که حوزه شعرهای من فقط به این مضامین بر نمی گردد. من شعرهای نقادانه هم درباره معیشت مردم، آفات تهدید کننده انقلاب و عدالت اجتماعی و معضلات سیاسی هم داشته ام. حتی اگر موردی بوده که از زاویه سیاسی مورد نظر رهبری نبوده، ولی این بزرگوار در یکی از نامه هایشان به این حقیرمرقوم فرموده اند که با هر سلیقه سیاسی، من شما را شاعر انقلاب می دانم. این برای من اهمیت دارد و به آن افتخار می کنم. من از فحاشی برخی نمی هراسم. اینها گذراست. شعر خوب است که ماندگار خواهد بود.
وقتی بزرگی مثل رهبر انقلاب خود ورود می کنند، مرا به این نتیجه رهنمون می کند که پیام ایشان آن است که دیگران هم ورود کنند. امیدوارم ما بتوانیم آن افق های بسیار وسیع و برازنده ای که این رهبر بزرگوار برای این کشور و برای جهان اسلام در نظر دارند، را بشناسیم و با خلاقیت، دلسوزی و مدیریت جهادی، پیشرفتهای بدست آمده را تداوم ببخشیم و با روحیه ایثارگرایانه و مقاومتی، حداکثر استفاده را از فرصتها داشته باشیم.

منبع: خبرگزاری آریا

کلیدواژه: سازمان منطقه آزاد کیش جنوبی خلیج فارس استفاده کنیم مناطق آزاد جهان اسلام برای جهان نان و نمک ام کلثوم بی نظیر برای من عرصه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۱۴۲۲۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

موسی عصمتی؛ شاعر روشندل: رسانه ملی با «سرزمین شعر» حرکت نویی را آغاز کرد

 شعر عصمتی که در وصف پدر کارگرش سروده شده بود،‌ از همان قسمت آغازین برنامه سرزمین شعر مورد توجه مردم قرار گرفت و تا هم‌اکنون بارها و بارها در صفحات مختلف مجازی بازنشر شده است. به بهانه اتمام مسابقه سرزمین شعر از قاب شبکه چهارم تلویزیون و استقبال از شعر این شاعر با او گفت‌وگویی ترتیب دادیم تا درباره تجربه سرزمین شعر با او گپ و گفت کنیم.

نظرتان درباره برنامه سرزمین شعر چیست؟

من فکر می‌کنم سرزمین شعر یک اتفاق مبارک نه فقط برای ایران، بلکه برای جامعه فارسی‌زبانان بود. چون شاعرانی که توسط سرگروه‌ها انتخاب شده بودند و با هم رقابت می‌کردند،‌ فقط شامل جغرافیای ایران نمی‌شد. در این برنامه ما دوستان افغانستانی داشتیم که شعرهای بسیار خوبی هم خواندند. از این جهت فکر می‌کنم سرزمین شعر اتفاق مثبتی در جغرافیای زبان فارسی بود و بینندگان زیادی هم در میان فارسی‌زبانان داشت. در کنار بازتاب مردمی و بازخوردی که بین مردم داشت، دیگر کار ارزشمند این برنامه آوردن شعر به رسانه و آشتی دوباره رسانه با شعر بود. البته رسانه قبلا هم به شعر می‌پرداخت ولی به این اندازه و وسعت و جدیت اتفاق نیفتاده بود. ضمن اینکه توجه به رأی و نظر مردم، واقعا اتفاق مهمی بود. اینکه مردم شعرها را بشنوند و خودشان آنها را داوری کنند، در حوزه شعر اتفاق نیفتاده بود. مردم شعرها را می‌شنیدند، فکر می‌کردند، به شعرها و شاعران‌شان امتیاز می‌دادند و می‌دیدند که نظرشان با داور یکی است یا نه؟ چه بسا نوجوان‌ها و جوان‌هایی که با دیدن سرزمین شعر و شرکت در مسابقه مردمی و فرستادن رأی و نظرشان، نگاه جدی‌تری به شعر پیدا کردند و خودشان هم وارد فضای شعر شدند.

شعر شما در شبکه‌های اجتماعی مورد اقبال واقع شد، چه بازخوردهایی دریافت کردید؟

بازخوردها واقعا خیلی زیاد بود. در جمع شاعران مورد لطف قرار می‌گرفتم و بسیاری نیز با تماس‌ها و پیام‌های شخصی به من ابراز لطف می‌کردند. مخصوصا که این شعر درباره پدرم بود و شنیدنش برای خیلی‌ها خوشایند بود. این شعر هم درباره پدر بود، هم درباره کارگر و کارگری و هم درباره مسائل اجتماعی. از زاویه متفاوتی به کارگر و پدر و زندگی اجتماعی پرداخته بود و این برای مردم خیلی جذاب بود. به همین خاطر اظهار لطف‌های فراوانی دریافت کردم و برای خودم هم جالب بود که نسبت به شعرهای دیگرم تا این حد مورد توجه قرار بگیرد. می‌توانم بگویم پیش از این سابقه نداشته است که شعر من تا این حد شنیده شود.

شما سال‌ها است که شعر می‌گویید؛ شاید بیش از بیست سال. یعنی پیش از سرزمین شعر نشده بود که شعرتان با چنین اقبالی در میان مخاطبان مواجه شود؟

واقعا تا به حال سابقه نداشته است که یکی از اشعار من تا این حد دیده و شنیده شود. سرزمین شعر در این اتفاق نقش اصلی را داشت و واقعا به شنیدن شدن شعرها کمک کرد. من این شعر را چهار سال پیش سروده بودم ولی تا حالا اینقدر دیده نشده بود. در بعضی شب شعرها و مراسم‌ها خوانده شده بود ولی بازخوردهای محدودی داشت. وقتی که مقیاس شنوندگان وسیع می‌شود،‌ طبیعتا بازخوردها هم زیاد می‌شود. سرزمین شعر همان قابی بود که توانست شعر را دوباره به دل مردم ببرد. هم مخاطب از شنیدن شعرهای تازه و معاصر زبان فارسی لذت برد و هم شاعران فرصتی یافتند برای اینکه شعرشان را به گوش مردم برسانند. در حالی که تیراژ کتاب‌های شعر به پانصد تا و هزار تا رسیده و همان‌ها هم اغلب در گوشه کتاب‌خانه‌ها و فروشگاه‌ها خاک می‌خورند، شعرهایی که در سرزمین شعر خوانده شدند صدها هزار بار فقط در شبکه‌های اجتماعی دیده شدند. این جدا از مخاطب خود تلویزیون است که طبیعتا تعداد نامشخص و زیادی دارد. به خاطر همین من فکر می‌کنم رسانه ملی با سرزمین شعر یک حرکت نو را شروع کرد و یک گام رو به جلو برداشت که قطعا با تداوم این برنامه‌ها روی آینده شعری جامعه فارسی‌زبانان هم تأثرات زیادی خواهد داشت.

شما معلم هستید و دانش‌آموزان‌تان هم نابینا هستند. حضورتان در سرزمین شعر بین شاگردها هم بازخوردی داشت؟

بله آنها هم شنیده بودند. همین امروز من کلاس داشتم و جالب اینکه اولین حضورم در این کلاس بود. وقتی وارد شدم و با بچه‌ها آشنا شدم، از من اجازه خواستند که این شعر را سر کلاس پخش کنند. فیلم شعرخوانی را توی فلش داشتند و همان‌جا در کلاس شعرخوانی را پخش کردند. می‌گفتند که ما این شعرخوانی را بارها و بارها در فضای مجازی شنیده‌ایم و ارتباط خوبی با آن برقرار کرده بودند. با توجه به اینکه تعدادی از این بچه‌ها شهرستانی هستند، برایم جالب بود که این شعر حتی در کانال‌های مجازی شهرهای خودشان هم پخش شده بود. این نشان می‌دهد که یک برنامه خوب تا چه حد می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد و چطور همه مردم در شهرهای مختلف از آن استفاده می‌کنند.

جالب است که حتی بچه‌های نابینا هم سرزمین شعر را دیده و شنیده‌اند. یعنی مخاطبان این برنامه بسیار گسترده و متنوع بوده است.

بله. این شعر در جامعه نابینا هم به خوبی شنیده شده بود. اتفاقا جامعه نابینایان با رسانه، رادیو و تلویزیون، بیشتر ارتباط دارند. بخشی از تلویزیون شنیداری است و رادیو هم که همیشه مونس نابینایان بوده است. در صفحات مجازی و پیام‌رسان‌های مختلف هم با استفاده از نرم‌افزارهای صفحه‌خوان، این شعر را شنیده بودند. حتی می‌توانم بگویم نابینایان زودتر از افراد عادی با سرزمین شعر ارتباط برقرار کرده بودند. چون نابینایان ارتباط بیشتری با رسانه دارند، زودتر از سایر مردم جذب سرزمین شعر شده بودند.

می‌شود گفت که صداوسیما پیش از سرزمین شعر، در حوزه شعر و ادبیات و برنامه‌سازی برای در این حوزه‌ها، به جامعه نابینایان بی‌توجهی کرده است؟ این را از این جهت می‌پرسم که سر و کار جامعه نابینایان بیشتر از متن، با صدا است.

بالاخره شعر قبل از این هم به شکل‌های مختلف، مثل برنامه مشاعره، در تلویزیون بود. گاهی اگر شب شعری را بازتاب می‌داد، آنها هم می‌شنیدند. مشخصا نمی‌توانم بگویم صداوسیما کوتاهی کرده است. ما الآن اطلاع داریم که برنامه «شش نقطه» در شبکه استانی تهران برای بچه‌های نابینا پخش می‌شود و استقبال خوبی هم از آن شده است. منتها صداوسیما با سرزمین شعر کمک بیشتری کرد به پاشاندن بذر شعر و ادب در دل مردم و به تبع آن در دل جامعه نابینایان. قابل انکار نیست که در عصر جدید شعر حضور کمتری در میان مردم دارد و هنرها و جذابیت‌های دیگر جای شعر را تا حدودی پر کرده‌اند. این در حالی است که قبلا شعر همه چیز مردم بود؛ یعنی هم رسانه بود، هم داستان بود، هم سینما بود، هم آموزش و پرورش بود. بزرگ خانواده شاهنامه را می‌آورد، بچه‌ها آن را می‌شنیدند و انگار یک سریال تاریخی را در خانه خودشان تجربه می‌کردند. شعر پیش از این همه جلوه‌های زندگی مدرن را به خانواده‌های ایرانی می‌برد، ولی الآن با توجه به پیشرفت صنعت و دغدغه‌هایی که هست، مردم کمتر فرصت پیدا می‌کنند که مطالعه کنند و شاید آن حوصله و وقت گذشته را نداشته باشند. به همین خاطر تلویزیون راحت‌تر می‌تواند شعر را به خانه‌های مردم بیاورد. کاری که سرزمین شعر انجام داد و این اتفاق مبارک و بزرگی را رقم زد. من فکر می‌کنم سرزمین شعر می‌تواند در قشر نوجوان و دانش‌آموز ما بسیار موثر باشد. همانطور که دانش‌آموزان من تکه‌های این برنامه را دیده بودند و برایشان جالب بود،‌ چه بسا کسانی باشند که احساس کنند استعداد شعر را دارند و بعد از سرزمین شعر به نوشتن رو بیاورند.

به عنوان سوال آخر، به نظرسنجی و آرای مردمی بازگردیم. از شما در قسمت آخر سرزمین شعر به عنوان برگزیده مردمی این مسابقه تقدیر شد. به نظرتان این اتفاق چقدر به نزدیک شدن مردم و شعر کمک خواهد کرد؟

بله. با توجه به بازدید گسترده‌ای که شعر من داشت و ارتباط خیلی خوبی که مخاطب با این شعر برقرار کرد، توانستم جایزه مردمی سرزمین شعر را کسب کنم و خوشحالم که شعرم مورد توجه مردم قرار گرفته است. پیشتر گفتم که داوری مردم و دخالت آنان در انتخاب شاعر برگزیده، اتفاق خیلی خوبی بود. این اتفاق باعث شد کسانی که پای تلویزیون می‌نشینند با معیارهای خاص خودشان شعرها را بسنجد و به موازات داوران آنها هم شاعران مورد نظر خودشان را انتخاب کنند. فکر می‌کنم این اتفاق در فصل‌های بعدی سرزمین شعر رونق بیشتری خواهد داشت و اتفاقات بهتری هم خواهد افتاد. آرای مردمی به شاعران کمک می‌کند که بدانند سلیقه و ذائقه مردم چه حال و هوایی دارد و اگر بخواهند شعرشان مورد توجه مردم هم قرار بگیرد، چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد. یعنی هم سلیقه ادبی مردم را بالاتر خواهد برد، هم به شاعران نکات و درس‌هایی خواهد آموخت.