به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

آرزویی که برآورده نشد/ کم‌توجهی مسئولان فرهنگی به راه‌اندازی موزه چاپ و نشر

تاریخ انتشار: ۱۱ شهریور ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۱۵۱۲۹۱

احمد چایچی امیرخیز عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، در گفت و گو با خبرنگار حوزه میراث و گردشگری  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره تاریخچه صنعت چاپ در کشورمان گفت: در کشور ما اقبال خاصی به صنعت چاپ نشده است؛ زیرا آرزوی اسماعیل دمیرچی پیشکسوت صنعت چاپ و نشر کشور برای تأسیس موزه چاپ و نشر محقق نشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

البته رسول جعفریان زمانی که مسئول کتابخانه مجلس شورای اسلامی بود، ماجرای تأسیس موزه صنعت چاپ و نشر را پیگیری کرد و این موزه مدت کوتاهی در کتابخانه مجلس شورای اسلامی برقرار شد. موزه صنعت چاپ و نشر بعد‌ها به ساختمان کتابخانه ملی، باغ کتاب و ساختمان همشهری منتقل و پس از مدتی فعالیت آن منتفی شد.

او افزود: در کشور ما توجه چندانی به موزه‌های صنعتی علمی نمی‌شود؛ زیرا این موزه‌ها شناخته نشده اند و تبلیغات چندانی برای آن‌ها نمی‌شود. در این میان پژوهش‌های اندکی برای صنعت چاپ و نشر و تاریخچه آن انجام شده است و این پژوهش‌ها مشخص می‌کنند که مردمان پیش از تاریخ از نقوش نگاتیو برای حکاکی استفاده می‌کردند که اثراتی مانند چاپ روی مواد نرمی چون گل داشت.

این عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: با مرور تاریخچه چاپ در ایران متوجه می‌شویم که اولین کتابچه‌ها در اصفهان و به دست ارامنه چاپ شدند. سپس در تبریز شاهد رشد صنعت چاپ بودیم و از زمان ناصرالدین‌شاه صنعت چاپ در تهران رشد یافت. در آن زمان چاپ سنگی و چاپ سربی وارد ایران شده بودند و چاپ سنگی به دلیل تطابق با فرهنگ و عادت‌های ایرانیان، رواج بیشتری داشت.

چایچی امیرخیز تشریح کرد: ایرانیان در گذشته هنر خود را با مظاهر تمدن‌های جدید می‌آمیختند و چاپ سنگی نیز به راحتی با هنر ایرانی آمیخته می‌شد.

بیشتر بخوانید

خصوصی‌سازی در عرصه نشر کشور از حرف تا عمل/ مافیای کاغذ چگونه گسترش پیدا می‌کند؟

او ادامه داد: به طور کلی به نظر من سرمایه‌گذاری در زمینه موزه‌های مربوط به مؤسسات تمدنی جدید در ایران کم بوده است؛ زیرا ما داستان‌های متنی برای صنایعی مثل صنعت چاپ تدوین نکرده ایم. شاید بتوان مکانی را برای معرفی ماشین‌آلات صنعت چاپ فراهم کرد، اما داستان پشت پرده این صنعت در ایران و بازگویی آن جاذبه‌ای دارد که با اتکا به آن می‌توان صنعت چاپ کشور را بهتر شناخت و یک موزه فعال تأسیس کرد. من فکر می‌کنم که سازمان میراث فرهنگی می‌تواند چنین کاری را انجام دهد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری بیان کرد: ما هنوز با کم‌توجهی به داستان‌های پشت پرده صنعت چاپ در ایران به مرحله‌ای نرسیده‌ایم که موزه مستقلی برای صنعت چاپ و نشر داشته باشیم و من فکر می‌کنم داستان چاپ در ایران جذابیت‌های زیادی دارد که از آن جمله می‌توان به نقش صنعت چاپ کشورمان در انتشار کارت‌پستال اشاره کرد. کارت‌پستال‌ها در اواخر قرن نوزدهم در ایران منتشر و به تمام نقاط دنیا فرستاده شدند. تعدادی از این کارت‌پستال‌ها اورجینال بودند. چاپخانه فاروس در تهران که بعد‌ها به شرکت علمی فرهنگی تبدیل شد، نقش بسزایی در چاپ این کارت‌پستال‌ها داشت.

چایچی امیرخیز افزود: چاپخانه فاروس با همت تعدادی از ارامنه همچون لئون کوان در خیابان لاله‌زار تأسیس شد و بسیاری از روزنامه‌های عصر مشروطه را چاپ کرد. این چاپخانه زمانی که واردات تمبر داشتیم، ۲ سری تمبر برای اداره پست چاپ کرد و پست با مهر ممیزی موقت از آن استفاده و نیاز کشور در دوران کمبود را برطرف کرد. نخستین تئاتر با نمایشنامه‌های وطنی به سبک جدید در طبقه بالای چاپخانه فاروس راه افتاد و ایوانف یا روسی‌خان دومین سالن سینمای تهران را در این چاپخانه افتتاح کرد.

او گفت: مجامع در سالن تجمعات چاپخانه فاروس تشکیل می‌شدند. تایپ‌های فارسی و انگلیسی نیز در چاپخانه فاروس رواج یافتند.

انتهای پیام/

 

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: میراث فرهنگی صنعت چاپ و نشر موزه صنعت چاپ و نشر میراث فرهنگی کارت پستال

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۱۵۱۲۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چرا تنها سایت موزه غرب کشور عاقبت به خیر نشد

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- آزاده صفی: سال ۲۰۱۸ پس از انتخاب همدان به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای آسیایی، مسئولان استانی برای آماده‌سازی شهر و استقبال از این رویداد، دست به احداث، بهسازی و مرمت برخی از آثار و اماکن زدند که طرح پیاده‌راه‌سازی خیابان‌های بوعلی و اکباتان و میدان مرکزی شهر از این دست بود.

در حین اجرای این عملیات، اشیای تاریخی از میدان مرکزی شهر همدان کشف شد که سر و صدا و حواشی بسیاری را به همراه داشت. پس از کشف این اشیا اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان به همراه شهرداری همدان وعده ساخت سایت‌موزه را در این مکان دادند.

حواشی گریبانگیر همیشگی سایت موزه همدان

از سال ۱۳۹۶ تا سال ۱۴۰۱ که از طراحی تا بهره‌برداری سایت موزه به طول انجامید، این موزه که روزی قرار بود به عنوان یک اثر شاخص در مرکز شهر همدان خودنمایی کند و تاریخ این کهن‌شهر را به رخ گردشگران بکشد همچنان درگیر حواشی فراوان بود و حتی حواشی، پس از بهره‌برداری نیز دست از سر سایت موزه برنداشت و تا امروز نیز ادامه دارد.

احداث سایت موزه با همکاری سه مجموعه میراث‌فرهنگی، شهرداری و راه و شهرسازی و کشمکش بین این دستگاه‌ها از جمله معضلاتی بود که چند سال گریبانگیر پروژه بود و مدت‌ها پروژه را در سکوت عمرانی نگاه داشت و خبری از اجرای آن نبود.

در سال ۹۷ که سایت موزه گرفتار کشمکش اداری بود عباس صوفی؛ شهردار وقت همدان گفته بود که برای به نتیجه رسیدن پروژه و ساخت بنا، باید میراث‌فرهنگی و راه و شهرسازی، بودجه مورد نیاز را در کار تزریق کنند تا شهرداری بتواند عملیات عمرانی را ادامه دهد.

محمدحسین مرادی؛ معاون وقت بازآفرینی شهری و مسکن اداره‌کل راه و شهرسازی استان همدان نیز در این زمینه گفته بود این اداره وظیفه‌ای در قبال تأمین بودجه و اعتبار پروژه احداث سایت‌موزه میدان مرکزی همدان ندارد.

همان زمان کامران گردان؛ رئیس وقت شورای شهر همدان نیز درباره پروژه گفته بود که سه‌گانگی در سه نهاد میراث‌فرهنگی، راه و شهرسازی و شهرداری همدان از دلایل عمده طولانی شدن روند این پروژه است.

احمد ترابی؛ معاون وقت میراث‌فرهنگی همدان نیز همان زمان از رکود در روند ساخت پروژه سایت موزه میدان مرکزی همدان خبر داده و گفته بود این پروژه در همان مرحله‌ای که بوده، قرار داشته و پیشرفتی نکرده است و تنها آثار و اشیا تاریخی کشف شده به موزه اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری منتقل شده است.

سایت موزه همدان قبرستان وعده‌های بی عمل مدیران

جدا از رکود طولانی پروژه و کشمکش بین دستگاه‌های مربوطه، وعده و وعیدهای بسیاری برای اتمام پروژه داده شد و سال‌ها سایت موزه میدان مرکزی همدان به قبرستان وعده‌های بدون عمل مدیران تبدیل شد و سرانجام اداره‌کل راه و شهرسازی از این پروژه کنار گذاشته شد و میراث‌فرهنگی و شهرداری اتمام پروژه را عهده‌دار شدند.‌

پس از آن نیز «افتتاح سایت موزه همدان در ماه‌های آینده» بارها تیتر رسانه‌ها شد و خلاصه این پروژه، پس از طی کردن هفت‌خان رستم شهریورماه ۱۴۰۱ و در سکوت خبری و ناباوری فعالان میراث‌فرهنگی و گردشگری افتتاح شد و در نهایت مدیریت آن به شهرداری واگذار شد.

باوجود اینکه انتظار می‌رفت افتتاح این مکان شاخص در میدان دیدنی همدان، میدان‌داری کند و به رونق گردشگری منجر شود اما حاشیه‌های بعد از افتتاح آنقدر قوی شد که تمام حواشی ساخت سایت موزه را از ذهن‌ها پاک کرد.

سایت موزه، محل وقوع معضلات اجتماعی در میدان مرکزی شهر

خلاصه اینکه پس از افتتاح هم گره از بخت تنها سایت موزه غرب کشور باز نشد و هر روز حاشیه‌هایش بیشتر از قبل شد و این حواشی تا جایی پیش رفت که حالا این موزه در میدان مرکزی شهر همدان به محلی برای وقوع انواع معضلات اجتماعی تبدیل شده است.

تأمین نیروی متخصص مانند موزه‌دار و راهنمای گردشگری، مهمترین مشکلات سایت موزه است که پس از گذشت یکسال و نیم از افتتاح، هنوز محقق نشده و گویا عزمی بر رفع این مشکل بزرگ نیز وجود ندارد. از طرفی شهرداری همدان فاقد این نیروهای متخصص است و از طرف دیگر میراث‌فرهنگی با کمبود شدید نیروی انسانی مواجه است و این معضلات وضعیت سایت موزه را به کلافی سردرگم تبدیل کرده است.

با وجود اینکه استقبال از سایت موزه در ایام خاص مانند تعطیلات و مناسبت‌ها چشمگیر است و گردشگران تمایل بالایی به بازدید از آن نشان می‌دهند اما این مکان همچنان فاقد استانداردهایی مانند راهنمای گردشگری و موزه‌دار است و آنطور که باید در معرفی تاریخ همدان به گردشگران موفق عمل نکرده است.

جای خالی راهنمای گردشگری و موزه‌دار در تنها سایت موزه غرب کشور

در سایت موزه میدان مرکزی شهر همدان که با عنوان عریض و طویل تنها سایت موزه غرب کشور شناخته شده است آثاری از دوران ماد، اشکانی و پایه ستون‌های دوره هخامنشی تا دوره اسلامی وجود دارد که نشان می‌دهد حدود ۳ هزار سال در لایه‌های مختلف آن زندگی وجود داشته و تاکنون نیز مهمترین میدان شهر همدان باقی مانده است.

بنابراین این موضوع می‌تواند اصلی‌ترین دلیل و ادعا باشد که این حجم از تاریخ و تمدن هنوز در شهر زنده است و اگر آنها را به تماشای مخاطبان بگذاریم در جذب گردشگر تأثیرگذار خواهد بود، اما متأسفانه هنوز عزمی بر مدیریت صحیح این مکان در همدان شکل نگرفته و سایت موزه به محلی برای وقوع معضلات اجتماعی تبدیل شده است.

کد خبر 6090742