به نقل از «ایران آنلاین»

دردل یک مستندساز / معیشت هنرمندان را به جای جشنواره آنلاین دریابیم

تاریخ انتشار: ۱۵ شهریور ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۱۸۶۷۳۳

یک مستندساز با تاکید براینکه سینمای مستند در ایران به لحاظ مالی یک پدیده‌ی به گِل نشسته است، معتقد است که در این شرایط بحرانی به جای برگزاری جشنواره های آنلاین بهتر است معیشت و تولید در اولویت قرار گیرد.

هادی آفریده درباره برگزاری جشنواره آنلاین مستند سینما حقیقت که در این مدت کمتر از سوی مستندسازان اظهارنظرهایی رسمی درباره آن منتشر شده است به ایسنا بیان کرد: شاید یکی از دلایلی که نظر مستندسازان چندان بازتاب ندارد و مسئولان کمتر به شکل صنفی با آن‌ها مشورت می‌کنند، این باشد که در سیاست‌گذاری‌های کلان فرهنگی، نظر هنرمند و به طور مشخص مستندسازها چندان مهم نبوده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

الان هم به نظرم در همان مسیری که در گذشته وجود داشته حرکت می‌کنند. البته یک نکته مهم این است که در حال حاضر مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به نوعی دوران طلایی خود را سپری می‌کند، از این بابت که مدیرانی بر مسند کار حضور دارند که جامعه مستندسازها تقریبا ارتباط خوبی با آن‌ها دارند و در واقع اعتمادی بین ما و آن مدیران وجود دارد، اما در عین حال این را هم می‌دانیم مدیرانی که این اعتماد دو طرفه بین ما و آن‌ها وجود دارد مجری سیاست‌های کلان هستند و شاید در خیلی موارد نتوانند نظر خود را به کرسی بنشانند.

او افزود:‌ آنچه من از صحبت‌های آقای انتظامی و دیگر مدیران سازمان سینمایی در دو ماه اخیر درباره جشنواره‌های مختلف وزارت ارشاد شنیدم این بوده که دولت تصمیم دارد با برگزاری آنلاین جشنواره‌ها از فجر و حقیقت گرفته تا کودک و فیلم کوتاه تهران بگوید که شرایط به نحوی عادی است. انگار قرار است صورت مسئله به نوعی پاک شود، در صورتی که همه می‌دانیم شرایط نه تنها عادی نیست بلکه شاید بحرانی هم هست که البته منظورم فقط بخاطر کرونا نیست.

آیا مدیران به این فکر می‌کنند که رمقی برای جامعه فرهنگی سینما باقی مانده یا خیر؟

کارگردان مستندهای «چنارستان»، «کودکی رنگ‌پریده» و «نقل گردآفرید» در این باره ادامه داد: برای من سوال است که آیا در حال حاضر آقایان در سازمان سینمایی وزارت ارشاد متوجه هستند که هفت ماه است تولیدات سینمای مستند تقریباً خوابیده؟ آیا می‌توانند درک کنند که بعضی از بچه‌های مستندساز حتی به نان شب محتاج‌اند؟ با این شرایط من اگر جای دوستان بودم قطعا جشنواره‌ها را تعطیل می کردم و پول آن را برای تولید هزینه می‌کردم و اگر شرایط کرونا هم اجازه تولید نمی‌دهد پول نفت را و بودجه فرهنگی که سهم بچه‌های اهل فرهنگ است را به خودشان واگذار می‌کردم تا بتوانند زندگی خود را بگذارنند چرا که واقعیت این است که الان بجز بخش مبتذل سینما و آنچه در بخش‌هایی مثل شبکه نمایش خانگی می بینیم تقریباً کل بخش فرهنگ و هنر به گِل نشسته است، بماند که در این مملکت، سینمای مستند به لحاظ مالی اصولاً یک پدیده‌ی به گِل نشسته است و در نظر بگیرید که در این هفت ماه گذشته اوضاع بدتر هم شده است.

آفریده با اشاره به کسانی که هنوز توان و انگیزه دارند و در این وضعیت فیلم تولید می‌کنند، گفت: وزیر ارشاد و رئیس سازمان سینمایی باید قبل از اینکه جشنواره‌ها را به شکل آنلاین برگزار کنند و این شیوه را به سازمان‌های زیرمجموعه مثل مرکز گسترش یا انجمن سینمای جوانان ابلاغ کنند، به این فکر کنند که آیا رمقی برای جامعه "فرهنگی" سینمای ایران باقی مانده است؟ منظور من دقیقا کسانی هستند که در سینمای فرهنگی فعالیت می‌کنند نه آن‌ها که در گیشه مشغول هستند. آیا به این فکر شده که حتی در صورت برگزاری آنلاین جشنواره، چند در صد از این‌ها توان پرداخت پول اینترنت را دارند؟ اینجا اروپا نیست که ما به اینترنت پر سرعت و تقریبا مجانی وصل باشیم‌. متاسفانه سیاستگذاری فرهنگی فقط به فکر ویترین هستند که فردا روز به وقت تحویل دولت، بگویند در همه حال پرچم فرهنگی مملکت را نگه داشتند، اما به چه قیمت؟ به قیمت نابودی ما؟

جشنواره حقیقت را به جمعه بازار تبدیل نکنید

این مستندساز در حالی این انتقادها و پیشنهاد برای برگزار نشدن جشنواره و اولویت رسیدگی به معیشت را مطرح می‌کند که برخی مستندسازهای دیگر موافق برگزاری جشنواره حقیقت در هر شرایطی هستند و شیوه آنلاین و خطراتی هم که ممکن است برای فیلم‌ها به وجود بیابید چندان اهمیتی برایشان ندارد.

او در پاسخ به اینکه وقتی چنین تقاضایی هم مطرح است، چه پیشنهادی را برای بهتر برگزار شدن جشنواره دارد؟ بیان کرد: آقای حمیدی مقدم در جلسه‌های اخیر خود درباره جشنواره حقیقت مسائلی را مطرح کردند از جمله اینکه بیشترِ بودجه صرف تولید شود که بسیار عالی و هوشمندانه است و امیدوارم عملی شود، اما متاسفانه در همین شورای سیاستگذاری جشنواره کسانی هستند که خواندم نظرشان براین بوده که چون جشنواره آنلاین است، فرصت خوبی است که بخش‌های جشنواره را بیشتر کنیم. این اظهارنظرها بیشتر از سوی کسانی مطرح می‌شود که آن‌ها را نسبت به سینمای مستند بیگانه می‌دانم چون این سیاست گسترش بخش‌های جشنواره یک سیاست کاملاً شکست خورده است که در دولت های نهم و دهم اتفاق افتاد و در آن زمان جشنواره را به جمعه بازار تبدیل کردند که هیچ چیز با دیگری تناسب نداشت. تعدد بخش‌ها، جشنواره را به یک جشنواره غیرتخصصی تبدیل کرده بود که انگار هیچ نگاه ویژه و رودیکردی ندارد و تلاش می‌کند همه را خوشحال کند. به نظر من این کار اشتباه است و احساس می‌کنم یکی از خطرات برگزاری آنلاین جشنواره همین است درگیر چنین ریخت و پاش‌هایی شود.

بازاری برای سینمای مستند و قاچاق آن نیست

این مستندساز در ادامه به امنیت فیلم‌ها اشاره کرد و گفت: در اینجا این سوال پیش می‌آید که آیا الان که فیلم‌های ما به صورت قاچاق در بازار وجود ندارد، ما می‌توانیم از آن‌ها درآمد کسب کنیم؟ آیا پلتفرم‌های اینترنتی فیلم‌های ما را می‌خرند؟

آفریده که اخیرا یک مستند کوتاه ساخته که احتمالا توسط تهیه‌کننده و مالک (مرکز گسترش) در جشنواره حقیقت حضور خواهند داشت، در پایان اضافه کرد: من با بسیاری از این VODها در ارتباط هستم آن‌ها فقط به دنبال این هستند که مارکت مستند خود را مجانی پر کنند و هیچ پولی مثل آنچه به سریال‌ها و فیلم‌های آبگوشتی می‌دهند در اختیار مستند نمی گذارند. آنها پول‌های میلیاردی به این فیلم‌های و سریال‌ها می‌دهند ولی برای فیلم‌های مستند حتی حاضر نیستند ۵۰ میلیون تومان بدهند؛ آن هم برای فیلمی که مثلا ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان خرج تولیدش شده است. از سوی دیگر تلویزیون هم فیلم‌های مستند را نمی‌خرد و این فیلم‌ها راحت سرقت می‌شوند پس فکر می کنم از نظر سرقت فیلم‌های مستند - شاید بجز چند مورد- چندان دچار آسیب نشوند و مثل فیلم‌های سینمایی قاچاق نشوند، چون اصولاً بازاری برای این فیلم‌ها در ایران وجود ندارد و همه چیز در اختیار و انحصار دولت است./ایسنا

منبع: ایران آنلاین

کلیدواژه: جشنواره حقیقت سینمای مستند جشنواره ها فیلم ها بخش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۱۸۶۷۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«دریای پارس» یادگاری برای ایران به بهانه روز خلیج فارس

محمد زکی‌زاده، مستند «دریای پارس» به کارگردانی منوچهر طیاب که در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی تولید شده است؛ موقعیت جغرافیایی، تاریخ تمدن و فرهنگ‌های گوناگون منطقه خلیج فارس و دریای عمان را به تصویر می‌کشد.

در «دریای پارس» موقعیت جغرافیایی و ژئوپلتیک خلیج فارس و دریای عمان بر اساس تاریخ تمدن عیلام، اکد، سومر، کلده، آشور، بابل، ایران و فرهنگ‌های گوناگون منطقه، مراکز تمدن‌های کهن ایرانی در کرانه خلیج فارس بررسی می‌شود.

این مستند با نام «خلیج فارس» آغاز می‌شود و با نمایش پی در پی نقشه‌های کهنی که از دیرباز از جغرافی‌دانان غربی و مسلمان مانده‌اند بر اصالت این نام صحه می‌گذارد. سپس سفر خود را از جلگه خوزستان آغاز می‌کند و به گشت و گذاری گسترده در جزیره‌های ایران می‌پردازد.

مراسم عاشورای بوشهر، لنج سازی، معابد پالمیری خارک، فجایعی که اروپاییان، دزدان دریایی انگلیس و ... در این مناطق به بار آورده‌اند، چگونگی باز پس گیری هرمز از پرتغالی‌ها از جمله مواردی است که در این فیلم نمایش داده می‌شود.

سابقه تاریخی جزیره خارک، داستان سفر واسکودوگاما پرتغالی و آمدن آلبر کرک به خلیج فارس و آغاز دوران استعمار تا دوران جنگ جهانی اول، مبارزات مردم جنوب علیه استعمار، موقعیت جزایر قشم، کیش، تنب بزرگ، تنب کوچک دیگر سرفصل‌های این فیلم را تشکیل داده است.

منوچهر طیاب مستندساز، نویسنده و منتقد که یکی از چهره‌های تاثیرگذار دنیای مستند به شمار می‌رود، در سال ۱۳۱۶ در تهران به دنیا آمد. او دانش‌آموخته رشته معماری از دانشگاه فنی وین و تحصیل‌کرده رشته کارگردانی سینما و تلویزیون و طراحی صحنه از دانشکده سینمایی آکادمی دولتی موسیقی و هنر‌های نمایشی وین بود.

او از سال ۱۳۴۲ با ساخت فیلمی درباره سفال‌های قدیمی ایران به مستندسازی روی آورد و نزدیک به ۱۰۰ فیلم ارزشمند میراث فرهنگی و تاریخی را کارگردانی کرده است. طیاب استاد رشته سینما در دانشکده هنر‌های دراماتیک و تلویزیون، سرپرست رشته سینماتوگرافی و عکاسی دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی تهران و عضو هیئت داوران یونسکو در جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه لهستان بود و از جمله آثار مستند او می‌توان به «البرز»، «زاگرس گهواره تمدنی کهن»، «نقاشی ایران»، «دروازه ملکوت»، «وانگه روان جهان گله کرد» و ... اشاره کرد.

همچنین همزمان با برگزاری سیزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت، ضمن نکوداشت منوچهر طیاب و نمایش آثار منتخب وی، از این پیشکسوت سینمای مستند با اهدای نشان فیروزه حقیقت تقدیر شد. طیاب غیر از مستندسازی و عکاسی به عنوان شاخه‌های اصلی فعالیت خود، در حوزه ایرانشناسی نیز نامی آشناست و در زندگی خود به طور پیوسته برای معرفی ایران با ابزار فیلم و مستند تلاش کرد.

بسیاری از مستندسازان طیاب را به عنوان یک ایرانشناس عاشق می‌شناسند که مسیر صادقانه‌ای را در زندگی پیش گرفته و او به همراه ایرج افشار، خسرو سینایی و منوچهر ستوده را از کسانی عنوان می‌کنند که گویی جهان هستی آنها را به عنوان پیامبران فرهنگ برگزیده است.

از جمله آثار منوچهر طیاب که در جشنواره‌های مختلف مورد تقدیر واقع شده‌اند، می‌توان به فیلم‌های «سفال/ سرامیک» (۱۳۴۲) - برنده دلفان نقره، «ریتم» (۱۳۴۳) - فیلم منتخب یونسکو برای تدریس در مدارس سینمایی- دیپلم افتخار از جشنواره وین، «خوزستان» (۱۳۴۳)، «دزفول/ شوشتر» (۱۳۴۴)، «کران تا کران» (۱۳۴۴)، «قالی» (۱۳۴۵)، «جزیره قشم» (۱۳۴۶)، «سپاهی دانش» (۱۳۴۷)، «مسجد جامع اصفهان» (۱۳۴۸) - دیپلم افتخار جشنواره فیلم برلین، «دریای پارس» (۱۳۴۸)، «ایران سرزمین ادیان» (۱۳۴۹) - دیپلم افتخار جشنواره وین، «سیر خط در ایران» (۱۳۴۹)، «سوی شهر خاموش- دزفول» (۱۳۴۹)، «آبادان» (۱۳۵۰)، «سوزنبان» (۱۳۵۰)، «کاریکاتوریست» (۱۳۵۰)، «جنگ خروس» (۱۳۵۰)، «شب‌های تهران- ۷ قسمت» (۱۳۵۰)، «زن‌ها و حرفه‌ها» (۱۳۵۰)، «خیمه شب‌بازی» (۱۳۵۱)، «تیاتر رو حوضی» (۱۳۵۱)، «نمایشگاه نقاش امپرسیونیست‌ها» (۱۳۵۱)، «نمایشگاه جواهرات» (۱۳۵۱)، «نمایشگاه شیشه و سفال» (۱۳۵۱)، «نمایشگاه نقاشی کودکان» (۱۳۵۲)، «کاخ چهل‌ستون» (۱۳۵۲)، «کاخ هشت‌بهشت» (۱۳۵۲)، «کاخ عالی‌قاپو» (۱۳۵۲)، «مسجد شیخ لطف‌الله» (۱۳۵۳)، «معماری دوران صفوی» (۱۳۵۴) - برنده دلفان طلایی، «معماری دوران سلجوقی» (۱۳۵۴)، «معماری دوران ایلخانی» (۱۳۵۴)، «معماری دوران تیموری» (۱۳۵۴)، «معماری آستان قدس رضوی» (۱۳۵۵)، «اصفهان هندسه‌ای بر مقیاس انسانی» (۱۳۵۵) - دیپلم افتخار جشنواره سینمایی مسکو، «ساخت کاشی معرق» (۱۳۵۵) و «تعمیر نقاشی‌های دیواری» (۱۳۵۵) اشاره کرد.

منوچهر طیاب کارگردان نام‌آشنای سینمای مستند ایران بامداد روز سه‌شنبه ۴ شهریور سال ۱۳۹۹ در سن هشتاد و سه سالگی در بیمارستانی در وین از دنیا رفت.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری سینما و تئاتر