Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «ایمنا»
2024-04-30@09:11:27 GMT

آل احمد؛ روشنفکری بومی‌گرا

تاریخ انتشار: ۱۸ شهریور ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۲۱۸۰۶۲

آل احمد؛ روشنفکری بومی‌گرا

نویسندگان، ادیبان و متفکران علاوه بر کمک به اعتلای فرهنگ، نقش مهمی در ایجاد روشنگری ایفا می‌کنند. جلال آل احمد نویسنده‌ای است که به خوبی از عهده این نقش برآمده است؛ او علاوه بر خلق آثار ادبی نقش مهمی در روشنگری نسبت به مفهوم روشنفکری ایفا کرد.

به گزارش خبرنگار ایمنا، روشنفکران مشروطه برای ابراز نارضایتی و اعتراض خود به دنبال دریچه‌ای نو می‌گشتند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آنها که خواستار آزادی اجتماعی و سیاسی بودند، ادبیات را زمینه‌ای مناسب برای بیان تفکرات خود یافتند. اما معتقد بودند که ادبیات کهن فارسی ظرفیت چنین امری را ندارد. در نتیجه نوعی ادبیات با تعریف و وظایف نوین طرح کردند که مهم‌ترین مشخصه خدمت به اهداف سیاسی و اجتماعی بود. در همین راستا، «نقد» نیز به یکی از ویژگی‌های مهم ادبیات نوین تبدیل شد. این نقد علاوه بر اینکه متوجه اوضاع اجتماعی و سیاسی روز بود، به سنت ادبی گذشته نیز می‌تاخت.

در کتاب «صد سال داستان نویسی ایران» آمده است: "آخوند زاده، میرزا آقاخان و مراغه‌ای با نوعی ساده اندیشی و خوش خیالی که غالباً در دوران اعتلای انقلابی گریبان گیر روشنفکران می‌شود در توان تغییردهنده ادبیات غلو کردند و می‌پنداشتند که با تغییر مضامین عاشقانه و غنایی به مباحث سیاسی و میهنی می‌توان انحطاط اخلاقی را رفع و وضع مملکت را سامان داد. "

در واقع می‌توان گفت آنچه بیش از هر چیزی اندیشه روشنفکران مشروطه را به خود مشغول می‌ساخت، عقب ماندگی کشور و تلاش برای یافتن راه برون رفت از آن بود. آنها راه رهایی از عقب ماندگی را در تجدد یافتند و به همین دلیل به ستایش غرب و نقد میراث ادبی گذشته می‌پرداختند.

داریوش آشوری در همین خصوص نوشته است: "به طور کلی واکنش روشنفکران ایران در مواجهه با مساله عقب ماندگی شامل دو مرحله بود؛ مرحله نخست محصول برخوردها با جوامع غربی بود. در این مرحله نوعی شیفتگی و تسلیم در برابر تمدن غرب شکل گرفت و این تصور به وجود آمد که تقلید از غرب می‌تواند جوامع شرقی را همچون جوامع غربی به پیشرفت برساند. مرحله دوم که چندین نسل پس از مرحله اول پدید آمد بازگشت به خویشتن و طغیان علیه عوارضی بود که در نتیجه ارتباط با غرب در جامعه ایران پدید آمده بود".

جلال آل احمد بی شک از روشن‌فکران مرحله دوم به شمار می‌رود. او کسی بود که برخلاف دیگران بومی‌گرایی را راه جبران عقب ماندگی تلقی کرد و از مفهوم «غرب زدگی» سخن گفت. این مفهوم که نام کتابی با همین عنوان از اوست، اشاره‌ای به فراموش شدن فرهنگ و تمدن بومی در مقابل مدرنیته است. آل احمد در کتاب «در خدمت و خیانت روشنفکران» می‌نویسد: "روشنفکران که در بدو مواجهه با غرب مجذوب مظاهر تمدن آن شدند با بی توجهی به فرهنگ بومی مسیر استعمار گران را برای غلبه بر ایران هموار ساختند".

این نویسنده در ابتدا همچون روشنفکران مشروطه به نقد جهل و فقر فرهنگی پرداخت اما پس از کودتای ۲۸ مرداد راهی دیگر برگزید، به ادبیات متعهدانه روی آورد و بر اهمیت سنت و فرهنگ اسلامی تاکید کرد. آل احمد زندگی پر تلاطم و اندیشه‌ای رو به تکامل داشت. آثار او شناسنامه هر دوره از افکار وی محسوب می‌شوند. علاوه بر این بی شک می‌توان او را یک نظریه‌پرداز سیاسی اجتماعی دانست که با قلم تأثیرگذار خود به یکی از مهم‌ترین داستان نویسان ادبیات معاصر تبدیل شد.

با وجود اینکه آل احمد در دوره‌های مختلف زندگی گرایشات سیاسی مختلفی پیش گرفت، اما از زمانی که برای فقر فرهنگی قلم زد تا زمانی که برای انتقاد از نظام آموزشی ابتدایی ایران «مدیر مدرسه» را نوشت؛ تنها اعتلای فرهنگ را پیش چشم داشت. آثار این نویسنده علاوه بر ارزش ادبی می‌تواند برای مطالعات حوزه‌های دیگر نیز مورد استفاده قرار گیرد؛ چراکه به خوبی اوضاع سیاسی اجتماعی عصر خود را نمایان می‌سازد.

آل احمد یک روشنفکر بومی گرا محسوب می‌شود که خدمات فراموش نشدنی به ادبیات و فرهنگ ایران ارزانی داشته است.

کد خبر 443049

منبع: ایمنا

کلیدواژه: ادبیات ادبیات داستانی جلال آل احمد روشنفکری نویسنده های مشهور ادبیات ایران شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق عقب ماندگی آل احمد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۲۱۸۰۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پاسداشت ادبیات، شعر و موسیقی اصیل ایرانی در شبکه آموزش

محمد مهدی قاسمی مدیر شبکه آموزش سیما و علیرضا قزوه مدیر دفتر شعر و موسیقی و سرود با هم دیدار و گفتگو کردند.در این نشست به جایگاه ویژه میراث پرشکوه شعر فارسی که گنجینه بی نظیر معرفت واخلاق و زیبایی و معنویت است، جایگاه شایسته شعر در بخش‌های گوناگون، موسیقی ملی و آیینی و انقلابی در برابر ابتذال اشاره و در جهت تولید و ارتقاء آثار مرتبط و همکاری گسترده‌تر فی مابین بحث و گفتگو شد.

 قاسمی گفت: با عنایت به اهمیت زبان و ادبیات فارسی و ضرورت سیاست گذاری و برنامه ریزی در این خصوص و با توجه به اهداف، ماموریت‌ها و اولویت‌ها، شبکه آموزش سیما آمادگی دارد تا در خصوص ادبیات فارسی، شعر و موسیقی اصیل ایرانی هر گونه همکاری لازم با دفتر شعر و موسیقی و سرود و دیگر مجموعه‌ها و نهاد‌ها را به عمل آورد.

همچنین گسترش فرهنگ و ادبیات فارسی، بهره گیری از ظرفیت اقوام و موسیقی فولکلور و محلی، آواز، تصنیف و مناجات خوانی، ارتباط و تعامل با شبکه نوای موسیقی و شعر اداره کل، پایش و تولید برنامه‌های جدید، تخصصی و فاخر در این حوزه‌ها و آموزش صحیح و تخصصی شاعری، نویسندگی و برنامه ریزی برای تولید مشترک برنامه شیر و شکراز دیگر موضوعاتی بود که در این نشست مورد بحث و گفتگو و در دستور کار طرفین قرار گرفت.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری رادیو تلویزیون

دیگر خبرها

  • مدرسه ملی روایت در سمنان افتتاح شد
  • احمد عباسی آقای گل و بهترین بازیکن شد؛ محمدی بهترین سنگربان
  • فوتسالیست های ایران جوایز را درو کردند؛ احمد عباسی آقای گل، محمدی بهترین دروازه بان
  • بازی برای کودکان خیلی مهم است اما جایگاه ادبیات هم حفظ شود
  • کودکان با شعر زندگی موفق‌تری خواهند داشت
  • گل سعید احمد عباسی به تایلند در جام ملت های فوتسال آسیا (تایلند 0-2 ایران)
  • پیشتازی ایران در تشخیص مالاریا / مورد بومی ابتلا در کشور گزارش نشده است
  • رئیسی: ایران تحریم ناپذیر است / با ترور دانشمندان نمی‌توانند دانش بومی را از ما بگیرند
  • سیمینی که دانشور بود
  • پاسداشت ادبیات، شعر و موسیقی اصیل ایرانی در شبکه آموزش