به نقل از «جام نیوز»

بورس یا بانک مرکزی ؛ کدام یک عامل تورم هستند ؟

تاریخ انتشار: ۲۰ شهریور ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۲۴۸۶۱۹

به گزارش سرویس اقتصادی جام نیـوز،  بر اساس آمار بانک مرکزی، رشد حجم پول در بهار امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۶۱.۵ درصد رسید که بالاترین رشد حجم پول پس از انقلاب اسلامی تاکنون محسوب می‌شود.حجم کل نقدینگی در کشور از دو بخش پول و شبه پول تشکیل می‌شود. پول به بخش سرگردان و تورم‌زاتر نقدینگی گفته می‌شود که یا به صورت اسکناس در دست مردم است یا در حساب‌های جاری آنها و آماده خرج شدن است؛ اما شبه پول به بخش ماندگار نقدینگی گفته می‌شود که شامل حساب‌های سپرده‌گذاری مدت‌دار در بانک‌ها است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

پول شامل اسکناس، کارت‌های اعتباری و دارایی قابل دریافت از طریق چک است. پول به دلیل اینکه در دسترس مردم قرار دارد به راحتی قابل خرج کردن است و به همین دلیل باعث افزایش تورم می‌شود، اما شبه‌پول، در نقطه مقابل قرار داشته و برای کوتاه‌مدت، خاصیت ضد تورمی دارد. شبه‌پول نوعی از سپرده‌های مدت‌دار به شمار می‌رود که امکان نقد شوندگی هزینه کردن آن به آسانی امکان‌پذیر نیست، بنابراین ابزاری مفید و جذاب برای کنترل تورم به شمار می‌رود.

 

هرچه حجم پول در اقتصاد بیشتر شود، خطر رشد نقدینگی سرگردان و سپس تورم هم بیشتر می‌شود چراکه بخش سیال نقدینگی وارد بازارها می‌شود؛ بنابراین سیاست بانک‌های مرکزی در جهان در این جهت است که مانع رشد حجم پول در اقتصاد کشور شوند. وقتی در کشوری حجم پول زیاد شود، یعنی سیاست بانک مرکزی، ناکارآمد بوده و موجب خروج پول از بانک‌ها یا سپرده‌های مدت‌دار شده است.

 

در ایران نیز آن بخش از نقدینگی که خطرناک است و موجب سفته‌بازی در بازارهای ارز، خودرو، طلا، مسکن و سایر بازارها می‌شود، همین بخش پول است؛ بنابراین بانک‌های مرکزی در ادوار مختلف تلاش کرده‌اند با جذابیت نرخ سود سپرده‌ها، مردم را ترغیب به حفظ سرمایه‌هایشان در سپرده‌های مدت‌دار بانکی کنند.

 

اما هرگاه بانک‌های مرکزی غفلت کرده و سیاست‌هایی به کار برده‌اند که موجب خروج نقدینگی از بخش شبه پول به بخش پول شده، نقدینگی سرگردان راهی بازارهای سوداگرانه شده و موجب رشد شدید تورم در کشور شده است.بررسی آمار رشد سالانه حجم پول در کشور پس از انقلاب نشان می‌دهد، در دو سال اخیر، ‌ مخرب‌ترین رشد حجم پول رخ داده است.

 

 

نگاهی به سیاست‌های دو سال اخیر بانک مرکزی هم نشان می‌دهد در این مدت سیاست‌هایی اتخاذشده که سبب رشد حجم پول شده است. مثلاً بانک مرکزی با حذف سود سپرده روزشمار در بهمن ۱۳۹۷ و الزام بانک‌ها به کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی در ابتدای سال ۱۳۹۹ با وجود رشد شتابان تورم، نقش مهمی در خروج سرمایه‌های مردم از سپرده‌های بانکی داشت که این پول‌ها راهی بازارهای بورس، خودرو، ارز، طلا و مسکن شد.

 

 

این در حالی است که سیاست بانک مرکزی باید به این سمت باشد که سهم عوامل تورم‌زا در اقتصاد کاهش یافته و نقدینگی سرگردان به محل‌هایی هدایت شود که پول نقد را از دسترس مردم دور نگاه دارد.براین اساس نقش سیاست‌های بانک مرکزی برای هدایت نقدینگی به سوی شبه‌پول و کاهش سهم پول در اقتصاد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بانک مرکزی باید با بالا و پایین بردن سود انواع سپرده‌ها و اوراق بهادار مسیر نقدینگی (شامل پول و شبه‌پول) را کنترل کرده و به تبع آن تورم را مهار کند.

 

بنابراین در حالی که شاهد بالاترین رشد نقدینگی تاریخ در اقتصاد کشور در دو سال اخیر بوده‌ایم، متاسفانه این رشد در بخش خطرناک‌تر نقدینگی یعنی حجم پول رخ داده است، تا شبه پول. افزایش سهم پول در نقدینگی باعث می‌شود قدرت تورم‌زایی آن بیشتر شود.

 

در دولت‌های یازدهم و دوازدهم از تابستان ۱۳۹۲ تا تابستان ۱۳۹۷ یعنی طی ۵ سال، حجم پول در اقتصاد کشور تقریباً ۱۳۰ هزار میلیارد تومان بیشتر شد و از ۱۱۰ هزار میلیارد تومان به ۲۴۳ هزار میلیارد تومان رسید.اما از تابستان ۱۳۹۷ تا بهار ۱۳۹۹ یعنی در کمتر از دو سال، حجم پول حدود ۲۶۰ هزار میلیارد تومان اضافه شد و به بیش از ۵۰۰ هزار میلیارد تومان رسید.

 

 

به نظر می‌رسد عاملی که سبب این تغییرات شدید در حجم پول در اقتصاد کشور شد، تغییر سیاستگذار پولی بود. با آمدن آقای همتی به بانک مرکزی از اوایل مرداد ۱۳۹۷ و اختیارات گسترده‌ای که وی با هدف کنترل بازار ارز گرفت، سیاست‌هایی اجرا شد که سبب به هم ریختگی در نسبت پول و شبه پول شد. اکنون نتیجه سیاست‌های بانک مرکزی در دو سال اخیر را مشاهده می‌کنیم که ۵۰۰ هزار میلیارد تومان حجم پول سرگردان در اقتصاد کشور است که یک روز به بورس می‌رود، یک روز به بازار ارز، یک روز خودرو و یک روز مسکن.

 

به نظر می‌رسد هجمه‌ای که در ماه‌های اخیر به رشد بورس صورت گرفت و بورس به عنوان عامل اصلی تورم، معرفی شد با هدف انحراف اذهان عمومی از ریشه و مسبب تورم انجام گرفته است، چراکه رشد بورس خود معلول افزایش حجم پول بود. طبیعی است تا زمانی که بورس رشد کند، پول خارج‌شده از بانک راهی بازار سرمایه می‌شود و زمانی که بورس سقوط کند، همین پول راهی بازارهای خودرو، ارز و مسکن می‌شود، یعنی وضعیتی که در یک ماه اخیر رخ داده است؛ بنابراین سیاستگذار پولی در کشور که بانک مرکزی است، باید قصور خود را در این ماجرا بپذیرد.

 

مشرق

2025

منبع: جام نیوز

کلیدواژه: بورس اقتصاد جام نیوز تورم بانک مرکزی هزار میلیارد تومان حجم پول در اقتصاد اقتصاد کشور رشد حجم پول دو سال اخیر بانک مرکزی سپرده ها شبه پول مدت دار بانک ها یک روز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۲۴۸۶۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«همتی» در نقاب رییس بانک مرکزی سوئیس/سلطان چاپ پول چه کرد؟

باید از همتی سوال کرد، با وجود عملکرد سیاه خود با چه رویی هر مسئله‌ و رویدادی در این دولت را با تحلیل‌های عجیب و غریب نقد می‌کند؟ و به نحوی منتقد است و نسخه می پیچد که گویی سالها رئیس بانک مرکزی سوئیس بوده و عملکرد درخشانی رقم زده است! - اخبار اقتصادی -

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، عبدالناصر همتی؛ رئیس کل اسبق بانک مرکزی در ماه‌های اخیر در قالب یک اینفلوئنسر فضای مجازی ظاهر شده و با تحلیل‌های ضد و نقیض تلاش می‌کند به هر قیمتی نام خود را مطرح کند. مقایسه انتقادهای اکنون همتی با عملکرد او در گذشته نشانه‌هایی از خودزنی دارد.

پررویی به سبک همتی؛ چطور بعد 6 سال یاد سفره مردم افتادی؟

 

فضاحت برخی انتقاداتش به گونه‌ای آشکار است که افراد مطلع نسبت به عملکرد او در دوران ریاستش بر مسند رئیس کل بانک مرکزی را به خنده وا میدارد.

دوره ریاست همتی بر بانک مرکزی از سوم مرداد ماه 1397 تا نهم خردادماه سال 1400 بوده است. برخی اقتصاددانان این دوره را دوران سیاه متغیرهای پولی نامگذاری کرده‌اند.

شکست همتی در جایگاه ریاست بانک مرکزی

همتی همان فردی بود که در زمان ریاست خود بر بانک مرکزی، دستور عدم انتشار آمارهای نرخ تورم از آذرماه 1397 را داد. در مرداد ماه 1397 و زمانی که همتی بر جایگاه ریاست بانک مرکزی تکیه زد، تورم نقطه به نقطه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی 24.2 درصد و تورم 12ماهه مصرف‌کننده نیز 11.5 درصد بود اما به واسطه ولنگاری نظارت بر شبکه بانکی و متغیرهای پولی کشور در زمان همتی در اردیبهشت 1400 تورم نقطه به نقطه به 54.6 درصد و تورم 12ماهه نیز به 51.8 درصد رسید.

در زمان همتی و در اردیبهشت 1400، تورم نقطه به نقطه تولیدکننده در کشور به رقم بی‌سابقه 103.1 درصدی رسید و تورم 12 ماهه تولیدکننده نیز با جهش شدید از 14.2 درصد در مرداد 1397 به 68.3 درصد افزایش یافت. 

نرخ رشد پایه پولی که مرداد 1397 به 20.3 درصد رسیده بود در اردیبهشت 1400 به 31.5 درصد رسید و نرخ رشد نقدینگی نیز در این مدت از 20.5 درصد به 38.8 درصد رسید.

آقای همتی فکر می‌کند حافظه تاریخی مردم از بین رفته و با تحلیل‌های پوپولیستی قصد پاک کردن عملکرد سیاه خود از اذهان عمومی را دارد. او در صدد مقاصد سیاسی خود به اخلاق علمی و حرفه ای پشت پا می‌زند و بی مهابا به دنبال انتقاد از این و آن است. وگرنه سلطان چاپ پول با عملکردی که داشته نباید حتی روی تحلیل و انتقاد پشت درب‌های بسته کلاس درس در دانشگاه‌ها را داشته باشد؛ چرا که هر کلمه‌ او می‌تواند با پرسش، چرا شما این کار را نکردید؟ قطع شود!

سلطان چاپ پول که بود و چه کرد؟

همتی در زمان ریاست خود بر بانک مرکزی در سال های 1398 و 1399 معادل 238 همت بخاطر تامین منابع ریالی ارز 4200 تومان بر پایه پولی بانک مرکزی اضافه نمود که این رقم با احتساب متوسط 7.3 ضریب فزاینده نقدینگی یعنی فقط در نتیجه اقدامات همتی بیش از 1737 همت بر نقدینگی کشور اضافه شد. لقب سلطان چاپ پول پس از این اقدامات به همتی داده شد و او هنوز هم این لقب را یدک می‌کشد.

التهابات ارزی و جهش 223درصدی نرخ دلار در دوران همتی

همتی که دائما درباره بازار ارز و اقدامات دولت در حوزه ارزی تئوری و راهکار می دهد, در دوره مدیریت خود یکی از بدترین دوران مدیریت بازار ارز را سپری کرد و در بخشی از دوران مدیریت وی کشور دچار بی ثباتی و نوسانات متعدد نرخ ارز بود و جهش سنگین ارزی رقم خورد؛ به طوری که نرخ دلار در ابتدای ریاست وی 8500 تومان بود اما در آخر با جهش 223 درصدی در بعدا ز دو سال و نیم, دلار 27500 تومانی را تحویل دولت سیزدهم داد!

بی توجهی به اجرای قانون چک و اصلاح نظام بانکی

قانون جدید چک نیز که در سال 1397 توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید به همت همتی در طول سال‌های حضور او در بانک مرکزی اجرایی نشد و تا رفتن او از بانک مرکزی معطل ماند. قانونی که پس از اجرا در دولت سیزدهم توانست آمار چک های برگشتی و زندانیان مرتبط با جرایم چک را به اندازه قابل توجهی کاهش دهد و اعتبار را به این ابزار معاملاتی بازگرداند.

حتی تسهیل ارائه خدمات بانکی به مردم نیز در دستور کار آقای همتی نبوده و هیچ تغییری در سختگیری بانکها در پرداخت تسهیلات خرد یا پیشرفت در رویه های غیرحضوری خدمات بانکی صورت نگرفت و تنها نقش همتی در بانک مرکزی پیشرانی برای تشدید هدررفت منابع ارزی کشور، جهش های ارزی، ناترازی شبکه بانکی و عدم توجه به اصلاح نظام بانکی بوده است.

خدشه بر اعتماد به بانک مرکزی؛ میراث همتی

شاید بتوان تنها دستاورد همتی در زمان ریاستش بر بانک مرکزی را کلید خوردن ادغام چندین بانک ناتراز دانست که آن هم باز نه به همت همتی بلکه با فشارهای بیرونی و به پیشنهاد نهادهای دیگر انجام شد.

باید از همتی سوال کرد؛ چرا مانع کنترل متغیرهای پولی کشور شد؟ چرا از اصلاح نظام بانکی سر باز زد؟ چرا قانون جدید چک را اجرایی نکرد؟ چرا با عملکرد بد خود به اعتماد عمومی نسبت به بانک مرکزی صدمه زد؟

و آخرین سوال اینکه با وجود عملکرد سیاه خود با چه رویی هر مسئله‌ای را با تحلیل‌های عجیب و قریب نقد می‌کند؟ و به نحوی منتقد است و نسخه می پیچد که گویی سالها رئیس بانک مرکزی سوئیس بوده و عملکرد درخشانی رقم زده است!

انتهای پیام/