موسیقی نمایش علمدار اُپرا نیست / روایت روز پایانی زندگی حضرت عباس(ع)
تاریخ انتشار: ۲۴ شهریور ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۲۹۳۰۱۶
پوریا خادم معتقد است که موسیقی نمایش «علمدار» اُپرا نیست و شکل مُدرنی از ترکیبِ موسیقی و نمایش است. - اخبار فرهنگی -
موسیقی نمایش «علمدار» عنوان رویدادی است در سوگ و رثای حضرت عباس(ع) و برای اجرا در دهه سوم محرم تدارک دیده شده است.
رویداد «علمدار» که شاید بتوان آن را «کنسرت نمایش» نامید، شامل یازده تابلوی نمایشی است که براساس هر تابلو موسیقی آن نوشته شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
برای آشنایی بیشتر با این رویداد پای صحبتهای پوریا خادم آهنگسازِ رویداد «علمدار» نشستیم. در ادامه متن صحبتهای این آهنگساز جوان را میخوانید:
ما در این کنسرت نمایش، یک راوی روی صحنه داریم که متن را برای مخاطب روایت میکند. همچنین این اجرا طراحی جلوههای بصری و طراحی نورِ متفاوتی دارد.
سال 1394 پوئم سمفونی «علمدرا» را نوشتم که زمانش 18 دقیقه بود. این پوئم سمفونی را با اجرای ارکستر سمفونیک آذربایجان ضبط کردیم و بعدها هم منتشر شد. در همان سالها هم ارکستر سمفونیک تهران این پوئم سمفونی را اجرا کرد.
در موسیقی - نمایشِ «علمدار» برخی از تِمهای پوئم سمفونیِ «علمدار» استفاده شده است، اما این اثر به کلی با اثر قبلی (پوئم سمفونی علمدار) متفاوت است.
موسیقی - نمایش «علمدار» یک ساعت و نیم زمان دارد و موسیقی آن براساس متن نوشته شده است.
رهبری ارکستر را در این رویداد بردیا کیارس برعهده دارد. تکخوانِ این اثر هم پوریا اخواص است. قرار است نخستین راویِ ما هم داریوش ارجمند باشد. بنابراین است که راوی در هر شب از اجرا تغییر کند.
تهیه کننده کنسرت نمایشِ «علمدار» پرویز پرستویی است و کارگردانی را آقای پارسایی برعهده دارد.
برای همه چیز فکر شده و کلمه به کلمهیِ گفتارِ راوی در پارتیتورِ نوشته شده است و همه چیز سرجای خودش قرار دارد.
موسیقی - نمایش «علمدار» روز آخر زندگی حضرت عباس را روایت میکند و نوشتن موسیقی این اثر حدود سه ماه طول کشید.
در موسیقی کلاسیک غرب «اُپرا» وجود دارد که ترکیبی از نمایش و موسیقی است و نقشها با هم دیالوگ دارند. همچنین «اوراتوریو» هم فُرم دیگری در اجراهای موسیقی کلاسیک غرب است که خوانندگان در کنار ارکستر به اجرا میپردازند و دیگر خبری از نمایش به آن مفهوم نیست.
ما برای این رویداد از عنوانِ «موسیقی - نمایش» استفاده میکنیم. در موسیقی کلاسیک غرب «اُپرا» وجود دارد که ترکیبی از نمایش و موسیقی است و نقشها با هم دیالوگ دارند. همچنین «اوراتوریو» هم فُرم دیگری در اجراهای موسیقی کلاسیک غرب است که خوانندگان در کنار ارکستر به اجرا میپردازند و دیگر خبری از نمایش به آن مفهوم نیست.
ما در این رویداد راوی داریم. کار ما فُرم اُپرا یا تئاتر موزیکال نیست و فُرمی معاصر دارد. گروه حرکتی هم داریم که کار خودش را انجام میدهد، اما بازیگر نداریم. آنچه ما در کنسرت نمایش «علمدار» اجرا میکنیم، پوئم سمفونی و سمفونی هم نیست.
پوئم سمفونی یک قطعه است. اما ما در اینجا 11 تابلو داریم که هر تابلو بیانگرِ قسمتی از واقعه است و این تابلوها با پیشبرد نمایش تغییر میکند.
موسیقیِ «علمدار» را براساس تِمهای شرقی نوشتهام و در ادامه بسط و گسترش دادهام. راوی ها را کارگردان انتخاب میکند و نخستین راویمان داریوش ارجمند خواهد بود. راویهای بعدی هنوز مشخص نیستند.
رهبری ارکستر در اجرای موسیقیِ این پروژه را بردیا کیارس برعهده دارد. کیارس رزومه مشخصی دارد و نیاز به گفتن ندارد. تجربه کارهای بزرگی در کارنامه دارد. چیزی که از ارکستر میشنوم عالی و راضی کننده است. بچههای ارکستر هم با تمام توان کار میکنند و در حال حاضر همه چیز خوب پیش میرود.
نوازندگان ارکستر خوب هستند و کیارس هم به بهترین شکل قطعه را با نوازندگان تمرین میکند.
رهبری ارکستر در اجرای موسیقیِ این پروژه را بردیا کیارس برعهده دارد. کیارس رزومه مشخصی دارد و نیاز به گفتن ندارد. تجربه کارهای بزرگی در کارنامه دارد. چیزی که از ارکستر میشنوم عالی و راضی کننده است. بچههای ارکستر هم با تمام توان کار میکنند و در حال حاضر همه چیز خوب پیش میرود.
قیاسِ این اجرا با اجراهای قبلیِ «پوئم سمفونی علمدار» اشتباه است؛ اساسا اثری که در پیش رو داریم، کاملا متفاوت با «پوئم سمفونی علمدار» است که چند سال پیش اجرا شد. آن اجراها در جای خودش خوب بود و این هم در جای خودش اجرای خوبی خواهد بود. قرار نیست بگوییم که کدام خوب و کدام بد است.
تا جایی که یادم هست خیلی از نوازندگانی که الان در ارکستر هستند، در زمان آقای رهبری هم بودند. نوازندگان جوانی که اکنون در ارکستر هستند، همه درجه یک هستند و با تمام توانشان به دنبال اجرایی خوب هستند.
نکته مهمی که در فضای کنونی ارکستر هست؛ اشتیاق نوازندگان برای تمرینها و بهتر کردنِ صدادهی ارکستر است. شاید مهمترین دلیل این امر، شیوه کارِ بردیا کیارس است که هر جلسه روحیه نوازندگان را برای تمرین بعدی بهتر میکند.
به جز موسیقی - نمایش «علمدار» آثار دیگری هم آماده انتشار دارم. در حوزه پیانوی میکروتونال با کوک تغییر یافته ایرانی بوده است. قطعه آریوبرزن منتشر شد و برخی قطعه های دیگر مثل دونوازی با ویلن آلتو.
آلبومی به نام «رعشه» را آماده انتشار دارم که حاصل دونوازیِ پیانو و ساکسیفون است که علیرضا حمزهلو ساکسیفونش را نواخته است. آن پروژه هم به سرپرستی بردیا کیارس اجرا و ضبط شده است. این آلبوم شامل چهار قطعه از آهنگساز معروف آرژانتینی «آستور پیاتزولا» است. همچنین در این آلبوم یک قطعه هم با عنوان «رعشه» از ساختههای من است.
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: موسیقی موسیقی موسیقی کلاسیک غرب کنسرت نمایش پوئم سمفونی بردیا کیارس همه چیز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۲۹۳۰۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«روایت اول» از ردیف یک موسیقیدان مهم منتشر شد/خواندن یک قصه جالب
محمدباقر زینالی پژوهشگر، مدرس، آهنگساز و نوازنده موسیقی ایرانی در گفتوگو با خبرنگار مهر ضمن تشریح تازه ترین فعالیت های موسیقایی خود از انتشار تازه ترین اثر پژوهشیاش خبر داد و گفت: به تازگی اثر پژوهشی را با عنوان «روایت اول» از ردیفنوشته موسیقی معروفی براساس نگارش لطف الله مفخم برای ویولن را بازگردانی و تصحیح کرده ام که به نظرم یکی از آثار پژوهشی است که می تواند در حوزه های آموزشی مورد استفاده قرار گیرد.
وی در توضیحات تکمیلی پروژه خود بیان کرد: «ردیف» یکی از مهم ترین منابع موسیقی سنتی ایران است که آموزش و اجرای آن از دوره ناصری به تدریج همه گیر شد و یادگیری آن جزو جدایی ناپذیر یادگیری موسیقی سنتی در سال های اخیر شده است. در این مسیر معتبرترین این ردیف ها، ۲ ردیف «میرزا عبدالله» و «آقاحسینقلی» است که هر ۲ ردیفِ سازی محسوب میشوند که یکی برای سه تار و دیگری برای تار تدوین شده بود. هرچند نسخه ای که از ردیف «میرزاعبدالله» در حال تدریس است با تار و توسط نورعلی برومند روایت شده است. البته که هر دوی این استادان شاگردان زیادی داشتند که دانسته های خود را به آنها آموزش می دادند تا مطالب منتقل شده و موسیقی حفظ شود. یکی از این شاگردان با استعداد، درویش خان بود که بعد از اتمام دوره شاگردی ردیف، خلاقیت های زیادی نیز در موسیقی ایجاد کرد که از آن جمله می توان به ردیفی برای تدریس با تار اشاره کرد که وی با تنظیمی متفاوت آن را به شاگردان خود تدریس می کرد. از شاگردان معروف درویش خان هم می توان به مرتضی نی داوود و موسی معروفی اشاره کرد که این ردیف را درس گرفته و تدریس میکرده اند.
این پژوهشگر گفت: موسی معروفی علاوه بر تدریس، اقدام به نوشتن یادگرفته های خود به صورت نت کرد. جالب اینکه در آن زمان که معروفیِ جوان شروع به نوشتن این ردیف کرد، کمتر کسی در ایران به نت نویسی آشنا بود پس کاری که موسی معروفی انجام داده، در آن دوره پروژه ای بسیار خاص و مهم به نظر می آمد. در گذر زمان این نوشته، در سال ۱۳۱۸ به دست لطف الله مفخم پایان میرسد و این هنرمند به سبب شاگردی که نزد ابوالحسن صبا کرده بود این نت ها را به کوک های مرسوم در ویولن منتقل کردتا شاید مورد استفاده نوازندگان ویولن و حتی در تدوین ردیف ویولن صبا قرار بگیرد. ولی این اتفاق نمیافتد و نوشته های مفخم تا سال ۱۳۵۶ بدون استفاده میماند. در این سال دست نوشته ها بدون تصحیح توسط فرهنگستان هنر چاپ می شود و در بحبوبه پیروزی انقلاب اسلامی آنچنان که باید دیده نمی شود.
زینالی توضیح داد: سال ۱۳۸۲ به صورت اتفاقی نسخه ای از این کتاب را در کهنه کتاب فروشیای دیدم و آن را خریدم تا شاید استفاده ای از آن داشته باشم. البته تا سال ها فکر می کردم این کتاب همان ردیفی است که به نام ردیف موسی خان معروف است. بعدها متوجه اشتباه خود شدم و در محتوای کتاب کنجکاو شدم. از سال ۱۳۹۳ شروع به کار کردن روی این کتاب کردم و نت ها را برای سهولت اجرا به کوک های مرسوم در ردیف های تار منتقل کردم. بعدها این نوشته ها را تایپ کردم و به فکر چاپ آنها افتادم. سال ها دنبال ناشر معتبر برای چاپ درخور آن بودم. متاسفانه ناشران مختلفی که به آنها مراجعه می کردم همکاری برای چاپ نداشتند و از سال ۹۷ تا ۱۴۰۲ این داستان وقفه ای طولانی برای چاپ کتاب ایجاد کرد. حتی در خلال این پیگیری ها متوجه شدم یک هنرمند و مدرس شناخته شده حوزه موسیقی مانع چاپ این مجموعه توسط چند ناشر شده است. چون این کتاب را با کتاب ردیف موسی معروفی در تضاد می دیده و صراحتا به من گفت که این کتاب ردیف موسی خان را تضعیف خواهد کرد. چون کارشناسی کتاب توسط آن ناشران به این هنرمند موثر موکول شده بود که این جواب منفی مانع از چاپ کتاب در آن سال ها شد. البته در نهایت، کتاب «روایت اول» به صورت ناشر مولف چاپ شده است.
این نوازنده و آهنگساز موسیقی ایرانی در بخش دیگری از صحبت های خود گفت: اشتباهی که در این مدت در برخورد دوستان با این کتاب متوجه شدم این بود که همه فکر میکنند این کتاب همان ردیف معروفی است اما این اشتباه به جهت نام موسی معروفی است که روی جلد آمده و پیشینه این ردیف را نمیشناسند. به نوعی می شود اذعان کرد که این ردیف را می توان ردیف «درویش خان» نامید. ضمن اینکه این کتاب برای کسانی که علاقهمند به پژوهش درباره ردیف و روند شکلگیری و رشد آن هستند، میتواند سودمند باشد و کاری که من انجام دادم پژوهشی روی زندگی موسی معروفی و لطف الله مفخم پایان، تصحیح اشتباهات موجود در نسخه اصلی کتاب، انتقال به کوکهای جدید و مضرابگذاری نت ها برای ساز تار بوده است.
وی در پایان تصریح کرد: این ردیف به تنهایی هنوز قابلیت آن را ندارد که به صورت مستقل به عنوان ردیف استفاده شود. باید پژوهش بیشتری درباره جمله بندیها و رفع اشکالات آن انجام شود تا ابهامات کامل رفع شود. همین طور، در تلاشم که نسخه ای صوتی از آن تهیه کنم تا نتها مفهوم صوتی پیدا کنند و نغمات و ملودیهای جدید به گوش ردیف دوستان و علاقهمندان موسیقی ایرانی برسد.
کد خبر 6096823 علیرضا سعیدی