به نقل از «ایسنا»

نگاهی به مکتب‌خانه قدیم همدان

تاریخ انتشار: ۳۰ شهریور ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۳۵۴۲۴۹

ایسنا/همدان موزه‌ها مکان معرفی یادگارهای زندگی گذشتگان هستند، به همین علت است که اهمیت ایجاد موزه‌ها در همه کانون‌های جمعیتی جزء نیازها و ضرورت‌های حتمی زندگی اجتماعی است تا علاقمندان بتوانند با مراجعه به چنین مکان‌هایی با صرف زمانی اندک سفری طولانی به اعماق تاریخ داشته و در کمترین زمان ممکن به اطلاعات بسیاری از تاریخ و فرهنگ نیاکان و آثار آن‌ها دست یابند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

یکی از وظایف و کارکردهای مهم نظام آموزش ‌و پرورش، پس از آموزش خواندن و نوشتن، آشنا کردن دانش‌آموزان با چیزهایی است که هویت ملی آنها را به وجود می‌آورد و برای آن که علاقه وگرایش به «کسب هویت ملی» در افراد جامعه به ویژه دانش‌آموزان تقویت شود باید علاوه بر ایجاد زمینه لازم برای شناخت دقیق و عمیق از میراث گران‌بهای فرهنگی و تاریخی، نسبت به آنها احساس تعلق کرده و خود را در حفظ آنها مسئول بدانیم.

امروزه نگاه به موزه‌ها، نگاه آموزشی و پرورشی است تا نوجوانان و جوانان و دیگر اقشار جامعه با مراجعه به این مجموعه‌ها بتوانند با تاریخ و فرهنگ دیار خود آشنا شوند. از این رو می‌بینیم در اغلب کشورها مبالغ هنگفتی صرف راه‌اندازی موزه‌ها، حفظ میراث فرهنگی و بازشناسی مفاخر فرهنگی می‌شود تا ارتباط نسل‌های جدید با گذشته‌ها برقرار بماند.

در این میان آموزش ‌و پرورش به عنوان یکی از نهادهای اساسی و تأثیرگذار بر تمام شئونات جامعه نقشی بسیار قابل توجه دارد. چند سالیست که با تلاش و کوشش تنی چند از فرهنگ‌دوستان و علاقمندان به حفظ میراث فرهنگی به ویژه تاریخ غنی تعلیم و تربیت استان موزه‌ ای به نام «موزه مدرسه آموزش ‌و پرورش» در طبقه زیرین قدیمی‌ترین دبیرستان همدان راه اندازی شده‌است.

بنیان‌گذار و مدیر موزه مدرسه آموزش ‌و پرورش همدان اظهار کرد: مقدمات تشکیل این موزه در سال ۱۳۹۰ با همکاری سازمان اسناد ملی و حمایت‌های همه جانبه مسئولان و کارشناسان اداره کل آموزش و پرورش استان همدان به منظور معرفی و شناساندن قدمت فرهنگ و آموزش ‌و پرورش نوین در همدان و همچنین معرفی مشاهیر، مفاخر، خادمان و پیشگامان فرهنگ همدان و تقدیر از یک سده فعالیت این عزیزان در عرصه تعلیم و تربیت فراهم شد.

سیدامیر قشمی در گفت‌وگو با ایسنا تصریح کرد: جمع آوری و گردآوری اشیاء زمان‌بر بود و در بهمن‌ماه سال ۱۳۹۵ همزمان با نواخته شدن زنگ انقلاب در دبیرستان ابن سینا به عنوان مکتب‌خانه قدیم همدان، این موزه با حضور مسئولان وقت استانی افتتاح شد.

وی ادامه داد: در سال ۱۳۹۹ پروانه فعالیت موزه مدرسه آموزش ‌و پرورش همدان از اداره کل موزه‌های وزارت میراث فرهنگی و گردشکری صادر شد و می‌توان گفت این موزه جزء نخستین موزه‌های تعلیم و تربیت در کشور است که ثبت شده و مجوز فعالیت دارد. 

قشمی تبیین کرد: در مقاله‌ای که برای یکی از نشریات نوشتم، پیشنهاد تشکیل موزه آموزش‌ و پرورش را در این مکان دادم اما گفتند در برنامه‌های آموزش ‌و پرورش چیزی تحت عنوان موزه تعریف نشده است بنابراین اعتباری هم برای این کار وجود ندارد اما می توانیم فضای مناسبی را در اختیارتان بگذاریم.

وی ادامه داد: بعد از اینکه فضا در اختیارمان قرار گرفت با کمک تنی چند از فرهنگ دوستان از جمله استاد علی جهانپور و با پشتیبانی مرکز اسناد ملی این موزه را راه اندازی کردیم و امروزه خوشبختانه این موزه از حمایت‌ و کمک مسئولان آموزش و پرورش استان برخوردار است. 

بنیان‌گذار این موزه ادامه داد: در ابتدا این موزه فعالیت خود را فقط با چند عکس از موزه اسناد ملی آغاز کرد اما امروزه شهروندان اسناد و وسایل خود را به موزه اهدا می‌کنند که از جمله این افراد می توان به کتاب‌های درسی و بخشی از وسایل اهدایی آموزشی مربوط به مکتب‌خانه که توسط جواد حسنی پاک‌روش که یکی از مجموعه داران کشور است، اشاره کرد.

وی با بیان اینکه برای تهیه تک‌تک این وسایل زحمات زیادی کشیده‌ شده ‌است، توضیح داد: جمع آوری این وسایل کار بسیار سخت و زمان‌بری بود، از طرفی عکس‌هایی که وجود داشت نیز شناسنامه نداشت، برای شناسایی افراد یک عکس آنقدر پرس‌وجو کردم تا به یک نفر به نام افراسیابی در سوئد رسیدم و از طریق ارتباط با وی، افراد حاضر در عکس را شناسایی کردم و حتی برای اینکه موزه از حالت یکنواختی خارج شود عکس ها هر چند ماه یکبار عوض می شود. 

قشمی با بیان اینکه خوشبختانه شهروندان به ما اعتماد کردند و هم اکنون موزه مدرسه آموزش‌ و پرورش تقریباً شناخته شده است، مطرح کرد: این موزه از بخش‌های مختلفی مانند سالن مشاهیر و مفاخر آموزش‌وپرورش، عکس‌ها و اسناد، کتب درسی، خیرین مدرسه‌ساز، وسایل آموزشی و کمک آموزشی، پیشاهنگی، تربیت‌بدنی و ورزش، معلمان شهید، مکتب‌خانه و دانشسرا تشکیل شده‌است.

وی در رابطه با بخش مشاهیر و مفاخر موزه توضیح داد: این بخش به معرفی ۶۰ نفر از مشاهیر، مفاخر و خادمان فرهنگ همدان که در اداره کل آموزش ‌و پرورش فعالیت داشتند و بر آن تأثیرگذار بودند مانند حاجی‌بابایی، اکرمی و قره‌گوزلو که به مقام وزارت در آموزش‌وپرورش دست یافتند، می‌پردازد و زندگینامه و تألیفاتشان را در معرض دید عموم قرار می‌دهد.

وی با بیان اینکه بخش عکس‌ها و اسناد مجموعه‌ای نفیس از اسناد اداره فرهنگ و معارف همدان است، خاطرنشان کرد: مدارک و کارنامه تحصیلی دوره‌های مختلف آموزشی و عکس‌های خاطره‌انگیز از دانش آموزان، معلمان، مدیران و مدارس قدیمی که نشان دهنده قدمت آموزش و پرورش در این شهر است، در این بخش به نمایش گذاشته شده است.

بنیان‌گذار موزه مدرسه آموزش‌ و پرورش در رابطه با بخش کتب درسی این موزه تصریح کرد: در این بخش نزدیک به ۱۰۰۰ جلد کتاب درسی و کمک درسی از زمان تأسیس آموزش‌وپرورش نوین در همدان که به زمان حکومت قاجار بازمی‌گردد تا زمان انقلاب اسلامی موجود است که مجموعه نفیس و کاملی در این زمینه به شمار می آید.

قشمی با بیان اینکه خیرین‌ مدرسه‌ساز تأثیر بسیار زیادی در اشاعه فرهنگ داشتند، اضافه کرد: در بخش خیرین مدرسه ساز به معرفی افرادی مانند مرحوم حاج محمدعلی فرشچیان و مرحوم دکتر حبیب لباف می‌پردازیم.

وی در رابطه با بخش وسایل آموزشی و کمک آموزشی توضیح داد: وسایل آموزشی و کمک‌آموزشی که در گذشته در مدارس و مراکز آموزشی مورد استفاده قرار می‌گرفتند اما به دلایلی امروزه دیگر کاربردی ندارد و از آن‌ها استفاده نمی‌شود، در این سالن نگهداری شده و در معرض دید علاقمندان قرار گرفته است.

مدیر موزه مدرسه آموزش ‌و پرورش همدان با بیان اینکه پیشاهنگی از جمله برنامه‌های پرورشی آموزش‌وپرورش در زمان قدیم بود، خاطرنشان کرد: در این قسمت عکس‌ها، لباس‌ها، کتاب‌های آموزشی مربوط به پیشاهنگی، وسایل موسیقی و سرود به نمایش گذاشته شده است.

وی در رابطه با بخش تربیت‌بدنی و ورزش گفت: در این بخش عکس‌هایی از پیشکسوتان کشتی و نیز تصاویر معلمان ورزشکار، دانش‌آموزان و مدارسی که در رشته های مختلف ورزشی در مسابقات استانی، کشوری، بین المللی مقام کسب کرده اند مانند امین غفرانی، نایب قهرمان المپیک و مجتبی خدارحمی، دارنده مدال برنز آسیایی که از کشتی‌گیران مطرح استان در جهان بودند، در معرض دید علاقمندان قرار گرفته است.

قشمی با بیان اینکه شهداء بر گردن آموزش‌ و پرورش و همه مردم حق دارند، گفت: عکس ها و آثار به جای مانده از شهدای فرهنگی از دیگر قسمت های موزه مدرسه آموزش و پرورش است که در تلاش هستیم پرونده پرسنلی این عزیزان را هم به مجموعه اضافه کنیم.

بنیان‌گذار موزه مدرسه آموزش‌وپرورش همدان در رابطه با قسمت مکتب‌خانه این موزه اعلام کرد: تا اواخر دوره قاجار و قبل از روی کار آمدن شیوه‌های جدید آموزشی وظیفه تعلیم و تربیت کودکان در طول قرن‌ها بر عهده مکتب‌خانه‌ها بود و در واقع مکتب‌خانه‌ها متداول ترین مراکز آموزش ابتدایی کشور محسوب می شدند که دولت‌ها هیچ‌گونه کنترلی بر آن‌ها نداشتند.

وی ادامه داد: به منظور آشنایی نسل حاضر با نحوه آموزش و شناخت آیین‌های مرسوم در زمان گذشته، اشیاء و نمادهای به جا مانده از آن مراکز همانند قلقلک، لوحه تعلیم، مسطر، چوب الف، قطعه، کله‌قند مشق، کلک، چوب و فلک و نیز مجموعه نسبتاً کاملی از کتاب هایی که در مکتب خانه ها تدریس می شده، در معرض دید بازدیدکنندگان از موزه قرار گرفته است. 

قشمی با بیان اینکه به تازگی بخش دانشسرا نیز به این موزه اضافه شده است، اظهار کرد: این بخش به مناسبت صدمین سالگرد تأسیس دانشسرا به موزه آموزش‌وپرورش اضافه شد، در این بخش یک آلبوم وجود دارد که عکس و اسامی تمام دانش‌آموزان آنجا از سال ۱۳۱۷ تا سال ۱۳۸۱ در آن موجود است.

وی با بیان اینکه موزه ها دیگر حالت تفریحی نداشته و کاربرد آموزشی دارند و افراد و به ویژه پژوهشگران نسل جدید با بازدید از این مجموعه با گذشته آموزش ‌و پرورش آشنا می شوند، ادامه داد: تلاش ما این است دانشجویان دانشگاه فرهنگیان و دانش‌آموزان، از این موزه بازدید کنند و با سیر تحول آموزش‌ و پرورش آشنا شوند.
  
مدیر موزه مدرسه آموزش‌وپرورش همدان در پایان گفت: پیشنهاد دادیم کل فضای مدرسه ابن‌سینا در اختیار ما قرار گیرد و این مکان را به یک مرکز فرهنگی تبدیل کنیم اما گفتند به علت کمبود فضای آموزشی امکان تخلیه مدرسه وجود ندارد، اگر کل فضا در اختیار موزه قرار بگیرد می توانیم کارهای مختلفی انجام دهیم و این مکان را به یک نمونه بی نظیر در کشور تبدیل کنیم.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی اجتماعی موزه آموزش و پرورش موزه مدرسه آموزش رابطه با بخش آموزش و پرورش تعلیم و تربیت آموزش وپرورش پرورش همدان دانش آموزان معرض دید بنیان گذار مکتب خانه موزه ها عکس ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۳۵۴۲۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جشنواره «صدای پای خورشید» در همدان

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان همدان؛ نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی در این مراسم با بیان اینکه دانش آموزان تاثیر بسیاری در توسعه و پیشرفت کشور دارند گفت: آنان آینده سازان این کشور هستند و باید با آموزش درست و هنرمندانه آنان را برای کشور آماده کرد.

حمیدرضا حاجی بابایی با اشاره به اینکه دانش آموزان باید به توانایی های کشور اعتماد داشته باشند، افزود: اگر قرار است اتفاقی در کشور روی دهد تنها از طرق آموزش و پرورش انجام می پذیرد.

این مراسم با همکاری آموزش و پرورش و بسیج سپاه همدان برگزار شد.