به نقل از «پول نیوز»

سوء تدبیر بورسی در پاکت حمایت

تاریخ انتشار: ۶ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۴۴۰۶۵۳

روز شنبه ناظر بورسی در اقدامی جدید خبر از ممنوعیت خرید و فروش روزانه سهام داد؛ این سیاست مهم‌ترین اصل بازار سهام یعنی نقدشوندگی را تهدید می‌کند. به گزارش پول نیوز، روز گذشته بازار سهام بار دیگر قربانی نبود تدبیر در تصمیم‌گیری شد و شرکت بورس تهران عدم ثبات در تغییرات قانونی را در قامت افزایش ریسک نقدشوندگی به بازار سرمایه و فعالان آن تحمیل کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

همین امر سبب شد تا شاخص‌های بازار که در ابتدای معاملات با افزایش قابل توجه روبه‌رو شده بودند به آسانی تغییر جهت دهند و در رویارویی با ابهام تازه‌وارد جانب احتیاط را رعایت کنند. آزادی در انجام مبادلات اقتصادی از جمله مسائلی است که امروزه به‌عنوان پیش نیازی بدیهی برای توسعه اقتصاد کشور‌ها در نظر گرفته می‌شود.

در این میان احترام به مالکیت خصوصی به موازات نبود محدودیت در انجام معاملات به نحوی که مخل آزادی سایرین نباشد آنقدر مسلم تلقی شده که در روزگار فعلی بحث کردن در میان کارشناسان اقتصادی و تحلیلگران غیر ایرانی بازار آن چندان موجه به نظر نمی‌آید. دراقتصاد ایران، اما سال‌ها است که در بر پاشنه آزمون و خطا می‌چرخد. رویگردانی از اصول علمی در کنار مدیریت سلیقه‌ای آنچنان ریشه بر تیشه ثبات در بازار‌ها زده که کمتر کسی حتی باور می‌کند قانون گذاشته شده در یک روز برای مدتی چند ساله پایدار بماند و بتوان روی اثرات آن حساب باز کرد. امور یاد شده نه تنها به دلیل وجود قوانین متعدد همیشه در حال تهدید شدن است بلکه اعمال قوانین خلق‌الساعه در کنار تعدد تغییرات در آن‌ها به مشکلی بدل شده که در عمل نه آزادی در مبادله که حتی مالکیت خصوصی نیز به شکلی جدی به خطر افتاده است.

نگاهی به سوابق بازار‌ها طی سال‌های اخیر به خوبی موید آن است که تضعیف آزادی مبادلات در کنار سنگین‌تر شدن سایه ریسک قانون‌گذاری به‌عنوان یکی از مهمترین مولفه‌های ریسک سرمایه‌گذاری سبب شده تا عدم اطمینان در بازار‌ها خود را بیشتر نمایان کند. یکی از نمود‌های این نااطمینانی افزایش هیجان در بازار‌ها ازجمله بازار سهام است که در تمامی این سال‌ها خود را در قامت افزایش نوسان‌های قیمتی نشان داده است. اما دلیل اصلی افزایش آشوب در بازار‌ها چیست؟ چه عاملی می‌تواند فعالان خرد بازار را متضرر کند، اما به رغم همین زیانبار بودن در چشم همین فعالان موجه جلوه کند؟
اعتماد عمومی زیر آوار پوپولیسم

به نظر می‌رسد که طبق معمول جواب چنین سوالاتی در یک کلمه نهفته باشد. «پوپولیسم»؛ به‌عنوان واژه‌ای که طی سال‌های گذشته نقشه راه بسیاری از تصمیمات اقتصادی کشور بوده و توانسته بهانه حمایت از بازار‌ها و مردم عادی را به وسیله‌ای برای ضربه زدن به همان مردم تبدیل کند، در طول این سال‌ها خمیرمایه اصلی بسیاری از گفتار‌ها و تصمیمات اقتصادی را تشکیل داده است.

تبعات تصمیمات پوپولیستی طی مدت یاد شده، اما تنها به بازار‌های کالایی محدود نمانده است. از آن زمان که روند صعودی قیمت‌ها در بازار سهام تشدید شد توجه دولت به این بازار به موازات افزایش منافع در بازار یاد شده سبب شد معاملات سهام بیش از پیش در معرض تهدید قرار بگیرد. دقیقا از زمانی که حمایت کلامی از بورس آغاز شد هجوم مردم به این بازار زنگ خطر افزایش نوسان‌های هیجانی را به صدا درآورد و ورود ۵۰ میلیون ذی نفع جدید از محل واگذاری سهام عدالت زنگ خطر افتادن بازار سرمایه را افزایش داد.

به موجب همین رخداد از پایان سال ۹۸ شاهد تشویش در تصمیم‌گیری‌های مربوط به بازار سرمایه بودیم که برخی از نمود‌های آن در اعمال تغییرات یکباره در سقف مجاز ورود صندوق‌های با درآمد ثابت و کاهش و افزایش شتاب‌زده سقف اعتبار کارگزاری‌ها در ماه‌های اخیر بروز کرد. اما داستان این اتفاقات که همه آن‌ها به نام حمایت از بازار رقم خورد به اینجا محدود نماند و پس از آنکه در روز‌های گذشته شاهد اعمال محدودیت در معاملات الگوریتمی بودیم، فهرست تصمیمات مدیران بورس تهران به ایجاد محدودیت در خرید و فروش روزانه نیز مزین شد.
محدودیت جدید

همین روز گذشته بود که اطلاعیه مدیریت عملیات شرکت بورس اوراق بهادار از تصمیمی عجیب پرده برداشت. بر اساس آنچه مدیران شرکت بورس اعلام کرده‌اند مقرر شده به موجب این تصمیم تا اطلاع ثانوی امکان فروش سهام خریداری شده در هر روز معاملاتی در همان نوبت ممنوع شود و سرمایه‌گذاران نتوانند به معاملات روزانه بپردازند. این عمل اگرچه با هدف مداخله در عرضه سنگین سهام و کاهش میزان آن روی داده، اما به نظر می‌رسد تبعات آن بسیار بدتر از نیت متولیان بازار باشد.

اگر بخواهیم بررسی بهتری در روند تغییرات رخ داده در معاملات بازار سرمایه به خصوص در بخش سهام داشته باشیم باید حداقل بخشی از توجه خود را به انتظارات تورمی موجود در اقتصاد کشور معطوف کنیم که بازتاب آن نیز از سال ۹۷ تا کنون در این بازار مشهود بوده است. آنچه در سال‌های اخیر سبب شده تا شاهد گسیل نقدینگی به سمت بازار اوراق بهادار باشیم، داغ شدن پول است که به سبب افزایش واهمه‌ها از کاهش ارزش ریال رخ داده است.

این پدیده که در تمامی اقتصاد‌های تورمی امری معمول است، رفتار سرمایه‌گذار را به سمتی سوق می‌دهد که در عمل هر گزینه‌ای به جز نگه داشتن پول نقد، موقعیتی جذاب برای سرمایه‌گذاری خواهد بود. در توضیح چرایی این پدیده باید توجه داشت که در این جا نیت سرمایه گذار لزوما کسب سود نیست و حفظ قدرت خرید از مطلوبیت کافی برخوردار است. دقیقا به همین دلیل است که مشتبه شدن بدون ریسک بودن بازار سرمایه خیل وسیعی از سرمایه‌گذاران بی‌تجربه را به سمت بازار سهام سوق داد و آن‌ها را در ۴ ماه نخست سال ۹۸ اینچنین بی‌پروا به صف‌های خرید کشاند؛ صف‌هایی که آهسته و پیوسته ارزش بازار در بورس تهران را از ۱۸۷۳ هزار میلیارد تومان در آخرین روز معاملاتی سال ۹۸، به ۷۷۷۷ هزار میلیارد تومان در ۱۹ مردادماه سال جاری رساند.

اما این پول داغ با چه ذهنیتی به بازار سرمایه آمد؟ می‌دانیم که هیچ سرمایه‌گذاری تا ابد در یک موقعیت سرمایه‌گذاری باقی نمی‌ماند. بنا بر این تمامی افرادی که طی هفته‌های اخیر در بازار سهام متضرر شده‌اند، با این ذهنیت به بازار سهام آمده‌اند که هر گاه لازم باشد می‌توانند معاملات خود را ببندد و به هر مقصدی که صلاح می‌دانند، آن سرمایه‌ها را انتقال دهند. در بازار سرمایه این مساله با ذکر عبارت «نقدشوندگی» توضیح داده می‌شود. هر گاه نقدشوندگی کاهش یابد در مقابل ریسکی با همین نام پیش روی فعالان بازار سرمایه بزرگ و بزرگ‌تر خواهد شود.
کاهش نقد شوندگی

تصمیم اتخاذ شده در روز گذشته مبنی بر حذف معاملات روزانه (Day trading) یکی از همان تصمیماتی است که با کاهش نقدشوندگی به خصوص برای فعالان خرد بازار، ریسک موجود از این بابت را تشدید می‌کند. اما شواهد امر و توجیهات ارائه شده در روز‌های گذشته نشان می‌دهد که مدیران بورس نیز مانند برخی دیگر از مسوولان با بی‌توجهی به قواعد جاری در بازار‌های توسعه یافته سودای اختراع چرخ را از نو در سر می‌پرورانند. آن‌ها می‌خواهند با محدود کردن فعالان بازار سرمایه در انجام مبادلات آزادانه به نوعی سیاست‌های خود در جهت حفظ بازار را به سرمایه‌گذاران دیکته کنند که در آن نه خبری از منافع مردم است و نه ترجیحات آن‌ها در امور مربوط به سرمایه‌گذاری لحاظ شده. آن‌طور که به نظر می‌آید مسوولان ارشد بازار سرمایه جای درمان را به مُسَکِن داده‌اند و قصد دارند به هر قیمتی جریان خرید و فروش را به نفع کوچکتر نشدن شاخص کل بورس منجمد کنند.

همین امر سبب شد با اعلام اجرایی شدن این تصمیم از ابتدای معاملات شنبه بازار سهام، روند صعودی قیمت که روی نماگر اصلی بورس تهران خود را با رسیدن به سطح یک میلیون و ۶۳۵ هزار واحدی نشان داده بود، به جای رشد بیشتر با کاهش مواجه شود. به موجب این کاهش معاملات روز شنبه در بورس تهران در حالی خاتمه یافت که شاخص کل این بازار دستاوردی بهتر از رشد ۲۵/۰ درصدی نداشت. افزایش دماسنج اصلی بازار سرمایه سبب شد عملکرد این نماگر با رشد ۴ هزار و ۹۶ واحدی و قرار گرفتن در یک میلیون و ۶۱۵ هزار واحد، خاتمه پیدا کند. شاخص کل هموزن نیز که تاثیر تغییرات قیمت در نماد‌ها را به‌طور یکسان نشان می‌دهد، در این روز به میزان ۲۲/۰ درصد افت کرد.

در واقع عکس‌العمل فعالان بازار به این فرآیند آنچنان سریع بود که شاید کمتر کسی فکر می‌کرد تا ممنوعیت معاملات یک روزه که تنها بخشی از فعالان بازار را در بر می‌گیرد، به مثابه ریسکی قابل توجه در میان سایرین در نظر گرفته شود. به نظر می‌آید که با این تصمیم، مدیران ارشد بورس تهران ناتوانی در جمع کردن صف‌های فروش توسط اشخاص حقوقی را از طریق کاهش نقدشوندگی بازار و از بین بردن انگیزه خرید از درون این ساختار به سمت مردم برون‌سپاری می‌کنند. به هر روی دلیل اتخاذ چنین تصمیمی هرچه باشد در بلندمدت هم اعتماد عمومی را نسبت به بازار سرمایه کاهش می‌دهد و هم به‌عنوان مانعی بر سر راه توسعه بازار عمل خواهد کرد.  

منبع: پول نیوز

کلیدواژه: بازار سرمایه بورس اوراق بهادار شاخص بورس عرضه سهام سهام عدالت بازار سرمایه فعالان بازار سرمایه گذاری بازار ها بورس تهران بازار سهام سبب شد سال ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.poolnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پول نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۴۴۰۶۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بررسی عملکرد نماگر‌های بازار سرمایه در هفته‌ای که گذشت

هفته کاری که به اتمام رسید، شاخص کل بورس ۴.۳۶ درصد افزایش یافت و در ارتفاع ۲ میلیون و ۳۰۴ هزار واحدی قرار گرفت و شاخص کل هم‌وزن با افزایش ۵.۵۴ درصدی در پله ۷۶۳ هزار و ۶۵۰ واحدی قرار گرفت و شاخص کل فرابورس نیز با افزایش ۴.۰۲ درصدی در ارتفاع ۲۵ هزار و ۶۰۵ واحدی ایستاد.

کوروش آسایش، کارشناس بازار سرمایه در خصوص روند بازار سرمایه به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: در این هفته کاری، شاخص صنعت سایر معادن با افزایش ۱۸.۶۹ درصدی بیشترین رشد را در بین صنایع بورسی تجربه کرد و بعد از آن صنعت محصولات چرمی در جایگاه دوم قرار گرفت. صنعت انتشار و چاپ هم با افت ۲.۶۶ درصدی بیشترین کاهش را تجربه کرد.

او اظهار کرد: مجموع ارزش معاملات خرد و حق تقدم‌ها در این هفته کاری ۲۱ هزار و ۴۶۰ میلیارد تومان بود. جزئیات ارزش معاملات خرد روزانه به این شکل بود که شنبه ۴ هزار و ۷۲۴ میلیارد تومان، یکشنبه ۴ هزار و ۴۵۲ میلیارد تومان، دوشنبه ۴ هزار و ۹۷ میلیارد تومان، سه شنبه ۴ هزار و ۲۰۳ میلیارد تومان و چهارشنبه ۴ هزار و ۹۶۶ میلیارد تومان ارزش معاملات بر روی تابلو ثبت شد.

ورود  هزار و ۲۵۷ میلیارد تومان نقدینگی حقیقی‌ها به ازار سهام 

او گفت: میانگین سرانه خرید افراد حقیقی در این هفته کاری ۲۷ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان و میانگین سرانه فروش آن‌ها ۲۴ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان بوده است. همچنین در این هفته هزار و ۲۵۷  میلیارد تومان نقدینگی افراد حقیقی به بازار سهام تزریق  شد.

فرصت تحلیل برای اهالی بازار سرمایه با انتشار گزارش‌های ماهانه و سالانه شرکت‌ها

در ادامه وفایی دیگر کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: بعد از کاهش فضای التهاب در منطقه، خریدار نسبتا خوبی برای کلیت بازار در تابلوی معاملات مشاهده و هفته با خوشی و آرامش سپری شد البته نه به شدتی که برخی‌ها منتظر بودند، اما در مجموع قابل توجه بود. بازار برای استمرار رشد منتظر تحولات و اخبار بنیادی، گزارش‌های سالیانه، تغییر دلار نیما و.. است.

او افزود: سهم‌های شاخص ساز شروع هفته پیشرو بودند، فروش خوب در بورس کالا، امید به رشد نرخ دلار نیما نقد شوندگی بالا و.. جذابیت آنها برای پول‌های بزرگ دو چندان می‌کند. در میانه‌ هفته سهامداران این سهم‌ها بخشی، برای اصلاح و بهینه کردن پرتفوی خود دست به جابجایی و شناسایی سود زدند. تا فرصتی برای توجه به سهام کوچک و متوسط و جبران جاماندگی نسبت به شاخص کل ایجاد شود که برآيند تعادل در بازار را به دنبال داشت.

این کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: در مجموع شاهد خروج پول حقیقی از صندوق‌های درآمد ثابت و ورود به بازار سرمایه بودیم. ریسک اخیر که مطرح است، مساله اعمال سقف بر روی معافیت مالیاتی بود که برای آن یک فوریت طرح اصلاح بند س تبصره ۶ قانون بودجه ۱۴۰۳ در مجلس به تصویب رسید (قانون سقف ۵۰۰ میلیارد تومانی معافیت مالیاتی). شنیده‌ها حاکی از آن است که این بند از قانون بودجه حذف خواهد شد!

وفایی گفت: ابلاغیه تغییر فرمول حداقل قیمت پایه مقاطع فولادی در رینگ داخلی بورس کالای ایران که با این ابلاغیه عملا حاشیه سود ناخالص شرکت‌های میلگردی حوالی ۵% بهتر می‌شود. این هفته دلار اسکناس در سامانه نیما با رشد ۶۰۰ تومانی همراه و بالای ۴۱ هزار رسید، نشانگر فضای ذهنی بازارساز به سمت رشد نرخ است.

او گفت: اخیرا بخشی از بدهی صنعت برق پرداخت شدکه در کنار اصلاح نرخ خرید برق می‌تواند صنعت برق را متحول کند با انتشار گزارش ماهانه و گزارش‌های سالانه شرکت‌ها، تحلیل خوبی از عملکرد آنها در دسترس بازار برای تصمیم گیری قرار می‌گیرد

باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی بورس