«ابن هشام»؛ مؤلف سیره پیامبر(ص)
تاریخ انتشار: ۷ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۴۴۳۶۴۹
ابومحمد عبدالملک بن هشام بن ایوبِ حِمیَری محدث، مورخ، ادیب و نسبشناس سدههای دوم و اوایل سوم هجری قمری است.
گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آناـ بارها شنیدهایم که گذشته چراغ راه آینده است. این چراغ روشنگر مسیری است که به ساختن بنای تمدن ایرانی اسلامی میانجامد. چراغی که انوار روشنگرش حاصل تلاش صدها حکیم، هنرمند و فیلسوف مسلمان است که از قرنها پیش خشتبهخشت این بنای سترگ را روی هم گذاشتهاند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
با شما مخاطب گرامی قراری گذاشتهایم تا هر روز به بهانه عددی که تقویم برای تاریخ آن روز به ما نشان میدهد، به زندگی یکی از مشاهیر و بزرگان تاریخ کهن ایران و اسلام مختصر اشارهای کنیم تا بتوانیم پس از یک سال، با این انوار روشنگر چراغ تمدن و فرهنگ آشنا شویم. به این منظور هر روز صبح، بخشی از تاریخ کهن خود و افتخارات آن را مرور خواهیم کرد.
برای خوشهچینی از این خرمن دانش و فرهنگ، از جلد اول کتاب «تقویم تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران» تألیف دکتر علیاکبر ولایتی که به سال ۱۳۹۲ در انتشارات امیرکبیر به زیور طبع آراسته شده، بهره بردهایم.
ابومحمد عبدالملک بن هشام بن ایوبِ حِمیَری محدث، مورخ، ادیب و نسبشناس سدههای دوم و اوایل سوم هجری قمری است.
اطلاعات کمی از زندگی وی موجود است. او در بصره به دنیا آمد. تاریخ تولدش مشخ صنیست. در خاستگاه او اختلاف نظر وجود دارد. برخی از تاریخنگاران وی را به «حِمْیَریان» نسبت میدهند ولی عدهای دیگر او را «ذُهْلی» خواندهاند. ذَهَبی، ذُهْلی بودن ابن هشام را صحیحتر میداند ولی قدیمترین منبع،ابن هشام را به حمیریان یمن نسبت میدهد.
ابن هشام در بصره پرورش یافت. وی علم حدیث را نزد ابن اسحاق، ابو عُبَید مُعمّر بن مُئنِی، ابوزید انصاری، خَلَف احمر، هیثَم بن عدی و اسد بن موسی اموی فرا گرفت. او احادیث التیجان را از اسد بن موسی اموی نقل کرده است.
ابن هشام سفرهایی نیز داشته است، ولی تاریخ و سن وی در این سفرها مشخص نیست. وی در آخرین مرحله سفرهای علمی خود به مصر رفته و در آنجا مقیم شده است. او در مصر سیره را روایت میکرد و بسیاری در مجلس حدیث وی حضور پیدا میکردند؛ از برجستهترین این افراد میتوان از عبدالرحیم بن برقی، راوی سیره در مصر نام برد.
ابن هشام به جز علم حدیث، در شعر و ادب هم مهارت داشت. در این زمینه پیشوای بلامنازع مصر بهشمار میآمد. شاید به همین سبب بود که هنگام ورود شافعی در 198ق به مصر، ابن هشام در دیدار با او درنگ کرد، اما چون یکدیگر را ملاقات کردند به انشاد شعر برای هم پرداختند و ابن هشام پس از این دیدار،شافعی را ستود. احاطه او در لغتشناسی و نسبشناسی نیز زبانزد تاریخنگاران بوده است.
سال فوت ابن هشام دقیقاً مشخص نیست؛ سهیلی فوت او را 213ق دانسته اما ذهبی آن را 218ق ذکر کرده است.
مهمترین اثر ابن هشام السیرة النبویة، معروف به سیره ابن هشام است که مشهورترین کتاب درباره سیره پیامبر(ص) است. متن کتاب به ابواب و فصول تقسیم شده است. مسلمانان از این کتاب استفاده فراوان کردهاند.
کتاب دیگر ابن هشام التیجان فی ملوک حِمیَر است که از آن به نام التیجان لمعرفة ملوک الزمان فی اخبار قحطان یا شرح انساب حمیر و ملوکها نیز یاد شده است. پایه روایت آن بر احادیث اسد بن موسی قرار دارد، بنابراین التیجان را باید حاصل دوران اقامت ابن هشام در مصر دانست.
اهمیت و ویژگی این کتاب در این است که میان حوادث تاریخی و قصص دینی، خرافه و اسطوره را جمع کرده است. این کتاب از نظر پیدایش و شیوه روایت قصه عربی درخور توجه است. همچنین دربردارنده اطلاعات مهمی درباره پیدایش زبان عربی و فارسی و نیز شهرها، نژادها و پادشاهان ایرانی است.
التیجان یک بار به کوشش فریتس کرِنکو، در 1347ق، در حیدرآباد و یک بار به کوشش عبدالعزیز مقالح، در 1979 در صنعا به چاپ رسیده است.
تاریخ نگاران کتاب دیگری از ابن هشام به نام فی شرح ما وقع اشعار البیَر من الغریب ذکر کردهاند که اکنون در دست نیست.
انتهای پیام/4104/
منبع: آنا
کلیدواژه: دکتر علی اکبر ولایتی تقویم تاریخ انتشارات امیر کبیر ابن هشام بن هشام
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۴۴۳۶۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مرتضی اشراقی در مراسم رونمایی از کتاب «چالشهای تاریخی» چه گفت؟!
حجت الاسلام و المسلمین مرتضی اشراقی با تأکید بر اینکه یک مورخ باید شجاع باشد و از پروپاگاندای رسانهای نترسد، اظهار داشت: تحریف امام، تحریف انقلاب و تحریف جمهوری اسلامی و تحریف اسلام ناب محمدی (ص) است. رهبر معظم انقلاب بارها فرمودند که در مقابل شبیخونهای فرهنگی دشمن باید برنامه داشت، چون آنان نیز با برنامه و هدفمند هجمه فرهنگی انجام میدهند. به همین دلیل ما نیز باید برنامه داشته باشیم و یکی از مهمترین کارهایی که ما میتوانیم در مقابل هجمه فرهنگی دشمن انجام دهیم، «جهاد تبیین» است؛ جهاد تبیین در خصوص انقلاب، امام و دفاع مقدس.
نوه امام خمینی با تأکید بر اینکه وظیفه همه ماست که امام را، همان امامی که فی الواقع بودند، معرفی کنیم و نگذاریم منحرفان و مخالفان نظام، امام را تحریف کنند، گفت: امروز شاخص و ملاک حقیقت اندیشههای امام، رهبر معظم انقلاب هستند. وی در ادامه سخنانش افزود: یکی از وظایف مهم مورخ «جهاد تبیین» است؛ تبیین حقیقت انقلاب و نظام و اینکه عدهای از معاندین در فضای رسانهای و فضاهای مجازی با هزینههای فراوان به دنبال تطهیر رژیم فاسد پهلوی هستند. این گروه به دنبال وارونه نشان دادن حقیقت هستند؛ اینجاست که باید مورخ جلوی این تحریف آشکار تاریخی را بگیرد و نگذارد استکبار رسانهای به اهداف خود برسد.
حجتالاسلام و المسلمین مرتضی اشراقی صبح امروز در مراسم رونمایی از کتاب «چالشهای تاریخی» با تقدیر از عباس سلیمی نمین به خاطر تألیف این کتاب، گفت: امروز با توجه به گسترش فضای رسانهای و مجازی و به تبع آن، خبررسانی و انتشار اخبار در این فضا و اثرگذاری آن بر روی افکار عمومی، حقایق وقایع در بعضی از اوقات به صورت وارونه نمایش داده میشود و در واقع قلب حقیقت پیش میآید و بالتبع آن تحریف در یک واقعه رخ میدهد.
نوه امام خمینی (س)، با اشاره به برنامهریزی معاندین انقلاب برای تحریف اندیشههای حضرت امام، تأکید کرد: امروزه متأسفانه شاهد آن هستیم که زندگی شخصی، سیاسی و اجتماعی حضرت امام به صورت هدفمند تحریف شده و به جامعه عرضه میشود. نمونههای بسیاری را هم در شبکههای مجازی و هم رسانههای معاند شاهد هستیم.
وی با بیان اینکه امروز بسیاری از ابعاد شخصیت حضرت امام همچنان ناشناخته است، افزود: در واقع نسل کنونی انقلاب، به خصوص نسل نوجوان و جوان، امام را به درستی نمیشناسند و عظمت امام را درک نکردهاند؛ لذا وظیفه همه ماست که امام را، همان امامی که فی الواقع بودند، معرفی کنیم و نگذاریم منحرفان و مخالفان نظام، امام را تحریف کنند. در اینجا وظیفه یک مورخ جلوگیری از تحریف چنین شخصیتی است.
اشراقی با تأکید بر اینکه یک مورخ باید شجاع باشد و از پروپاگاندای رسانهای نترسد، اظهار داشت: تحریف امام، تحریف انقلاب و تحریف جمهوری اسلامی و تحریف اسلام ناب محمدی (ص) است. رهبر معظم انقلاب بارها فرمودند که در مقابل شبیخونهای فرهنگی دشمن باید برنامه داشت، چون آنان نیز با برنامه و هدفمند هجمه فرهنگی انجام میدهند. به همین دلیل ما نیز باید برنامه داشته باشیم و یکی از مهمترین کارهایی که ما میتوانیم در مقابل هجمه فرهنگی دشمن انجام دهیم، «جهاد تبیین» است؛ جهاد تبیین در خصوص انقلاب، امام و دفاع مقدس.
وی تأکید کرد: یکی از وظایف مهم مورخ «جهاد تبیین» است؛ تبیین حقیقت انقلاب و نظام و اینکه عدهای از معاندین در فضای رسانهای و فضاهای مجازی با هزینههای فراوان به دنبال تطهیر رژیم فاسد پهلوی هستند. این گروه به دنبال وارونه نشان دادن حقیقت هستند؛ اینجاست که باید مورخ جلوی این تحریف آشکار تاریخی را بگیرد و نگذارد استکبار رسانهای به اهداف خود برسد.
نوه امام خمینی (س)، یادآور شد: تا کنون چندین مستند برای تحریف انقلاب و امام توسط رسانههای بیگانه ساخته شده است. ما چقدر توانستهایم پاسخ آنان را بدهیم؟ چقدر در جهاد تبیین موفق بودهایم؟ چند مستند موفق در پاسخ به شبههافکنی بیگانگان درست کردهایم؟ مراقب باشیم که دشمن با برنامه به جنگ انقلاب آمده است و ما هم باید برنامه داشته باشیم.
وی با بیان اینکه وظیفه یک مورخ «تبیین حقایق» است، افزود: تاریخنگاری یک هنر است و مورخ یک هنرمند که با قلمش هنر خود را به منصه ظهور میرساند و قلمی که جلوی تحریف را بگیرد و در جهت تبیین حقایق به نگارش در آید، «قلم مقدس» است.
اشراقی با اشاره به آیه ۷۱ سوره آل عمران، گفت: امروز دشمنان قسم خورده انقلاب برای هجوم فرهنگی به کشور، به صورت آگاهانه و هدفمند اندیشههای امام را تحریف میکنند. امروز شاخص و ملاک حقیقت اندیشههای حضرت امام، رهبر معظم انقلاب هستند و یک مورخ انقلابی وظیفه دارد برای جلوگیری از تحریف اندیشههای امام به شاخص و ملاک رجوع نماید و نگاه به کلام رهبری داشته باشد.
وی یادآور شد: امام خمینی (س) ۲۵ دی ماه ۶۷ در نامهای به سید حمید روحانی نوشتند و او را مکلف به تدوین تاریخ انقلاب کردند. برای جلوگیری از تحریف تاریخ انقلاب، امام در این نامه میفرمایند «شما به عنوان یک مورخ باید توجه داشته باشید که عهدهدار چه کارِ عظیمی شدهاید. اکثر مورخین، تاریخ را آن گونه که مایلند و یا بدان گونه که دستور گرفتهاند مینویسند، نه آن گونه که اتفاق افتاده است... از شما میخواهم هر چه میتوانید سعی و تلاش نمایید تا هدف قیام مردم را مشخص نمایید... شما باید نشان دهید که چگونه مردم، علیه ظلم و بیداد، تحجر و واپسگرایی قیام کردند و فکر اسلام ناب محمدی (ص) را جایگزین تفکر اسلام سلطنتی، اسلام سرمایه داری، اسلام التقاط و در یک کلمه اسلام آمریکایی کردند». (صحیفه امام، جلد ۲۱، صفحه ۲۳)
نوه امام خمینی (س)، با بیان اینکه مقام معظم رهبری در مسیر حضرت امام دستور به جهاد تبیین دادهاند، اظهار داشت: ما امروز میبینیم در رسانههای معاند، هدف اصلی قیام مردم که رسیدن به استقلال سیاسی، نظامی و اجتماعی بوده است را قلبگونه تفسیر میکنند. امروز کدام کشور مانند جمهوری اسلامی ایران است که از لحاظ سیاست خارجی و نظامی، کاملا استقلال داشته و وابسته به بلوک شرق و غرب نباشد؟! تبیین چنین مسألهای وظیفه همگانی و به خصوص خواص است.
وی حضرت زینب (ع) را بزرگترین جهادگر تبیین تاریخ اسلام دانست.
اشراقی در پایان سخنان خود به مساله روز جهان اسلام، فلسطین پرداخته و گفت: تاریخ را مورخین نمیسازند؛ بلکه تاریخسازان میسازند. امروز مردم مظلوم و سرافراز غزه تاریخساز یک حماسه عظیم هستند؛ حماسه پیروزی خون بر شمشیر، حق بر باطل و نور بر ظلمت؛ و بر مورخین فرض است که وقایع دردناک غزه را بدون کوچکترین تحریف به رشته تحریر در آورند. مورخ یک جهادگر تبیین است و هرگز نباید از پروپاگاندای رسانهای بترسد و مهمترین ویژگی یک مورخ شجاعت است و شجاعت او اثر مستقیم بر قلم او دارد.
اشراقی در پایان تأکید کرد: متأسفانه در بحث جهاد تبیین برای جلوگیری از تحریف تاریخ انقلاب در فضای مجازی مناسب عمل نکردهایم و باید با برنامهریزی دقیق و مدون بتوانیم این کمکاری را جبران کنیم.
منبع: انتخاب
tags # اخبار سیاسی سایر اخبار آیا قدرتهای فوقبشری واقعیت دارند؟ چطور انسان به این قدرت میرسد؟ بعد از فضا چه چیزی وجود دارد، جهان کجا تمام میشود؟! (تصاویر) مرکز واقعی جهان کجا است؟ فضانوردان چگونه در فضا دستشویی میکنند؟ | سرنوشت مدفوع انسان در فضا چه میشود؟