پرسش عباس عبدی از دولت: چرا برجام به این روز افتاد؟
تاریخ انتشار: ۸ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۴۵۸۸۵۵
یک تحلیلگر مسائل سیاسی و اجتماعی نوشت: فهم مساله کنونی ایران و حل مشکلات داخلی مستلزم پاسخ به این دو پرسش است که چرا برجام به این روز افتاد؟ و به هر دلیلی که این اتفاق افتاده باشد، چرا ایده‌ای عملی برای حل این مشکل وجود ندارد؟
عباس عبدی، تحلیلگر مسائل سیاسی و اجتماعی در یادداشتی در روزنامه اعتماد با اشاره به سخنان اخیر رئیس‌جمهوری نوشت: جملات آقای روحانی درباره مسوولیت امور را با هم مرور کنیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
متاسفانه این اظهارات نیز مثل بیشتر سخنان دیگر تحت تأثیر پاسخ‌های غیر جدی یا حتی استهزاآمیز قرار گرفت و چنان که باید و شاید نقد و ارزیابی نشد. واقعیت این است که گزاره مزبور در ظاهر درست است ولی از دو جهت کامل نیست.
اول اینکه همه مشکلات مربوط به کاخ سفید نیست. بخش جدی و ماندگار مشکلات ریشه در داخل و عملکرد درونی خودمان دارد. این بخش را می‌توان به دو زیربخش تقسیم کرد. یک زیربخش آن ساختاری است و زیربخش دیگر دقیقا مربوط به عملکرد مسوولان در اتخاذ سیاست‌ها، در اجرای ناقص آنها، در انتخاب مدیران و مجریان فاقد صلاحیت و... است. زیربخش ساختاری همان مواردی است که از چند دهه پیش بوده و در مقاطعی تشدید یا تضعیف شده است. در هر حال وظیفه مدیریت اجرایی دولت اصلاح این ساختارها است و در این باره باید خیلی صریح و شفاف توضیح داد و عمل نمود.
مسوولیت زیربخش اجرای ناقص و مدیران ناکارآمد، طبعا به‌طور مستقیم متوجه مدیریت اجرایی حکومت است. خیلی ساده می‌توان وزارتخانه‌های گوناگون را با یکدیگر مقایسه کرد. هر کدام که افراد قوی‌تر و مستقل‌تری حضور داشته‌اند عملکرد بهتری نیز از خود نشان داده‌اند و برعکس. بنابراین نمی‌توان بار مسوولیت این زیربخش‌ها را نادیده گرفت و متوجه دولت ندانست.
در این یادداشت بخش مهم‌تر گزاره آقای روحانی مورد نظر است. ابتدا باید پذیرفت که حقیقتی غیرقابل انکار در این گزاره وجود دارد. ایران در قالب برجام توافق کرده و تمام تعهدات خود را نیز انجام داده است. طرف امریکایی است که خلاف تعهد عمل کرده و خسارت سنگینی را به کشور وارد نموده است. مثل جنگ که عراق آغازگر آن بود، جنگی که هزینه‌های کشور را زیاد کرد و درآمدهای آن را کم نمود و به‌طور طبیعی فشار این وضع بر مردم وارد می‌شد. اگر آن زمان این ادعا پذیرفتنی بود که عامل این وضع صدام حسین است، امروز هم باید پذیرفت که عامل گرانی و مشکلات دیگر کاخ سفید است.
حداقل بخش مهمی از این وضع ناشی از خلف وعده آنان است. تا اینجا درست و منطقی است. شاید در این دو سال نزدیک به ۷۵ میلیارد دلار یا بیشتر خسارت به کشور زده است. و این رقم بسیار زیادی است و باید هم در تورم و رشد منفی اقتصادی خود را نشان دهد. بنابراین تا اینجا بحثی نیست. نکته مورد اختلاف جای دیگری است.
در اینجا قصدم متوجه کردن مسوولیت به دولت نیست، بلکه به عنوان یک شهروند مسوولیت را متوجه کل می‌دانم ولی چون رییس‌جمهور در مقام مهمی است، باید در این باره توضیح روشنی دهد.
از منظر یک شهروند دو پرسش جدی در این باره وجود دارد که باید پاسخ داده شود.
اول. برجام توافقی بود که در اصل میان ایران و امریکا شکل گرفت. سایر کشورها نیز بیشتر در مقام شاهد بودند. این توافق به هر دلیلی در عمل نقض و ایران از منافع آن محروم شده است، بدون آنکه بتوان یا مصلحت یا مفید باشد که به شرایط پیش از برجام بازگشت. مثل این است که ملکی را خریده‌اید، پول آن را پرداخته‌اید، ولی حق تصرف مالکانه را ندارید. علت چنین وضعی چیست؟ و مسوولیت آن با کیست؟ دولت، مسوولیت را متوجه امریکا می‌کند. این حرف در عین حال که در ظاهر درست است، ولی پاسخ به پرسش نیست. مثل این است که بگوییم چرا این تعداد افراد در روز فوت می‌کنند؟ پاسخ داده شود که علت آن ویروس کرونا است!!
در واقع پرسش این است که چرا به نحوی رفتار کرده‌ایم که اجازه می‌دهیم ویروس کرونا در ایران چنین موثر باشد؟ ولی در فلان کشور دیگر کرونا و مرگ و میر آن مهار شده است. اگر مسوولیت وضعیت پیش آمده برای برجام را متوجه دولت امریکا بدانیم، از خودمان سلب صلاحیت کرده‌ایم. این مثل آن می‌ماند که یک فروشنده اجناس مغازه را به دیگران بفروشد تا فردا پولش را بدهند. ولی هیچ تضمین کافی نگیرد، فردا که آنان پول را ندادند، نمی‌تواند بگوید که تقصیر خریداران است که بدقولی کرده‌اند. این را پیش دادگاه باید گفت ولی درون مدیریت مغازه مسوولیت متوجه فروشنده است.
با این ملاحظه دولت باید صریح و روشن توضیح دهد که چرا برجام به چنین سرنوشتی دچار شد؟ آیا مشکلی از جانب ایران وجود داشت یا خیر؟ برای اینکه مخالفان برجام گمان نکنند این نکته جدیدی است که به آن توجه کرده‌ام، باید متذکر شوم که برجام قابل دفاع بود و هست، به شرطی که به تبعات آن التزام وجود می‌داشت.
این نکته را پیش‌تر در چند مورد توضیح داده‌ام، فعلا درمی‌گذرم.
دوم. فرض کنیم که پاسخ اول که کاخ سفید مسوول است، پذیرفتنی باشد. خوب بعدش چه؟ این یک مساله است و حکومت باید توضیح دهد که چگونه می‌خواهد آن را حل کند. در جنگ تحمیلی واکنش حکومت روشن بود. بسیج همه نیروها برای بیرون کردن متجاوز از خاک ایران. همین هدف را هم پیش گرفتند. مردم هم آن را پذیرفتند و حمایت کردند، طبعا در مراحل اجرا قصور و تقصیراتی هم وجود داشت ولی هدف روشن بود.
حالا در این ماجرا برنامه ایران برای مقابله با این اقدام چیست؟ برنامه‌ای که مورد حمایت مردم نیز باشد تا در آن مشارکت کنند. اگر کاری هست که باید انجام شود آن را بگویید. اگر کاری در دستور نیست، این بی‌معنا است، زیرا مثل این است که صدام حسین خوزستان و غرب را اشغال می‌کرد و ما هم در موقعیت آتش‌بس غیر رسمی در خطوط جدید صبر می‌کردیم! و می‌گفتیم اشغال تقصیر صدام است.
ظاهرا توجه نمی‌شود که طی چند سال اخیر، حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی کم شده است. اگر زلزله بیاید می‌توان گفت که زلزله از دست ما خارج است و مسوولیت آن را به عهده طبیعت می‌اندازیم. ولی ساختن بناهای ضعیف و غیر استاندارد یا ساختن بنای قوی دو پاسخ و نتیجه متفاوت در برابر وقوع زلزله می‌دهند.
ما باید بدانیم که در زمینی خانه و ساختمان و تاسیسات می‌سازیم که احتمال رخ دادن زلزله با چه قدرتی وجود دارد و باید خود را برای آن آماده کنیم. حالا به هر دلیلی که خارج از اراده ما باشد (که در مورد برجام چنین نیست) زلزله رخ دهد، برنامه بعد از آن چیست؟ نمی‌شود که دست روی دست گذاشت و مشکلات مردم را به زلزله و تغییرات تحت‌الارضی ارجاع داد.
خیلی صریح بگویم. فهم مساله کنونی ایران و حل مشکلات داخلی مستلزم پاسخ به این دو پرسش است که چرا برجام به این روز افتاد؟ و به هر دلیلی که این اتفاق افتاده باشد، چرا ایده‌ای عملی برای حل این مشکل وجود ندارد؟
لینک کوتاه: asriran.com/0038qKمنبع: عصر ایران
کلیدواژه: عباس عبدی چرا برجام کاخ سفید
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۴۵۸۸۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
طعنه سنگین حسن روحانی به شورای نگهبان و دولت رئیسی / باید حسرت انتخابات کشور‌های همسایه را بخوریم!
خبرآنلاین نوشت: حجت‌الاسلام و المسلمین حسن روحانی در جلسه دوره‌ای خود با وزیران و معاونان رئیس‌جمهور در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، با تأکید بر اینکه اگر مردم از حکومت فاصله گرفتند، اداره جامعه سخت خواهد بود، افزود: ما در دولت دوازدهم با مشکلات ویژه‌ای روبه‌رو بودیم. گویا داعش و ترامپ و کرونا کافی نبود که اقداماتی هم در داخل شد تا دولت را زمین بزنند. در طول ۴ سال دولت دوازدهم به مردم گفتند اگر ما بیاییم مسائل شما را در کوتاه‌مدت حل می‌کنیم. در اقتصاد و سیاست و سیاست خارجی به مردم قول دادند، گفتند برجام دولت قوی می‌خواهد. اما ضربه کاری میزان مشارکت در انتخابات ۱۴۰۰ پس از انتخابات کم‌رمق مجلس در سال ۱۳۹۸ بود. وقتی مردم کنار زده می‌شوند و در امور کشور مشارکت ندارند، چطور می‌خواهند مشکلات را حل کنند؟
او رمز توفیق برجام را حمایت ۸۰ درصدی مردم از آن عنوان کرد و گفت: تکیه‌گاه ما در مذاکرات برجام مردم بودند. در تمام نظرسنجی‌ها حتی نظرسنجی‌هایی که مخالفین دولت انجام دادند، نشان می‌داد ۸۰ درصد مردم موافق مذاکرات برجام بودند. چون اکثریت مردم پشتوانه برجام بودند، این قانون به تصویب رسید وگرنه نمی‌گذاشتند برجام تحقق پیدا کند. وقتی ۷۳ درصد مردم در انتخابات حضور پیدا کردند معلوم است از دولت منتخب حمایت می‌کنند، وقتی مشارکت زیر ۵۰ درصد شد، مشخص است چه مشکلاتی پیدا می‌کنیم؟ روزی در منطقه افتخار می‌کردیم انتخاباتی با ۸۰ و ۸۴ درصد مشارکت برگزار می‌کنیم، حالا باید حسرت انتخابات کشور‌های همسایه را بخوریم.
گفتنی است که، در سال گذشته کشور‌های گوناگون در منطقه شاهد برگزاری انتخابات بوده‌اند. ایران انتخابات مجلس شورای اسلامی را به تازگی پشت سر گذاشته، عراق پس از ۱۰ سال انتخابات شورای استانی برگزار کرد و پاکستان انتخابات پارلمانی داشت. ترکیه هم یکی از سخت‌ترین انتخابات‌های ۱۰۰ سال اخیر را که منجر به انتخاب دوباره اردوغان به عنوان رئیس‌جمهور بود از سر گذراند.
خبرآنلاین، در گزارشی با عنوان «انتخابات در منطقه جنگ زده؛ از روند نزولی «مشارکت» در ایران تا «صف بلند» رأی دادن در ترکیه / مشارکت در انتخابات پاکستان و عراق چقدر بود؟» به بررسی این انتخابات پرداخته بود که بخشی از آن را در ادامه می‌خوانید؛ «انتخابات پاکستان ماه گذشته در این کشور در شرایطی دشوار برگزار شد. ۴۸ درصد از واجدین شرایط رای دادن، در این انتخابات شرکت کردند. این در حالیست که نرخ مشارکت در انتخابات سال ۲۰۱۸، ۵۱ درصد بوده است. به‌نظر می‌رسد کاهش میزان رای دهندگان به زندانی شدن عمران خان و از هم گسیختن حزبش مرتبط است. پیش از انتخابات هم حزبی‌های عمران خان مجبور شدند به صورت مجزا وارد انتخابات شوند.
آخرین انتخابات پارلمانی که در عراق برگزار شد، از نظر تعداد شرکت‌کنندگان نتوانست دولت عراق را راضی کند. دولت عراق سال ۲۰۲۱ اعلام کرد ۶۶ درصد از واجدین شرایط شرکت در انتخابات پارلمانی، برگه رای گرفته‌اند. البته این به معنای آن نیست که همه آنها پای صندوق‌های رای رفته باشند. اما به‌هر حال کمیسیون انتخابات همان میزان ۶۶ درصد را به‌عنوان مشارکت مردم عراق در انتخابات اعلام کرد.
بیش از ۸۴ و نیم درصد از جمعیت رای‌دهندگان ترکیه در انتخابات سال ۲۰۲۳ شرکت کردند که رقمی چشمگیر به‌نظر می‌رسد. انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در ماه مه ۲۰۲۳ همزمان با انتخابات پارلمانی در راستای تعیین رئیس‌جمهور برای یک دوره پنج ساله برگزار شد. اردوغان، که نامزد اصلی حزب عدالت و توسعه بود، برای انتخاب مجدد به عنوان نامزد مشترک ائتلاف خلق، که شامل حزب حرکت ملی و دو حزب کوچک‌تر دیگر است، شرکت کرد. اتحاد ملت، متشکل از شش حزب مخالف از جمله حزب اصلی اپوزیسیون حزب جمهوری خلق، کمال قلیچ‌دار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق را به عنوان نامزد ریاست جمهوری معرفی کرد.»
tags # حسن روحانی سایر اخبار
خودکشی دانشجوی کارشناسی ارشد در کوی دانشگاه تهران