به نقل از «ایرنا»

پنجه علی، مسجدی ویژه زنان اهل دربار صفوی در قزوین

تاریخ انتشار: ۱۳ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۵۱۸۳۴۹

قزوین دارای مساجد تاریخی و کهن زیادی است که معرف بخشی از تاریخ و فرهنگ غنی این سرزمین است.

مسجد پنجه علی در کنار مسجد جامع عتیق، مسجد حیدریه، مسجد سنجیده و مسجد النبی (ص) یکی از مساجد کهن و تاریخی قزوین به شمار می رود به دلیل قرارگیری در کنار دولتخانه صفوی از اهمیت خاص و ویژه ای برخوردار بوده است، البته این بنا در گذشته جزوی از دولتخانه صفوی بوده که بعدها به دلیل تخریب برخی بناها و ساخت و سازها از این مجموعه جدا افتاده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این مسجد باشکوه و تاریخی امسال از سوی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قزوین مورد مرمت و ساماندهی قرار گرفته است.

مسجد پنجه علی یادگار دوران پایتختی قزوین در عهد صفوی

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قزوین گفت: مساجد تاریخی قزوین میراث فرهنگی گرانسگ این شهر به شمار می روند از این رو حفاظت و مرمت و ساماندهی آنها از اولویت های اساسی این اداره کل به شمار می رود.

علیرضا خزائلی افزود: مسجد پنجه علی در زمره مساجد کهن و تاریخی قزوین به شمار می رود که به دلیل قرارگیری در کنار مجموعه دولتخانه صفوی از اهمیت بالایی برخوردار است.

وی با بیان اینکه این مسجد به شکل شبستانی ساخته شده است، اظهار داشت: مسجد پنجه علی در دولتخانه صفوی قرار داشته و در زمان پایتختی قزوین در دوره شاه تهماسب صفوی دارای عبادتگاهی ویژه اهل زنان دربار بوده است.

این مسوول با بیان اینکه مرمت این مسجد از امسال در دستور کار قرار گرفت،افزود: با مرمت این مسجد در خیابان پیغمبریه تلاش داریم تا ضمن حفاظت از این بنای تاریخی، در زمینه گردشگری نیز این بنا را به گردشگرانی که به قزوین می آیند معرفی کنیم.

وی یادآور شد: این مسجد از محل اعتبارات میراث فرهنگی و با مشارکت هیات امنای آن مورد مرمت قرار گرفته است.

این مسوول اظهار امیدواری کرد کار مرمت و ساماندهی بدنه داخلی این مسجد تاریخی طی یک تا دو ماه آینده به پایان برسد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قزوین یادآور شد: مسجد تاریخی پنجه علی قزوین به شماره ۱۲۶۰۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

تهیه نقشه اولیه محراب و تزئینات داخلی مسجد پنجه علی و مرمت بنا براساس آن

علی نصیری کارشناس مرمت بناهای تاریخی و ناظر اجرای مرمت مسجد پنجه علی قزوین نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: مسجد پنجه علی در سالیان گذشته یک دوره مرمت شده بود اما اقدامی برای مرمت داخلی و ترئینات آن انجام شده بود که این مهم در دوره جدید مرمت که از امسال آغاز شده است مورد توجه قرار گرفت.

وی با بیان اینکه طاق های آجری زیبا، ستون های مرمرین و محراب کاشی کاری شده با خط ثلث نفیس از ویژگی های این بنای تاریخی به شمار می رود و بر روی کاشی های آبی رنگ آن با خط نسخ با رنگ سفید نام ائمه نقش بسته شده است.

این کارشناس مرمت بناهای تاریخی با بیان اینکه دلیل نام گذاری مسجد به نام پنجه‌علی، وجود سنگ صیقلی شده مرمری شبیه پنجه‌ای بزرگ که بر بالای محراب نصب شده است،اظهار داشت: دوخت و دوز بدنه بنا به همراه مرمت ترئینات داخلی آن در دستور کار این دور از مرمت مسجد پنجه علی قرار دارد.

نصیری با بیان اینکه کاربندی های تزئینات داخلی این مسجد پس از گمانه زنی های طرح های اولیه انجام شده است،افزود: نقشه اولیه محراب و تزئینات آن تهیه شدi و کاشی های آن از اصفهان سفارش داده و نصب شده و همچنین مرمت و رنگ آمیزی مقرنس آن انجام شده است.

وی اظهار داشت: به دلیل مرمت های غیراصولی انجام شده در گذشته، پیدا کردن نقشه و شکل اولیه بنای این مسجد برای مرمت اصولی کار سختی بود اما با تلاش های مهرداد نادری فر از معماران خوش ذوق سنتی قزوین این کار انجام شد.

نصیری همچنین گفت: در جریان کار مرمت این مسجد با تلاش های فراوان موفق شدیم به جای استفاده از درب های جدید، درب های قدیمی و اولیه مسجد را تعمیر کرده و نصب کنیم.

کارشناس اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قزوین اظهار داشت: سنگ های مرمر حجاری شده در دورتادور بنا و کم نظیر در بین مساجد قدیمی، گچبری های زیبا و نقاشی های محراب از جمله ویژگی های شاخص این مسجد تاریخی هستند.

یک سنگ متبرک، ریشه نام گذاری مسجد پنجه علی

محمد علی حضرتی تاریخ پژوه و قزوین پژوه نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: براساس مطالعات متون قدیمی و شواهد تاریخی، مسجد پنجه علی در داخل باغ گلزار که بخش حرمسرای دولتخانه صفوی قرار داشته واقع بوده است.

وی اظهار داشت: این بخش از دولتخانه صفوی از ورودی عالی قاپو به سمت غرب تا نزدیکی قصر عالم آرا که محوطه فعلی مسجد تاریخی النبی (ص) است را شامل می شده که ترکیبی از باغ و خانه های اهل حرم و کنیزان شاه و درباریان صفوی بوده است.

حضرتی اظهار داشت: برخی متون آورده اند که مسجد پنجه علی در دوره صفوی به بانوان اختصاص داشته و محل عبادت آنان بوده است.

وی با اشاره به نام این مسجد گفت،گفت: در گذشته یکی از علائمی که متبرک تلقی می شده  و افراد از باب تیمم در جنگ ها آنرا به همراه داشتند سنگی بوده که تصور می شده که نقشی از پنجه امیرالمومنین حضرت علی (ع) در آن نقش بسته و حک شده است و از مرحوم رضوی قزوینی که ۱۲۰ سال پیش معرفی جامعی از آثار تاریخی قزوین داشته نقل است که سنگ پنجه علی که نظیر آن در برخی قدمگاه بناهای متبرکه وجود دارد در جریان یکی از جنگ ها در منطقه قفقاز به دست فرماندهان ایرانی آمده و در ادامه بر بالاسرمحراب مسجد نصب شده است.

حضرتی اظهار داشت: متاسفانه این سنگ ارزشمند در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی از مسجد پنجه علی به سرقت رفت اما نام پنجه علی بر روی این بنا باقی ماند و البته گفته می شود کتیبه نقیسی از استاد علیرضا عباسی نیز در محراب این مسجد وجود دارد که از امتیازات آن به شمار می رود.

این تاریخ پژوه گفت: کاوش های باستان شناسی در این مسجد تاریخی انجام نشده اما احتمال اینکه در زیرزمین این مسجد از طریق حفر کانال و راهروهایی ارتباط با سایر مجموعه های دولتخانه باشد، وجود دارد.

وی در مورد زمان احداث این مسجد نیز گفت: اگرچه زمان بنای این مسجد در دوره شاه تهماسب صفوی ذکر شده اما با توجه به برخی متون و وجود میدانی به نام پنجه علی در قبل از آن در نزدیکی مسجد احتمال دارد زمان ساخت آن به پیش از دوره شاه تهماسب و حتی در دوره های مربوط به صدر اسلام بازگردد.

برچسب‌ها مسجد استان قزوین میراث فرهنگی

منبع: ایرنا

کلیدواژه: مسجد استان قزوین میراث فرهنگی مسجد استان قزوین میراث فرهنگی اخبار کنکور مسجد پنجه علی شمار می رود دولتخانه صفوی میراث فرهنگی تاریخی قزوین مسجد تاریخی صنایع دستی انجام شده

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۵۱۸۳۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

همکاری گروه بین المللی ایسکارسا با میراث فرهنگی در مرمت بنا‌های تاریخی نطنز

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نطنز گفت:گروه بین المللی مرمت ایسکارسا در بازدید از بنا‌های تاریخی شهرستان بازدید اعلام کرد در مرمت تعدای از این بنا‌ها با اداره میراث فرهنگی شهرستان همکاری کنند.

حسین یزدانمهر افزود: گروه بین المللی ایسکارسا زیر نظر سازمان یونسکو فعالیت داشته و به شکل ان جی او فعال است و مرمت آثار تاریخی را بررسی کرده و به لحاظ فکری و پژوهشی میزان دقت مرمت‌های انجام شده و بررسی می‌کند.

او اظهار کرد:شب گذشته ۲ نفر خانم از کشور ترکیه به عنوان نمایندگان و آقای مهرداد حجازی به عنوان نایب رییس گروه بین المللی ایسکارسا از آتشکده ساسانی، مسجد جامع و بقعه شضیخ عبدالصمد بازدید کردند.

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نطنز بیان کرد: گروه بین المللی ایسکارسا در بحث مرمت آتشکده ساسانی قرار است در خصوص نحوه مرمت و ایجاد گنبد آتشکده اعلام نظر کنند.

یزدانمهر گفت:در خصوص بقعه شیخ عبدالصمد قرار است کار پژوهشی از طرف گروه بین المللی ایسکارسا انجام شود و مسجد جامع نطنز دارای کتیبه آجری با خط کوفی است که گروه یادشده باید طرح خود برای حفاظت از آن را ارائه کنند.

شهرستان ۴۷ هزار نفری نطنز در فاصله ۱۲۵ کیلومتری شمال اصفهان قرار دارد.

باشگاه خبرنگاران جوان اصفهان اصفهان