سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تا ۱۴۰۴ به اهداف خود میرسد؟
تاریخ انتشار: ۱۶ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۵۵۵۴۴۷
بررسیهای یک مطالعه در خصوص اجرای سند تحول آموزش و پرورش نشان داد که نهادها و سازمانهای مختلف انسجام کافی برای اجرای سند تحول ندارند. همچنین اگرچه نهادها مخالفتی با مضامین سند ندارند اما اصرار، اهتمام و جدیت کافی نیز برای اجرا و پیادهسازی این سند ملی ندارند.
به گزارش ایسنا، از چند دهه قبل، توجه مدیران، برنامهریزان و متفکران نظام تربیتی کشور به محدودیتهای نظام آموزش و پرورش جلب شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این محدودیتها سبب شد مسئولان ارشد کشور و متخصصان نظام آموزش و پرورش در پی تنظیم سندی برای تحول نظام آموزش و پرورش برآیند.
تدوین سند تحول از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۰ با مشارکت متخصصان حوزه و دانشگاه انجام شد و این سند مسیر تحول آموزش و پرورش را از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۴ ترسیم کرده است.
از آنجا که بیش از ۸ سال از زمان تصویب و ابلاغ سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش گذشته است، نگرانیهایی درباره تاخیر پیشرفت اجرای سند وجود دارد.
به همین منظور پژوهشگران گروه روانشناسی تربیتی و علوم تربیتی دانشگاه شهید رجایی تهران و دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه؛ در مطالعهای نقش بازیگران مرتبط با سند تحول آموزش و پرورش را در اجرا و پیادهسازی این سند بررسی کردند.
در این مطالعه که از نوع تحقیقات سیاستپژوهی و آیندهپژوهشی است، «آزیتا اخلاقی»، «بهرام صالح صدقپور» و «مهدی نوید ادهم» مشارکت داشتند.
نقش نهادهای مختلف در دستیابی به اهداف سند تحول
برای انجام این مطالعه ابتدا فهرستی از بازیگران (نهادها، سازمانها و ...) که در اجرای سند موثر هستند تهیه و ارتباط هر یک از آنها با مسئله بررسی شد.
بازیگرانی که با سند تحول موثر، ذینفع یا مرتبطاند؛ مجلس شورای اسلامی، دولت، شورای عالی انقلاب فرهنگی، حوزههای علمیه، نهاد رهبری، سازمان برنامه و بودجه، شورای عالی آموزش و پرورش، وزارت آموزش و پرورش، احزاب سیاسی، خانوادهها، پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، موسسات کنکوری، سازمان پژوهش و تالیف کتب درسی، صدا و سیما و ... هستند.
برای جمعآوری دادههای مورد نیاز؛ اسناد بالادستی و محتوای سند تحول بررسی شد و با ۴۵ نفر از کارشناسان و مسئولان دستگاهها و نهادها مصاحبههای عمیق و دقیق انجام گرفت. همچنین پرسشنامهای در اختیار این کارشناسان و خبرگان قرار داده شد تا اهمیت و نقش هر نهاد و سازمان در اجرای سند تحول را ارزیابی کنند.
با بررسی یافتههای پژوهش و نظر این کارشناسان؛ مشخص شد که معلمان، سازمان پژوهش و تالیف کتب درسی، وزیر آموزش و پرورش، شورای عالی آموزش و پرورش، رسانه ملی، دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی، خانوادهها، مجلس شورای اسلامی، سازمان برنامه و بودجه، دولت، وزارت علوم، شورای عالی انقلاب فرهنگی، نهادهای غیر دولتی و مسئولان محلی؛ در اجرای سند تحول آموزش و پرورش اهمیت بیشتری دارند.
ناهماهنگی نهادها و سازمانها در رسیدن به اهداف سند تحول
هر چه انسجام و هماهنگی بین بازیگران کلیدی و موثر، بیشتر باشد، احتمال و امکان اجرای یک سند بیشتر میشود. یافتههای این مطالعه نشان داد که از میان ۱۴ بازیگر کلیدی در اجرای این سند؛ حداقل پنج بازیگر زاویه جدی با یکدیگر و یا با سند تحول دارند. به گفته پژوهشگران این مطالعه؛ «نتایج گویای شرایط کاملا نامتعادل حاکم میان بازیگران مرتبط با سند تحول است که اجرای سند را در آینده با مخاطراتی مواجه میکند».
از نظر خبرگان و متخصصان این حوزه؛ معلمان مهمترین نقش را در اجرای سند به عهده دارند و آنها کمترین امکان رقابت با سایر بازیگران را نیز دارند.
طبق نتایج این مطالعه؛ دولت، مجلس، وزیر آموزش و پرورش، شورای عالی انقلاب فرهنگی و رسانه ملی، بیشترین نفوذ مستقیم و غیر مستقیم را در اجرای سند تحول دارند و در اجرای این سند، کمترین نفوذ را معلمان دارند.
توافق نهادها و سازمانها در خصوص محتوای سند تحول
در این مطالعه نگرش، موضع و برنامه هر بازیگر در خصوص محتوای سند مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که در خصوص محورهای «تربیت دینی و اسلامی»، «تقویت هویت ایرانی اسلامی»، «جمعگرایی و جهانیاندیشی» و «کسب علم و دانش؛ به عنوان ماموریت ذاتی آموزش و پرورش» توافق زیادی بین بازیگران وجود دارد و شدت توافق میان آنها زیاد است. ولی در مورد اهدافی مثل «خلاقیت هنری»، «معلممحوری و مدرسهمحوری» و «بازنگری در برنامههای درسی» کمترین توافق میان بازیگران وجود دارد.
یافتههای این مطالعه نشان میدهد که «نوعی انسجام و هماهنگی کلی میان بازیگران درباره اجرای سند وجود دارد. به این معنی که مخالفت جدی در میان چهارده بازیگر (علیه همدیگر) وجود ندارد. هر چند فاصلهای بین چند نهاد خاص مثل سازمان برنامه، وزارت علوم و سازمان صدا و سیما وجود دارد».
همچنین مشخص شد که اکثر بازیگران دیدگاه مخالف و مغایری با سند تحول آموزش و پرورش ندارند، اما برای اجرای تمام اهداف سند، همدلی، اهتمام، اصرار و جدیت از سوی تمام بازیگران وجود ندارد. بنابراین؛ پژوهشگران این مطالعه میگویند «در چشمانداز آینده نمیتوان انتظار داشت که سند با سرعت و جامعیت کافی اجرا و پیادهسازی شود».
به گفته پژوهشگران این مطالعه: «به عنوان نمونه و بر اساس تحقیقات مختلف پیمایشی؛ خانوادههای ایرانی دغدغههای مراجع رسمی در زمینه هویت اسلامی یا مسائل تربیتی را ندارند و بیشتر نگران مسائل علمی و آموزشی مدرسه و حداکثر کنکور فرزندان هستند. همچنین نهادی مانند رسانه ملی عمدتا درگیر کلاسهای کنکور و کسب درآمد از حوزه آموزش عمومی است تا اجرای مفاد سند تحول».
راهکارهایی برای اجرای بهتر سند تحول آموزش و پرورش
پژوهشگران در خصوص راهکارهای اجرای هر چه بهتر سند تحول آموزش و پرورش پیشنهاداتی را مطرح میکنند:
- ادامه تعاملات جدی شورای عالی آموزش و پرورش و شورای عالی انقلاب فرهنگی (به عنوان متولیان اصلی سند تحول) با تکتک بازیگران کلیدی و ایجاد فضای سازگاری نهادی و توجیه آنان، برای جلب مشارکت و همکاری در اجرا و پیادهسازی سند تحول
- گفتمانسازی درباره سند تحول و تبیین و توصیه به نخبگان؛
- ایجاد عزم ملی با آموزش ذینفعان به خصوص معلمان و خانوادهها؛
- استفاده از ظرفیتهای قانونی برای مشارکت همه بازیگران؛
- حرکت به سمت حکمرانی اجتماعی و غیر کنترلی و غیر دستوری و جلب مشارکت همه بازیگران؛ به عنوان راهبرد اصلی اجرا و پیادهسازی سند تحول.
این مطالعه، رساله دکتری «آزیتا اخلاقی»؛ پژوهشگر رشته روانشناسی تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه بوده است.
یافتههای این پژوهش به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «آیندهپژوهی اجرای اهداف سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در افق ۱۴۰۴» در فصلنامه علمی مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی؛ منتشر شده است.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: سند تحول بنیادین آموزش و پرورش شورای عالی انقلاب فرهنگی سند تحول آموزش و پرورش نظام آموزش و پرورش اجرا و پیاده سازی اجرای سند تحول اجرای سند سند تحول خانواده ها اهداف سند سازمان ها برای اجرا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۵۵۵۴۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
معاون پرورشی وزارت آموزش و پرورش: مربیهای پرورشی ابزار مناسب برای تحقق اهداف تربیتی را ندارند
حجتالاسلام پورثانی با اشاره به اینکه طی سالهای قبل مربی پرورشی مدرسه به عنوان یک کارمند درجه ۲ نگاه میشد گفت: لزوماً هم مربی پرورشی کلاسی نداشته بود. همان طور که میبینیم امروز هم نیمی از مدارس کشور مربی پرورشی ندارند.
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش گفت: ما فقط در پایه هفتم و هشتم یک درس تفکر و سبک زندگی داریم، در پایههای دیگر درس خاصی در امور تربیتی نداریم؛ مربیهای پرورشی هم ابزار مناسب برای اهداف خود را ندارند.
در فضا، محتوا و نیروی انسانی کمبود داریم
وی با بیان اینکه فضا، محتوا و نیروی انسانی سه ضلع کار تربیتی است گفت: در هر سه ضلع ما دچار کمبود و مشکل هستیم. کار تربیتی تنها به وسیله آموزش و پرورش قابل جمع نیست؛ وظایف آموزش و پرورش هم با دیگر دستگاهها قابل مقایسه نیست. رهبری هم برای مسئله تاکید کردند.
حجتالاسلام پورثانی گفت: ما باید عرصه را برای همه دغدغهمندان عرصه تربیتی فراهم کنیم. یکی از موانعی که نمیتوانستیم بعد از ظهر مدارس و پنج شنبهها را در اختیار امور تربیتی قرار دهیم خوشبختانه با برنامه هفتم توسعه عملیاتی کردیم.
وی با اشاره به اینکه درب آموزش و پرورش به روی همه دغدغهمندان عرصه فرهنگی و تربیتی باز است؛ گفت: ۵۰ هزار گروه جهاد تبیین در سراسر کشور بزرگترین عملیات جهاد تبیین را راه اندازی کردند. اعتقاد ما و شعار دولت هم همین است که اگر میخواهیم در آموزش و پرورش اتفاقی بیفتد چارهای جز ورود با ضابطه گروههای جهادی ندارد.
معاون وزیر آموزش و پرورش گفت: شاخص اصلی ما رسیدن به حیات طیبه منطبق با سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است. البته برخی معتقد بودند وزارت آموزش و پرورش باید به نام وزارت تربیت رسمی جمهوری اسلامی تغییر یابد؛ سند تحول هم بر مبنای تربیت است و حتی پیوست برنامه درسی آن را هم دیده است. طرح اتقان را هم با هدف تقویت روحانیت در مدارس راه اندازی کردیم.
معلوم نیست دانش آموز اوقات فراغتش را چگونه طی میکند
وی در خصوص باز بودن درب مدارس به روی دانش آموزان در روزهای پایانی هفته گفت: ما سند جامع اوقات فراغت دانش آموزان را نوشتهایم. تمام اوقاتی که دانش آموز در اختیار مدرسه نیست و معلوم هم نیست دانش آموز اوقات فراغتش را چگونه طی میکند. آموزش و پرورش به عنوان متولی اصلی تربیت، باید برای تمامی اوقات دانش آموز برنامه داشته باشد.
لزوم فعال شدن ۳۵۰ مدرسه توسط مساجد
حجتالاسلام پورثانی با بیان اینکه ۳۵۰ مدرسه توسط مساجد باید فعال شوند گفت: ما آماده میزبانی همه گروههای مردمی را که در چهارچوب انقلاب فعالیت کنند؛ در تابستان داریم. در ۷۲۵ منطقه آموزش و پرورش یک دبیرخانه اوقات فراغت داریم؛ هر فردی که دغدغهمند امور تربیتی است و برای این موضوع برنامه دارد میتواند به دبیرخانه مراجعه کند. ما این آمادگی این مسئله را داریم و معتقدیم که درِ مدارس را هم به روی گروههای مردمی باز میکنیم.
منبع: خبرگزاری مهر