به نقل از «آنا»

کریدورهای ایران شاه کلید صادرات/ مشکلات تجارت ترجیحی چیست؟ 

تاریخ انتشار: ۲۰ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۵۹۲۹۴۷

ورود پایدار به مقوله تجارت ترجیحی یک ابزار سیاست تجاری است که مدت‌هاست کشورهای جهان برای توسعه تجای و اقتصادی خود به آن متوسل می‌شوند.

به گزارش خبرنگار حوزه صنعت و معدن گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، تجارت ترجیحی (PTA) مُدلی از مراودات اقتصادی است که امروزه 97 درصد از سبد تجارت جهانی را به خود اختصاص داده است، در این روش از تجارت، طرفین قرارداد جهت رفع موانع صادرات و واردات و به منظور تسهیل در امر معاملات، تعرفه گمرکی برخی از کالاهای تولید شده را حذف و یاکاهش می‌دهند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

کشورهای ترکیه، پاکستان و ایران نیز اخیراً‌ به سمت انعقاد موافقت‌نامه‌های تجاری دو جانبه با کشورهای مسلمان و همسایه گرایش پیدا کرده‌اند. 

در این گزارش به بررسی جدیدترین وضعیت تجارت ترجیحی ایران می‌پردازیم.

ایران با کدام کشورها تجارت ترجیحی دارد؟

29 اردیبهشت 97 موافقت‌نامه تجارت ترجیحی ایران با کشورهای اتحادیه اوراسیا (روسیه، بلاروس، قزاقستان، ارمنستان و قرقیزستان) در آستانه قزاقستان به امضا رسید و قرار شد حداکثر طی 3 سال، کشورها بر سر فهرست کالاها و میزان حقوق گمرکی به توافق برسند.

در آن زمان تیگران سرگسیان، رئیس هیئت کمیسیون اقتصادی اوراسیا اعلام کرد که در راستای اجرای موافقت‌نامه ترجیحی ایران با اتحادیه اوراسیا، میزان نرخ عوارض واردات ایران برای کالاهای صنعتی به طور متوسط 7 درصد، برای کشورهای اتحادیه 3.5 درصد، برای کالاهای کشاورزی ایران به میزان 19 درصد و برای اتحادیه اقتصادی اوراسیا 5 درصد کاهش می‌یابد. 

البته به هنگام امضای موافقت‌نامه فوق بیش از ۴۰ کشور از جمله چین، اندونزی، کره جنوبی، هند، مصر، صربستان و حتی برخی کشورهای حوزه آمریکای لاتین برای فعالیت در چارچوب این اتحادیه اعلام آمادگی کرده بودند 

بالاخره 5 آبان 98 ترتیبات تجارت ترجیحی ایران با پنج کشور روسیه، بلاروس، قزاقستان، ارمنستان و قرقیزستان به عنوان اعضای اتحادیه اوراسیا به ارزش 2.6 دلار مشخص و اجرای آن آغاز شد پیرو این موافقت‌نامه ترجیحات اعطایی ایران به اوراسیا 360 قلم کالا (عمده اقلام شامل پسته، کیوی، سایر نفت‌های گازی، کشمش، خیار و خیار شور، خرما، داروها، سیمان های هیدرولیک، مس تصفیه شده، متانول و کلم) و ترجیحات اعطایی اتحادیه اوراسیا به ایران 502 قلم کالا (عمده اقلام شامل جو، ذرت دامی، روغن خام، کاتد و قطعات کاتد، آهن آلات به ضخامت کمتر از 2 میلی متر، چوب اره شده کاج، کاغذ روزنامه به شکل رول یا ورق ) مشخص شد.

ایران و ترکیه نیز در ژانویه 2015 (دی 1393) در زمینه واردات 120 کالا با یکدیگر موافقت‌نامه تجارت ترجیحی را به امضا رساندند.

در شهریور سال 1386 نیز موافقت‌نامه تجارت ترجیحی ایران با کشورهای عضو دی - هشت یعنی دولت‌های جمهوری خلق بنگلادش، جمهوری عربی مصر، جمهوری اندونزی، مالزی، جمهوری فدرال نیجریه، جمهوری اسلامی پاکستان، جمهوری ترکیه به امضا رسید.

دیگر موافقت‌نامه تجارت ترجیحی ایران به سال 2006 (11 دی 1380 تا 10 دی 1381) برمی‌گردد که با پاکستان به امضا رسید، پیرو این موافقت‌نامه ترجیحات اعطایی ایران به پاکستان شامل 309 قلم بوده و نرخ تعرفه گمرکی به طور متوسط با کاهش 20 تا 30 درصدی در نظر گرفته شد.

ترجیحات اعطایی پاکستان به ایران نیز 338 قلم کالا و با حدود 30 درصد کاهش در تعرفه گمرکی لحاظ شد.

امتیاز تجارت ترجیحی

ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی فوق‌العاده و قرارگیری در مسیر کریدورهای شمال - جنوب و شرق - غرب، ظرفیت مناسب بنادر، پایانه‌های مرزی و دیگر زیرساخت‌های حمل‌ونقل از بستر و شرایط مناسبی برای توسعه فعالیت‌های تجاری برخوردار است، تنها کافی است بخش خصوصی به همکاری سیاست‌گذاران اقتصادی در زمینه بازارسازی اهتمام ویژه‌ای به خرج دهند.

به عنوان نمونه معاونت اقتصادی وزارت خارجه می‌تواند در زمینه توسعه همکاری‌های اقتصادی ایران با کشورهای دیگر به ویژه همسایگان نقش کلیدی داشته باشد، امری که اگر محقق شود می‌تواند به لحاظ سیاسی مزیت‌های فراوانی برای کشور داشته باشد.

در فضای اقتصادی باید از هر فرصتی برای بازارسازی و کاهش هزینه‌های تولید استفاده کرد که یکی از این فرصت‌ها حضور هر چه بیشتر کشور در زمینه انعقاد موافقت‌نامه‌های تجارت ترجیحی است که پس از مدتی به تجارت آزاد هم ختم می‌شود.

مهمترین مزیت تجارت ترجیحی افزایش صادرات و کاهش هزینه تمام شده واردات کالاهای ضروری است که در داخل تولید نمی‌شود. 

البته از آنجایی که مهمترین بازیگر تجارت ترجیحی بخش خصوصی است می‌توان پررنگ‌تر شدن این بخش را به عنوان پیشران توسعه اقتصادی کشور از دیگر مزیت‌های ورود به مبادلات تجارت ترجیحی دانست.

همچنین کارشناسان بر این باورند که آغاز تجارت با هر کشوری به معنای اتصال به اقتصاد سایر کشورهایی است که با طرف تجارت ما در حال دادوستد هستند. 

موانع تجارت ترجیحی چیست؟ 

غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران در نشستی با معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه درباره تجارت ترجیحی ایران می‌گوید متاسفانه بدون اطلاع قبلی مرزها را می‌بندند و کامیون‌ها برای چندین هفته پشت مرز معطل می‌شوند آن هم در وضعیتی که برای نگهداری محصولات صادراتی شرایط مناسب نیست و همین باعث می‌شود صادرکنندگان و تولیدکنندگان خسارت بسیاری متحمل شوند.

به گفته وی هم اکنون مرزها و گمرکات کشور متولی مشخصی ندارند و هر دستگاهی به شیوه جداگانه و جزیره‌ای عمل می‌کند. 

رئیس اتاق ایران ضمن انتقاد از اینکه ایران کمترین موافقت‌نامه را در زمینه تجارت ترجیحی و تجارت آزاد با کشورها دارد، می‌افزاید بخش خصوصی هنوز از موافقت‌نامه‌ای که حدود 10 سال پیش بین ایران و ترکیه به منظور آغاز تجارت ترجیحی امضا شد گله‌مند است چرا که نظری از بخش خصوصی و تشکل‌های مرتبط کسب نکردند.

غلامرضا انصاری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه نیز در واکنش به صحبت‌های شافعی رئیس اتاق بازرگانی ایران می‌گوید در عرصه اقتصادی و سیاسی موافقت‌نامه‌های تجارت ترجیحی بسیار مهم و اثرگذارند، موافقت‌نامه تجارت ترجیحی امضا شده بین ایران و اوراسیا امتیاز بزرگی است که امیدواریم در صورت موفقیت به تجارت آزاد برسیم.

انصاری به موافقت‌نامه تجارت ترجیحی بین ایران و ترکیه اشاره می‌کند و می‌گوید از آنجا که این موافقت‌نامه اجرایی نشد، رایزنی‌ها برای حل مشکلات آن ادامه دارد، اتاق ایران می‌تواند نظرات و پیشنهادهای خود را در این مورد اعلام کند.

گرچه اقتصاد ايران در استفاده از تجارت ترجیحی به عنوان یک ابزار سياستی در ابتدای راه قرار دارد و تجربه چندان قابل استناد و اعتنايی در زمينه تاثيرات اين موافقت‌نامه‌ها ندارد اما با انتخاب صحيح و مبتنی بر اصول علمی طرف‌های مذاكره، امكان حصول به نتايج مورد انتظار در زمينه گسترش تجارت افزايش می‌يابد.

انتهای پیام/4133

منبع: آنا

کلیدواژه: غلامرضا انصاری غلامحسین شافعی توسعه تجاری صادرات کالا تجارت ترجیحی موافقت نامه تجارت ترجیحی تجارت ترجیحی ایران اتحادیه اوراسیا ترجیحی ایران ترجیحات اعطایی موافقت نامه ها بخش خصوصی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۵۹۲۹۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

افزایش ۵۱ درصدی صادرات مشتقات نفتی ایران به قاره آفریقا

سید روح اله لطیفی سخنگوی کمیسیون روابط بین الملل و توسعه تجارت خانه صنعت ، معدن و تجارت ایران ، همزمان با دومین اجلاس بین المللی ایران و آفریقا اظهار داشت : قاره آفریقا با دارا بودن ۱.۳ میلیارد نفر جمعیت و ۵۴ کشور ، یک فرصت بزرگ در حوزه روابط تجاری و اقتصادی است و ایران می تواند به واسطه نیاز این قاره به سوخت و انرژی ، تکنولوژی و مکانیزاسیون  در تولید محصولات کشاورزی ، سرمایه گذاری و طراحی و ساخت امور زیر بنایی از جمله معدن ، سد ، راه سازی و پروژه های عمرانی ، اورهال کردن پالایشگاه ها ، استخراج گاز ، بازار مصرف مناسب مواد غذایی ، و محصولات صنعتی ، تجاری و مصرفی و نیاز ما به کشت فراسرزمینی  همراه با توانمندی کشورمان در  صادرات خدمات فنی و مهندسی  در این قاره فرصت ها ضمن حفظ شئونات انسانی و حفظ منافع توامان کشورمان و کشورهای آفریقایی حضور پیدا کند .

وی افزود در سال ۱۴۰۲ پراکنش صادراتی کشور به این قاره از نکات قابل توجه بود و صادرات در شرق ، غرب ، شمال و جنوب این قاره به صورت خاصی توسعه پیدا کرد و ۳۹ کشور از این قاره ،  مقصد صادرات کالاهای ایرانی به صورت مستقیم  بودند .

وی افزود:  با وجود کاهش صادرات کشور به بخش سفید این قاره در شمال در سال های گذشته  ، شاهد افزایش صادرات به کشورهای الجزایر ، مصر ، لیبی، تونس، جیبوتی  و مراکش در سال ۱۴۰۲ با وجود بحران حمل و نقل در دریای سرخ بودیم .

لطیفی در خصوص هفت مقصد نخست محصولات صادراتی به آفریقا گفت: در سال ۱۴۰۲ ، غنا با خرید ۱۷۳.۵ میلیون دلار ، آفریقای جنوبی با ۱۴۵ میلیون دلار، تانزانیا با ۹۲.۸ میلیون دلار، کنیا با ۴۸.۷ میلیون دلار ، نیجریه با ۴۸ میلیون دلار ، موزامبیک با ۴۷.۱ میلیون دلار و سومالی با ۳۳.۳ میلیون دلار هفت مقصد نخست صادرات کالاهای ایرانی به صورت مستقیم به این قاره  بودند .

وی افزود : ۵۱ درصد صادرات ایران به این قاره مشتقات نفتی ،  شامل کود اوره ، قیر ، گاز مایع و انواع روغن های صنعتی بود و بعد از آن  ۳۷ درصد صادرات کشورمان را  محصولات فولادی و آهنی به خود اختصاص داده است ، مواد غذایی ، مصالح ساختمانی ، انواع فرش و کف پوش ، شوینده ها و لوازم بهداشتی ، لوازم خانگی ، دارو و تجهیزات پزشکی، لوازم صنعتی ، قطعات خودرو ، لاستیک ، مواد معدنی ، لوازم الکتریکی، لوستر ، مبلمان  و اسباب بازی از دیگر کالاهای صادراتی ایران به قاره آفریقا در سال ۱۴۰۲ بودند‌.

سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت در خصوص واردات از قاره سیاه گفت: ۲۲ کشور از این قاره فروشنده مستقیم کالا به ایران در سال ۱۴۰۲ بودند که  آفریقای جنوبی با فروش ۱۹ میلیون دلار ، زامبیا با ۱۲.۵ میلیون دلار ، غنا ۱۲ میلیون دلار ، سیشل با ۱۱.۷ میلیون دلار ، کنیا ۹.۵ میلیون دلار ، تانزانیا با ۶.۱ میلیون دلار و اوگاندا با ۴.۱ میلیون دلار ، هفت کشور نخست فروش  کالا در بین کشورهای قاره آفریقا به ایران در سال گذشته بودند.

وی افزود : ۶۶ درصد واردات ایران از این قاره مواد غذایی و کشاورزی  مانند چای، ذرت، قهوه، توتون ، حبوبات ، لاشه گوسفند و محصولات شیلاتی بودند و ۲۱ درصد نیز مواد معدنی مانند سنگ منگنز ، سنگ و خاک روی ، کنسانتره گروم ، و ۱۳ درصد دیگر نیز عمدتا روغن صنعتی و گریس ، انواع تسمه ، ماشین آلات ، مواد شیمیایی و صنعتی و لوازم یدکی بودند .

لطیفی در خصوص موانع توسعه روابط اقتصادی با قاره آفریقا گفت: عدم شناخت ظرفیت ها در بین تجار ایرانی و آفریقایی ، نبود یا کمبود  حمل نقل ارزان ، مستمر و فراگیر و موانع جابجایی مستقیم ارز و  پول ، از موانع توسعه تجارت یا تجارت مستقیم بین ایران و قاره آفریقا است که رفع این موانع با اراده دولت ها و پیگیری بخش خصوصی تا حدودی به تجارت ایران با این قاره شتاب خواهد داد.

باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی صنعت ، تجارت و کشاورزی