اقدامات ایران برای حل مناقشه قره‌باغ چه بود؟
تاریخ انتشار: ۲۰ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۶۰۰۵۸۷
جمهوری اسلامی ایران از آغاز درگیری بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه قره‌باغ کوهستانی ضمن دعوت از دو طرف برای توقف درگیری‌ها و برقراری آتش بس، رایزنی‌هایی را با باکو و ایروان و برخی طرف‌های تاثیرگذار انجام داد.
به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، پس از بروز دور جدید درگیری‌ها بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه مورد مناقشه قره باغ کوهستانی، جمهوری اسلامی ایران از همه توان خود برای پایان دادن به این درگیری‌ها استفاده کرد و رایزنی‌هایی را با طرف‌های درگیر و دیگر کشورهای تاثیرگذار در این قضیه صورت داد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بامداد یکشنبه ششم مهر ماه دور جدید درگیری‌های ارمنستان و آذربایجان بر سر منطقه مورد مناقشه قره باغ آغاز شد و در نهایت در پی مذاکرات ۱۰ ساعته‌ای که روز جمعه ۱۸ مهر ماه با حضور وزرای خارجه روسیه، جمهوری آذربایجان و ارمنستان در مسکو برگزار شد، طرفین در بیانیه‌ای توافق کردند که آتش بس را از ساعت ۱۲ ظهر روز شنبه ۱۹ مهر ماه به وقت محلی (۱۲:۳۰ به وقت تهران) در منطقه مورد مناقشه «قره باغ کوهستانی» کلید بزنند.
این آتش‌بس با اهداف بشردوستانه از جمله تبادل اسرا، جمع‌آوری اجساد کشته‌شدگان در مناطق درگیری و کمک به غیرنظامیان آسیب‌دیده در این درگیری‌ها صورت گرفت و در این بیانیه آمده بود: «از ساعت ۱۲:۰۰ ظهر دهم اکتبر ۲۰۲۰، آتش‌بسی با اهداف بشردوستانه، تبادل اسرای جنگی و دیگر بازداشتی‌ها و همچنین اجساد جان‌باختگان، با میانجیگری و بر اساس اصول کمیته جهانی صلیب سرخ اعلام شد».
البته پس از گذشت کمتر از دو ساعت از اجرای توافق آتش‌بس بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان، دو کشور یکدیگر را به نقض این توافق متهم کردند. در همین خصوص «شوشان استپانیان» سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان در صفحه «فیس‌بوک» خود با متهم کردن جمهوری آذربایجان به نقض آتش‌بس نوشت: «یگان (جمهوری) آذربایجان با نادیده گرفتن آتش‌بس برای اهداف انساندوستانه که از ساعت ۱۲:۰۰ تاریخ ۱۰ اکتبر (شنبه ساعت ۱۲:۳۰ به وقت تهران) عملی شده است، ساعت ۱۲:۰۵ به سمت منطقه‌ای به نام «کاراخامبیلی» حمله کرد. یگان دفاعی آرتساخ (قره باغ کوهستانی) پاسخ متناسبی را برای متوقف کردن حمله دشمن انجام داد».
از طرف دیگر، ارتش آذربایجان نیز نیروهای مسلح ارمنستان را به حملات خمپاره‌ای به «ترتر» و منطقه «آغ دام» جمهوری آذربایجان متهم کرد.
امروز یکشنبه نیز جمهوری آذربایجان اعلام کرد که نیروهای ارمنستان شهر گنجه را گلوله‌باران کرده‌اند که در پی آن هفت نفر کشته شده‌اند.
* ایران چه کرد؟
جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا با ابراز نگرانی از وقوع این درگیری‌ها و با اعلام اینکه از نزدیک این درگیری‌های نظامی را دنبال می‌کند، ضمن دعوت طرفین به خویشتنداری، بر توقف درگیری‌ها و برقراری آتش بس و انجام گفتوگو بین دو طرف درگیر تأکید و آمادگی خود را برای انجام گفت‌وگوها بین دو طرف اعلام کرد.علاوه بر این آنگونه که خطیب‌زاده سخنگوی دستگاه دیپلماسی عنوان کرد طرحی را آماده کرد که با مشورت با هر دو طرف موضوع یعنی جمهوری آذربایجان و ارمنستان و دولت‌های منطقه و همسایگان پیگیری خواهد شد.
*گفت‌وگوهای تلفنی ظریف
در همین راستا و پس از بروز این درگیری‌ها محمدجواد ظریف ششم مهر ماه در رایزنی‌های تلفنی جداگانه با همتایان آذری و ارمنی آنها را به توقف درگیری‌ها دعوت کرد. ظریف در گفت‌وگوی تلفنی با زهراب مناتسکانیان وزیر امور خارجه ارمنستان و همچنین با جیحون بایراموف وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان ضمن اطلاع از آخرین وضعیت و شرایط میدانی و همچنین ابراز نگرانی از شرایط به وجود آمده، دو طرف را به خویشتنداری، آتش بس و پایان فوری خصومت‌ها و همچنین آغاز مذاکره در چارچوب حقوق و قوانین بین‌المللی دعوت کرد.
وزیر امور خارجه کشورمان همچنین آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای استفاده از تمام ظرفیت‌های خود به منظور برقراری آتش بس، آغاز گفتوگو و استقرار صلح و آرامش را به دو طرف اعلام کرد.
او همچنین با وزرای خارجه اتریش و هلند و سرگئی لاوروف همتای روس خود در این باره تلفنی به گفتوگو پرداخت.
*گفت‌وگوی تلفنی معاون نخست‌وزیر جمهوری آذربایجان با واعظی
محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور هم چهارشنبه نهم مهر ماه در تماس تلفنی «شاهین مصطفی اف» معاون نخست‌وزیر آذربایجان با وی با ابراز نگرانی از مناقشه و درگیری ایجاد شده بین آذربایجان و ارمنستان، تاکید کرد: تحولات اخیر را با دقت و جدیت دنبال می‌کنیم و آماده هرگونه کمک برای حل و فصل اختلافات دو کشور از طریق گفتوگو و مذاکره در چارچوب قوانین و مقررات حقوق بین‌المللی هستیم.
«شاهین مصطفی اف» معاون نخست وزیر آذربایجان نیز در این گفتوگو، جمهوری اسلامی ایران را همسایه خوب و کشور دوست آذربایجان برشمرد و گفت: دو کشور روابط صمیمانه‌ای با یکدیگر دارند و نباید اجازه دهیم این روابط خوب با تلاش‌های مخالفان خدشه دار شود.
*گفت‌وگوهای تلفنی رئیس جمهور
از سوی دیگر حجت الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور نیز رایزنی‌هایی را با نخست‌وزیر ارمنستان، رئیس جمهور آذربایجان و رئیس جمهور روسیه در این زمینه صورت داد.
روحانی روز چهارشنبه نهم مهر ماه در تماس تلفنی «نیکل پاشینیان» نخست وزیر ارمنستان با وی با اشاره به اختلافات دیرینه ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر مسئله قره باغ و اینکه باید برای حل و فصل اختلافات در این زمینه در چارچوب مقررات بین‌المللی و تمامیت ارضی راه‌حلی یافت شود، تصریح کرد: توقف این درگیری‌ها برای ما مهم است و انتظار داریم دو کشور ارمنستان و جمهوری آذربایجان با درایت و خویشتنداری در این مسیر گام بردارند.
رئیس جمهور گفت: هرگونه دخالت خارجی در این ماجرا نه تنها به حل و فصل مشکل کمک نخواهد کرد، بلکه درگیری‌ها و تنش‌ها را طولانی‌تر و اوضاع را پیچیده‌تر می‌کند.
روحانی آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای ایفای هرگونه نقش سازنده که مورد نظر دو کشور دوست و همسایه باشد، اعلام کرد و گفت: آرزوی ما توقف فوری درگیری است و همه باید دنبال این باشیم که مسائل منطقه را از طریق سیاسی و مقررات بین‌المللی حل و فصل کنیم.
نخست وزیر ارمنستان نیز هرگونه تنش و درگیری را به زیان همه کشورهای منطقه خواند و از هرگونه ابتکار عملی برای توقف خشونت‌ها استقبال کرد.
پاشینیان از هرگونه مداخله خارجی در مسئله اختلافات این کشور با جمهوری آذربایجان ابراز نگرانی کرد.
روز دوشنبه ۱۴ مهرماه نیز سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد که منازعه ناگورنو قره‌باغ را به دقت دنبال می‌کنیم و با همه طرف‌ها در تماسیم. طرف‌های درگیر باید قانون جنگ را رعایت کرده و از هدف قرار دادن غیرنظامیان اجتناب کنند. خواستار آتش‌بس فوری، احترام به تمامیت ارضی آذربایجان و گفت‌گوهای سیاسی زماندار هستیم.
*رایزنی تلفنی روحانی با علی‌اف
حجت الاسلام حسن روحانی روز سه‌شنبه ۱۵ مهر ماه در تماس تلفنی با «الهام علی‌اف» رئیس‌جمهور آذربایجان، با بیان اینکه تحولات اخیر منطقه ناشی از درگیری دو کشور همسایه جمهوری آذربایجان و ارمنستان را با حساسیت و نگرانی دنبال می‌کنیم، گفت: مسئله صلح در منطقه بسیار مهم است و البته تمامیت ارضی همسایگان نیز برای ما دارای اهمیت بالایی است.
روحانی با ابراز نگرانی از مداخله احتمالی کشورهای دیگر در مناقشه جمهوری آذربایجان و ارمنستان و تبدیل این درگیری به یک جنگ منطقه‌ای، تاکید کرد: امنیت، ثبات و آرامش منطقه و به ویژه مرزهای شمالی برای ما بسیار مهم است و این مناقشه و تداوم ناامنی مرزها نباید زمینه ساز نفوذ برخی گروه‌های تروریستی شود.
روحانی با اشاره به ضرورت پایان یافتن هر چه سریعتر درگیری‌ها بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان، افزود: ایران برای هر نوع اقدامی برای حل اختلافات باکو و ایروان براساس قوانین و حقوق بین المللی و مرزهای به رسمیت شناخته شده دو کشور، آمادگی دارد.
رئیس جمهور آذربایجان از مواضع سازنده مقامات ایرانی و تاکید بر حفظ تمامیت ارضی و حل مناقشه قره باغ، قدردانی کرد و گفت: امنیت ایران را امنیت آذربایجان می‌دانیم و اجازه نخواهیم داد این مناقشه موجب ناامنی در کشورهای همسایه شود.
*گفت‌وگوی تلفنی روحانی با پوتین
رئیس جمهوری اسلامی ایران همچنین روز شنبه ۱۹ مهر ماه بلافاصله بعد از اعلام برقراری آتش‌بس در قره‌باغ، در تماس تلفنی با «ولادیمیر پوتین» همتای روس خود، از آتش بس در قره باغ استقبال و بر انجام گفت‌وگوهای بیشتر برای حل و فصل این مناقشه تاکید کرد.
پوتین، همتای ایرانی را از تلاش‌های روسیه برای کاهش تنش ها در منطقه قره باغ مطلع کرد.
در این تماس تلفنی، رئیس جمهوری اسلامی ایران از توافق به دست آمده در جریان رایزنی‌های وزرای خارجه روسیه، ارمنستان و جمهوری آذربایجان به منظور برقراری آتش بس برای اهداف انسانی و نیز آغاز مذاکرات برای دستیابی به راه حل صلح اعلام حمایت کرد.
در همین خصوص «کاظم جلالی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو و پس از گفت‌وگوی تلفنی روسای جمهوری ایران و روسیه در توئیتی عنوان کرد:رایزنی‌ها و مذاکرات مسئولان ارشد دو کشور در خصوص بحران قره باغ تداوم دارد. جمهوری اسلامی ایران با استقبال از میانجیگری روسیه آماده کمک به توقف همیشگی درگیری‌ها و تداوم گفت‌وگوهای جدی بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان است.
منبع: فارس
انتهای پیام/
منبع: آنا
کلیدواژه: آذربایجان ارمنستان قره باغ بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان ارمنستان و جمهوری آذربایجان جمهوری اسلامی ایران قره باغ کوهستانی ابراز نگرانی مناقشه قره باغ گفت وگوی تلفنی برقراری آتش بس درگیری ها تماس تلفنی تمامیت ارضی درگیری ها رئیس جمهور گفت وگوهای بین المللی امور خارجه مهر ماه نخست وزیر رایزنی ها حل و فصل دو کشور ساعت ۱۲ برای حل طرف ها دو طرف
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۶۰۰۵۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برنامه‌های آمریکا و اروپا برای نفوذ در قفقاز
آمریکا و اتحادیه اروپا مشتاقند جمهوری آذربایجان را تحت‌فشار بگذارند. هدف اصلی تغییر وضعیت ژئوپلیتیک موجود در قفقاز جنوبی، محدود کردن اراده ژئوپلیتیکی مسکو است که در فرآیندهای منطقه‌ای تعیین‌کننده است. - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، الچین خالدبیلی روزنامه‌نگار ینی مساوات با نگارش یادداشتی با عنوان «کاخ سفید گامبیت(ابرمرد خیالی آمریکایی) قفقاز را آغاز کرد اما باکو به آن پایان داد» می‌نویسد: به نظر می‌رسد که آمریکا و غرب مصمم به توسعه بیشتر برای نفوذ در قفقاز جنوبی هستند. در هر صورت اخیراً پیام‌های محافل سیاسی غرب در خصوص این منطقه به وضوح محتوای تقابلی شدیدی با باکو و مسکو دارد. بنابراین محافل سیاسی غربی سعی دارند روسیه را به عنوان منبع اصلی تنش نظامی-سیاسی در قفقاز جنوبی معرفی کنند. آنها از این ادعاها برای استدلال در مورد اهمیت حذف قفقاز جنوبی از حوزه نفوذ روسیه استفاده می‌کنند.
همچنین باید توجه داشت که این ادعاهای آمریکا و غرب برای شرایط فعلی تا حدودی اغراق‌آمیز است. حداقل به این دلیل که اخیراً آمریکا و غرب عامل محرک افزایش تنش نظامی-سیاسی در این منطقه بوده‌اند، نه روسیه. در هر صورت، نتایج ژئوپلیتیک کنفرانس مشترک بین آمریکا، اتحادیه اروپا و ارمنستان در بروکسل به تدریج خود را نشان داده و این را می‌توان تحریک بروکسل با هدف تأثیرگذاری مستقیم بر جهت‌گیری فرآیندهای ژئوپلیتیک منطقه‌ای دانست.
نکته این است که تحریک بروکسل در درجه اول تلاشی برای مداخله در وضعیت ژئوپلیتیکی در قفقاز جنوبی است. زیرا آمریکا و اتحادیه اروپا در تلاش هستند تا در این منطقه بر روی ارمنستان مانورهای ژئوپلیتیکی انجام دهند.
ارمنستان به عنوان کشوری که متحمل شکست نظامی در جنگ دوم قره‌باغ شد، به یک سد ضعیف در منطقه تبدیل شده است. از این رو، آمریکا و اتحادیه اروپا به قصد تقویت مجدد ارمنستان تلاش می‌کنند این کشور را که پایگاه نظامی- سیاسی خود در منطقه می‌دانند، بار دیگر به یک عامل ژئوپلیتیک تبدیل کنند و بیشتر اقدامات انجام شده پس از تحریک بروکسل در راستای همین هدف است.
اول از همه، آمریکا و اتحادیه اروپا مشتاق‌اند جمهوری آذربایجان را تحت‌فشار بگذارند و از بازی خارج کنند. هدف اصلی تغییر وضعیت ژئوپلیتیک موجود در قفقاز جنوبی، محدود کردن اراده ژئوپلیتیکی مسکو است که در فرآیندهای منطقه‌ای تعیین‌کننده است. با ایجاد شرایط جدید منطقه‌ای، تلاش شد تا مواضع منطقه‌ای ارمنستان تقویت و به پایگاهی مؤثر تبدیل شود. این بدان معنا بود که یک تهدید واقعی برای منافع ملی آذربایجان و روسیه در حال ظهور است.
البته جمهوری آذربایجان نمی‌توانست ناظر این طرح‌های آمریکا و اتحادیه اروپا بماند. بنابراین، باکو ابتدا به تحریک بروکسل واکنش تندی نشان داد و سپس اعلام کرد که اجازه دخالت در قفقاز جنوبی را نخواهد داد. بعدها محافل رسمی آذربایجان با انجام مانورهای سیاسی از جمله اتحاد با روسیه، تأثیرات تحریک آمریکا و اتحادیه اروپا را تقریباً خنثی کردند و با آن، در واقع، سناریوهای جدید غرب در قفقاز جنوبی مسدود شد و شکست خورد.
در واقع باکو پیام روشنی داد که می‌تواند روابط متقابل با کرملین را بیشتر توسعه دهد. بنابراین جمهوری آذربایجان دارای پتانسیل ژئوپلیتیکی گسترده‌ای برای مشارکت استراتژیک با روسیه است. به ویژه، در حال حاضر یک آشتی نسبتاً جدی بین منافع آذربایجان و روسیه در قفقاز جنوبی وجود دارد. کرملین در تلاش است از مواضع روسیه در منطقه که هدف آمریکا و غرب است محافظت کند. باکو مصمم است مانع از تلاش آمریکا و اتحادیه اروپا برای مداخله در قفقاز جنوبی با دور زدن آذربایجان از طریق ارمنستان شود. از این نظر مشکل اصلی مشترک جمهوری آذربایجان و روسیه در منطقه تقریباً مشابه است.
بنابراین تفاهم تاریخی میان باکو و کرملین در آستانه سفر الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان به مسکو کافی است تا بسیاری از کشورهای غربی را ناامید کند. بدین ترتیب، رهبری سیاسی هر دو کشور موفق شدند خیلی زودتر از موعد بر سر خروج نیروهای حافظ صلح روسیه از خاک آذربایجان به توافق برسند. اما آمریکا و غرب امیدوار بودند که همین موضوع منجر به درگیری جمهوری آذربایجان و روسیه شود و ناکامی در این امر به ناچار منجر به اختلال در برنامه‌های تغییر وضعیت منطقه شد.
جالب است که محافل سیاسی غرب، به ویژه آمریکا، هر چند دیر متوجه شدند که اشتباهات کاملاً جدی در قفقاز جنوبی صورت گرفته است. بنابراین به نظر می‌رسد آمریکا که قصد دارد جمهوری آذربایجان را در فرآیندهای منطقه‌ای مشترک با اتحادیه اروپا و ارمنستان به پس‌زمینه بکشاند، با مانورهای انعطاف‌پذیر باکو درمانده شده است. در هر صورت، این واقعیت که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا مجبور شد برای گفتگو در مورد وضعیت قفقاز جنوبی، تلفنی با رئیس‌جمهور الهام علی‌اف تماس بگیرد، نکاتی را آشکار کرد.
نکته این است که کاخ سفید قبلاً درک کرده که دستیابی به اهداف ژئوپلیتیکی در قفقاز جنوبی با دور زدن جمهوری آذربایجان از طریق ارمنستان امکان‌پذیر نخواهد بود. اگر کاخ سفید دریچه‌ای برای همکاری ژئوپلیتیکی با باکو باز نگه ندارد، تردیدی وجود ندارد که باکو از بستن «درب منطقه» به روی غرب دریغ نخواهد کرد و این ممکن است راه را برای شکست بعدی سیاست غرب در قفقاز جنوبی هموار کند.
ظاهراً «گامبیت قفقاز جنوبی» که توسط تحرکات آمریکا و اتحادیه اروپا آغاز شد، با شکست مواجه شد، اگرچه ارمنستان در «وضعیت قربانی اصلی» باقی ماند، اما در واقع دستان آمریکا و اتحادیه اروپا برای آن خالی ماندند. از این منظر، می‌توان در نظر گرفت که اگرچه کاخ سفید «گامبیت قفقاز» را آغاز کرد، اما دقیقاً باکو بود که با موفقیت به آن پایان داد و در نتیجه، این ارمنستان بود که بازنده اصلی باقی ماند.
به موازات همه اینها، سفر الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان به مسکو با نتایج موفقیت‌آمیزی به پایان رسید و وضعیت نسبتاً بدی را برای سناریوهای غربی در قفقاز ایجاد کرد. زیرا رهبران جمهوری آذربایجان و روسیه توانستند روشن کنند که هیچ تناقضی بین دو کشور وجود ندارد و علاوه بر این، بیانیه مسکو در مورد فعالیت اتحاد دو کشور در پیش‌زمینه قرار گرفت. در چنین شرایطی، تردیدی وجود ندارد که نقشه‌های غرب در قفقاز جنوبی در معرض خطر بزرگی قرار دارد.
عدم تمایل جمهوری آذربایجان به روند ادغام در اروپاعلی‌اف: فعالیت مرکز نظارت مشترک روسیه و ترکیه به پایان رسیدعلی‌اف: آذربایجان هرگز به اوکراین سلاح نمیدهدانتهای پیام/
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت