سکانس‌های تحولی آموزش عالی در مواجهه با کرونا

به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، شیوع ویروس کرونا چالشی بی‌سابقه برای جهان به وجود آورد. بحران کرونا قبل از هر چیز جریـان جـاری و عـادی زنـدگی را بـه تعلیـق درآورد. روابـط و مناسبات فردی انسان‌ها و نهاد‌های اجتمـاعی را متوقـف کـرد. عـدم شـناخت دقیـق ایـن ویـروس و تبعات آن در جهان انسانی، منجر به وضعیتی بغرنج و پیچیده شـد و احتمـال تـداوم آن تصوری از آینده‌ای مبهم را پیش روی ما نهاده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این سطح، آموزش عالی به مثابه یـک نهـاد متـأثر از شـرایط بحرانـی، توقف‌های جدی در رویه‌های جاری قبلی داشت کـه منجـر بـه پیامـدهای جدی برای آن شده است. از این رو زیرساخت‌های مختلفی از ابعاد و بخش‌های درونی این نهـاد نیز درگیر شرایط بحران کرونا و موقعیت پساکرونایی شده است.

تحول در معنای آموزش عالی و رسالت‌های آن

اولین پیامـد ایـن وضـعیت، بـه دلیـل تعلیق فضا‌های دانشگاهی، نوعی بازاندیشـی در بـاب معنـای آکـادمی و آمـوزش عـالی و مفهـوم دانشگاه است. عمـده نظریـه‌هایی کـه در قالـب ایـده دانشـگاه طرح شده‌اند مبتنی بـر فضـای اجتماعی حاصل از حضور فیزیکی عناصر اصلی دانشگاهی است به گونـه‌ای کـه اشـکال متعـدد حیات دانشگاهی در الگو‌های شناخته شده دانشگاه در دو قرن اخیـر از ایـن اصـل بنیـادین تغذیـه کرده است.

بیشتر بخوانید

تدبیر وزارت علوم برای نحوه حضور ورودی‌های جدید در دانشگاه

اکنـون همـه چیز به تعلیق درآمده است و در نتیجه مفهوم پـداگوژی در فضـای جدیـد، دچار چالشـی جـدی شده و نیازمند آن است که بتواند دلالت‌ها و ابعاد خاص خود را پیدا کند؛ لذا این وضـعیت مسـتلزم بازاندیشی در مفهوم آکادمی و زیرساخت‌های آن در دو سطح سازمان درونی و بیرونی است.

اولویت یافتن آموزش و پژوهش مجازی

اولین پیامد مهم شیوع ویـروس کرونـا، تعلیـق همه فضا‌های جمعی و حضوری و الگو‌های سنتی و پیشـین نهادهـای اجتمـاعی بـود. تعطیلـی دانشگاه‌ها و بخش عمده‌ای از مراکز آموزش عالی جهان، مصداق و نمـاد تـامی از ایـن تعلیـق است. دانشگاه در الگوی نسبتا کلاسیک پیشین مقتضی تجمع کـارگزاران دانشـگاهی «اسـتاد، دانشجو و کارمند» در پردیس‌های دانشگاهی و مراکـز تحقیقـاتی و پارک هـای علـم و فنـاوری است.

هم اکنون، بحران کرونا همه این مناسبات را بی موضوع کـرده و شـیوه‌های پیشـین آمـوزش و حتی برخی شیوه‌های پژوهش را بی‌اعتبار ساخته است. حالا بـه پشـتوانه وجـود زیرسـاخت‌های فضای مجـازی، اسـتفاده از روش‌هـای مجـازی ارتبـاط و تـدریس و پـژوهش در دسـتور کـار دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی قرار گرفته تا شاید بخش اندکی از حیات به تعلیق درآمده ایـن مراکز بـه جریـان افتـد. گـویی در ایـن شـرایط، آمـوزش و پـژوهش مجـازی و غیرحضـوری و شیوه‌های متعدد ارتباط سایبری نوش دارویـی در لحظـه‌های سـخت اسـت.

بیشتر بخوانید

نحوه برگزاری آزمون‌ها مهم‌ترین نگرانی وزارت علوم است

بـه همـین دلیـل در همین بازه زمانی کوتاه آموزش مجازی به مهمترین برنامه همه دانشگاه‌های جهان تبـدیل شـد. ایــن توجــه ناگهــانی کــه شــدت و ضــعف آن در کشــور‌های متعــدد متفـاوت اســت، در کنــار آن فرصت‌های نیکویی فراهم آورده است. آموزش مجازی از جهاتی عامـل بی‌عـدالتی آموزشـی و بسـط شکاف دیجیتال آکادمیک نیز شده است زیرا بسیاری از دانشگاه‌های جهان و از جمله ایران، زیرساخت فنـی، تجهیزاتی، آموزشـی و فرهنگـی مناسـب بـرای بکـارگیری آمـوزش و پـژوهش مجازی را نداشته‌اند، از سوی دیگر ارتباط دانشـگاه و جامعـه نیـز در الگـوی جدیـد فعالیـت دانشگاه‌ها به شیوه نوین طراحی نشده و لذا کنشگران درون و بیرون دانشگاهی و هم حـوزه صنعت و خدمات از این عرصه غفلتی بزرگ دارند؛ غفلتی که در کشـوری چـون ایـران بسـیار نمایان است. در کنار این مسائل، همانگونه که پیش از این هم گفته شده استفاده از ایـن فضـا علاوه بر مهارت‌های فنی لازم، مقتضی رواج زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی متعددی اسـت کـه در کل سازنده فضایی از تعاملات و کنش‌های ویژه هستند.

بحران در آموزش عالی بین المللی

نکتـه سـوم، بحـران مـراودات و مبـادلات علمـی و دانشگاهی در عرصه بین‌المللی است زیرا همه آن‌ها به طور سنتی بر جابجایی فیزیکـی اسـتاد و دانشجو و مشارکت حضوری در پروژه‌های تحقیقـاتی مبتنـی هسـتند؛ مشـارکتی کـه اینـک بـه تعلیق درآمده است. پروژه بین‌المللی شدن دانشگاه‌ها و تلاش‌هایی که دانشـگاه‌های منطقـه‌ای برای تقویت و انسجام خود تعریف کرده بودند، و همچنین سیاست جذب دانشجوی خارجی، اکنون متوقف شده است. این مسئله برای دانشـگاه‌هایی کـه مبنـای اصـلی منـابع مالیشـان را دانشجوی مهاجر قرار داده‌اند، یک بحران جدی در تـأمین مـالی آنهـا خواهـد بـود. در نتیجـه سیاست‌های بین‌المللی دانشگاه‌ها دچار تغییـر و تحـول اساسـی شـده کـه می‌بایسـت درباره آن اندیشید و راهی برای آن  ایجاد کرد و شیوه‌های جدید و جایگزین جذب دانشجو را پیدا کرد.

علی خاکی صدیق معاون آموزشی وزارت علوم درخصوص توسعه زیرساخت‌های آموزش الکترونیکی در سطح دانشگاه‌های کشور نیز درباره چالش های آموزش مجازی گفت: تمام دنیا در بخش‌های مختلف، از جمله آموزش با بیماری ویروس کرونا غافلگیر شدند و به دلیل حفظ سلامتی و مسائل بهداشتی، توقف آموزش‌های حضوری ضروری شد.

بیشتر بخوانید

راه اندازی وب سایت‌های تخصصی به منظور ترویج آموزش الکترونیکی

معاون آموزشی وزارت علوم تاکید کرد: با توجه به اینکه دانشجویان و استادان ما از سطح دانش فناوری اطلاعات و یا دسترسی و امکانات یکسان برخوردار نیستند، در این زمینه با چالش‌هایی روبه‌رو هستیم، ولی در مجموع این امر یک راه حل مطمئن برای بحث آموزش است.

محمدتقی نظرپور معاون اداری، مالی وزارت علوم نیز گفت: تمرکز بر عدالت آموزشی در ارائه آموزش‌های مجازی از مسائلی است که باید به آن توجه کرد. مشکل دسترسی به خوابگاه و تغذیه، ارائه خدمات بهداشت روان، ناتوانی معلولان در استفاده از آموزش‌های مجازی از مشکلات آموزش غیرحضوری است.

معاون اداری مالی وزارت علوم درباره چالش‌های آموزش مجازی گفت: مهم‌ترین چالش آموزش مجازی نبود امکان ارائه دروس کارگاهی و عملی است که تلفیق آموزش مجازی و الکترونیکی با آموزش حضوری برای رفع این مشکل را ضروری می‌دانیم.

بحران در اقتصاد آموزش عالی

چهارمین پیامـد بحـران کرونـا در درون آمـوزش عـالی، تحول در زیرساخت‌های اقتصاد آموزش عالی و منابع مالی آن است. در صـورت تـداوم بحـران کرونــا تــا ســال آینــده و عــدم امکــان جــذب دانشــجو و درخواســت خــدمات اجتمــاعی از دانشگاه‌ها برای دانشگا‌ها به ویژه دانشـگاه‌های خصوصـی ایجـاد بحران خواهـد شد.

شاید در این زمینه خیرانی که محقق ایده‌های نظریه پردازان جدید هستند، بتوانند این برهوت و ورشکستگی اقتصادی را ترمیم کنند و زمینه را برای تغییرات بزرگی که جهان پـس از این همه گیری و همـه گیری‌های مشـابه و تهدیـدات زیسـت محیطـی و جـوامعی کـه مشـتاقانه خواهان تغییر در سبک فکری و رفتاری خود هستند، فراهم کند. ایـن همـان تغییـری اسـت کـه نظام مالی دانشگاه‌ها باید بدان تن دهند و برای بحران فعلی راه حلی پیدا کنند.

انتهای پیام/

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: ویروس کرونا آموزش عالی آموزش مجازی آموزش مجازی وزارت علوم بین المللی آموزش عالی دانشگاه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۶۳۳۱۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آموزش حلقه مفقوده حریم خصوصی در اینترنت

اینترنت و فضای مجازی به همان میزان که مفید و سودمند است، می‌تواند مخرب باشد به‌خصوص برای کودکان و نوجوان که نمی‌توانند محتوای نامناسب و مناسب را از یکدیگر تشخیص دهند و این امر نیازمند کنترل مستقیم از سوی والدین و آموزش‌ از سوی معلمان است. - اخبار رسانه ها -

به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، در عصر تکنولوژی و فناوری استفاده از تبلت و گوشی میان کودکان و نوجوانان رواج پیدا کرد؛ اما استفاده از فناوری چه اندازه کنترل شده است تا کودکان محتوا‌های مربوط به سنین خود را مشاهده کنند؟

اینترنت و فضای مجازی به همان میزان که مفید و سودمند است، می‌تواند مخرب هم باشد به خصوص برای کودکان و نوجوان که نمی‌توانند محتوای نامناسب و مناسب از یکدیگر تمییز و تشخیص دهند و نیازمند کنترل مستقیم از سوی والدین هستند؛ اما این کنترل نمی‌تواند به صورت مستمر صورت بگیرد از طرفی رهاشدن در این فضا خطراتی به همراه دارد.

حفاظت از کودکان اینترنت در کشور‌ها با وضع قوانین سختگیرانه

با پررنگ شدن استفاده از اینترنت در سراسر جهان کشورها به سمت وضع قوانینی رفتند تا فضای مناسب تری جهت استفاده کودکان و نوجوانان فراهم کنند. مثلا یکی از ایالات امریکا کودکان زیر 18 سال را بین ساعت 10:30 شب تا 6:30 صبح از استفاده رسانه‌های اجتماعی منع  کرده و استفاده از رسانه‌های اجتماعی در این ایالت برای کودکان نیاز به تأیید سن دارد. برخی قوانین در دیگر ایالت‌های امریکا نشان می‌دهد که والدین می‌توانند به حساب‌های فرزندشان دسترسی داشته باشند و شرکت‌ها از جمع‌آوری اطلاعات مربوط به کودکان زیر 13 سال بدون رضایت والدین منع شده‌اند.سنگپور

در سنگاپور نیز قوانینی برای مقابله آزار آنلاین کودکان در نظر گرفته شد، طبق این قوانین پلتفرم‌های آنلاین موظف هستند در صورت گزارش محتوای مخرب اقداماتی انجام دهند و سیستم‌هایی مانند فیلتر‌های مختلف برای محافظت از کودکان به کار گیرند.

اتحادیه اروپا

اتحادیه اروپا استراتژی بهتری در این زمینه در نظر گرفته و این استراتژی مجموعه‌ای از اقدامات پیشنهاد می‌‌کند که نخستین گام آن تولید محتوای آنلاین خلاقانه و آموزشی برای کودکان است که تنظیمات حریم خصوصی با استفاده از کنترل والدین انجام می‌شود. لایحه‌ای نیز برای جلوگیری و مبارزه با سوءاستفاده جنسی از کودکان در فضای آنلاین ارائه شده است.

فرانسه

فرانسه تولیدکنندگان موبایل و رایانه مانند اپل و ... را وادار می‌کند گزینه‌ای برای محدودکردن دسترسی کودکان به اینترنت را برای والدین فراهم کنند. این قانون به طور کاملاً واضح استفاده و جمع آوری اطلاعات شخصی کاربران زیر سن قانونی را برای مقاصد تجاری مانند بازاریابی مستقیم ممنوع کرده است.

هند

کشور هند دستورالعملی را برای معلمان و والدین درباره ایمنی بازی‌های آنلاین صادر کرده است. طبق این دستورالعمل خرید دراپ‌های بازی بدون تاییدیه والدین مجاز نیست و باید از روش‌های پرداخت با رمز یکبار مصرف استفاده شود. والدین و معلمان باید به کودک آموزش دهند تا حریم خصوصی خود را در فضای آنلاین محافظت کنند.

استرالیا

استرالیا پیش نویس قانونی را ارائه کرده تا شبکه‌های اجتماعی را وادار کند برای کاربران کمتر از 16 سال رضایت والدین را دریافت کنند. به این ترتیب استرالیا نیز به جمع کشور‌هایی می‌پیوندد که مشغول کنترل سنی شبکه‌های اجتماعی هستند و تلاش دارند قدرت شرکت‌های فناوری بزرگ را کنترل کنند.

انگلیس و آمریکا

سال گذشته میلادی انگلیس قانونی شامل 15 استاندارد را اجرا کرد که هدف آن حفظ حریم خصوصی برای کودکان در فضای آنلاین است.در این میان آمریکا نیز در کنار اروپا و آسیا سعی دارد از کودکان محافظت کند. طی این لایحه پلتفرم‌های آنلاین موظف می‌شوند به والدین برای کنترل بهتر فعالیت‌های آنلاین فرزندانشان کمک کنند.همچنین ابزار‌هایی در اختیار والدین کودکان زیر 16 سال قرار می‌گیرد تا از آنها محافظت شود.

چین
چین اقداماتی سختگیرانه علیه شرکت‌های فناوری بزرگ را آغاز کرد که پلتفرم‌های بزرگ باید به طور مرتب میزان حفاظت سایبری از افراد زیر سن قانونی را ارزیابی کنند تا محیطی سالم برای آنها فراهم شود. چین قوانینی برای محدود کردن وقت گذرانی افراد زیر 18 سال در بازی‌های ویدئویی نیز وضع کرد و مدت زمان مجاز برای این گروه سنی را به 3 ساعت در هفته کاهش داد.

ایران و اینترنت کودکان

سال گذشته در کشور ما با راه‌اندازی سرویس اینترنت کودک و نوجوان (سرویس 456) برای خانواده‌ها سه روش به‌منظور حفاظت از کودکان در فضای مجازی فراهم کرد که نخست با شماره‌گیری #456*، دوم از طریق سایت و سوم از طریق اپلیکیشن 456 این امکان برای خانواده‌ها فراهم‌شده تا دسترسی کودکان و نوجوانان خود به اینترنت را متناسب با سن و شرایط هر کدام تعریف و مدیریت کنند. زیرا حفاظت از کودکان در محیط اینترنت نیازمند تلاش هماهنگ والدین، تولیدکنندگان، ارائه‌کنندگان خدمات و قانونگذاران است.      

فراهم سازی فضای مجازی ویژه کودکان و نوجوانان در چارچوب فرهنگ 

در دولت سیزدهم صیانت به منظور ایجاد شرایط مناسب برای استفاده مفید، سالم کودکان و نوجوانان از فضای مجازی و مراقبت از آنان در برابر آسیب‌های ناشی از آن انجام می‌شود. از جمله اهداف اجرای طرح صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی می‌توان به فراهم سازی فضای مجازی ویژه خردسالان، کودکان و نوجوانان در چارچوب فرهنگ اسلامی-ایرانی برای استفاده مناسب از فضای مجازی و پیشگیری از آسیب‌های احتمالی آن اشاره کرد.

عیسی زارع پور وزیرارتباطات و فناوری اطلاعات با توجه به اینکه حوزه کودک و نوجوان در فضای مجازی حوزه بسیار مهمی است اما آن‌چنان‌که باید و شاید به آن پرداخته نشده است گفته بود که سابقه بحث حفاظت از کودکان در فضای مجازی قریب به دو دهه است که در دنیا دنبال می‌شود و در اواخر دهه هشتاد و اوایل دهه نود هم فعالیت‌های خوبی در کشور انجام شد البته در ادامه کمتر به این حوزه توجه شده است و اقدامات انجام‌ شده یا کافی نبوده یا متناسب با چارچوب‌های فرهنگی کشورمان نبوده است.

تکالیف در نظر گرفته‌شده در سند صیانت از کودکان در فضای مجازی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف شده تا با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر نهادهای فرهنگی یک محیط امن در فضای مجازی برای کودکان فراهم کند تا آن‌ها کمتر در معرض محتواهای نامناسب قرار گیرند. همچنین فراهم سازی محیط امن متناسب با سن و محتوایی که در اختیار کاربر قرار می گیرد، از دیگر تکالیف وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است که با همکاری خیلی خوب خانواده ارتباطات کشور و در رأس آن اپراتورهای تلفن همراه این امکان فراهم شده است.

سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی یکی از مهمترین سند‌هایی است که در راستای تاکیدات مقام معظم رهبری در مورد رها بودن فضای مجازی تدوین شده است

سند صیانت از کودکان در فضای مجازی
سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی یکی از مهمترین سند‌هایی است که در راستای تاکیدات مقام معظم رهبری در مورد رها بودن فضای مجازی تدوین شده چرا که بر آسیب پذیرترین بخش جامعه که کودکان هستند تاکید داشته و برای کاهش آسیب پذیری در این حوزه موثر است. 

سند حمایت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، از سال 1398 در دستور کار شورای عالی فضای مجازی قرار گرفته بود تا به واسطه آن اینترنت کودکان از اینترنت عمومی جامعه مستقل شود و هم تولید محتوای گسترده‌ای مخصوص کودکان و نوجوانان در فضای اینترنت انجام شود سند صیانت از کودکان در فضای مجازی خردادماه سال 1400 به تصویب رسید. 

این سند مصوب شورای عالی فضای مجازی خالق الگوی ملی برای نظم بخشی حقوقی و مدیریت فضای مجازی در ارتباط با کودکان و نوجوانان ایرانی است؛ و اصل این سند، ایجاد محیط مجازی صیانت شده برای کودکان و نوجوانان است.

کلام آخر 

محافظت از کودکان و نوجوانان در فضای اینترنت لازم و ضروری است و باید همه نهادهای مربوطه از جمله وزارت ارتباطات و شورای عالی فضای مجازی و وزارت فرهنگ پای کار باشند اما این نقش پررنگ والدین است که می تواند نتیجه مطلبوب را ارائه دهد و از آن مهم‌تر آموزش به کودکان و نوجوان از سوی خانواده و معلمان نکته پررنگی است که باید به صورت ویژه به آن پرداخت.

منبع: آنا

انتهای پیام/