می‌توانیم تاریخ را از ادبیات استخراج کنیم؟
تاریخ انتشار: ۲۵ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۶۵۴۸۳۴
محمد شادروی‌منش با بررسی چگونگی استخراج تاریخ از ادبیات می‌گوید: مورخان راستین موظف هستند خاطرات، سفرنامه‌ها و مطالبی را که به صورت تاریخ شفاهی هستند با هم سنجش کنند و بتوانند از بین آنها تاریخ علمی دقیق بی‌طرفانه‌ای استخراج کنند.
این عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره وضعیت حفظ تاریخ شفاهی و میراث مستند به ویژه در روزگار کرونایی و تاثیرگذاری آن بر ادبیات و همچنین تاثیرپذیری‌اش، اظهار کرد: تاریخ شفاهی در بخشی از روند کلی تاریخ‌نگاری و پایه اصلی آن تاریخ است اما اینکه چقدر بتوانیم این تاریخ را از ادبیات استخراج کنیم، مقوله جدایی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او افزود: اما مقوله تاریخ شفاهی از مغرب‌زمین، و در برخی از دانشگاه‌های اروپا و آمریکا شروع شده و به ویژه در دهه‌های اخیر این کار صورت گرفته و موج آن خود به خود به ایران هم رسیده، و سازمان‌های دولتی تا حدودی متولی این کار شده‌اند. پایگاه اصلی تاریخ شفاهی کشورهای مغرب‌زمین بوده ولی سازمان‌هایی هم از قبیل کتابخانه ملی و حتی مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری و سازمان‌های دولتی از این قبیل مسئولیت این کار را بر عهده گرفته‌اند.
شادروی‌منش سپس به ثبت تاریخ شفاهی توسط دانشگاه‌ها اشاره و بیان کرد: بعضی از سازمان‌های کوچک هم در دل خودشان چنین پایگاه‌هایی را ایجاد کرده‌اند؛ از جمله دانشگاه‌ها. برخی از دانشگاه‌ها به جمع‌آوری حافظه سازمانی خودشان اقدام کرده‌اند؛ مثلا در دانشگاه خوارزمی چنین اقدامی شده است و با پیشکسوتان دانشگاه شروع به گفت‌وگو و استخراج اطلاعات کرده‌اند. از دل مطالب مربوط به دانشگاه، بخشی از تاریخ معاصر ایران هم اخراج شده که این تاریخ شفاهی مورد نظر اهلش، همان تاریخ معاصر است و به تاریخ گذشته ایران ارتباطی ندارد که ما بخواهیم ضرورتا مطالب را از متون ادبی استخراج کنیم.
این مدرس زبان و ادبیات فارسی در ادامه گفت: اما این به معنی آن نیست که متون ادبی امروز ما از مطالب تاریخی خالی هستند. بخشی از تاریخ معاصر ایران را می‌توانید هم در رمان‌های فارسی و هم در داستان‌های کوتاه و شعر فارسی جست‌وجو کنید؛ چه آنها که به تصریح به موضوع پرداخته‌اند و چه آنها که از نمادهایی استفاده کرده‌اند. مثلا اگر کتاب «سرگذشت کندوها»ی جلال آل احمد را ببینید، در حقیقت می‌شود گفت یک‌جور روایت نمادین است از مسئله ملی شدن صنعت نفت در ایران.
او با بیان اینکه کتاب‌ها و مجموعه شعرهای بسیاری داریم که بخش‌هایی از تاریخ را می‌توانید در آنها ببینید اظهار کرد: مثلا احمد شاملو شعر معروفی به نام «با چشم‌ها» دارد که به وقایع تاریخ چند دهه پیش ایران می‌پردازد و در آن شعر از نمادهایی برای بیان موضوع مورد نظر خودش استفاده کرده؛ نظایر این‌ها بسیار است. به هر حال به اعتقاد من این رویکرد جدید به مسئله تاریخ شفاهی، رویکرد بسیار خجسته‌ای است و از دل این‌ها قطعا بخش‌هایی پنهان و نامکشوف از تاریخ معاصر ایران استخراج خواهد شد.
شادروی‌منش همچنین با اشاره به وظیفه مورخان در استخراج تاریخ از ادبیات گفت: نکته‌ای مهم در تاریخ شفاهی معاصر ایران این است که بخشی از آن تاریخ شفاهی به تدریج به صورت مکتوب هم درآمده است. مثلا اگر به کتاب‌های خاطرات اهل سیاست، دانش، فرهنگ و هنر اهل ایران معاصر نگاه کنیم، در این کتاب‌های خاطره‌نویسی عموما یک نوع نگاه شخصی و یک‌بعدی وجود دارد و در بسیاری از مواقع چنین است که شخص وقایع تاریخی را به نفع خودش توجیه کرده است؛ آگاهانه یا ناآگاهانه، و از زاویه دید خودش به مسائل نگاه می‌کند. مورخان راستین موظف هستند این قبیل مطالب را چه کتاب‌های خاطرات، سفرنامه‌ها و مطالبی را که به صورت تاریخ شفاهی هستند با هم سنجش کنند و بتوانند از بین آنها تاریخ علمی دقیق بی‌طرفانه‌ای استخراج کنند.
او همچنین با بیان تاثیرات مثبت و منفی ویروس کرونا بر زندگی مردم گفت: کرونا نحوه معیشت اجتماعی مردم ما را به تمامی دگرگون کرده که شامل تغییرات بنیادی و اساسی در شیوه تعامل جامعه در عرصه‌های مختلف مثل اقتصاد، فرهنگ، هنر و ... است. جنبه‌های منفی آن این است که به هر حال جامعه را مقداری به طرف در خودفرورفتگی برده و بخشی از ارتباطات را محدود کرده است. خیلی از افرادی را که عموما از پیشکسوت‌ها و از نسل‌های گذشته هستند و با فناوری‌های جدید کمتر آشنایی دارند، مقداری منزوی کرده است. البته می‌توان از تبعات منفی آن به نحوی گذرد کرد یعنی کسانی که با این تکنولوژی‌ها و فناوری‌ها آشنایی دارند کمک کنند تا این افراد هم بتوانند از این مسئله عبور کنند. اما جنبه مثبت آن هم این است که ارتباطات را از جهاتی گسترش داده؛ یعنی استفاده کردن از رسانه‌های دیداری و شنیداری و شبکه‌های اجتماعی که به صورت جهانی وجود دارد، این ارتباطات را خیلی تقویت کرده و به تدریج سازمان‌ها و نهادهایی که از قبل به شیوه‌های سنتی فعایت‌های فرهنگی، علمی و هنری داشتند متوجه شدند این روند، روند نسبتا طولانی‌ای خواهد بود و چاره‌ای جز این نداریم که با شرایط جدید هماهنگ شویم. از جمله نهادهایی مثل شهر کتاب برنامه‌هایی را به صورت مجازی ارائه می‌کنند. به اعتقاد من در موضوع کرونا هم باید جنبه‌های مثبت دیده شود و هم منفی. باید سعی کنیم با گسترش جنبه‌های مثبت آن بر جنبه‌های منفی آن غلبه کنیم.
محمد شادروی‌منش در پایان با آرزوی اینکه هم‌وطنان‌مان از این بلا دور بمانند بیان کرد: امیدوارم بتوانیم در آینده‌ای نزدیک روابط درست انسانی نزدیک و تنگاتنگی را که از قبل داشتیم دوباره برقرار و حتی آن را نسبت به آن‌چه پیش از کرونا بوده تقویت کنیم.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: میراث کرونا میراث مستند تاریخ شفاهی میراث مکتوب استخراج کنیم تاریخ شفاهی تاریخ معاصر معاصر ایران دانشگاه ها سازمان ها کتاب ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۶۵۴۸۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سناتور آمریکایی خطاب به دانشجویان حامی غزه: شما در طرف درست تاریخ ایستاده‌اید
برنی سندرز، سناتور آمریکایی حمایتش را از اعتراضات دانشجویان حامی فلسطین در دانشگاه‌های این کشور ابراز و آنها را به ادامه اعتراضاتشان تشویق کرد.
به گزارش ایسنا، «برنی سندرز»، سناتور مستقل ایالت ورمونت آمریکا پستی را در صفحه خود در شبکه اجتماعی «ایکس» (توئیتر سابق) منتشر و در آن از خیزش دانشجویی ضد صهیونیستی در دانشگاه‌های آمریکا ابراز حمایت کرد.
سندر در این پست با یادآوری سوابق و آثار ناشی از اعتراضات دانشجویی در دهه‌های گذشته و در برهه‌های مختلف علیه موضوعاتی نظیر نژادپرستی و جنگ نوشت: «ما در سال ۱۹۶۲ تحصن‌هایی با هدف پایان دادن به سیاست‌های نژادپرستانه در دانشگاه شیکاگو سازمان‌دهی کردیم. من در سال ۱۹۶۳ به خاطر اعتراض به تفکیک نژادی مدارس دستگیر شدم. اما اعتراضات ما به حق بود.»
او در ادامه این پست خود با تشویق دانشجویان حامی فلسطین به ادامه اعتراضاتشان گفت: «من به اینکه دانشجویان به جنگ در غزه اعتراض می‌کنند افتخار می‌کنم. همواره متمرکز و در صلح باشید. شما در سمت درست تاریخ قرار گرفته‌اید.»
سندرز پیشتر نیز به سابقه اعتراضات دانشجویی در ۶ دهه قبل علیه جنگ ویتنام و مطالبه پایان این جنگ و شرکت خودش در این اعتراضات اشاره کرد.
او با اشاره به اینکه «جو بایدن»، رئیس جمهور آمریکا به دلیل حمایت‌هایش از رژیم صهیونیستی خودش را در یک موضع ضعیف از لحاظ سیاسی و اخلاقی قرار داده تاکید کرد: «این ممکن است ویتنام بایدن باشد.»
از ۱۷ آوریل تا امروز دانشجویان در ۴۶ دانشگاه و کالج آمریکا در اعتراض به هم‌دستی واشنگتن و دانشگاه‌های خود با جنایات رژیم صهیونیستی در غزه، تجمعات اعتراضی برپا کرده‌اند؛ تجمعاتی که با برخورد پلیس مواجه شده و تا کنون بیش از ۲۴۰۰ شرکت‌کننده بازداشت شده‌اند.
به گزارش «آسوشیتدپرس»، بعضی دانشگاه‌ها به دانشجویان خود وعده داده‌اند که در سرمایه‌گذاری و روابط خود با رژیم صهیونیستی تجدید نظر کرده و درخواست دانشجویان برای توقف روابط تجاری با این رژیم را به رسمیت بشناسند. بسیاری از دانشجویان معترض در خواسته‌های خود، روابط دانشگاه‌های آمریکا با ارتش رژیم صهیونیستی را هدف گرفته‌اند.
اوج گرفتن اعتراضات دانشجویی ضد صهیونیستی در دانشگاه‌های آمریکا و سرایت آنها به دانشگاه‌های دیگر کشورهای غربی بعد از آن شروع شد که دانشگاه کلمبیا در شهر نیویورک ماه گذشته میلادی از پلیس شهر نیویورک خواست به چادرهای برپا شده توسط این دانشجویان در محوطه این دانشگاه حمله کند که در نتیجه این حمله بیش از ۱۰۰ نفر دستگیر شدند. با این وجود معترضان سریعا یک تحصن دیگر را برپا کردند و مجددا روز سه‌شنبه گذشته در محل تحصن خود و ساختمانی که تسخیر کرده بودند مورد حمله پلیس قرار گرفتند.
دانشجویان معترض به جنایات رژیم صهیونیستی در کشورهای دیگر نظیر کانادا، استرالیا، فرانسه و مصر نیز در همبستگی با فلسطین دست به تظاهرات و برپایی کمپ‌های اعتراضی در دانشگاه‌ها زده‌اند.
کانال عصر ایران در تلگرام
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت