بازنگری در سیاست‌های ارزی برای توسعه صادرات ضروری است

عضو هیات رئیسه اتاق ایران می‌گوید: سیاست‌های ارزی بانک مرکزی که مستقیماً بر صادرات اثرگذار است، موفق نبوده و دولت دوازدهم در ماه‌های باقی‌مانده از عمر خود باید با بازنگری در این سیاست‌ها، الزامات توسعه و جهش صادرات را مهیا کند.

به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا به نقل از اتاق ایران، صادرات روزهای سختی را پشت سر می‌گذارند؛ ازیک‌طرف تحریم‌ها و از طرف دیگر محدودیت‌های ناشی از شیوع کرونا باعث شده تا صادرکنندگان با محدودیت‌های بسیاری دست‌وپنجه نرم کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

همان‌طور که رئیس سازمان توسعه تجارت هم اعلام کرده در این مدت ۲۰ مرز مشترک ایران با کشورهای همسایه که پیش‌ازاین به آن‌ها صادرات داشتیم بسته شده و ضربه بزرگی به اقتصاد ما وارد کرده است؛ اما علاوه بر تنگناهای پیش‌آمده ناشی از مسائل بین‌الملل، سیاست‌های متناقض دستگاه‌های اجرایی ازجمله بانک مرکزی در مقوله رفع تعهد ارزی نیز باعث شده تا هر روز بر مشکلات تولیدکنندگان و صادرکنندگان افزوده شود.

عضو هیات رئیسه اتاق ایران بر این باور است که سیاست‌های ارزی بانک مرکزی که مستقیماً بر صادرات تأثیرگذار است، موفق نبوده و دولت در ماه‌های پایانی فعالیت خود باید با بازنگری در سیاست‌های ارزی، جهش صادرات را رقم بزند.

کیوان کاشفی، می‌گوید: با توجه به شرایط ویژه‌ای که از سال 97 به این‌طرف، در حوزه اقتصاد درگیر آن‌ها هستیم، به نظر می‌رسد که به‌هیچ‌وجه نمی‌توان مسائل مرتبط با صادرات، واردات و ارز را جدا از یکدیگر بررسی کرد. به‌عبارت‌دیگر در حال حاضر، بحث‌های تجاری و ارزی کشور به علت عدم تعادل در روابط دیپلماتیک، به هم گره‌خورده‌اند و با هر صدور هر بخشنامه یا دستورالعملی، این ارتباط هم هرروز تنگ‌تر می‌شود.

کاشفی تأکید می‌کند: با توجه به آزمون‌وخطاها و اقدامات دو سال گذشته و شش‌ماهه امسال، تجاربی در خصوص مسائل ارزی کشور به دست آوردیم که نشان می‌دهد برای بهبود تجارت خارجی، نیازمند بازنگری جدی در حوزه سیاست‌های ارزی هستیم.

به اعتقاد او، هم در حوزه صادرات و هم واردات برنامه‌ها و نقشه راه مشخص است؛ هم دولت و هم بخش خصوصی به‌خوبی به این نکته واقف هستند که در شرایط فعلی باید تمرکز خود را بر کشورهای همسایه بگذارند؛ اما در این وسط، سیاستی که معلوم نیست؛ سیاست و برنامه‌های ارزی کشور است.

کاشفی خاطرنشان می‌کند: اولین اقدامی که باید در حوزه بازنگری سیاست‌های ارزی موردتوجه قرار گیرد، تعدیل نرخ ارز است. تنها در طول دو سال گذشته، نرخ ارز 3 برابر شده است که نشان می‌دهد سیاست‌های ما در حوزه ارزی به‌هیچ‌عنوان کارا نبوده است. دلیل دیگری که بازنگری در حوزه سیاست‌های ارزی را ایجاب می‌کند، کمبود ارزی است که امروز با آن مواجه هستیم. درحالی‌که واحدهای تولیدی ما برای تأمین مواد اولیه خود به واردات نیاز دارند، اما شاهدیم که تخصیص ارز با محدودیت مواجه است و درعین‌حال به‌کندی صورت می‌گیرد.

عضو هیات رئیسه اتاق ایران با تأکید بر اینکه برخلاف انتظار، باوجود جهش سه برابری نرخ ارز، شاهد افزایش صادرات نبوده‌ایم، می‌افزاید: قبول داریم که محدودیت‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا به‌خصوص در شش ماه اول سال، بخشی از دلیل کاهش صادرات از ابتدای سال 99 را رقم‌زده است؛ اما دلیل عمده به سیاست‌هایی برمی‌گردد که باعث شده تا صادرکنندگان از ترس برخوردهای نظارتی و دستوری، تمایلی به صادرات نداشته باشند.

به عقیده کاشفی، اولین اقدامی که در این بازنگری باید موردتوجه قرار گیرد، «تسهیل قوانین و بخشنامه‌ها» است.

او تأکید می‌کند: ظرف دو سال گذشته صدور بخشنامه‌ها و آیین‌نامه‌های ارزی با چندان افزایشی مواجه بوده است که عملاً گره کوری را بر صادرات زده است؛ بنابراین اگر می‌خواهیم فضای صادرات و صادرکنندگان را هموار کنیم، اولین قدم حذف این بخشنامه‌هاست تا برگشت ارز سرعت گیرد.

پیشنهاد دیگر عضو هیات رئیسه اتاق ایران در حوزه برگشت ارز حاصل صادرات است. او در همین زمینه پیشنهاد می‌دهد تا همچون سال‌های قبل صادرکنندگان بتوانند ارز حاصل از صادرات خود را به شیوه‌های قبلی که موجود بود، وارد کنند و بانک مرکزی در این حوزه فقط نقش ناظر را ایفا کند.

کاشفی بر این باور است که در صورت عملیاتی شدن برگشت ارز حاصل از صادرات، آن‌هم در شرایطی که سامانه نیما به‌هیچ‌عنوان مؤثر عمل نکرده است، بار مضاعفی را از دوش دولت و بانک مرکزی بر خواهد داشت.

او در پایان تصریح می‌کند: در حال حاضر بسیاری از پرونده‌های صادرکنندگان از سال 97 تاکنون همچنان بازمانده که ضروری است هرچه سریع‌تر تعیین تکلیف شوند تا صادرکنندگان واقعی که جمعیت آنها چندان زیاد هم نیست، بیش از این متضرر نشوند.

منبع: خبرگزاری برنا

کلیدواژه: ارز صادرات سیاست ارزی عضو هیات رئیسه اتاق ایران سیاست های ارزی بانک مرکزی سیاست ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۶۵۷۶۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ضرورت توسعه صاردات سیمان

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به تحلیل وضعیت تجارت سیمان در ایران و جهان پرداخت.   در این گزارش آمده است: در حال حاضر سیمان جزء محصولاتی است که علاوه‌بر پوشش کامل نیاز داخل کشور، ظرفیت صادرات به کشور‌های مختلف را نیز داراست. با توجه به آخرین اطلاعات موجود از ظرفیت تولید و میزان فروش سیمان، در حال حاضر برای حدود ۲۰ میلیون تن از ظرفیت تولید سیمان کشور (از مجموع ۸۵ میلیون تن)، بازار داخلی وجود نداشته و تنها امکان صادرات وجود دارد. همچنین با توجه به اینکه بازار داخلی سیمان کشور در حال حاضر اشباع است، یکی از راهکار‌های پیش روی این صنعت، توسعه صادرات است؛ لذا از این منظر تحلیل وضعیت بازار و تجارت این محصول در جهان و کشور‌های منطقه حائز اهمیت است.    در سال ۲۰۲۲ ارزش صادرات سیمان و کلینکر جهان حدود ۱۳.۵ میلیارد دلار بود که از این مقدار ۳۲.۵ درصد کلینکر، ۵.۱ درصد سیمان سفید و ۶۲.۴ درصد انواع سیمان‌های تیپ بودند. بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان صادرات سیمان پرتلند، طی بازه زمانی ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱ تغییری نداشته، به‌طوری‌که در سال ۲۰۲۱، ۵۳.۱ درصد مجموع محصولات صادراتی سیمان را به خود اختصاص داده و سهم آن در ۱۱ سال گذشته از مجموع سبد محصولات صادراتی سیمانی ۲/۲ درصد کاهش پیدا کرده است.    در‌نتیجه هر‌چند این نوع سیمان با بازار رو به رشدی مواجه نیست، اما کماکان به‌عنوان اصلی‌ترین محصول این زنجیره شناخته می‌شود. این در‌حالی است که در این بازه زمانی سهم صادرات کلینکر ۵.۳ درصد افزایش داشته است که بیشتر ناشی از افزایش کشور‌های تولیدکننده سیمان از کلینکر وارداتی است.    سهم سیمان سفید و سایر سیمان‌ها از کل صادرات به‌ترتیب ۵.۵۲ و ۴.۷۴ درصد مجموع محصولات صادراتی سیمان را به خود اختصاص داده‌اند؛ این در‌حالی است که سهم آنها در ۱۱ سال گذشته از مجموع سبد محصولات صادراتی سیمانی ثابت بوده است. به‌عبارت‌دیگر بازار‌های جهانی برای سیمان سفید و سایر سیمان‌ها محدود است و رشدی نیز در آن ملاحظه نمی‌شود. با‌این‌حال تجارت جهانی در حوزه مصنوعات سیمانی در سال ۲۰۲۱، حدود ۹۱۵۳ میلیون دلار بوده است. این بازار رشدی ۱۰ درصدی را تجربه می‌کند؛ که فراتر از همه انواع سیمان است. همچنین طی سال‌های گذشته تمامی کشور‌های مطرح عرصه صادرات زنجیره سیمان، تجارت خود را در حوزه مصنوعات بتنی افزایش داده‌اند.     برای تحلیل رفتار چند کشور مهم منطقه جنوب غرب آسیا در صادرات سیمان، ترکیه، پاکستان، عربستان سعودی و امارات مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در این میان، اصلی‌ترین مقاصد صادراتی ترکیه به‌عنوان موفق‌ترین صادرکننده سیمان منطقه، آمریکا، رژیم غاصب صهیونیستی، سوریه و ساحل عاج هستند. این موضوع نشان می‌دهد کشور ترکیه توانسته است بر محدودیت‌های حمل سیمان در مسافت‌های طولانی فائق آمده و مزیت خود را در بازار ایالات متحده آمریکا به‌عنوان مشتری اصلی خود حفظ کند. سهم سیمان پرتلند ۵۵، سیمان سفید ۱۱ و کلینکر ۳۳ درصد از کل صادرات این کشور در زنجیره سیمان است.    کشور‌های افغانستان، سریلانکا و بنگلادش نیز مهم‌ترین مقاصد صادراتی سیمان پاکستان هستند. حضور پررنگ‌تر پاکستان در افغانستان نشان از وجود فرصت‌هایی برای افزایش صادرات به افغانستان است. ۹۹ درصد از صادرات سیمان پاکستان را کلینکر تشکیل می‌دهد.    مقاصد اصلی صادرات عربستان سعودی، کشور‌های یمن، اردن، غنا و بحرین است. ۶۵ درصد از صادرات این کشور مربوط به کلینکر، ۲۲ درصد سیمان پرتلند و ۱۲ درصد سیمان سفید است. مقاصد اصلی صادرات امارات متحده عربی، کشور‌های بنگلادش و عمان است. کلینکر بیشترین سهم را در سبد محصولات صادراتی این کشور با ۷۰ درصد داشته است. پس از آن نیز ۱۶ درصد سیمان پرتلند، ۱۰ درصد سیمان سفید و ۳.۲ درصد سایر سیمان بوده است.    با توجه به آخرین آمار گمرک، ارزش صادرات سیمان کشور در سال ۱۴۰۱ حدود ۳۳۲ میلیون دلار، کمتر از ۱ درصد ارزش کل صادرات غیر‌نفتی کشور بوده است. کلینکر اصلی‌ترین محصول در سبد صادراتی کشور، با سهم ۶۸ درصدی از کل حجم صادرات است. ایران ۱/۱ درصد از بازار صادراتی سیمان پرتلند را در سال ۲۰۲۱ در اختیار دارد. این در‌حالی است که درآمد صادراتی سیمان برای ایران طی ۱۱ سال گذشته به‌صورت میانگین حدود ۱۴.۷ درصدی از کل حجم صادرات است.    درخصوص سیمان سفید ایران ۲۰.۹ درصد از بازار صادراتی آن را در سال ۲۰۲۱ در اختیار داشته است. همچنین ایران ۲.۲ درصد بازار صادراتی سایر سیمان‌ها را نیز در اختیار دارد. مقصد اصلی صادرات سیمان جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۰۱ کشور‌های همسایه، از‌جمله کویت، عراق، افغانستان و پاکستان بوده‌اند. در کل به‌نظر می‌رسد وضعیت صادرات صنعت سیمان کشور، باوجود لغو معافیت‌های مالیاتی صادرات و اعمال عوارض، از نظر ارزش افزوده عقب‌گرد داشته است؛ به‌نحوی سهم کلینکر در سبد محصولات صادراتی کشور در مقابل محصولاتی همچون سیمان پرتلند افزایش داشته است.    بر‌اساس بررسی‌های صورت گرفته در تمامی شرکت‌ها حاشیه سود ناخالص فروش داخلی از حاشیه فروش صادراتی بیشتر است. این به آن معنی است که فروش صادراتی در شرکت‌های مورد بررسی صرفاً برای حفظ سطح تولید و درآمد شرکت و ایجاد درآمد‌های ارزی انجام می‌شود.    مرکز پژوهش‌های مجلس در این گزارش پیشنهاد می‌دهد که با توجه به پایین بودن نرخ صادراتی کلینکر باید سهم صادرات کلینکر در صادرات محصولات سیمانی به‌مرور کاهش یافته و سهم محصولات نهایی از‌جمله سیمان سفید و سیمان‌های آمیخته در سبد صادراتی کشور افزایش یابد. در این راستا می‌توان از ابزاری که در قوانین بودجه سالیانه کشور طی چند سال گذشته و همین‌طور در قانون جهش تولید دانش‌بنیان و لایحه برنامه هفتم، ناظر به لغو معافیت مالیاتی صادرات و اخذ عوارض از صادرات مواد خام و نیمه‌خام استفاده کرد.     با توجه به شرایط جغرافیایی کشور، علاوه‌بر کشور‌های حوزه CIS، حوزه‌های جغرافیایی کشور‌های حاشیه اقیانوس هند با بازار حدود ۲.۳ میلیارد دلار، کشور‌های آفریقایی با بازار بیش از ۲.۸ میلیارد دلار و آسیای غربی با بازاری بیش از ۱.۳ میلیارد دلار، می‌توانند مقاصد مناسبی جهت صادرات باشند.