به نقل از «شبستان»

جامعیت از امتیازهای فلسفه فارابی است

تاریخ انتشار: ۲۹ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۷۰۱۳۳۴

رئیس فرهنگستان علوم با اشاره به اینکه از امتیازهای فلسفه فارابی جامعیت آن است، گفت: او فلسفه را از سیاست، زندگی مدنی و گفتار و رفتار مردم جدا نمی‌­دانست.

خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه: وبینار بین المللی فارابی با همکاری جمهوری اسلامی ایران و قزاقستان روز گذشته، (۲۸ مهرماه ۱۳۹۹) با حضور اساتید و بزرگانی از کشورهای سراسر جهان برگزار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این برنامه به مناسبت تولد ۱۵۰ سالگی فارابی به صورت مشترک میان دو کشور ایران و قزاقستان برگزار شد و میهمانان متعددی از کشورهای کانادا، مصر، فنلاند، انگلستان، یونان، قرقیزستان، پاکستان، هلند، ازبکستان و قزاقستان حضور داشتند.

 

یکی از سخنرانان این مراسم، رضا داوری اردکانی، استاد فلسفه و رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران بود که مشروح سخنرانی وی را در ادامه می‌خوانید؛

 

از زندگی فارابی اطلاع دقیق نداریم. آنچه می‌دانیم این است که او در قریه وسیج از قراء اطراف فاراب (که شهری در قزاقستان کنونی است) به دنیا آمده و در نوجوانی همراه پدر که نظامی و لشکری بوده به بغداد رفته و در آنجا درس خوانده اما در بغداد نمانده و به سوی غرب مهاجرت کرده و در شام اقامت گزیده است. اگر از زندگی او اطلاع کافی نداریم خوشبختانه اغلب آثار او برای ما مانده است. بر اساس مطالب همین آثار است که می‌توانیم او را مؤسس فلسفه دوره اسلامی بدانیم. بیشتر آثار فارابی موجز است اما این آثار موجز شامل همه شعب منطق و فلسفه می‌شود. یکی از این آثار هم کتاب مهمی در موسیقی است.

 

از امتیازهای فلسفه فارابی جامعیت آنست. او فلسفه را از سیاست و زندگی مدنی و گفتار و رفتار مردم جدا نمی‌دانسته است. البته سیاستی که او وضع کرده به آسانی قابل تحقق نبوده و شاید به همین جهت اخلافش آن را بسط نداده‌اند ولی همین که دنباله سعی افلاطون و ارسطو را در عالم غیر یونانی (اسلامی) گرفته و نظر استادان یونانی را بر اساس اصول و درک تازه‌ای قرار داده و تفسیر کرده است، اهمیت دارد. تصرفی که فیلسوفان جهان اسلام و در صدر آن فارابی در فلسفه یونانی کردند بر خلاف آنچه در ظاهر فهمیده می‌شود این نبود که به حکم اعتقاد و بنا بر پیروی از اعتقادات مسلمانی خدای ارسطو را که صرفاً علت غایی بود به صورت خدای قادر مرید و علت فاعلی موجودات تصویر کنند. فارابی و اخلافش با نظری متفاوت نسبت به موجودات می‌نگریستند. آنها موجودات یعنی ماهیات را ممکن به معنی خاص می‌دانستند و ممکن به معنی خاص چیزی است که می‌تواند باشد و می‌تواند نباشد و اگر هست علتی دارد. موجوداتی که هستند علت دارند. به این ترتیب معنی موجود و مقام علت در آغاز فلسفه دوره اسلامی صورت دیگر پیدا کرد.

 

این فلسفه در آثار فارابی تدوین اجمالی پیدا کرد. فلاسفه‌ای که بعد از او آمدند مطلب را تفصیل دادند و امکان‌های نهفته در آن اجمال را کشف کردند. کار این فلسفه در بسط خود بالاخره به صورت حکمت متعالیه ملاصدرا در آمد. فارابی مقصد فیلسوفان را رسیدن به حقایق برهانی می‌دانست و کوشید آراء افلاطون و ارسطو را با هم جمع کند. او معتقد بود که فلسفه یکی است و علم برهانی است. فلاسفه هم با هم اختلاف ندارند و اختلافشان ظاهریست. زبان‌ها را نیز تقسیم کرد و زبان برهان را برترین زبان دانست. تا اکنون هم فیلسوفان جهان اسلام، فلسفه درست را فلسفه برهانی می‌دانند. اکنون ما از مقام فارابی در تاریخ فلسفه اسلامی و اثری که بر اخلافش داشته است کم و بیش آگاهی داریم یا می‌توانیم آگاهی داشته باشیم. اما اینکه با او چه نسبتی داریم و از او چه می‌توانیم بیاموزیم چیز چندانی نمی‌دانیم.

 

اگر او بزرگ بوده است که در آن تردید نداریم باید بزرگی او را بشناسیم. ما ایرانیان که در طی مدت هزار سال میزبان فلسفه فیلسوف مهاجر بوده‌ایم و او را از خود می‌دانیم باید از آنچه او آموخته درس‌های تازه بگیریم. مردم قزاقستان هم که فارابی را به معنی امروزی لفظ هموطن خویش می‌شناسند حق دارند که به او افتخار کنند و البته اهل نظر و فیلسوفان آن کشور موظفند که آثار او را بخوانند و ببینند آنها که اخلاف فارابی اند چه درس‌هایی از فیلسوف خویش می-توانند بیاموزند. به عبارت دیگر همه ما باید ببینیم که در فلسفه موجز فارابی چه درس‌هایی مضمر است که در زمان کنونی می‌تواند راهگشا باشد. از کوششی که سفارت محترم قزاقستان برای بزرگداشت فارابی ترتیب داده است همه اهل فلسفه باید خشنود و سپاسگزار باشند.

پایان پیام/9

منبع: شبستان

کلیدواژه: رضا داوری اردکانی فارابی فلسفه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۷۰۱۳۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فلسفه وجودی سپاه، فدایی شدن است

ایسنا/هرمزگان فرمانده سپاه امام سجاد (ع) هرمزگان، با بیان این نکته که فلسفه وجودی سپاه پاسدران انقلاب اسلامی فدایی شدن است، گفت: «عملیات وعده» صادق تمام معادلات دنیا به هم ریخت، آمریکایی ها لفاظی ها را کنار گذاشته اند و این به برکت تفکر ولایی است.

سردار اباذر سالاری، امروز (ششم اردیبهشت ماه)، در  شورای اسلامی شهر بندرعباس، با اشاره به سالروز تاسیس سپاه پاسدران انقلاب اسلامی، اظهار کرد: اقدامات امام خمینی (ره) از ابتدای انقلاب اسلامی چیزی شبیه یه یک معجزه است. تاسیس نهادهای انقلابی با دارا بودن نگاه دوراندیش و حکیمانه، فراتر از عقل‌های مادی و دنیوی ما است.

وی عنوان کرد: در قبل از انقلاب، ایران دچار گرفتاری‌های بود مانند اینکه آمریکایی‌ها در این کشور به  منافع ما چشم طمع داشتند و کسی نمی توانست با آنها مقابله کند ولی امروز به برکت خون شهدا و امامین انقلاب، نظام به حدی رسیده است که اگر کسی جسارت و نگاه چپ  به منافع جمهوری اسلامی نه تنها در خاک ایران بلکه در خارج  داشته باشد مورد تنبیه قرار می گیرد.

فرمانده سپاه امام سجاد (ع) استان هرمزگان گفت: تفاوت حکومت  که بر گرفته از ارزش های اسلامی و اتصال به وحی و امامت  است با حکومت طاغوت را باید در استکبار ستیزی دانست.

وی با بیان اینکه تشکیل سپاه یک ضرورت است، گفت: تشکیل این نهاد از ابتدای انقلاب در خدمت رسانی و آگاهی به مردم، توطئه دشمنان را خنثی کرد و در هشت سال دفاع مقدس شاهد جانفشانی ها و تقدیم بهترین ها بودیم و فلسفه وجودی سپاه فدایی شدن است.

سردار سالاری، با اشاره به اقدامات کمکی سپاه پاسداران در بلایای طبیعی، عنوان کرد: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از بعد منطقه ای و جهانی نیز در مقابله با داعش و در امان ماندن مردم کشورهای اسلامی نقش محوری و بسزایی را داشته است.

وی اظهار کرد: قریب به ۶ ماه از حمله وحشیانه رژیم صهیونسیتی به مردم غزه می‌گذرد و روزی نیست که کودکان و زنان و مردان قتل عام نشوند و حتی آب و برق ندارند اما خبری از نهادهای حقوق بشری وجود ندارد.  بیش از ۳۰ هزار نفر در غزه کشته می شود هیچ اقدامی نمی‌کنند و آمریکا با سیاست دو گانه خود هر زمان بسته کمکی به این رژیم ارائه می کند.

فرمانده سپاه امام سجاد (ع) استان هرمزگان، با ذکر این نکته که جمهوری اسلامی امید همه ملت ها و مسلمانان مظلوم جهان است، گفت: بعد از عملیات وعده صادق تمام معادلات دنیا به هم ریخت؛ آمریکایی ها لفاظی ها را کنار گذاشته و این به برکت تفکر ولایی است.

انتهای پیام