هوای آلوده و کرونا ریه تهرانی‌ها را نشانه قرار داده‌اند
تاریخ انتشار: ۶ آبان ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۷۷۳۱۳۶
رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران با اشاره به نبرد تهران با سه اهریمن کرونا، آلودگی هوا و تحریم گفت: هوای آلوده و کرونا ریه تهرانی‌ها را نشانه قرار داده‌اند.
به گزارش ایسنا، سید آرش حسینی میلانی در دویست و چهل و پنجمین جلسه علنی شورای اسلامی شهر تهران در نطق پیش از دستور خود گفت: "مدت‌هاست مساله آلودگی هوای تهران و خطراتی که از این جهت متوجه ساکنین این شهر خصوصا فرزندان ما می‌شود، به شکل های مختلف گوشزد شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی به متن بیانیه ای اشاره کرد و گفت: "ما امضاکنندگان این بیانیه بنا بر وظیفه انسانی و اعتقادی، بر خود فرض می‌دانیم نکاتی از واقعیت‌های موجود در زمینه آلودگی هوای تهران را بدون پرده‌پوشی به اطلاع ساکنین این شهر برسانیم و از مردم و نهادهای قانونی کشور بخواهیم تا با یک همت جمعی دست در دست هم نهاده و برای نجات جان فرزندان خود که محکوم به تنفس در هوایی این چنین مسموم و آلوده هستند، چاره‌ای بیاندیشند."
وی ادامه داد: این مطلب بخشی از بیانیه هوای تهران ۷۲ است که در اجتماع پارک شهر به امضای ۶۲ نفر از اساتید دانشگاه کارشناسان و فعالان محیط زیست رسید.
بیانیه هوای تهران ۷۲ آغاز حرکتی مطالبه‌محور و مدنی جهت پیگیری حق شهر برای هوای پاک بوده است در سال‌های بعد ۱۳۸۹، ۱۳۹۰، ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ فعالان محیط زیست، هنرمندان، دانشجویان، اساتید دانشگاه، پزشکان و اصحاب رسانه این شهر بر این حق مسلم شهروندی در بیانیه‌های متعدد پافشاری کرده‌اند و البته دستگاه‌های مسئول اعم از شهری و دولتی در قالب طرح‌های جامع مبارزه با آلودگی هوا و مصوبات هیات وزیران تلاش کرده‌اند به این مطالبات بر حق پاسخ بدهند و توفیقات و دستاوردهایی هم حاصل شده است.
به گفته میلانی، همچنان شهر تهران پس از نیم قرن تحمل موج‌های متعدد دود و آلودگی، در آستانه ورود به قرن جدید شمسی یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان است. اینک در آستانه آخرین فصل آلودگی هوا در سده ۱۴۰۰ قرار داریم که از بد روزگار با بیماری همه‌گیر کرونا مقارن شده است. خطر اینجاست که پاییز خشک‌تری را در پیشرو داریم و تحریم‌های ظالمانه نیز راه را برای کمک به تنفس شهر تنگ کرده است. به عبارت دیگر، در شش ماهه دوم سال ۹۹، شهر تهران باید هم‌زمان با سه اهریمن کرونا، آلودگی هوا و تحریم نبردی سخت را به سرانجام برساند.
وی ادامه داد: سوم آبان (۲۴ اکتبر) روز جهانی مبارزه با تغییرات اقلیمی نامگذاری شده است. بر اساس گزارش چشم‌انداز تغییرات اقلیمی در ایران، میانگین بارش سالانه در افق ۸۳ سال آینده کاهش یافته و بیشترین کاهش بارش در منطقه مرکزی ایران در فصول بهار و پاییز به ترتیب با ۴.۵ درصد و ۶.۷ درصد رخ خواهد داد. علاوه بر مشکل کم‌آبی، این پدیده فراوانی رخداد توفان‌های گرد و خاک را افزایش داده و باعث آلودگی هوا در شهرهای مجاور مناطق کویری چون تهران خواهد شد.
وی گفت: مطالعه دیگری که توسط دانشگاه زوریخ برای ۵۲۰ شهر جهان انجام شده، بیانگر هشدار جدی درباره کاهش سرعت و فراوانی بادهای موثر در تهویه طبیعی شهر تهران در ۳۰ سال آینده است. هنوز ابعاد اثرات تغییر اقلیم بر توان تهویه شهر تهران به صورت دقیق شناسایی نشده و لازم است مرکز مطالعات شهرداری تهران و شرکت کنترل کیفیت هوا حمایت از انجام چنین تحقیقی را در دستورکار خود قرار دهد.
میلانی ادامه داد: اما در برابر چشم‌اندازی چنین غبارآلود، باید از خود بپرسیم با وجود همه اقداماتی که از سوی مدیریت شهری انجام شده، همه قوانینی که امروز چه در شورا و چه در دیگر سطوح عالی تصویب شده‌اند، حل معضل آلودگی هوا در شهر تهران در چه نقطه‌ای قرار دارد؟ و چقدر این قوانین توانسته موثر واقع شوند؟ اکنون باید پرسید که قانون هوای پاک به عنوان سند بالادستی در راستای مبارزه با آلودگی هوا تا چه اندازه اجرایی شده و دستگاه‌های مسئول تا چه اندازه به تعهدات خود عمل کرده‌اند؟
وی تاکید کرد: همچنان آلودگی هوا براساس گزارش بانک جهانی به عنوان کشنده‌ترین نوع آلودگی شناخته می‌شود و نقش موثر و به سزایی در مرگ و میر انسان‌ها در سراسر جهان دارد. توجه مسئولانه به این وضعیت در تهران کرونایی امروز حائز اهمیت فراوان است. وزارت بهداشت کشور هشدار داده که آلودگی هوا بر میزان مبتلایان به بیماری کووید۱۹ تاثیر مستقیم داشته و بر تعداد فوت‌شدگان این بیماری به میزان ۶ تا ۱۵ درصد اثرگذار بوده است.
به گفته وی، همچنین تحقیقات دانشگاه هاروارد نشان داده که به ازای افزایش یک واحد ذرات معلق، میزان تلفات ۸ درصد افزایش یافته است. سازمان بهداشت جهانی نیز اعلام کرده که ذرات معلق وضعیت کرونا را خطرناک‌تر می‌کند چراکه امکان انتقال ویروس از طریق ذرات معلق امکانپذیر است و هوای آلوده تهران و بیماری کووید۱۹ دست به دست هم داده و ریه تهرانی‌ها را هدف و نشانه قرار داده‌اند.
چهار تا پنج هزار مرگ سالیانه در تهران ناشی از آلودگی هوا
این عضو شورای شهر تهران در بخش دیگری از صحبت های خود با اشاره به اینکه تا پیش از این هم، مطابق با آمارهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در تهران سالیانه بین چهار تا پنج هزار مرگ به دلیل آلودگی هوا اتفاق می‌افتد که به تنهایی خسارات مادی و معنوی سنگینی را بر پیکره جامعه شهری وارد می‌کند، افزود: این در حالی است که افراد بسیاری به دلیل مواجهه با هوای آلوده به بیماری‌های قلبی و تنفسی مبتلا می‌شوند و هزاران خانواده درگیر مسایل اقتصادی و روانی می‌شوند. من اگر بخواهم صریح‌تر بگویم، در شرایط فعلی آلودگی هوا در تهران یک معضل حتمی برای سلامتی و کیفیت زندگی شهروندان و اقتصاد شهری است؛ وضعی که همگان به ویژه مسئولین بر آن علم دارند.
وی افزود: بررسی متوسط غلظت سالانه آلاینده‌های اصلی شهر تهران طی سال‌های ۱۳۸۶ الی ۱۳۹۸ نشانگر آن است که روند متوسط غلظت آلاینده‌های CO، SO۲ و PM۲.۵ در سالیان اخیر کاهشی بوده اما میانگین آنها در سال ۱۳۹۸ نسبت به سال قبل کمی افزایش داشته است. طی سال ۹۸، ۷۱ روز به لحاظ آلاینده PM۲.۵ در وضعیت نامطلوب قرار داشت. همچنین در ۲۵ روز از سال ۱۳۹۸ (با افزایشی در حدود ۳ درصد نسبت به سال ۹۷) کیفیت هوا از منظر آلاینده ازن در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گرفت. در مجموع طی سال ۱۳۹۸، میانگین غلظت سالانه کلیه آلاینده‌ها به غیر از منواکسیدکربن نسبت به سال ۱۳۹۷ در حدود ۵.۸ درصد بیشتر شده و در مورد منواکسیدکربن شرایط مشابهی داشته است.
وی ادامه داد: در نیمه دوم سال ۱۳۹۸ در مجموع ۶۱ روز فراتر از حد مجاز سلامت قرار داشته که از این میان چهار روز در شرایط ناسالم برای همه اقشار جامعه بوده است. در مدت مشابه طی شش ماه دوم سال ۱۳۹۷، ۳۲ روز وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس وجود داشته و هیچ یک از روزها در شرایط ناسالم نبوده است. این آمار برای سال ۹۶ به ترتیب ۷۹ و ۸ روز بوده است. در واقع شرایط نامطلوب در نیمه دوم سال ۹۸، ۲۹ روز بیشتر از مدت مشابه سال ۹۷ و ۲۶ روز کمتر از دوره مشابه در سال ۹۶ بوده است.
وی تصریح کرد: در شش ماهه دوم سال ۹۸ مدارس ۱۰ روز به علت آلودگی هوا تعطیل شدند که برابر با آمار سال ۹۶ است و این در حالی است که در دوره مشابه در سال ۹۷ هیچ تعطیلی نداشتیم. در فصل آلودگی ۹۸ به ترتیب سه دوره طولانی مدت متوالی ۹، ۸ و ۸ روزه آلودگی هوا ثبت شد. در مقام مقایسه تعداد روزهای متوالی شرایط نامطلوب در مدت مشابه در سال ۹۷ از چهار روز بیشتر نشده در حالی که در مدت مشابه سال ۹۶ توالی شرایط آلوده به ۱۶ روز نیز رسید. به عبارت دیگر، فصل آلودگی سال ۹۸ با وجود آنکه تعداد روزهای متوالی آن ۱.۵ برابر سال ۹۶ بوده اما تعداد روزهای آلاینده کمتری داشته است.
میلانی تاکید کرد: شاه‌کلید کنترل آلودگی هوای تهران چیزی نیست جز ترغیب مردم و مسئولان به استفاده و توسعه حمل و نقل عمومی اما در حال حاضر با شرایط کرونایی که کشور با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند، این راهکار عملا منتفی است. هرچند که به دلیل حذف سفرهای آموزشی و برگزاری کلاس‌های مدارس، دانشگاه‌ها و... به صورت مجازی تا حدود ۳۰ درصد از تردد و حمل ونقل معمول ما در شهر تهران کاسته شده است اما در مقابل اجرای تغییراتی در اجرای طرح ترافیک سبب شده است که استفاده از خودروهای شخصی افزایش پیدا کند. در این شرایط، درایت دولت و دستگاه‌های حاکمیتی در کم کردن تقاضا برای سفر ضروری است.
وی ادامه داد: اینک هشت ماه از شیوع ویروس کرونا در کشور گذشته اما تا چه اندازه در کنترل و مدیریت موفق بوده‌ایم؟ دولت و شهرداری تا چه اندازه توانسته راهکارهایی را ایجاد و در نظر بگیرد که خدمات ارائه شده به مردم در بخش‌های مختلف دولتی عملا به صورت غیرحضوری باشد و از این طریق تمایل مردم به سفر کاهش یابد؟
وی ادامه داد: شهرداری تهران برای اجرای تعهدات خود در برنامه کنترل آلودگی هوا با ریسک‌های مهمی چون عدم ثبات بازار، تحریم‌ها و عدم امکان برنامه‌ریزی در حوزه یارانه سوخت مواجهه است اما در شرایط نامساعد کنونی لازم است از رویکرد بهینه‌سازی تخصیص بودجه و تامین ۱۰۰ درصدی منابع مالی برای اولویت‌های اصلی استفاده کند.
میلانی افزود: بر اساس مطالعات نقشه راه کاهش آلودگی هوای شهر تهران (۱۳۹۸) اقداماتی همچون معاینه فنی دیزل سنگین و تامین یارانه خودروهای خدماتی، جایگزینی موتورسیکلت‌های کاربراتوری با انژکتوری و بهسازی موتور و نصب فیلتر دوده بر روی اتوبوس‌ها و خودروهای دیزل سنگین با اولویت بخش خدمات عمومی دارای بیشترین میزان کاهش انتشار آلودگی هوا به ازای واحد هزینه است.
نبود دوربین های نظارتی در راه‌هایی منتهی به شهر تهران و احتمال ورود خودروهایی که باعث انتشار آلودگی می‌شوند
رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران اظهار کرد: در بخش معاینه فنی، شهرداری از دو سال گذشته اهتمام جدی به کنترل معاینه فنی اتوبوس‌های ناوگان حمل و نقل عمومی داشته و با تقویت دوربین‌های رینگ پیرامونی شهر تهران و همکاری پلیس راهور تلاش کرده پایش موثری بر روی تردد کامیون‌ها اعمال کند.
وی افزود: در این رابطه دوربین‌های ثبت تصویری به حد کافی در سطح شهر تهران وجود دارد اما یکسری از راه‌هایی منتهی به شهر تهران فاقد دوربین‌های نظارتی هستند و احتمال دارد خودروهایی که باعث انتشار آلودگی می‌شوند از این راه وارد پایتخت شوند. از این‌رو، ۳۶ نقطه که نیازمند نصب دوربین هستند، اعلام شده‌اند و ضروری است شهرداری تهران در هماهنگی با پلیس راهور و اداره کل راهداری استان نسبت به نصب و راه‌اندازی این دوربین‌ها در آن ۳۶ نقطه هرچه سریعتر اقدام و پلیس راهنمایی و رانندگی هم برخورد قاطعانه‌تر و اقدامات جدی‌تر را برای جلوگیری از ورود خودروهای دودزا انجام دهد.
میلانی ادامه داد: در بخش جایگزینی موتورسیکلت‌های کاربراتوری با انژکتوری با همکاری با صندوق کارآفرینی امید، برنامه وام کم‌بهره برای تعویض موتور سیکلت کاربراتوری در تهران تدوین شده اما به دلیل افزایش قیمت ارز و نوسان قیمت‌ها، مذاکرات درخصوص قیمت فروش موتور سیکلت نو هنوز در جریان است.
به گفته وی، تعداد وام برای تعویض موتورسیکلت‌ها برای نوع انژکتوری ۴۰ هزار عدد در سال ۱۳۹۹ است این رقم معادل چهار درصد نیاز برنامه نوسازی است و شهرداری تهران در این زمینه به تنهایی قادر به حل مسئله نیست. در این بخش کمک دولت جهت اختصاص سالانه ۸۵۰ میلیارد تومان منابع اعتباری مورد نیاز است. در بخش موتورسیکلت برقی نیز به دلیل شرایط ارزی امکان تامین مالی به مراتب دشوارتر شده و عملا تا رفع مشکلات ارزبری برنامه مذکور قابل تحقق نیست.
میلانی سازوکار مهم دیگر را اسقاط موتورسیکلت‌های فرسوده در ازای تولید موتورسیکلت‌های جدید دانست و گفت: متاسفانه به دلیل رای دیوان عدالت اداری مبنی بر ابطال آیین‌نامه اجرایی ماده ۸ قانون هوای پاک، عملا این راهکار از دسترس خارج شده است و در این رابطه پیشنهاد می‌شود سازمان محیط زیست و وزارت صمت در اسرع وقت راهکار قانونی جایگزین را تدبیر کنند. در غیر این صورت با توجه به روند فعلی، رشد فرسودگی موتورسیکلت‌ها پیش بینی می شود تا سال ۱۴۰۲ با انبوه موتورهای به شدت آلاینده و فرسوده (معادل ۲.۳ میلیون دستگاه) مواجه شویم.
وی ادامه داد: در بخش نصب فیلترهای دوده بر روی اتوبوس‌های موجود عملکرد رضایت‌بخشی وجود نداشته و صرفا ۵۰ اتوبوس جدید در دست تحویل مجهز به فیلتر شده‌اند. در این حوزه به نظر می‌رسد با توجه به ایجاد ظرفیت تامین فیلتر دوده از صنایع داخلی، شهرداری نیازمند بازنگری جدی در رویکرد تخصیص منابع بوده و لازم است در برنامه بهسازی ۵۰۰ اتوبوس خود، نصب فیلتر دوده را در اولویت کاری قرار دهد.
وی اظهار کرد: ۴۰ درصد آلودگی شهر تهران مربوط به خودروهای فرسوده است و این در حالی است در سال گذشته تنها هفت درصد خودروهای فرسوده به مراکز معاینه فنی تهران مراجعه کردند. از سوی دیگر با ابطال آیین‌نامه مربوطه توسط دیوان عدالت اداری راه حل اسقاط خودرو دچار مشکلات جدی اجرایی شده است.
به گفته این عضو شورای شهر تهران، در این رابطه یکی از راهکارهای مطرح افزایش تعدد دفعات معاینه فنی خودروهای فرسوده در طول یک سال است تا بتوان به این شکل به اطمینان نسبی از ایمنی و حداقل آلایندگی خودروهای فرسوده تا جایگزینی خودروهای نو دست یافت. همچنین ضروری است پلیس راهنمایی و رانندگی به برخورد جدی‌تر با خودروهایی که فاقد معاینه فنی هستند اقدام کند؛ هرچند که بسیاری از خودروهای تازه تولید هم به سختی استانداردهای معاینه فنی را پاس می‌کنند.
وی تصریح کرد: همچنین پسماندسوزی در اطراف شهر تهران یکی از عوامل مهم در انتشار آلودگی در ماه‌های سرد سال است که ضروری است فرمانداری تهران و دستگاه‌های مرتبط اقدامات جدی برای جلوگیری از پسماندسوزی را انجام دهند و اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران نیز این موضوع را به جد پیگیری و پایش کند.
وی گفت: پدیده‌ای که در سال گذشته به صورت مکرر اتفاق افتاد، مصرف سوخت مازوت در نیروگاه ها و صنایع بزرگ اطراف شهر تهران بوده است که به طور قابل توجهی سبب افزایش غلظت آلاینده‌های ذرات معلق اکسیدهای گوگرد در شهر شده است. براساس نتایج مطالعات سیاهه انتشار آلودگی هوای تهران، بیش از ۳۹.۳ درصد آلودگی هوا در بخش ذرات معلق مربوط به منابع آلاینده ثابت از جمله صنایع، پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها است. سوگمندانه اینکه اخیرا یکی از این صنایع آلاینده اقدام به طرح شکایت علیه جناب آقای خلیل‌آبادی نماینده محترم شورای شهر به دلیل تذکر هشداردهنده و مسئولانه ایشان کرده است.
میلانی تاکید کرد: به نظر می‌رسد زمان آن فرارسیده که شورای شهر ظرفیت حقوقی خود را برای اعلام جرم بر علیه مراکز آلاینده فعال ساخته و پیگیری حقوق عامه در حوزه هوای پاک را در مراجع قضایی و نظارتی در دستورکار قرار دهد.
به گفته وی، شفافیت اداره کل محیط زیست استان تهران در اطلاع‌رسانی آمار و اطلاعات آلایندگی واحدهای صنعتی در منطقه شهری تهران مورد درخواست بوده و در این رابطه ضرورت دارد شرکت کنترل کیفیت هوای تهران ظرفیت پایش سیار خود در حریم شهر تهران را تقویت و شورای شهر نیز بودجه لازم جهت پشتیبانی از رصد آلودگی مراکز آلاینده ثابت در محدوده منطقه شهری تهران را مدنظر قرار دهد.
میلانی افزود: یکی دیگر از اقدامات مهم در برهه کنونی سنجش و پایش پیوسته ترافیک و آلودگی هوا به صورت منسجم و بهنگام است. در این ایام سخت کرونایی بر هیچ کس پوشیده نیست که تا چه میزان اطلاع از شرایط ترافیکی طرح در محدوده مرکزی و زون‌های اطراف آن در ارزشیابی سناریوی‌های «طرح کاهش» و اتخاذ بهینه تصمیمات جهت مبارزه با پاندمی و آلودگی موثر است.
به گفته وی، با وجود تذکرات و تاکیدات متعدد شورای شهر، همچنان نظام آماری تولید داده‌های حیاتی ترافیکی در شهرداری شکل نگرفته است و از شهرداری تهران انتظار می‌رود برگرفته از تجربیات دوران سخت کرونا برای تجهیز شهر به سامانه‌های هوشمند پایش و اطلاع‌رسانی ترافیک اقدام جدی به عمل آورد.
وی ادامه داد: بالاخره قصه پر غصه عدم حمایت دولت از تامین اتوبوس و واگن مترو که با وجود پیگیری‌های متعدد اعضای شورا گشایش چندانی فعلا رخ نداده است. حکایت تامین اتوبوس و واگن شهر تهران به هفت خان رستم شبیه شده است.
میلانی گفت: خان اول آن در خود شهرداری است که بوروکراسی سیستماتیک آن فرصت‌سوز است. خان دوم در مجموعه دولت است که چندین وزارتخانه و دستگاه درگیر موضوع هستند. خان سوم هم در سیستم بانکی کشور است که بدهی‌های قبلی عبور را بسیار سخت کرده است. خان چهارم مشکلات ریز و درشت تامین‌کنندگان و سازندگان کشور است. خان پنجم رقابت سنگین در اخذ تخصیص و جذب منابع محدود است. خان ششم نبود اراده فیصله بخش جهت حل موضوع و خوان هفتم تحریم و وضعیت نامناسب اقتصادی کشور است که به نظر می‌رسد با این شرایط چاره‌ای نیست جز استقامت مدیریت شهری در عبور از این مسیر سخت و تداوم حمایت‌طلبی از تامین اتوبوس و مترو.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: شورای اسلامی شهر تهران آلودگی هوا کروناویروس تحريم آلودگی هوای تهران خودروهای فرسوده شورای شهر تهران موتورسیکلت ها شهرداری تهران انتشار آلودگی آلودگی هوا شهر تهران تا چه اندازه هوای آلوده معاینه فنی آلاینده ها محیط زیست مدت مشابه دوربین ها ذرات معلق هوای پاک سال ۱۳۹۸ قرار دهد دوم سال سال ۹۶ سال ۹۷ سال ۹۸
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۷۷۳۱۳۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شیراز چگونه یک کلانشهر بدون آلودگی هوا شد؟
تنفس هوای پاک، طبیعی‌ترین حق طبیعی هر شهروند است و شهروندان کلانشهر شیراز با مشارکت و هم‌دلی خود با دستگاه‌های متولی این حوزه، در پاک بودن هوای شیراز به عنوان پاک‌ترین کلانشهر ایران نقش‌آفرینی بسیاری داشته‌اند.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از فارس، کلانشهر شیراز در بخش مرکزی استان فارس و در ارتفاع هزار و ۴۸۶ متر از سطح دریا و در منطقه کوهستانی زاگرس قرار دارد و آب‌وهوای این شهر زیبا و توریستی معتدل، مطبوع و همیشه تمیز است.
امتداد کوه دراک در غرب، کوه و پارک ملی بمو در شمال و کوه زاگرس در شمال‌شرق شیراز سبب ایجاد طبیعت زیبا، آب‌وهوای تمیز و محیط زیست سالم شده است و وجود باغ‌های متعدد همچون باغ گل‌ها، باغ ارم، باغ دلگشا، باغ نارنجستان قوام، باغ جهان‌نما و باغ‌های قصرالدشت و چمران این کلانشهر موجب شده است تا اقلیم مناسب برای گسترش درختان به ویژه درخت نارنج باشد تا کوچه‌ها، خیابان‌ها و باغ‌های بزرگ در فصل بهار بوی عطر بهار نارنج به خود بگیرد و هوای شیراز را معطر کند.
سرانه فضای سبز و حفظ باغات شیراز به تلطیف بودن هوای کلانشهر شیراز کمک کرده است، به گونه‌ای که این کلانشهر با یک میلیون و ۸۹۶ هزار و ۲۵۸ نفر جمعیت شهرنشین، شهری تمیز و بدون حتی یک روز آلودگی هوا در سطح کشور سرآمد است.
طبیعت و کوه‌های زیبا در اطراف شیراز و تنوع فضای سبز و وجود باغ‌های رنگارنگ و منحصربه‌فرد سبب شد تا شیراز با آب‌وهوا و محیط زیست‌سالم، در دی ۱۴۰۲ از سوی مجمع شهرداران آسیایی، این کلانشهر به عنوان پایتخت محیط‌زیست سال ۲۰۲۴ آسیا معرفی شود.
رؤیا لیلیون مدیر دیپلماسی شهری مجمع شهرداران آسیایی در خصوص علت انتخاب کلانشهر شیراز به عنوان پایتخت محیط زیست آسیا می‌گوید: با توجه به طرح‌هایی که شهرداری شیراز در زمینه محیط زیست و مدیریت منابع آبی اجرا کرده است، شیراز عنوان پایتخت زیست محیطی آسیا را از آن خود کرد.
وی می‌افزاید: اقدامات شاخصی که شهرداری شیراز برای کسب این عنوان انجام داده است، آغاز مطالعات زیست محیطی با لحاظ اولویت‌ها و مسائل موجود بوده است.
مدیر مجمع شهرداران آسیایی ادامه می‌دهد: استقرار نظام مدیریت سبز با هدف صرفه‌جویی در مصرف مواد و انرژی و اجرای پروژه‌های زیست‌محیطی نظیر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و خریداری و نصب دستگاه‌های سنجش بر حسب آلودگی هوا با هدف پایش شهر شیراز و پیگیری و انجام امورات مرتبط با قانون هوای پاک در اقدامات هماهنگی کشوری است.
به گفته وی افزایش استفاده از انرژی‌های فسیلی و انرژی‌های پاک به اصلاح الگوی مصرف در این شهر کمک کرده است و وضعیت زیست‌محیطی باعث رونق بیشتر گردشگری در این کلانشهر شده است.
مدیر مجمع شهرداران آسیایی اضافه می‌کند: انتخاب شهر شیراز به عنوان پایتخت محیط زیست شهرداری این کلانشهر را موظف کرده است، در سال ۲۰۲۴ اقدامات بیشتری برای پایداری زیست‌محیطی شهر انجام دهد تا جایی که برای دیگر شهرهای عضو مجمع به یک شهر الگو تبدیل شود.
لیلیون می‌گوید: در حال حاضر کلانشهر شیراز امروز نیز در حالی که پنجمین شهر بزرگ و پرجمعیت کشور است، نسبت به سایر کلانشهرها روزهای کمتری را آلودگی هوا سر می‌کند،، اگر چه نسبت به سال‌های گذشته میزان آلودگی هوا بیشتر شده است اما هنوز روزهای زیادی از سال عطر بهار نارنج در هوای این شهر به مشام می‌رسد.
عطا پورشیرزاد مدیرکل حفاظت محیط زیست فارس با اشاره به برگزیده شدن شیراز به عنوان پایتخت محیط زیست آسیا از سوی کارشناسان بین‌المللی می‌گوید: این موضوع فرصتی برای پاسداشت ارزش‌های محیط زیست در کلانشهر شیراز است و باید این فرصت را غنیمت شمرد و از داشته‌های محیط زیست شهر حفاظت و حراست کرد.
وی اظهار می‌کند: کسانی که شیراز را در این جایگاه شناخته‌اند، شاخص‌هایی مدنظر داشته‌اند، شاخص‌هایی که بارها ارزیابی و راست‌آزمایی شده است و این موضوع قطعاً موجب اعتلای جایگاه شیراز خواهد شد و به ارزش‌های این شهر خواهد افزود و ما نیز باید در کنار همه تلاش‌ها بکوشیم تا این جایگاه شیراز به عنوان پایتخت محیط زیست آسیا حفظ شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست فارس می‌افزاید: مدیریت پسماند در کلانشهر شیراز یکی از بهترین‌ها در سطح کشور است.
پورشیرزاد ادامه می‌دهد: کلانشهر شیراز یکی از بهترین سایت‌های بازیافت و پردازش پسماند را دارد و می‌توان گفت که این یک سایت پیشتاز در سراسر کشور است و مجموع این عوامل موجب شده است تا شهر شیراز عنوان پایتخت محیط زیستی قاره آسیا را کسب کند.
وی تصریح می‌کند: محیط زیست استان فارس پیگیری لازم را در جهت حفظ هوای پاک، پایش مداوم صنایع، محیط زیست سالم و سایر حوزه‌ها دنبال خواهد کرد و سخت‌گیری‌های زیست محیطی را در کنار نظارت‌ها خواهد داشت.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان فارس اضافه می‌کند: هوای کلانشهر شیراز غالباً از لحاظ شاخص کیفیت، قابل قبول است و این موضوع به جز مشارکت مردم، حوزه خدمات و مدیریت شهری در توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی، سرانه فضای سبز و وجود باغات شیراز که به تلطیف بودن هوای پاک کمک می‌کند، محقق نمی‌شود.
پورشیرزاد می‌گوید: برخلاف سایر کلانشهرها، شهر شیراز در سال گذشته ۹۶ درصد از روزهای سال‌جاری پاک و قابل قبول بوده و تنها چهار درصد روزهای آلوده داشته است و این موضوع یک شاخص ارزشمند در زیست‌پذیری شهر شیراز است.
وی ادامه می‌دهد: شهر شیراز با داشتن بیش از ۲۳ متر مکعب سرانه فضای سبز بسیار بالاتر از استاندارد کشوری قرار دارد و این به واسطه همکاری مجموعه‌هایی همچون شهرداری بوده است.
مدیرکل محیط زیست استان فارس در خصوص اقدامات انجام شده در حفظ و حراست از شاخصه‌های زیست‌پذیری شیراز تاکید می‌کند: واحدهای صنعتی درون شهری در شهر شیراز همچون کارخانه‌های سیمان، پشم شیشه، روغن نباتی یا از محدوده شهر شیراز خارج شدند یا در حال خارج شدن هستند، همچنین تمام کشتارگاه‌های شهر شیراز و حومه مجهز به سیستم تصفیه‌خانه مجهز هستند و تمام بیمارستان‌های این کلانشهر به سیستم بی‌خطرسازی مجهز شده‌اند و در راستای سیاست‌های مدیریت درست پسماند دو سایت ورمی‌کمپوست و بیوکمپوست در شهر شیراز راه‌اندازی شده است.
امروزه مدیریت پسماندها یکی از مهمترین چالش‌های زیست محیطی مدیران شهری است که باید با اتکا بر دانش متخصصان و الگو گرفتن از سازمان‌های پیشرو اقدامات موثرتری در این خصوص صورت پذیرد، در این راستا سازمان مدیریت پسماند شهرداری شیراز پروژه‌های بزرگ در حال احداث سلول‌های مهندسی بهداشتی برای دفع پسماند عادی و عفونی و لاگون ذخیره روان آب سایت تولید کمپوست فعالیت‌های زیست محیطی را اولویت قرار داده است.
روح الله خوشبخت معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری شیراز در تشریح خدمات سازمان و سایت‌های دفع زباله و پسماند در شهر شیراز می‌گوید: خطوط تفکیک صنعتی پسماند یکی از ضروریات کاهش دفن پسماند است که با ظرفیت روزانه ۶۰۰ تن از سال‌ها قبل به بهره‌برداری رسیده و برای احداث خط سوم نیز اقدامات لازم در حال انجام است.
وی خاطرنشان می‌کند: با استفاده از دانش و نظرات اساتید اهل فن و تجربه کارشناسان، سازمان سلول‌های مهندسی_ بهداشتی در سایت دفع پسماند طراحی و احداث شده و در حال حاضر مورد استفاده است که در احداث سلول‌های مهندسی بهداشتی دفن پسماند از لایه‌های مختلف نظیر کوبیدن خاک رس و ژئو ممبرین و ژئو تکستایل برای جلوگیری از نشت شیرابه به درون زمین استفاده شده است.
معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری شیراز تصریح می‌کند: فعالیت‌های انجام شده در سایت دفع پسماند شیراز بسیار خوب و رو به پیشرفت و در راستای حفاظت از محیط زیست و حفظ هوای سالم شهر شیراز است.
در حالی کلانشهر شیراز در سال گذشته ۹۲ درصد از روزهای سال را با هوای پاک پشت سر گذاشته است که دیگر کلان‌شهرهای بزرگ کشور تنها چند روز هوای پاک داشتند و آلودگی هوا تا اندازه‌ای بود که مدارس این کلانشهرها را به تعطیلی کشاند.
سیدمحمدمهدی میرزایی قمی مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در ششم فروردین ماه سال‌جاری در یک کنفرانس خبری در تشریح کیفیت هوای تهران می‌گوید: تعداد روزهای آلوده سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱، به میزان ۵۱ روز برابر با ۱۴ درصد کاهش داشته است.
وی با اعلام اینکه هوای پایتخت در سال ۱۴۰۲ در مجموع ۱۰ روز پاک، ۲۳۶ روز قابل قبول، ۱۰۷ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و ۱۲ روز نیز ناسالم بود، می‌افزاید: این در حالی است که به ترتیب ماه‌های فروردین و اردیبهشت سال گذشته، مطلوب‌ترین کیفیت هوا و ماه‌های آذر با ۲۱ روز فراتر از حد مجاز، تیر با ۱۹ روز فراتر از حد مجاز و آبان با ۱۴ روز فراتر از حد مجاز، آلوده‌ترین ماه‌های سال ثبت شده است.
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با اشاره اینکه در سال ۱۴۰۰ تعداد ۱۱۴ روز آلوده (معادل ۳۱ درصد روزهای سال) و در سال ۱۴۰۱ تعداد ۱۷۰ روز آلوده (معادل ۴۷ درصد روزهای سال) ثبت شده است، اظهار می‌کند: این آمار برای سال ۱۴۰۲ تعداد ۱۱۹ روز (۳۳ درصد روزهای سال) بوده است.
اصفهان نیز طی سال‌های اخیر به عنوان آلوده‌ترین کلانشهر کشور به شمار می‌رود که در پی خشکاندن رودخانه زاینده‌رود و تالاب بین‌المللی گاوخونی و تحت تأثیر کاهش بارندگی در دو دهه گذشته کانون‌های بحرانی گردوغبار آن افزایش پیدا کرده و این امر در کنار صنایع آلاینده و تردد میلیونی خودروها سبب شده است که شهر تاریخی اصفهان حتی در بهار و تابستان نیز بیشترین هوای آلوده را داشته باشد.
نگاهی به آمار کیفیت هوای اصفهان نشان می‌دهد که شمار روزهای آلوده این کلانشهر در سال ۱۴۰۲ در مقایسه با سال ۱۴۰۱، ۴۴ روز کاهش و تعداد روزهای قابل قبول ۳۵ روز و روزهای پاک هشت روز افزایش پیدا کرده است است.
کلانشهر اصفهان بر پایه آمار اداره کل حفاظت محیط زیست استان از ابتدای فروردین تا بیست‌وهشتم اسفندماه ۱۴۰۲، طی ۳۶۴ روز، ۱۷ روز هوای پاک، ۲۱۷ روز هوای قابل قبول (سالم)، ۹۸ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و ۳۲ روز هوای ناسالم برای عموم شهروندان (وضعیت قرمز) را تجربه کرد.
رضا اسماعیلی مسئول مرکز پایش آلاینده‌های زیست‌محیطی مشهد نیز در بیست‌ویکم فروردین سال‌جاری در یک کنفرانس خیری گفته بود: سهم مشهد از هوای پاک در سالی که گذشت، ۲۶ روز بوده است، مقایسه آمار کیفیت هوا در سال گذشته به نسبت سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد که مشهد تا حدودی آلوده‌تر شده است، زیرا تعداد روزهای با هوای پاک کاهش و روزهای ناسالم افزایش پیدا کرده است.
به گزارش ایمنا، بنابر اعلام سازمان محیط زیست، ۹۲ درصد از روزهای سال هوای شیراز پاک است و این آمار در مقایسه با آمار هوای پاک سایر کلان‌شهرهای کشور همچون تهران، اصفهان، مشهد، تبریز بسیار مشهود است، این تفاوت ناشی از اقداماتی است که در زمینه تغییرات اقلیمی، حوادث طبیعی و مدیریت منابع آبی شیراز انجام شده است و این اقدامات در انتخاب این کلانشهر به عنوان پایتخت محیط زیست آسیا مؤثر بوده است.
این موضوع بسیار حائز اهمیت است که به پاک بودن هوای شیراز در طول سال مغرور نشویم، این دستاورد گذشتگان بوده و لازم است برای نسل آینده برنامه‌ای دقیق و منسجم طراحی و اجرا شود، از سوی دیگر تلاش برای آینده باید بیش از گذشته باشد و بسیاری از هزینه‌های غیرضروری این روزها باید به سمت احیای محیط زیست و صیانت از منابع طبیعی به عنوان یک اقدام ماندگار برای آینده هدایت شود.
کد خبر 745529
رضا زرندی رییس کل دادگستری استان خراسان رضوی شد