عمده مشکلات صنعت دام سبک در ایران کدام است؟
تاریخ انتشار: ۶ آبان ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۷۷۷۴۸۹
کارشناس بخش کشاورزی میگوید: شکوفایی بخش دامپروری کشور میتواند منجر به افزایش ظرفیت اقتصاد خرد روستایی و عشایری و رشد بهره وری و جهش تولید شود.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ ترابی، مدیرعامل شرکت اجداد سپیدان کوثر پیرامون عمده مشکلات صنعت دام سبک گفت: با وجود اینکه پرورش گوسفند و بز در تاریخ ایران سابقهای چند هزار ساله دارد اما مشکلاتی که در این صنعت وجود دارند دامنهای گسترده داشته و تا سبک زندگی، تخریب منابع ملی و سست شدن اقتصاد کشاورزی کشیده شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
-اولاً ارتباط مستقیمی بین وزن تولد و ماندگاری بره وجود دارد، لذا صفت دو قلوزایی مناسب این سیستم پرورشی نیست و از همین روی طی زمان ژن های عامل دوقلوزایی از این سویه ها حذف شده است.
-ثانیاً زمان زایمان دام در خارج فصل در هنگام جا به جایی وکوچ دامداران اتفاق بیافتد و آسیب خواهد دید. خود طبیعت در انتخاب طبیعی این کار را انجام داده که حیوان خارج فصل تولید مثل نداشته باشد. اصلاح مجدد این دام برای دو قلوزایی و تولید خارج فصل درسامانه کوچ رو، بیهوده خواهد بود.
-و نهایتاً دنبه ذخیرهگاه انرژی برای گوسفند در خارج فصل یا زمان کمبود تغذیه و زایش است. اگر دنبه گوسفند حذف شود نمیتواند نیاز بره را بطور کافی تامین کند و لذا از بین خواهد رفت.
سپردن مدیریت چراگاه ها به بهره برداران اصلی، تنها راه احیای مراتع و دام بومی
این فعال صنعت دام سبک کشور پیرامون ظرفیت مغفول مانده مراتع وسیع ایران و دام سبک بومی گفت: برای حفاظت از مراتع، حفظ سی درصد پروتئین تولیدی توسط عشایر و حفظ سبک زندگی عشایری باید مشکلات مربوط به عرصه مراتع رفع گردد. شرکت سپیدان در راستای انجام مسئولیت اجتماعی خویش در قبال اقشار محروم و دامداران، تلاش کرده راهکارهایی را که از طریق تجربه و ارتباطات گسترده با دامداران حاصل شده را عملیاتی نماید. برای مثال توصیه میشود که به صورت بلند مدت برای عشایر پروانه چرا صادر شود و این پروانه ها بر اساس سنجش معیارهای سلامت و ارتقای مرتع هر سال تمدید گردند. یعنی مدیریت مرتع به بهره بردار اصلی سپرده شود. عشایر ما می توانند ضمن چرا دادن دام ها، بذور مقاوم به خشکی و شوری را در مراتع توزیع کنند. از جمله گیاه ارتیپلکس رقم اصلاح شده که نه تنها می تواند پوشش مناسبی برای مراتع باشد، بلکه می تواند در تغذیه دام ها علی الخصوص شترسانان نیز کمک شایانی بکند.
ضرورت صدور مجوز صادرات گوشت گوسفند مرتعی برای کمک به معیشت عشایر
ترابی یکی از مشکلات عدم توسعه دامداری مبتنی بر مرتع را قیمت های نا عادلانه و جلوگیری از صادرات گوشت دام مرتعی دانست و افزود: حال برای تقویت معیشت عشایر و ایجاد انگیزه بهره برداری صیانتی از مراتع باید مجوز صادرات گوشت عشایری صادر گردد. از بهترین روش های حفظ ژن پول داخلی در تمامی کشور ها و مراکز تحقیقاتی ایجاد ارزش اقتصادی یا به بیان دیگر قیمتی کردن ژن می باشد. این کار میتواند درآمد عشایر را به نحو قابل توجهی افزایش داده و ارز آوری ناشی از آن تأثیر بیشتری نسبت به تأمین پروتئین داخلی در اقتصاد ملی داشته باشد. استمرار حیات سبک زندگی عشایری نیز در کشور با این روش تضمین میشود، زیرا اینها ثروتهای فرهنگی کشور هستند و تغییر این سبک زندگی میتواند عواقب بسیار بدی داشته باشد که از آن جمله از بین رفتن مراتع، افزایش فقر، کاهش تولید گوشت و شیر، فرسایش کشاورزی و دامداری روستایی و عشایری را نام برد. رجیستر کردن این دامها در بدو تولد میتواند سازوکار صحیح صادرات را تضمین کند تا تقلب و دستکاری توسط سودجویان مانع شود.
مدیرعامل شرکت اجداد سپیدان کوثر پیرامون نحوه سودآورتر کردن واحدهای نیمه صنعتی و صنعتی گفت: حدود هفتاد درصد دامداری در کشور مربوط به دامداری نیمه بسته یا نیمه سنتی و زیر یک درصد نیز مربوط به دامداریهای کاملاً صنعتی است. دامهایی که ۵-۹ ماه از مرتع، پس چر مزرعه تغذیه کرده و در دوران پرواری به صورت دستی تغذیه گردند شامل سیستم نیمه سنتی شده و به دلیل هزینههای پرورش و نگهداری مولد که قریب به ۲ میلیون و شش صد هزار تومان در سال است، عملاً کارایی اقتصادی چندانی ندارند. لذا با قیمت امروز بره هر بره پرواری هزینههای خوراک مادر را به سختی جبران میکند. برای رفع این مشکل باید برای هر دام بیش از یک بره تولید شود که راه حل اول تولید مثل خارج از فصل و راه دوم افزایش دو قلوزایی در گله است. این افزایش درآمد با هزینه ثابت نه تنها افزایش تولید گوشت را در پی دارد، بلکه میتواند درآمد دامدار روستایی را افزایش دهد. از طرف دیگر احیای سیستم گوسفند داری در روستاها بهره برداری از سرچر و پس چر مزارع نیز اتفاق افتاده و بهره وری تولید مشاهده خواهد شد که میتواند در تامین خوراک دامها بسیار مفید باشد. کاهش حجم دنبه در این دامهای واحدهای نیمه صنعتی نسبت به دامهای عشایری میتواند تولید گوشت و درآمد روستایی را افزایش دهد. همین ظرفیت موجود در تولید گوشت کشور در روستاها میتوان نیاز وارداتی ۳۰-۴۰ هزار تن کشور را تأمین کرد. چند منظوره بودن سیستمهای صنعتی برای تولید گوشت، پشم و شیر نیز میتواند سودآوری بیشتر این واحدها را در پی داشته باشد.
اقدامات شرکت سپیدان برای اقتصادی تر کردن صنعت دام سبک
این مدیرعامل جوان صنعت دام سبک کشور پیرامون اقدامات انجام شده شرکت متبوع خود در راستای اقتصادی تر کردن زندگی عشایر گفت: برای بخش عشایری، ایجاد واحدهای آموزشی تئوری و عملی در واحد زنجان و مجاب کردن دولت برای صدور مجوز صادرات گوشت عشایری و همچنین واگذاری مراتع به عشایر توسط شرکت سپیدان در حال پیگیری هستند. برای دام روستایی، از توزیع دامهای پر تولید بین روستاییان و بررسی نتاج این دامها تلاش میشود تا از سامانه کاملاً وابسته به چرا به یک سامانه نیمه خوراک دستی تبدیل شوند که از ظرفیت پس چر و مرتع بهره مند باشند. برای واحدهای کاملاً صنعتی، تامین دامهای مولد و پرمحصول اقتصادی در اولویت قرار دارد. استفاده از تکنولوژیهای روز جهان برای تولید سازههای سبک دامداری نیز در این شرکت انجام شده که هزینه اولیه تاسیس و نگهداری دامداری را تا حد زیادی کاهش داده است.
تقویت پتانسیل ژنتیکی دام بومی، اولویت مأموریت اجداد سپیدان
ترابی تنوع ذخایر ژنتیکی دام سبک در ایران را جزء ثروت های مغفول خدادادی و امانتی برای نسل های بعدی دانست و پیرامون اقدامات انجام شده شرکت سپیدان برای شکوفایی این ظرفیت گفت: امروز برای غرب و شمال غرب و جنوب غرب کشور گوسفندهای قرمز مثل افشار و قزل افشار، از دشتهای غربی کشور گوسفند شال، از دشت و تپههای غرب کشور گوسفند مهربانی و از جنوب غربی گوسفند لری-بختیاری در یکی از مجموعه های خود جمع کرده ایم و مشغول خالص سازی صفات بهینه این نژادها هستیم، چراکه یکی از عوامل غیر اقتصادی بودن پرورش دام بومی در واحدهای بزرگ، عدم خلوص ژنتیکی این گوسفندان است. از همین رو خالصسازی نژادهای یاد شده در مرحله اول و بهره گیری از ظرفیتهای دامهای بومی کشور از طریق ترکیب نژادی آن ها و تولید بهترین گوسفندان برای پرورش در روستاها در مرحله بعدی مد نظر است. برای تدوین برنامه ترکیب نژادی از سوابق موجود در موسسهی تحقیقات غذا، کشاورزی و محیط زیست و با کمک متخصصین حوزههای ژنتیک و اصلاح ، مامایی، تغذیه و فیزیولوژی صنعت دام سبک کشور بهره برده میشود. هدف از این کار تولید گوسفندی کاملاً غیر فصلی است که با بیش از پنجاه درصد دوقلوزایی، شیر زیاد و پشم فراوان نیز تولید نماید. چنین دامی میتواند پرورش گوسفند در روستاها را به یک فعالیت اقتصادی و سودآورتر تبدیل کند.
نژادهای بومی پایه تولید برترین نژادهای دام سبک جهان
این فعال صنعت دام سبک کشور نژادهای بومی هر کشوری را پایه اصلی رسیدن به برترین نژادهای تجاری دام سبک دانست و در افزود: در جهان بالای دویست نژاد گوسفند وجود دارد که نژادهای پر محصول تجاری از ترکیب تعداد محدودی از این نژادها ایجاد شدهاند. برای مثال نژاد سافولک در نتیجه تلاقی میان میش های Norfolk و قوچ های Southdown به وجودآمده و تثبیت شده است. ایل دو فرانس حاصل تلاقی کنترل شده نژاد دیشلی انگلیس و رامبوئییه مرینوس است که در اوایل قرن ۱۹ تثبیت شد و گوسفند رومن یا INRA401 از طریق برنامه اصلاح نژادی توسط INRAE (انستیتوی تحقیقات کشاورزی ملی فرانسه) از سال ۱۹۶۳ شروع شد تا چندقلوزایی گله ملی گوسفند فرانسوی را بهبود بخشد. INRA 401 از ترکیب رومانوف (به دلیل ویژگی چند قلوزایی آن) و بریچون دو چر (به خاطر کیفیت تولیدات گوشتی آن) ایجاد شد. کار ترکیب نژادی به منظور تجمیع صفات مفید چند نژاد در یک نژاد انجام میگیرد.
عزم راسخ شرکت سپیدان برای خالص سازی و احیای نژادهای گوسفند بومی کشور
ترابی عنوان کرد که تزریق خون خالص نژادهای بومی به این صنعت را، خونی تازه در رگهای دام پروری کشور دانست و پیرامون اقدامات در دست انجام مجموعه اجداد سپیدان برای احیا و تقویت دام بومی ادامه داد: در ایران بیش از ۲۶ توده گوسفند بومی وجود دارد که خالصسازی همه اینها به توان علمی، اقتصادی و لجستیکی بسیار زیادی نیاز دارد. اما تأسیس ایستگاه زنجان سپیدان به عنوان مرکز پرورش نژادهای غرب و شمال غرب انجام گرفته که به زودی افتتاح و شروع رسمی فعالیت این مرکز را اطلاع رسانی خواهیم کرد. دامهای همین منطقه جمع آوری شده و مورد ارزیابی قرار گرفتند تا با شرایط اقلیمی همخوانی داشته باشد. برای مثال گوسفند نژاد شال که یک نژاد بزرگ جثهی شیری است و پشم زیادی هم تولید میکند، برای پرورش در دشت مناسب است و در دوره کوتاه حدودا ۷۰-۷۵ روزه ۱۰۰-۱۵۰ کیلوگرم شیردهی دارد. با این وجود یکی از نژادهای با نرخ دوقلوزایی بالا (حدود ۴۰ درصد) در کشور است. بنابراین میتوان از این نژاد به عنوان نژاد پایه شیر ده و دوقلوزا بهره برد. گوسفند مهربانی در شرایط جغرافیایی بسیار متنوع از دشت تا کوهپایه قابلیت چرا دارد، دوقلوزایی زیاد داشته، متوسط جثه بوده و جیره نگهداری بسیار پایینی دارد و مهمتر اینکه قابلیت زایش دوبار در سال را دارد. از همین رو این نژاد به عنوان پایه دوقلوزایی و تولید غیر فصلی مناسب است. گوسفند نژاد افشار و قزل افشار که در مناطق سردسیر برای چرا در کوهستان و کوهپایه مناسب است و افزایش وزن بسیار خوبی دارد که میتواند برای تولید گوشت به کار رود. گوسفند نژاد لری-بختیاری نیز که بهترین نژاد کوچ رو کشور است، دنبه بسیار بزرگی دارد و بزرگ جثهترین نژاد گوسفند کشور محسوب میشود. پس اگر این نژاد برای دنبه کوچکتر و تولید غیر فصلی اصلاح شود، میتواند در واحدهای دامداری صنعتی عملکرد خوبی داشته باشد؛ تا حدی که رقیب قدرتمند ایل دو فرانس گردد. نژاد شال هم رقیب لاکن و آواسی خواهد بود. گوسفند مهربانی هم در رقابت با نژاد بلانش چیزی کم نخواهد آورد.
وی افزود: پس واحد زنجان شرکت اجداد سپیدان میتواند برای خالص سازی و اصلاح نژادهای مناطق غرب و شمال غرب گام های مؤثری بردارد. از طرف دیگر نژادهای بلوچی، زندی و کرمانی که در مناطق شرقی پرورش داده میشوند از نژادهای بسیار خوب بومی هستند. نژاد کردی خراسان، دالاق و زل در شمال شرق و شرق کشور قابلیت سرمایه گذاری دارند. در استانهای جنوبی و گرم کشور نژادهای بز بهتر از گوسفند بوده و نژادهایی داریم که در حال حاضر بهتر از نژادهای خارجی عمل میکنند.
ترابی در پایان بخش کشاورزی ایران را دارای ظرفیت های بسیار دانست و گفت: در نهایت امیدواریم که با تکیه بر نیروهای جوان و متخصص، همکاری با سایر شرکتها و سازمانها و همافزایی برای رسیدن به اهداف موفق باشیم. ایران ظرفیتهای بسیار زیادی دارد که این موضوع در بخش کشاورزی کاملاً مشهود و قابل دفاع است. استفاده از این ظرفیتها برای اهداف ملی یک ضرورت است. شرکت اجداد سپیدان کوثر تلاش کرده تا به عنوان پیشگام در اصلاح دام سبک در خدمت به کشاورزان و دامداران و جامعه محروم کشور گام بردارد.
انتهای پیام
منبع: پایگاه خبری جهت
منبع: دانا
کلیدواژه: صنعت دام سبک کشور صادرات گوشت شرکت سپیدان تولید گوشت دام ها خالص سازی سبک زندگی ظرفیت ها خارج فصل دام بومی تر کردن
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۷۷۷۴۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
صالحی عمران: نیازمند نظر کارفرمایان صنایع در تدوین برنامههای درسی هستیم
ابراهیم صالحی عمران، رئیس انجمن آموزش عالی ایران در گفتگو با خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، با بیان اینکه هر زمان صحبت از ارتباط صنعت و دانشگاه میشود، فقط نیازهای صنعت و پژوهشی و طرحهای پژوهشی گفته میطرح خواهد شد؛ اظهار کرد: ارتباط ۲ سویه بین دانشگاه و صنعت ملاک است و این ارتباط نباید صرفا در بعد پژوهشی دیده شود، بلکه لازم است تا تمام کارکردهای دانشگاه و نسلهای دانشگاهی در قالب تصویر جامعتر نمایان شوند.
وی افزود: طبیعی است که دانشگاه را سازمانی که در خلاء عمل کند و جدای از جامعه و نیازهای صنعتی باشد، نمیبینیم. یعنی، صرف اینکه در درون خود به سر ببرد و نگاهی به تحولات گذشته، حال و آینده نداشته باشد تصور غلطی است؛ چرا که دانشگاه همیشه در خدمت جامعه و نیازهای جامعه است.
صالحی عمران تصریح کرد: یکی از کارکردهای دانشگاهها تربیت نیروی انسانی متخصص و مورد نیاز بخشهای مختلف جامعه از جمله صنعت است، آمایش آموزش عالی باید مبتنی بر پاسخگوی نیازهای جامعه و منطقهای باشد و تقسیم کار ملی در راستای رسیدن به توسعه متوازن را ببیند، این امر مستلزم اصطلاحات بسیار زیاد در مدل گسترش و توسعه رشتهها و سرفصلهای آموزشی است.
سرمایه گذاری کشورهای پیشرفته روی رشتههای فنی و علوم پایه
رئیس انجمن آموزش عالی ایران ادامه داد: بخش عمدهای از دانشجویان کشور در تعدادی از رشتهها تحصیل میکنند که آنها پاسخگوی تمام نیازها، حرفهها و مشاغل آموزش عالی نیست، در سالهای اخیر کشورهای پیشرفته و کشورهایی که تجربه ارتباط صنعت و دانشگاه را داشته اند، سرمایه گذاری خاصی در رشتههای فنی و مهندسی و علوم پایه داشته اند.
وی گفت: کشور ما باید نظام توزیع متوازن استعدادها را در راستای آموزش عالی ببیند تا استعدادهای ایران را در بین رشتههای مورد نیاز خاص پخش کند و روی آن سرمایه گذاری جدی انجام دهد و اسیر نیازهای کاذب تقاضای اجتماعی نشود.
صالحی عمران اضافه کرد: آموزش عالی نمیتواند خنثی باشد و مدل گسترش خاصی برای طراحی و راه اندازی رشتهها در دانشگاهها نداشته باشد؛ بنابراین آمایش آموزش عالی با توجه به تقسیم کار ملی میتواند بخش عظیم ارتباط با جامعه و صنعت حل کند، پس تربیت نیروی انسانی مرتبط با نیازهای صنعت امری مهم است.
لزوم اصلاح مدل برنامه ریزی درسی آموزش عالی
وی تاکید کرد: اصلاح مدل برنامه ریزی درسی آموزش عالی برنامه مهم دیگر است که باید تحقق شود، نیاز صنعت یعنی نیاز به شایستگی ها. دانشگاهها فقط کارمندان دولتی و کادر اداری دولتی تربیت نمیکنند و این موضوع در گذشته تاریخ آموزش عالی ایرن بوده است، یعنی دوره تامین کادر دولت از سوی دانشگاهها گذشته است. دانشگاههای آموزش عالی باید نیروی انسانی تمام بنگاههای بزرگ، متوسط و کوچک را تربیت کند.
رئیس انجمن آموزش عالی با بیان اینکه شایستگی یعنی دانش، مهارت و نگرش مبتنی بر نیازهای صنعت و حرفهای و شغلی؛ تاکید کرد: دوران مدل برنامه ریزی درسی مبتنی بر شایستگی با مدل برنامه ریزی درسی که تعداد محدودی از استادان در اتاق در بسته دور هم جمع میشوند و سرفصل تعیین میکنند، گذشته است. هم اکنون باید ببینیم که چقدر توانسته ایم از کارفرمایان کمک بگیریم؟ یکی از ویژگیهای ارتباط با صنعت این است که کارفرمایان، صاحبان صنایع و بنگاههای صنعتی و اقتصادی کوچک، متوسط و بزرگ در کنار برنامه ریزان درسی آموزش عالی بنشینند و سرفصلها و نیازهای شایستگیها و صلاحیتهای مورد نیاز را تشخیص دهند و یک برنامه درسی و بخشی مربوط به مهارتی تدوین کنند.
صالحی عمران اضافه کرد: چه برنامهای برای توانمندسازی اعضای هیئت علمی داریم؟ آیا وزارت علوم برنامه منسجم و دقیقی برای ایجاد شایستگیها در توانمندسازی اساتید دارد؟ استادان چقدر صنعت را میشناسند؟ چقدر در صنعت حضور دارند؟ صنایع و معادن بسیاری از کشورها با وزارتین ارتباطات تنگاتنگی دارند، شاید صنعت، معدن، بازرگانی، صاحبان صنایع و خدماتی بسیاری از کشورها در کنار سیستمهای نظامهای آموزشی حضور دارند تا بتوانند منطقی و با توجه به نیاز برنامه ریزی کنند، برنامه توانمندسازی استادان مهم است.
هیئت امنای دانشگاهها نباید اسیر وظایف اداری باشند
وی ادامه داد: باید نگرش جدی در سیاستگذاری کلان آموزش عالی وزارت خانهها و برنامه ریزیهای استراتژیک دانشگاهها و دستورالعملهای هیئت امنا صورت بگیرد، نباید هیئت امنای دانشگاهها اسیر وظایف اداری و مالی دانشگاهها باشند بلکه لازم است ارتباط وسیع صنعت و دانشگاه را از نزدیک ببینند و برای آن برنامههای استراتژیک تدوین کنند.
رئیس انجمن آموزش عالی تاکید کرد: باید یک سری اصلاحات در نظام اقتصادی و تولید دیده شود، یعنی ارتباط ۲ جانبه بین صنعت و نظامهای آموزشی زمانی برقرار میشود که تحول در تولید صورت میگیرد. رشد اقتصادی کشور و افزایش تولید ناخالص ملی کشور مهم است و باید شرایط رشد اقتصادی و توجه به تولید ناخالص ملی از حالت رکود خارج شود. زمانی آموزش عالی و جذب نیروی انسانی میتواند سریعتر و بهتر صورت بگیرد که بخشهای صنعت و تولید فعال و پویا باشند و به وضع موجود بسنده نکنند و تحولات را در نظر بگیرند.
صالحی عمران افزود: ورود به ویژگیها و منطق تولید متغیر و مبتنی بر نیازهای متغیر خیلی مهم است، سیستم تولید کشور بیشتر بر تولید انبوه مبتنی است. وقتی نظام تولید مبتنی بر نظام متغییر باشد در مقابل نظامهای آموزشی هم وادار به تغییر و تحول خواهند شد.
رئیس انجمن آموزش عالی ایران ادامه داد: بخش صنعت نیابد خود را بی نیاز از آموزش عالی و فضای علمی حاکم بر نظام آموزشی بداند، در اینصورت نظام سنتی در دراز مدت محکوم به شکست میشود؛ بنابراین تحول دو جانبه و ارتباطات سنگین بین صنعت و نظامهای آموزشی به خصوص آموزش عالی باید وجود داشته باشد.
انتهای پیام/
نادیا عابد