دستیابی به شهر سلامت‌محور چگونه ممکن است؟
تاریخ انتشار: ۱۲ آبان ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۸۳۲۳۲۸
شهرسازی سالم یا شهر سلامت محور یکی از رویکردهای مطرح در علوم شهری است.
به گزارش خبرنگار ایمنا، مهم‌ترین رکن در ساختارها و بنیان‌های یک شهر و عاملی اصلی که ارائه فرآیندها و خدمات شهری را الزام‌آور می‌کند، ساکنان یا شهروندان آن شهر هستند. ابعاد وجودی یک انسان و نیازهای او همیشه مبنای طرح نظریه‌ها و رویکردهای مختلف بوده و بر مبنای این نظریه‌ها ساختارهای کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و حتی فرهنگی در یک شهر شکل گرفته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مفهوم شهر سلامت محور از چه زمانی در ادبیات شهرسازی مطرح شد؟
موضوع سلامت و شهر موضوع جدیدی نیست، از همان ابتدا که زیستگاه‌هایی به صورت شهر درآمدند و تبدیل به محل تجمع، محل ارتباط و در کنار هم قرار گرفتن گروه‌های انسانی شدند، قاعدتاً برای اینکه این کانون‌های زیستی به یکی از ابعاد وجودی انسان که سلامتی است، پاسخ دهند، این مفهوم مطرح بوده است. مثال‌های زیادی از وقوع اتفاقاتی که موجب شده است سلامت در یک شهر به هر شکلی، چه در اثر عوامل طبیعی و چه در اثر عوامل انسانی دچار مخاطره شود، وجود دارد. تأثیر برخی از این عوامل سرنوشت شهرهایی را در طول تاریخ تغییر داده و آنها را به جایگاه دیگری رسانده است و توجه به شهر سلامت محور موضوع تاریخی و زمان مند است، اما اگر به طور خاص بر روی موضوع شهر سالم یا شهر سلامت محور متمرکز شویم. این ترکیب واژگانی به دهه هشتاد میلادی و نظریه شهر سالم "پروفسور لئونارد دهل" باز می‌گردد. لئونارد دهل یک پزشک بود که در حوزه مطالعات شهری وارد شد و در تمامی کتاب‌های وی ارزش‌های شهرسازی از دیدگاهی که وی (شهرسازی سالم) شروع به بررسی آن کرد، وجود دارد.
البته این بدین معنی نیست که در گذشته رابطه‌ای میان شهر و سلامت دیده نمی‌شده است بلکه در طول تاریخ نیز بررسی و کنترل بیماری‌های واگیردار، اپیدمی دار و بیماری‌های عفونی، همینطور ابعاد دیگری از سلامت از جمله سلامت روان و سلامت ذهن نیز قبل از طرح نظریات جدید به وسیله سیاست مداران شهری یا متخصصان و ذی‌نفعان در شهر، مورد توجه قرار می‌گرفته است اما پروفسور لئونارد دهل موضوع شهر سالم را به یکی از رویکردهایی تبدیل کرد تا به صورت چهارچوب مند در مورد آن پژوهش انجام شود و پژوهشگرانی در این عرصه شوند و شروع به مطالعه و بررسی این موضوع کنند تا به راهکارهایی برسند که بتواند موجب ارتقا سلامت در شهر شود.
اساساً شهر سلامت‌محور به چه معنی است؟
شهر سلامت محور یا شهر سالم چیزی جدا از ابعاد گوناگون و لایه‌های متعدد سلامت نیست چنانچه از بعد فیزیکی و کالبدی به موضوع نگاه کنیم شهر سالم یا شهر سلامت محور می‌تواند شاخصه‌های خودش را داشته باشد. چنانچه بعد ذهنی یا روانی موضوع را مورد بررسی قرار دهیم، باز هم ویژگی‌های خاص خودش را دارد و در ابعاد اجتماعی و معنوی نیز شهر سلامت محور تعاریف و سازوکارهای مخصوص به خود را دارد.
مهم‌ترین چالش در تحقق این رویکرد چیست؟
یکی از چالش‌های مهم در مسیر شهر سلامت محور، تعریف سلامت است. از سال ۱۹۴۸ که سازمان بهداشت جهانی(WHO) تعریف سلامت را مطرح کرد، در قالب این تعریف سعی شد سلامت صرفاً به معنای عدم بیماری اطلاق نشود و نبود بیماری تنها به معنای وجود سلامت نباشد. این سازمان سعی کرد ابعاد اجتماعی و ابعادی فراتر از ابعاد فیزیولوژیک را هم در سلامت لحاظ کند.
بعد از آن تعریف موضوع و حد و حدود سلامت مورد چالش قرار می‌گیرد، این سوال که" سلامتی چیست؟ " چالش مهم پیش روی شهر سلامت محور است. هم می‌توان سلامت را از نظر لایه‌های مختلف فردی مدنظر داشت که سلامت جسم و روح انسان و سلامت ذهن انسان را شامل می‌شود و هم می‌توان سلامت را به لایه‌های اجتماعی اطلاق کرد که در آنجا سلامت اجتماعی مطرح است که زیر مجموعه‌های خودش را دارد. در برخی منابع و در مقیاس‌های بالاتر حتی از سلامت معنوی فرد و سلامت اجتماعی نیز نام برده می‌شود. اینکه ما سلامت را چه می‌دانیم و انسان سالم و جامعه سالم را چطور انسان و چطور جامعه‌ای قلمداد می‌کنیم بسیار مهم است و توجه نکردن به آن موجب می‌شود رسیدن به شهر سلامت محور به راحتی ممکن نباشد زیرا شهر سلامت محور موضوعی دامنه دار و وسیع است و دیدگاه‌های مختلفی در این زمینه وجود دارد.
ملاحظات قابل توجه در تحقق رویکرد شهر سلامت محور چیست؟
بخش مهمی از ملاحظات امروز در حوزه سلامت، ملاحظات فرهنگی است. چتر فرهنگ بر سلامت نیز افراشته شده است و این بدان معناست که نمی‌توان سلامت را به عنوان یه واژه ایستا، ثابت، در همه جا و در همه زمان‌ها و همه مکان‌ها با یک نگاه تعریف کرد.
قطعاً انسان سالم ایرانی و مسلمان، انسان سالم انگلیسی، انسان سالم آفریقایی یا ژاپنی و جامعه سالم در هرکدام از این جغرافیاها و فرهنگ‌ها تعریف مخصوص به خود را دارد زیرا پیش زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و عقیدتی می‌تواند به شدت بر سلامت تأثیر گذار باشد. امروزه حوزه علوم اجتماعی و حوزه پزشکی نیز به همین دلیل با یکدیگر همراه شده است. این دیدگاه سعی دارد پزشکی را تنها یک علم در درون خود محدود نبیند. به همین دلیل امروزه پزشکی نیز یک علم بین رشته‌ای قلمداد می‌شود زیرا چنانچه حوزه‌های انسانی و اجتماعی مدنظر قرار ندهد، قطعاً در انجام رسالت خود ناتوان خواهد بود.
چگونه می‌توان بر چالش‌های پیش روی تحقق شهر سلامت محور فائق آمد؟
باید در ابتدا تعریفی از جایگاه فردی و اجتماعی شهروندان در ساختار شهر ایرانی داشت. اینکه چه چیزی موجب شده که در طول تاریخ شهر ایرانی مکانی باشد که انسان سالم در آن حسی سلامتی را دریافت کند. زمانی که انسان نسبت به محیطی احساس خطر یا نا امنی کند قطعاً واکنشی نشان می‌دهد. ما توانسته‌ایم با چالش‌های سلامتی در شهرهای ایرانی و به خصوص شهرهایی که تا قرن‌ها باقی مانده‌اند، کنار بیاییم اما چرا ریشه‌ها وبنیان‌های فکری و فلسفی شکل دهنده به شهر ایرانی در دوره معاصر دچار چالش می‌شود.
این موضوع از منظر اقتصادی، در حوزه اقتصاد شهری از منظر جامعه شناسی در حوزه جامعه شناسی شهری و از منظر سلامت در حوزه مطالعات شهر سالم قابل بررسی است، شاید برخی مفاهیم کلیدی در دوره معاصر فراموش شده است و یکی از مورد تاکید تر ین موارد که به خصوص در حوزه سلامت نیز نقش مهمی را ایفا می‌کند بر هم خوردن تعادل‌ها در حوزه شهری است.
زمانی که تعادل سیستم طبیعی و مصنوع شهر را به هم می‌زنیم، وقتی تعادل میان محیط ساخته شده و محیط طبیعت محور در شهر از بین می‌رود و زمانی که دسترسی به نور، هوا و اکسیژن در طراحی‌ها، جز آخرین اولویت‌ها، چه در مقیاس خرد شهر و چه در مقیاس کلان و ساختارهای کلی است، نباید انتظار بیشتری داشت.
مسئله امروز ما این است که مفاهیم کلیدی که زیست پذیری در شهرها را در طول تاریخ با وجود همه محدودیت‌ها و چالش‌هایی که با آن دست و پنجه نرم می‌کردند، ممکن می‌کرده امروز، به دست فراموشی سپرده شده است. وقتی این کیفیت‌ها و ویژگی‌ها کنار گذاشته، فراموش یا کم رنگ می‌شود، نمی‌توان انتظار داشت که دچار بحران‌های متعددی نشویم. این یک موضوع اساسی و بنیادی در مسیر تحقق شهر سلامت محور محسوب می‌شود.
کد خبر 453030منبع: ایمنا
کلیدواژه: شهرهاي ايران شهر سلامت سلامتی سلامت روان برنامه ریزی شهری شهر سازی جامعه شناسی اقتصاد شهری سازمان بهداشت جهانی شهر سلامت محور شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق شهر سلامت محور طول تاریخ انسان سالم شهر سالم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۸۳۲۳۲۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مسئولان جریان‌های اثرگذار بر حوزه کاری خود را بشناسند
امام جمعه قزوین گفت: شناخت جریانات اثرگذار در حوزه کاری باید اولویت هر مسئولی باشد، چرا که اگر ما جریان‌شناس نباشیم، به‌صورت ناخودآگاه ممکن است در مسیری قرار بگیریم که تا آخر هم متوجه نشویم این جریانات زاویه ما را تغییر داده‌اند.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از قزوین، آیت‌الله عبدالکریم عابدینی امروز _دوشنبه دهم اردیبهشت_ در دیدار حجت‌الاسلام علی مصطفوی‌نیا، رئیس کل جدید دادگستری استان قزوین اظهار کرد: شناخت منطقه و جریانات حائز اهمیت است، البته ممکن است بسیاری از جریانات در این منطقه باشد و شما وقت شناخت آنها را نداشته باشید، اما آن جریاناتی که برای حوزه قضا لازم است و در احکامی که صادر می‌کنید تأثیرگذار است را پیگیری کنید.
وی با تأکید بر اینکه شناخت جریانات سیاسی و فرهنگی اثرگذار در حوزه کاری باید اولویت هر مسئولی باشد، افزود: اگر ما جریان‌شناس نباشیم، از همان ابتدا و به‌صورت ناخودآگاه ممکن است در مسیری قرار بگیریم که تا آخر هم متوجه نشویم این جریانات زاویه ما را عوض و ما را در مسیری قرار داده‌اند که دیگر متوجه نشده‌ایم به کجا می‌رویم.
نماینده ولی فقیه در استان قزوین با بیان اینکه باید ببینیم این افرادی که دوست ما هستند خدا و قیامت سرشان می‌شود یا خیر، اضافه کرد: اگر این طور باشد دوستان خوبی هستند، چون تقوا دارند اما اگر تقوا نداشته باشند، شاید در دنیا به ما ابراز محبت فراوانی کنند، ولی در قیامت مشکلای پیش بیاید.
آیت‌الله عابدینی با تأکید بر اینکه با حل مشکلات مردم اعتماد عمومی را افزایش دهید، خاطرنشان کرد: مردم پایه اصلی و اساسی انقلاب هستند، هر شخصی بیاید کاری کند که دل مردم شاد شود، مشکلات مردم را حل کند و باعث افزایش اعتماد عمومی شود، دستش را می‌بوسیم و با همه وجود در خدمت او خواهیم بود.
وی ادامه داد: بندگان خوب خدا، بوی فرشتگان را می‌دهند، آدم اگر سالم باشد، خدا این بندگان خوب را می‌فرستد و می‌گوید این بنده مرا دریابید، بعد می‌بینید در یک بزنگاه که شما می‌خواهید یک تصمیمی را بگیرید، این آدم خوب سر راه شما قرار می‌گیرد و می‌گوید این کار را نکن، در نهایت هم شما می‌فهمید اگر این کار را انجام می‌دادید چقدر آبروریزی به بار می‌آمد، یعنی خدا لطفش را این طور به آدم نشان می‌دهد.
کد خبر 749169
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند