احیای «روددره‌ها» در همدان؛ از پیشنهاد تا اجرا/ ریه‌های شهر در دست باغدارها
تاریخ انتشار: ۱۴ آبان ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۸۵۲۶۴۷
خبرگزاری فارس ـ همدان؛ «رود دره‌های» همدان روزگاری ریه‌های شهر بودند و نقش کانال‌های تهویه و توان طبیعی شهر همدان را ایفا می‌کردند؛ اما به دلیل غفلت‌ها و غلبه نگاه ساخت‌وساز، این رود دره‌ها امروزه یا به کانال فاضلاب تبدیل شده یا حریم آنها از بین رفته‌اند.
احیا و ساماندهی رود دره‌های شهر همدان حالا به یکی از اهداف مشترک ارگان‌های مرتبط همچون شهرداری، شورای اسلامی شهر ، میراث فرهنگی و آب منطقه‌ای همدان تبدیل شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در یکی از قدیمی‌ترین اسناد موجود درباره همدان نصوح مطراقچی (نقاش عثمانی) در سال‌های ۹۴۲ – ۹۴۰ ق/ ۱۵۳۶ – ۱۵۳۳ م، رودهای الوسجرد و دیوین را به وضوح به تصویر کشیده است، اما حالا اثری از رودهایی که روزی هویت همدان بود نیست؛ زیرا ما مردم گویا هر روزه به روددره‌های موجود در شهرمان تجاوز کرده و به ساخت‌وسازهایی برای گسترش فضای زندگی ادامه داده‌ایم.
کافی است نظری اجمالی به کوچه‌پس‌کوچه‌های باغ‌های عباس‌آباد بیاندازید درمی‌یابید باغات تفکیک شده و فضای سبز طبیعی آن تصاحب و تملک شده‌اند.
ما آدم‌ها ساخت‌وسازهای غیرمنطقی خود را تا بستر رود پیش برده‌ایم و برای جلوگیری از تخریب ساختمان‌ها توسط سیل، مبادرت به ساخت کانالی بتنی یا سنگی کرده و سپس با ساخت دیوار سنگی از انتقال رطوبت خاک به درختان اطراف ممانعت کرده‌ایم و در عمل درختان و پوشش گیاهی اطراف کانال را بی‌آب گذاشته‌ایم.
و پایان ماجرا این شده که تبدیل رود به مسیل بتنی، گذشته از تخریب منظر و هویت طبیعی آن، سرعت آب را بالا برده و در نهایت به مخرب بودن آن می‌افزاید، در فصول خشک نیز این نقاط مخفیگاه خوبی برای بزهکاران و معتادان محسوب می‌شود.
بسیاری از ساکنان و سازمان‌ها، فاضلاب خود را به داخل آن باز کرده سپس همین افراد از بوی نامطبوع، آلودگی و وجود موش و حشرات در آن می‌نالند. بوی تعفن و آلودگی ناشی از موارد سبب شده است قدم زدن و تفرج ساکنان و عابران در کنار رود را غیرممکن کند.
*با وجود این آیا می‌توان امیدی به احیای این رود دره‌ها داشت؟
در سال‌های ۱۹۶۰ جریان احیای رودخانه‌ها به صورت جهانی شکل گرفت و حالا در دهه‌های اخیر این مهم در ایران نیز مورد توجه قرار گرفته است. رودخانه‌ها به صورت کلی یک حریم و یک بستر دارند؛ در حریم رودخانه‌ها در دوره‌های ۵۰ و صد ساله مقدار آب که زیاد و کم می‌شود بخش‌هایی از حریم را می‌گیرد و اگر حریم رعایت نشود در دوره‌های پرآب سیلاب ایجاد شده و به اطراف آسیب می‌زند.
دادستان همدان در این زمینه با بیان اینکه رودخانه‌ها و حریم آنها یکی از عوامل عمومی است و اشخاص نمی‌توانند تملک آن را در اختیار داشته باشند، گفت: رودخانه گنجنامه یکی از مصادیق اموال عمومی است.
حسن خانجانی اظهار کرد: طرح‌های مطالعاتی برای آزادسازی حریم این رودخانه آغاز شده و به محض اینکه شرکت آب‌منطقه‌ای حریم و بستر رودخانه را به‌طور دقیق مشخص کند، طبق تبصره ۴ ماده ۲ قانون توزیع عادلانه آب دستور رفع تعرض از این رودخانه صادر خواهد شد و به‌زودی شاهد استفاده همشهریان از این رودخانه خواهیم بود.
شهردار همدان نیز با اشاره به اینکه یکی از حقوق قانونی شهروندان استفاده از فضای‌های بکر شهر است، عنوان کرد: شهرداری وظیفه دارد تا با آماده‌سازی بستر و حریم این رودخانه شرایط را مهیای استفاده شهروندان کند.
عباس صوفی ادامه داد: یکی از سیاست‌های شهرداری، جداره‌سازی مناسب رودخانه‌ها برای استفاده همشهریان است که در بازدید از رودخانه گنجنامه با دستور دادستان مقرر شد شرکت آب‌منطقه‌ای نسبت به تعیین حریم این رودخانه اقدام کند تا شهرداری اقدامات عمرانی در این زمینه را آغاز کند.
وی اظهار کرد: برنامه‌ریزی‌ها و طرح‌های مناسبی برای این مسیر پرظرفیت گردشگری در نظر داریم که پس از آزادسازی بستر و حریم این رودخانه اقداماتی از قبیل ساخت مسیر پیاده‌روی و پارک در آن آغاز خواهد شد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای همدان گفت: یکی از وظایف اصلی وزارت نیرو و شرکت آب‌منطقه‌ای حفاظت از بستر و حریم رودخانه‌هاست که بستر و حریم همه رودخانه‌ها، انهار، کانال‌ها و آب‌راه‌ها مطابق قانون توزیع عادلانه آب متعلق به وزارت نیرو است.
منصور ستوده ادامه داد: در استان همدان هزار و صد کیلومتر رودخانه اصلی وجود دارد که مطالعات 600 کیلومتر از آن انجام شده و مابقی نیز در قراردادی که با مشاوران این طرح داریم درحال انجام است.
وی با بیان اینکه مطالعات شناسایی حریم و بستر رودخانه گنجنامه که یکی از منابع مهم آب شرب شهر است در مراحل پایانی قرار دارد گفت: به محض مشخص شدن خط آزادسازی حریم از طریق اعلان عمومی به شهروندان اطلاع‌رسانی خواهد شد و با همکاری دادستان، شهردار و شورای شهر عملیات رهاسازی این رودخانه انجام می‌پذیرد.
رئیس کمیسیون اقتصاد، سرمایه‌گذاری و گردشگری شورای شهر همدان نیز اظهار کرد: در باغات گنجنامه و بازگشایی کوچه‌باغ‌های بن‌بست و انحصاری شده، کار بزرگ و خوبی انجام شد.
حسین قراباغی با بیان اینکه استفاده از این کوچه‌باغ‌ها برای شهروندان و گردشگران به‌عنوان انفال عمومی به‌دنبال بازگشایی‌ها فراهم شد، گفت: استفاده بهینه از حریم رودخانه زربار موضوع دیگری است که می‌تواند اتفاق خوبی باشد.
وی بیان کرد: این رودخانه به طول ۵/۴ کیلومتر متأسفانه توسط باغداران تصرف و ۹۷ درصد آن تصرف غیرقانونی شده است؛ مسئولان وقت آب منطقه‌ای و جهاد کشاورزی بی‌تفاوت بوده و اقدامی در آزادسازی حریم آن نداشته‌اند.
رئیس کمیسیون اقتصاد، سرمایه‌گذاری و گردشگری شورای شهر همدان با بیان اینکه در مجموع حدود ۱۲ هکتار از بهترین مسیر گردشگری طبیعی جزو حریم قانونی نشده است، افزود: این طبیعت بسیار زیبا که می‌تواند جاذبه‌های بسیاری در گردشگری داشته باشد مغفول مانده و توسط عده‌ای در سنوات گذشته تصرف شده است.
وی با تأکید بر اینکه باید از داشته‌های موجود در شهر بهترین استفاده را کرده و این مسیر را بازگشایی و مرمت کنیم، تصریح کرد: اقدام در این زمینه اتفاق بسیار خوب و جالبی خواهد بود و در مدیریت‌های زودگذر باقی می‌ماند.
توسعه افسارگسیخته شهرها
مدیرکل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی همدان در این زمینه گفت: توسعه افسار گسیخته شهرها، رشد روزافزون جمعیت، کمبود فضاهای سبز شهری در سطح شهرهای بزرگ کشور همچون همدان، پراکندگی نامناسب فضاهای سبز نسبت به سطح شهر و دیگر کاربری‌های شهری، صرف هزینه های فراوان برای نگهداری و ادامه حیات فضاهای سبز موجود در شهر باعث شده تا طراحان و برنامه‌ریزان محیط و منظر، دیدگاه های طراحی را مورد بررسی و تجدید نظر قرار دهند.
علی مالمیر با بیان اینکه در دیدگاه‌های قبلی، زیباشناسی تنها دیدگاه مورد نظر آنها، فارغ از تطابق محیطی و ویژگی‌های بومی و جغرافیایی بود گفت: قرار بر این است در طرح‌های بعدی به ویژگی‌های زیست محیطی، جغرافیایی، اجتماعی و اقتصادی هر منطقه در کنار جنبه‌های زیباشناسی بیشتر توجه شود.
وی افزود: اغلب شهرها دارای فضایی هستند که در برنامه‌ریزی و طراحی شهری به عنوان فضای طبیعی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند تا پاسخگوی نیازهای طبیعت‌گرایانه انسان شهرنشین باشند موضوعی که در چند دهه اخیر دست اندرکاران طرح‌ریزی‌های کالبدی شهری و منطقه‌ای را به چاره اندیشی واداشته است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان بیان کرد: نحوه برخورد و بکارگیری این قبیل فضاها در عرصه توسعه کالبدی شهری و نقاط مستعد واقع در قلمرو طرح‌های شهری و منطقه‌ای است.
وی با بیان اینکه بشر برای زندگی راحت، نیازمند یک محیط مطلوب متشکل از محیط طبیعی و مصنوعی است ادامه داد: یکی از مهمترین فضاهای طبیعی که همواره مورد توجه مسؤولان شهرداری‌های مختلف جهان برای ایجاد فضاهای سبز شهری بوده، رودخانه ها و دره‌ها هستند.
مالمیر بیان کرد: ترکیب عناصر طبیعی آب، خاک، صخره ها و گیاهان با یکدیگر به اشکال مختلف هنری در رود دره‌های مختلف، جلوه های طبیعت بکر را یادآوری و آرامش خاصی به انسان می بخشد.
وی ادامه داد: متأسفانه در دهه های گذشته، انسان بدون توجه به حفظ و نگهداری اکوسیستم‌های طبیعی و ارزیابی توان زیست محیطی منطقه با فشار بیش از توان محیط، به تخریب محیط‌های طبیعی پرداخته و ادامه پایدار حیات طبیعی را با مشکل مواجه کرده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان افزود: چنانچه توسعه پایدار و فرهنگ طبیعت‌گرایی در راستای حفظ و احیای روددره‌ها بخواهد واقعیت عملی پیدا کند، باید با شناخت شاخص‌های پایداری و ویژگی‌های محیط به ارزیابی توان اکولوژیکی طبیعت و عوامل اقتصادی ـ اجتماعی منطقه مورد نظر و تلفیق آنها با یکدیگر به وسیله روش‌ها و سیستم‌های جغرافیایی مربوطه پرداخت.
وی اضافه کرد: پژوهش در مورد قابلیت‌های محیطی و ظرفیت محیط برای پذیرش بازدیدکنندگان و کاربری‌های همراه با استفاده از محیط طبیعی، هدف اولیه برنامه ریزی و طراحی روددره‌های شهری است.
مالمیر ادامه داد: رویکرد اکولوژیکی نسبت به برنامه ریزی و طراحی، حفظ و احیای عناصر و سیستم های طبیعی، بهره‌گیری از اکوسیستم های طبیعی، رفع نیازهای انسانی با طبیعت و در نهایت تحقق الگوی زندگی با طبیعت، همه و همه باعث تحکیم پیوند انسان و طبیعت و تنظیم رابطه انسان، تکنولوژی و طبیعت در طراحی پروژه‌هاست.
یک پروژه برای حفظ حیات رود دره‌ها
آغاز سال جاری قراردادی بین دانشگاه بوعلی سینا و وزارت راه و شهرسازی منعقد شد، مبنی بر احیای روددره‌های همدان و اینگونه شد که مطالعه کارشناسانه در این زمینه آغاز شد.
کارشناس و مشاور این طرح با عنوان این مطلب گفت: زمانی که این مطالعه را آغاز کردیم متوجه شدیم سه مشکل اساسی در رودخانه‌های همدان وجود داشت، مشکل اول اینکه در حال‌حاضر رودخانه‌های همدان حد حریم و بستر دقیقی ندارند و حریم آنها به صورت کلی و حدودی تعیین شده است که این حریم‌های نامعلوم در خرید و فروش باغدارها از بین رفته است.
محمدیان‌منصور گفت: مشکل دوم اینکه چون رودخانه‌ها حد حریم و بستر ندارند ساخت‌وساز در حریم رودخانه‌ها اتفاق افتاده و ساخت‌وساز در حریم رودخانه‌ها تا لبه‌های رودخانه توسعه پیدا کند.
وی عنوان کرد: مشکل بعدی این است که وقتی ساختمان‌سازی تا نزدیک رودخانه‌ها گسترش پیدا می‌کند، رودخانه هویت خود را از دست می‌دهد و به‌تدریج به کانال تبدیل می‌شود و همین اتفاق موجب می‌شود روی رودخانه‌ها بسته شود.
کارشناس پروژه‌های روددره‌ها در همدان با بیان اینکه پس از ورود فاضلاب به رودخانه هویت آنها از دست می‌رود افزود: در سال‌های اخیر حجم زیادی از فاضلاب راهی رودخانه‌های شهر شده است اما در مطالعات اخیر متوجه شده‌ایم از 6 رودخانه اصلی همدان آلوسجرد، خاکو، مزدقینه، دیوین و حیدره، رودخانه گنجنامه عاری از نشانه‌های فاضلابی است.
وی با بیان اینکه این رودخانه می‌توانند محل مناسبی برای احیای مسیر گردشگری باشد و حالا تنها مشکل این رودخانه تعیین حد حریم و بستر آن است که تا امروز مشخص نیست عنوان کرد: یکی از راهکارها برای آغاز تغییر در رود دره‌ها این است که اداره آب منطقه‌ای حد حریم‌های این رودخانه‌ها را باید مشخص کند.
محمدیان‌منصور ادامه داد: راهکار بعدی نیز به فرهنگسازی بین باغداران برمی‌گردد که در حریم رودخانه‌ها ساخت‌وساز انجام داده‌اند، آنها باید بدانند حریم‌هایی که مربوط به باغات آنها نیست از منافع عمومی مردم شهر است و باید این حریم‌ها آزاد شود.
رودخانه گنجنامه از منطقه گنجنامه تا عباس‌آباد حدود ۵/۴ کیلومتر است و حدود ۲۶ متر حد حریم و بستر رودخانه است که این مساحت حدود ۱۲ هکتار می‌شود. این به آن معناست که ۱۲ هکتار فضای گردشگری که رودخانه از میانه آن می‌گذرد، می‌تواند بدون مشکل خاصی ایجاد شود.
اما دلیل رقم نخوردن این طرح تاکنون این است که حریم رودخانه اصلی شهر همدان در تملک باغداران بوده است و طبق قانون کشور همان طور که دادستان هم پیش از این تأکید کرده است، این مناطق حریم رودخانه‌ها از انفال است پس باید این انفال برای استفاده در اختیار عموم مردم قرار بگیرد.
حال باید منتظر ماند و دید پایان این پروژه چه می‌شود، آیا باغدارها برای تبدیل حریم رودخانه‌هایی که تملک شده است به یک مسیر گردشگری که قطع به‌یقین ارزش باغات آنها را میلیاردی بالا خواهد برد، پیش‌قدم خواهند شد؟
انتهای پیام/ 3140/
منبع: فارس
کلیدواژه: همدان فاضلاب روددره گردشگری حریم رودخانه ها حریم این رودخانه شرکت آب منطقه ای حد حریم و بستر میراث فرهنگی برنامه ریزی بستر و حریم فضاهای سبز رود دره ها روددره ها ساخت وساز شهر همدان بستر رود حریم ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۸۵۲۶۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
طی سال گذشته ۱۵ واحد تولیدی در زنجان احیاء شد
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای زنجان؛ گلشنی منفرد از احیای ۱۵ واحد تولیدی در استان طی سال گذشته خبر داد و گفت:برای راه اندازی این تعداد واحد صنعتی ۷۳ هزار میلیارد ریال سرمایه گذاری در استان صورت گرفته بود که با احیای آنها زمینه اشتغال برای هزار و ۸۲۵ نفر فراهم شد.
وی افزود: عمده مشکلات واحد‌های صنعتی استان کمبود نقدینگی، بدهی بانکی و تأمین مواد اولیه است.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان در خصوص احیای واحد‌های معدنی استان، ادامه داد: هفت واحد معدنی نیز در استان زنجان با سرمایه گذاری ۱۹۷ میلیارد ریال احیاء شده که زمینه اشتغال ۵۵ نفر را فراهم کرده است.
گلشنی منفرد همچنین مهمترین مشکل واحد‌های معدنی راکد استان را فقدان اکتشاف اصولی و دریافت نکردن پروانه، نداشتن صلاحیت دارنده پروانه فعالیت و معارضان محلی دانست.
وی در ادامه با اشاره به ظرفیت‌های صادراتی استان، گفت:طی سال گذشته عمده کالای صادراتی این استان شامل شمش روی، ترانسفورماتور و متعلقات، پروفیل، میلگرد، نبشی، شمش فولادی، مفتول مسی، فیلم پروپیلن، اسید سولفونیک، کنسانتره روی، لبنیات، شمش سرب، کاغذ فلوتینگ، تست لاینر و مقوا بود.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان زنجان گفت: میزان صادرات استان طی امسال بر مبنای واحد‌های تولیدی دارای کارت بازرگانی و مستقر، ۶۵۸ میلیون دلار هدفگذاری شد که بر اساس برنامه هفتم توسعه و با احتساب ۲۳ درصد رشد، تعیین شده است.
گلشنی منفرد ادامه داد: محصولات تولیدی استان به ۴۶ کشور دنیا صادر می‌شود که ۱۳ کشور در سال گذشته به مقاصد صادراتی استان افزوده و در سال جاری نیز ۳۲ کالای جدید صادراتی به سبد محصولات صادراتی استان اضافه شد.
پلمب بیمارستان محب مهر به دلیل کشف حجاب صحت ندارد