۲۷ تکنیک رهایی از ولخرجی و رسیدن به پسانداز
تاریخ انتشار: ۱۴ آبان ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۸۵۳۱۴۳
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، درآمدها تغییری نکرده و در خیلی موارد به دلیل کرونا کاهش یافته، قیمت کالا و خدمات مدام در حال افزایش است، با این شرایط بازهم میتوان پسانداز کرد؟ واقعیت این است که گاهی برای پسانداز در حق معمول و ساده لازم نیست کارهای عجیبی انجام بدهیم، خساست بهخرج بدهیم یا شبانهروز کار کنیم؛ فقط باید هنر پیشگیری از ولخرجی را بلد باشیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
چشم و همچشمی ممنوع
پیش از این یکی از دلایل ولخرجی که ما را از پسانداز دور میکرد دیدن امکانات، ابزار و کالاهای دیگران بود. خانواده، دوست، همکار و... باعث میشدند ما هم هوس داشتن چیزی، یا استفاده از خدماتی مثل یک رستوران لوکس بهسرمان بزند، اما حالا قصه پیچیده شده، فراتر از همه موارد قبلی، حالا اینفلوئنسرها هم مزید برعلت شدند تا زندگی مصرفگرا و لوکس رواج پیدا کند. بهطور مثال جشنهای تولد حتماً باید با تعداد زیادی بادکنک هلیومی و در یک کافه لوکس باشد. خیلی وقتها ما مستقیم سراغ چشموهمچشمی نمیرویم و در ناخودآگاه ما این موضوع اتفاق میافتد. خب باید در این زمینه راهحل درست را پیدا کرد. اجازه بدهید با یک مثال خوب موضوع را روشن کنیم، راهحل اینکه برای درمان رفلاکس معده با خودتان قول و قرار بگذارید که حین غذا آب نمیخورید، نیست بلکه راهحل این است که کلاً پارچ آب را سرسفره نیاورید. راهحل پیشگیری از معضل تاثیرپذیری از پیجهای لاکچری و مصرف گرا هم این نیست که با خودتان قرار بگذارید از آنها تاثیر نگیرید، بلکه بهترین کار آنفالو کردن آنهاست.
بیشتر بخوانید:
۷ روش ساده، اما عملی برای پس انداز
امان از فروشگاههای آنلاین
یکی از دلایل ولخرجی ما کدهای تخفیف، پیک رایگان و جذابیت فروشگاههای آنلاین است. ماجرا اول با یک کد تخفیف ۱۰ هزار تومانی شروع میشود. بعد کلی کالای متنوع و جورواجور میبینیم. در نهایت میفهمیم اگر میخواهیم پیک فروشگاه رایگان باشد باید بیش از مبلغ خاصی مثل ۲۰۰ هزار تومان خرید کنیم و در نهایت بهخودمان میآییم و میبینیم سبد خریدمان پر شده از چیزهایی که واقعاً نیاز نداریم و همه چیز هم از کد تخفیف ۱۰ هزار تومانی شروع شد. پیامکها، ایمیلها و نوتیفکیشنهای چنین فروشگاههایی را مسدود کنید و در ماه براساس ضرورت و انتخاب خودتان، زمان مشخص و سقف مشخصی برای خرید از آنها تعیین کنید تا پولتان را بیدلیل خرج نکنید.
کارت کشیدن ممنوع
هم اکنون به دلیل شیوع کرونا ناچاریم از کارتهای اعتباری استفاده کنیم، اما در حالت عادی بهتر است مبلغ مشخصی را به ازای خرید مد نظر در جیب بگذارید و به خرید بروید. بیشتر ما حین کارت کشیدن حس این را که داریم پول زیادی خرج میکنیم نداریم. یک راه دیگر ایناست که پولها را از حسابهایی که کارت دارند به حسابی که کارت یا رمز دوم ندارد منتقل کنیم. یا بد نیست هر ماه به مقدار مشخص و با استفاده از اپهای مختلف کیف پول آنلاین را شارژ کنیم تا سقفی برای استفاده از کارتها داشته باشیم.
قانون ۱۰ ثانیه
وقتی در فروشگاههای آنلاین و غیرآنلاین حضور دارید قبل از انتخاب هرچیزی ۱۰ ثانیه مکث کنید تا هیجانتان فروکش کند. بعد از خودتان بپرسید واقعاً به آن کالا نیاز دارید یا نه؟ برای اینکه مطمئن شوید به آن نیاز دارید بهتر است قیمتش را با ساعت کاریتان معادلسازی کنید. یعنی بگویید داشتن این کالا بهاندازه مثلاً ۲۰ ساعت کار میارزد یا نه؟
اسیر تخفیفها نشوید
گاهی ممکن است کالایی را با تخفیف زیاد مشاهده کنید و بگویید هرچند الان به آن نیاز ندارم، اما دیگر با این قیمت گیرش نمیآورم. این دام باعث میشود دور و برتان پر شود از چیزهای غیرضروری و بدون کاربردی که اگر نمیخریدید هم فرقی بهحالتان نمیکرد.
با ولخرجها خرید نروید
بعضی آدمها هستند که ممکن است ما را به خرید تشویق کنند. برای یک پیادهروی ساده با دوستتان بیرون رفتهاید و مدام میگوید این کت را بخر با فلان شلوارت سِت کن، بریم فلان غذا رو بخوریم و... و در واکنش به پرهیز شما هم فاز شماتت و تحقیر برمیدارد و میگوید تو که خسیس نبودی... در عوض اگر حتی به نیت خرید هم بیرون میروید با رفیقی بروید که بهجای شما چانه بزند، تخفیف بگیرد، سوال کند، حوصله گشتن داشته باشد و در نهایت رفتارش حتی در بازدارندگی از خرید به نفع جیب شما باشد.
دچار خطای بیعملی نشوید
دروازهبانها حین پنالتی بهطور معمول بهراست یا چپ میپرند، درحالیکه خیلی از ضربات پنالتی به وسط دروازه نواخته میشود، اما دروازهبان ترجیح میدهد به یکی از دو طرف شیرجه شانسی بزند تا متهم بهبیعملی نشود. خیلی از ما حین خرید دچار این خطا میشویم. فکر کنید با دوستی بیرون رفتهاید برای خرید، چیزی را که دنبالش بودید پیدا نمیکنید، اما در دقیقه ۹۰ برای اینکه دوستتان نگوید: «تو که نمیخواستی بخری چرا منو کشوندی بیرون؟» یا برای اینکه پیش وجدان خودتان حس بدی نداشته باشید یک چیزی میخرید که اصلاً به آن نیاز ندارید. شاید بگویید حالا که شلوار مناسب پیدا نکردم حداقل با دوستم شام بخوریم! یعنی ممکن است یک شلوار را بهخاطر ۲۰ هزار تومان قیمت بالاتر نخرید، اما در نهایت خریدتان به یک شام ۱۰۰ هزار تومانی ختم شود و یک بار دیگر هم برای خرید شلوار بیرون بروید!
با گرسنگی خرید نروید
وقتی خسته هستید، وقتی گرسنه هستید، یا وقتی حوصله ندارید خرید نروید. ممکن است بهدلیل خستگی و استفاده از صندلی یک آب میوه فروشی کلی خرج دستتان بیفتد. فروشگاههای زنجیرهای بزرگ هم از حال خسته شما خبر دارند، خوراکیها و دپارتمان غذا را در بهترین جای ممکن میگذارند تا شما که برای خرید چند دستمال کاغذی به یک هایپر مارکت رفتهاید در دام خرید ناهار یا شام بیفتید. اگر وقتی حوصله ندارید به خرید بروید ممکن است با عجله و بدون بررسی لازم هزینه کنید و چیزی بخرید که بعد از مدتی نیاز به جایگزین داشته باشد.
در دام یکی بخر دو تا ببر نیفتید
ما همیشه فکر میکنیم چیزی که در ازایش پول میدهیم ممکن است بهما ضرر بزند در حالی که خیلی وقتها اجناس یا خدمات رایگان هستند که جیب ما را خالی میکنند. شما وقتی یک کالا را میبینید که روی آن عبارت «یکی بخر دو تا ببر» درج شده حتی اگر به یکی هم نیاز نداشته باشید هر دو را میخرید تا صاحب کالای رایگان شوید غافل از این که منابع ما مثل وقت و پول محدود هستند و بعداً باید قید یک اولویت مهم را برای همین انتخاب ساده بزنیم.
کارایی یا بِرند؟
کارایی یک محصول ممکن است به رغم ناشناخته بودن برندش مفید و کافی باشد. ذهنتان را بهجای نام و نشان معطوف به کارایی کنید. البته که وجود استانداردهای اولیه هم ضروری است.
بدون خجالت چانه بزنید
قیمت بسیاری از کالاها طوری توسط برخی از فروشندهها طراحی شده که اگر حسابی چانه بزنید و تخفیف بگیرید تازه به قیمت واقعی رسیده اید. هرچند تخفیف گرفتن حوصله و روحیه خاصی میطلبد، اما در این شرایط اقتصادی تعارف و رودربایستی را کنار بگذارید و راحت تخفیف بگیرید.
نمونه و تست و بمباران پیشنهاد
ماجرای یکی بخر و دوتا ببر در برخی موارد مثل خرید عطر یا فلافل و ناگت و... به شکل دیگری اجرا میشود. شما برای خرید شلوار به یک مجتمع تجاری رفتهاید، اما یک فروشنده بهبهانه تست عطر شما را به داخل مغازه دعوت میکند. گاهی هم در یک هایپر مارکت هستید و اصلاً دنبال خرید فلافل یا یک نوشیدنی گرم نیستید، اما گرفتن نمونه همان و بمباران پیشنهاد همان. احساس خیلی از ما این است که صحیح نیست وقتی یک نفر این همه توضیح داده است چیزی نخریم بنابراین کلی خرید خارج از برنامه انجام میدهیم.
تله گزینه انحرافی
خیلی وقتها رستورانها، فروشگاهها و خدمات یک گزینه انحرافی رو میکنند تا مشتری به دام بیفتد. ما ارزش خیلی چیزها را نمیدانیم بنابراین همیشه بهطور نسبی و در مقایسه با دیگر چیزها حدس میزنیم یک چیزی فلان قیمت میارزد یا نه. یک مثال برای گزینه انحرافی، منوی برخی رستورانهاست. یک غذای گران در صدر منو قرار دارد تا ما گزینه دوم را انتخاب کنیم، چون معتقدیم گزینه اول آنقدر نمیارزد. در حالی که گزینه اول انحرافی بوده و اسمش فقط در منو برای جهت دادن به ذهن ما درج شده است و گزینه دوم هم آن قدر که باید نمیارزد. از این دست مثالها زیاد است. وقتی در یک فروشگاه فروشنده مدام جنسهای مختلفی پیش روی شما میگذارد در حقیقت میخواهد از فرایند سنجش نسبی ذهن ما استفاده کند.
زمان مناسب برای خرید
بهتر است هیچ وقت برای تفریح و سرگرمی خرید نرویم، اما اگر واقعاً نیاز به کالایی داریم بهتر است قبل از مناسبتهایی مثل روز مادر و عید و... خرید کنیم تا هم اجناس ارزانتر باشد هم با بررسی بیشتر و در شرایطی که فروشندهها هم حوصله بیشتری دارند خرید را انجام دهیم.
اشتراک گذاشتن وسایل
دیویدی موزیک و فیلم و سریال، کتاب و مجله، حتی میز جلومبلی و خیلی چیزهای دیگر که استفاده دایمی ندارد، نخرید، اما به اشتراک بگذارید. فرض کنید آپارتمان شما کوچک است و نمیتوانید برای مبلمانتان میز بخرید خب میشود برای یک مهمانی خاص آن را قرض گرفت.
تله ارزانی زیاد
هرچند گفتیم کارایی یک کالا مهم است نه برند بودنش، اما خیلی وقتها نمیتوانیم کارایی را در یک نگاه تشخیص دهیم. خیلی چیزها هم امکان پرو ندارند. ارزانی زیاد و بیدلیل تلهای است که ما را گرفتار میکند.
پول بلااستفاده خرج میشود
با راهنمایی آدمهای کاربلد به اندازه نیاز و احتیاط پول نگهدارید و باقی مانده را سرمایهگذاری کنید تا پول در دستتان بهاصطلاح حیف و میل نشود. البته در این زمینه مراقبت و مطالعه و پرهیز از جوگیری هم مهم است. گاهی جو یک کار چنان فراگیر میشود که همه سمتش میروند و چنان اشباع میشود که حتی کاربلدها هم نمیتوانند گلیمشان را از آب بیرون بکشند.
فهرست تاریخ تولدها
یک راه خوب برای صرفهجویی این است که فهرستی از تاریخ تولد نزدیکان داشته باشید. کسانی که تحت هر شرایطی به آنها هدیهای میدهید. در این شرایط چیزی را که خراب نمیشود، کهنه و قدیمی نمیشود و از مد نمیرود حین بازارگردی، یا خریدهای اینترنتی و قبل از تاریخ تولد فرد، میخرید مشروط به این که برای فرد جذاب باشد و در آن لحظه خریدش برای شما بهصرفه باشد. فقط مواظب باشید لو نرود که شما هر وقت چیزی تخفیف میخورد برای یک سال بعد تهیهاش میکنید.
مواد اولیه را همیشه پیش از تمام شدن بخرید
فقط و فقط، چون مواد اولیه ندارید و حوصله یا وقت خرید نیست غذای بیرون میخرید؟ خب همیشه مواد اولیه را مدیریت کنید تا مواظب سلامتی و جیبتان به صورت توامان باشید.
تصاعد را جدی بگیرید
شما حقوق ماهی هزار دلار را ترجیح میدهید یا یک دلار تصاعدی که هر روز دوبرابر میشود؟ خب در ظاهر هزار دلار بیشتر است، اما درآمد تصاعدی خیلی بیشتر است. در خرج کردن هم تصاعد داریم. تصور کنید یک مهتابی قدیمی یک پنجم مهتابی جدید و کم مصرف قیمت دارد، اما مهتابی جدید و کممصرف هوای جیب شما را دارد، چون قبض برق تصاعدی محاسبه میشود و در بلند مدت با مهتابی جدید، قبض به مراتب کمتری پرداخت خواهید کرد. این موضوع درباره خیلی چیزها مصداق مییابد.
کنترل ناخودآگاه
گاهی خرید و ولخرجی برای رفع استرس و نگرانی انجام میشود، باید با شناخت و مدیریت عادتها آنها را کنترل و عادتهای بهتری جایگزین کنید. ولخرجی اگر از سر عادت باشد ناخودآگاه انجام میشود. ناخودآگاه ما کمک میکند رفتارها را اتوماتیک انجام دهیم و برای هر موضوعی تصمیم نگیریم، اما خیلی وقتها رفتارهای اشتباه در ناخودآگاه ما شکل میگیرد که باید اصلاحشان کرد.
عزت و اعتماد بهنفس
گاهی تقلید از دیگران و بهانههای اشتباه دلیل ولخرجی و نداشتن مدیریت هزینه ماست. اگر رفتارها، درس، مطالعه و شغل ما در مسیر انگیزههای شخصیمان باشد در زوایای پنهان شخصیتمان دیگر چالههای رفتاری غلط نیست. پس سعی کنید با انجام کارهای خوب مثل کمک به دیگران، مطالعه و... عزتنفستان را بالا ببرید تا حس خوبی به خودتان داشته باشید و اسیر مدگرایی و مصرفگرایی یا فشارهای روحی نشوید که خرج کردن یکی از معایب آنهاست.
با یاس تایید
خطای شناختی دیگری که باعث میشود مدیریت مالی درستی نداشته باشیم با یاس تایید است. یعنی ما چیزی را انتخاب میکنیم و مدام دنبال تایید انتخاب خود هستیم تا حس خوبی از آن داشته باشیم. بهطور مثال کامنتهای مثبت فروشگاههای آنلاین را میخوانیم، اما فراموش میکنیم که در این فروشگاهها کامنتها گزینشی تایید میشود.
اثر هالهای
ذهن ما نمیتواند در یک لحظه بین جذابیت و کارایی تفکیک قائل شود پس جذاب ترها را کارا هم فرض میکنیم. رستوران شیک، کالایی با بسته بندی جذاب، خدمات لوکس و... اثر هالهای باعث میشود هزینه کنیم، اما در ازای آن کارایی کسب نکنیم و دوباره وادار به هزینه شویم.
خطای خرج در سفر
گاهی بعد از مقداری خرج کردن انگار دیگر هیچ چیز برای ما اهمیت ندارد، میگوییم حالا که فلانقدر خرج کردم دیگر چه اهمیتی دارد! این اتفاق در سفر خیلی میافتد. همهچیز را با قیمت بلیت میسنجیم و میگوییم حالا که این همه هزینه بلیت دادیم پس چند خرج کوچک اهمیتی ندارد. اما نوع دیگری از این خطا: اگر به ما بگویند قیمت یک کتاب ۱۰۰ هزار تومانی بعد از ۱۵ دقیقه پیادهروی در مغازه دیگر ۶۰ هزار تومان است حتما از دومی خرید میکنیم، اما اگر بگویند قیمت یک کت دو میلیون تومان با ۱۵ دقیقه پیادهروی در مغازه بعدی یک میلیون و ۹۶۰ هزار تومان است معتقدیم برای ۴۰ هزار تومان نباید ۱۵ دقیقه پیادهروی کنیم. درحالی که در هر دو مورد ۱۵ دقیقه پیادهروی درکار است و ۴۰ هزار تومان سود! اینجا هم ما سودمان را با خودش و پیادهروی نمیسنجیم بلکه با پولی که خرج میکنیم میسنجیم که این هم اشتباه است.
توجه درست به توصیه دیگران
خیلی وقتها کالای خوب و بد نداریم، بلکه کالاهای متنوعی داریم برای سلیقههای مختلف. پس اینکه یک نفر کالایی را خریده و برایش کاربرد نداشته دلیل بر بد بودن نیست و اگر یک نفر هم از داشتن چیزی لذت برده دلیل بر خوب بودن آن کالا نیست، نیاز واقعی ما و سلیقه ماست که تعیین کننده نوع خرید است. پس برای این که وقت و پولتان هدر نرود نیاز و سلیقه را به درستی شناسایی کنید تا چیزی که علاقهای به آن ندارید یا کاربردی برایتان ندارد نخرید.
تکنیک پول یا جنس؟
گاهی بهتر است تصور کنید یک غریبه کالایی را که شما میخواهید بخرید در یک دست و معادل تومانی آن را در دست دیگر گرفته است و هر دو را به شما پیشنهاد میکند؛ کدام را انتخاب میکنید؟ اگر بازهم کالا را انتخاب کردید یعنی به آن نیاز دارید.
منبع: خراسان
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: پس انداز ولخرجی فروشگاه های آنلاین ۱۵ دقیقه پیاده روی هزار تومانی داشته باشید داشته باشیم خیلی وقت ها خیلی چیز ها فروشگاه ها هزار تومان آن نیاز برای خرید رفته اید پس انداز راه حل
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۸۵۳۱۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تدوین سند هوش مصنوعی باید مبتنیبر تمدن نوین اسلامی باشد/ پیش بینی بودجه ۵ همتی برای هزینه در هوش مصنوعی
به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ جمهوری اسلامی ایران در افق 1412 هجری شمسی با هدف استقرار تمدن نوین اسلامی و با برخورداری از زیستبوم هوش مصنوعی پیشرفته و نوآور مبتنیبر اصول و ارزشها و اتکا بر قابلیتها و توانمندیهای ملی و بهرهگیری هوشمندانه از تعاملات جهانی بین 10 کشور پیشروی هوش مصنوعی دنیا قرار دارد و با استفاده از آن در حکمرانی موضوعات کلان کشور، ثروتآفرینی، ارزشآفرینی و رفاه و امنیت، بیشترین پیشرفت را ایجاد میکند در این مسیر تدوین سند هوش مصنوعی در دستور کار این شوراست و برای اینکه درباره جوانب تدوین این سند و بررسی وضعیت برخی از کشورها اطلاعاتی کسب کنیم با طاووسی، مدیر فناوریهای نوظهور دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی به گفت و گو نشسته ایم که در ادامه مشروح آن را می خوانید:
دانلود فیلم اصلی کد ویدیوآنا: وضعیت کشورهای جهان و منطقه در حوزه هوش مصنوعی به چه صورتی است و اینکه چه برنامههایی را برای خودشان در نظر دارند؟
طاووسی: در حال حاضر در اتحادیه اروپا بیش از 70 کشور برنامه مدون طولانیمدت در حوزه هوش مصنوعی دارند و بهطورجدی در این زمینه سرمایهگذاری کردهاند و در کنار سند و مصوبات و چشماندازی که دارند فعالیت اجرایی منظم و مدون هم انجام میدهند.
آنا: در ایران سیاستگذاری در حوزه هوش مصنوعی از چه زمانی آغاز شده است؟
طاووسی: در ایران نیز این فعالیتها از سال 96 آغاز شده است و از سال 2017 که کشورهای مختلف هم برنامههای مدون خود را کار کردند، فعالیتهایی را داشتهایم اما بحث این است که برنامههایی اجرایی شده ولی به صورت منسجم و مدون و براساس نقشه راه نبوده است.
باید بهصورت متمرکز در برنامههای مدون هوش مصنوعی فعالیت کنیم
اگر بخواهیم کار جمعی در حوزه هوش مصنوعی انجام دهیم (فناوریای هست که میتواند در بحثهای اقتصادی و اجتماعی، فرهنگی، امنیتی جامعه نقش داشته باشد باید به صورت متمرکز در برنامههای مدونی فعالیت خودمان را متمرکز کنیم) تاکنون فعالیتهای زیادی انجام شده است.
معاونت علمی از سال 1396، ستادی را با مضمون هوشمندسازی و هوش مصنوعی تجهیز کرده و فعالیتهایی را انجام داده است، اما برنامه پیشنویس سند هوش مصنوعی بهصورت منسجم از سال 1399 تهیه و برای شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال شده است. در این زمینه هماهنگیهایی با ذینفعان این حوزه انجام شد که بهطول انجامید.
باید از سویی یک برنامه منسجم و از سوی دیگر فعالیتهای اجرایی در حوزه هوش مصنوعی داشته باشیم. اسناد و قوانین خوبی مصوب شده اما اجرایی نشده و مورد غفلت قرار گرفته است.
اسناد هوش مصنوعی باید قصدیت جمعی داشته باشد
بسیاری از مواقع فعالیتهایی انجام میشود؛ اما به دلیل جسته و گریخته بودن مطالب و اینکه به صورت یک نقشه راه و برنامه صورت نمیگیرد و قصد جمعی ندارد، پیشرفت نمیکند. برای توسعه و پیشرفت در حوزه هوش مصنوعی باید اسناد و فعالیتهای اجرایی و کارهایی را توأمان داشته باشیم.
یکسری عقبماندگی در حوزه هوش مصنوعی داریم که نمیشود برنامهها را در این خصوص کنار بگذاریم و فقط بر اجرا تمرکز کنیم. برعکس این موضوع نیز صدق میکند و اگر بخواهیم فقط به برنامه بپردازیم و زمان را صرف نوشتن کنیم، از فعالیت عقب میمانیم. این دو کار باید بهصورت مکمل یکدیگر انجام شود؛ خوشبختانه این اتفاق خوب در حال انجام است.
سند حوزه هوش مصنوعی در دو سال اخیر با جلسات مختلفی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی با حضور ذینفعان مختلف در بخش دولتی و خصوصی و با حضور بیش از 20 دستگاه و 40 جلسه در این زمینه برگزار شده است.
در جلسات مختلف شورای ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور این موضوع مطرح و نهاییسازی شده است و هماکنون در دستور شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفته است. در عین حال بحثهای اجرایی حوزه هوش مصنوعی برای اجراییسازی پیگیری میشود.
خوشبختانه ماده واحدهای توسط رئیسجمهور تهیه و تصویب شده است و بر این اساس یک مرکز هوش مصنوعی در کشور داریم که در سند به آن اشاره شده است که به چه شکل فعالیتها را انجام دهد.
سند حوزه هوش مصنوعی بخشهای مختلفی دارد. بخشهایی از این سند مانند بسیاری از اسناد دیگر به تعاریف و مقدمات مرتبط است؛ اما اصل و نقطه تمرکز سند براساس یک تصویر آینده است. متخصصان حوزه هوش مصنوعی یک چشمانداز 10 ساله در آینده در نظر گرفتند.
البته حوزه هوش مصنوعی فقط یک بخش فنی ندارد. چالشهای فنی حوزه هوش مصنوعی در سه الی چهار دسته (مثلاً پردازشگرها، دیتا و الگوریتم و پیادهسازی هوش مصنوعی و بحثهای فنی و ...) تقسیم میشود؛ اما در حوزه اجتماعی بحثهای نابرابری داریم که با ورود هوش مصنوعی این نابرابریها بیشتر میشود.
تأثیر هوش مصنوعی در حوزه امنیتی
هوش مصنوعی در حوزههای فرهنگی از خودبیگانگی انسانی و بیهویتی میتواند ایجاد کند که اگر در مورد آن فکر نکنیم، ممکن است تشدید شود. هوش مصنوعی در حوزههای امنیتی تأثیرات زیادی دارد و میتواند چالش ایجاد کند البته از طرفی فرصتهایی را برای آینده کشور ایجاد میکند.
بخشهای مختلف دانشگاهی، وزارتخانه ict و معاونت علمی ریاست جمهوری و سایر دستگاهها در حوزه هوش مصنوعی در تدوین این سند حضور داشتند. بهویژه بخش خصوصی برای شکلگیری این چشمانداز کمک کرده است و اقداماتی که در ذیل این چشمانداز پیادهسازی میشود، انجام داده است.
قرار بر این است که سند هوش مصنوعی برخلاف اسناد ابلاغی از پایین به بالا تدوین و تصویب شود؛ درصدد هستیم تدوین این سند را با خرد جمعی انجام دهیم. متخصصان حوزه علوم انسانی، حوزه فنی و بخشهای دیگر در تدوین این سند حضور داشتند و سعی بر این بود که چالشهای حوزه هوش مصنوعی بهنوعی در این چشمانداز 10 ساله هوش مصنوعی پاسخ داده شود.
آنا: در چشمانداز 10 ساله به چه مواردی دست پیدا کنیم؟
طاووسی: در ابتدا که سند تدوین شد، چشمانداز 5 ساله بود. به دلیل تحولاتی که در این حوزه وجود دارد، سعی شد چشمانداز را 5 ساله تهیه کنیم؛ اما با توجه به نقطهنظر اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و متخصصان حوزه یک چشمانداز 10 ساله یعنی تا سال 1412 برای سند تهیه شده و سعی شده اقدامات و اهداف سند، بلندمدتتر دیده شود. بخشهای چشمانداز هوش مصنوعی شامل 4 بخش اصلی میشود.
تصویری که ایجاد میکند یک هدف از جمله تمدن نوین اسلامی دارد. نزدیک به 6 سند ملی در حوزه فناوری داریم که اخیراً برای امنیت غذایی و نانو نوشته شده است. برای مثال، فناوری در حوزه نانو بسیار مهم، کلیدی و راهبردی برای کشور است و بیش از 20 سال است که در این زمینه کار و فعالیت میکند.
متخصصان در این حوزه فعالیت بسیار خوبی دارند که دو نقش کلیدی هم در آینده کشور خواهند داشت؛ اما این فناوری، فناوری برای آبادانی کشور است و در چشمانداز سند نانو آمده که این سند برای آبادانی و تولید ثروت است؛ اما سند هوش مصنوعی مطرحشده سندی با هدف استقرار تمدن نوین اسلامی است، به عبارت دیگر، این سند قصد دارد تمدنساز باشد.
بیش از 70 کشور به صورت منسجم سند هوش مصنوعی را تدوین کرده اند و در حال اجرا هستند. شواهد نشان میدهد که همه به دنبال این هستند از هوش مصنوعی در جهت حکمرانی، تمدن و منافع متنوع کشورشان استفاده کنند.
بسیاری از کشورها از هوش مصنوعی واهمه دارند
هوش مصنوعی یک فناوریای نیست که فقط بخش اقتصادی کشور را تحت تأثیر قرار دهد، بلکه بزرگتر است و مربوط به تمدن میشود. هوش مصنوعی فناوریای است که میتواند بسیاری از تمدنهای کوچک را جزء تمدنهای بزرگ کند و برعکس برخی از تمدنهای بزرگ را به افول بکشاند. به همین دلیل بسیاری از کشورها از این فناوری واهمه دارند.
جایگزینی آمریکا در هوش مصنوعی منجر به ایجاد خطر تمدنی میشود
آمریکا نزدیک به 21 سند در حوزه هوش مصنوعی تصویب کرده که چشمانداز این سند، حفظ پیشرو بودن در این حوزه است، زیرا میداند کشورهای دیگر از جمله چین به دنبال این هستند که در فناوری هوش مصنوعی جایگزین آمریکا شوند.
اگر کشوری بتواند جایگزین آمریکا در حوزه هوش مصنوعی شود، خطر تمدنی ایجاد میشود؛ بنابراین پیشرفتهای کشورهای دیگر باید با روشهای مختلف کند شود تا آمریکا بتواند پیشرو بودن خود را حفظ کند.
موضوع تمدنسازی حوزه هوش مصنوعی اهمیت ویژهای دارد که در تصویری که برای حوزه هوش مصنوعی در سند توسط متخصصان تهیه شده بهدقت در پیشانی کار آمده است. در این چشمانداز اهداف فرعی گفته شده است و به جای «فناوری» از عبارت «زیستبوم» استفاده کردیم که فراتر از فناوری است.
زیست بوم هوش مصنوعی شامل شبکه انسانی، شبکه سختافزاری و نرمافزاری، شبکه داده و شبکه ذینفعانی که در این حوزه هستند، میشود، این زیستبوم پویاست و رشد میکند. همچنین به دلیل چالشهایی که در بطن حوزه هوش مصنوعی است، امکان دارد افول پیدا کند.
هوش مصنوعی یک فناوری است که به دلیل ماهیت هوش اعماز هوش انسانی و مصنوعی قابل مهار کردن نیست و بالذاته محسوب میشود.
اگر نتوانیم بهدرستی هوش مصنوعی را مهار کنیم، باعث اغتشاش میشود و یک سابقه در گذشته دارد، کشورهای صنعتی زمانیکه وارد عرصه صنعتی شدند، افراد باهوش و نیروی متخصص خود را به صورت منظم و مسنجم در جهت اهداف و منافع کشور بهکار بردند و هوش انسانی را در جهت منافع دخیل کردند.
زیستبوم هوش مصنوعی باید مبتنیبر اصول خاص باشد
اگر کشوری نتواند از هوش انسانی در جهت منافع خودش استفاده کند، به مشکل بر میخورد. همچنین اگر هوش مصنوعی در جهت منافع یک کشور و منافع انسانی استفاده نشود، میتواند منجر به ایجاد چالشهای مختلف شود؛ بنابراین زیستبوم هوش مصنوعی باید مبتنیبر یک سری اصول و اهداف باشد.
زیستبوم هوش مصنوعی و نوآور مبتنیبر اصول و ارزشهاست که در سند هوش مصنوعی در قالب 10 ارزش بهدقت ذکر شده است. برای مثال، باید مراقب حریم خصوصی و استیلای هوش مصنوعی بر انسان باشیم.
همچنین باید از قدرت هوش مصنوعی برای سیطره بر قدرت انسانها مراقبت که جزء اصول و ارزشهای مذکور در سند است.
دانلود فیلم اصلی کد ویدیوموضوع بعدی اتکا بر قابلیتها و توانمندیهای ملی است. برای اینکه این زیستبوم هوش مصنوعی گسترده خودمان را داشته باشیم باید اتکا بر قدرتها و توانمندیهای داخلی داشته باشیم که در اینجا کاملاً ذکر شده و در عین حال بهرهگیری هوشمندانه از تعاملات جهانی داشته باشیم.
ایران جزء 10 کشور پیشروی هوش مصنوعی در دنیا قرار دارد
در حال حاضر حوزه هوش مصنوعی و محصولاتی که در این حوزه تهیه میشود توسط یک کشور و کمپانی نیست و با همکاری مجموعهای از افراد در کشورهای مختلف انجام میشود. این تعاملات باید در تأمین زیرساخت داده و نیروی انسانی در حل چالشهای حوزه هوش مصنوعی و بینالمللی و تدوین استانداردهای بینالمللی وجود داشته باشد که در داخل سند به صورت اقدامات ذکر شده است.
حوزه هوش مصنوعی، مولد است. برای مثال، چت جی پی تی جزء هوش مصنوعیهای مولد هستند؛ اما هوش مصنوعی که در آینده میآید، جزء هوش مصنوعی تعاملی است. به بیان دیگر، این هوش مصنوعی صحبت میکند، جواب سوالات شما را میدهد، تصاویر را درک میکند، شنوایی و بویایی دارد و بسیاری دیگر از این موارد در این هوش تعبیه میشود. باید در برابر این هوش مصنوعی تعاملی اقداماتی انجام دهیم که در سند ذکر شده است. همچنین جایگاه ما در چشمانداز مشخص است ما باید در بین 10 کشور پیشروی هوش مصنوعی دنیا قرار داشته باشیم. براساس فرمایش مقام معظم رهبری که این فناوری بسیار مهم و راهبردی در آینده جهان است، باید حداقل بین 10 کشور پیشروی هوش مصنوعی دنیا باشیم و در چشمانداز هم به صراحت ذکر شده است.
بخش آخر و بخش چهارم چشمانداز به کاربردها و استفادههایی که از هوش مصنوعی داریم، بازمیگردد. استفاده از هوش مصنوعی و این زیستبوم در حکمرانی است. یکی از مشکلاتی که امروزه در کشور داریم، بحث حکمرانی است.
ناکارآمدیها و فسادهایی وجود دارد که هوش مصنوعی در زمینه حکمرانی و موضوعات کلان کشور میتواند کمک کند. موضوعات کلان کشور و اولویتهایی که در این زمینه وجود دارد در سند در قالب 33 اولویت هوش مصنوعی که جزء اولویتهای کلان است، ذکر شده است.
برخی از این اولویتها در حوزه آموزشوپرورش سامانه آموزش هوشمند شخصیسازیشده و معلم مجازی است. بحث بهداشت و درمان، دستیار هوشمند پزشک و پزشکی هوشمند و حکمرانی دولت و خدمات عمومی و هوشمند شدن فرآیند گردش کار اسناد و دفاع امنیتی است که در بخشهای مختلف امنیتی باید از هوش مصنوعی استفاده شود.
صنایع، انرژی و سامانه هوشمند مدیریت و پشتیبانی، تأمین و نگهداری تجهیزات است. بحث محیطزیست و کشاورزی هوشمند، پایش، پیشبینی و کنترل سامانه آلودگی زیستمحیطی به کمک هوش مصنوعی است.
ثروتآفرینی با هوش مصنوعی ممکن میشود
بحث زبان و ادبیات فارسی و مترجم هوشمند عمومی و تخصصی و رباتهای گفتگوگر اولویتی دیگر در سند است. فرهنگ ایرانی و تمدن اسلامی و رصد رعایت اخلاق اسلامی است که توسط گروهها و چهرههای مرجع اجتماعی با استفاده از هوش مصنوعی است.
ثروت آفرینی از دیگر موضوعاتی است که هوش مصنوعی میتواند در آن اثرگذار باشد. ارزشآفرینی در کنار ثروتی که ایجاد میشود. بسیاری از فناوریها، مواردی است که بهصورت ریالی قابل محاسبه نیست، بلکه باید به عنوان یک ارزش باشد مثل جان انسانها. بنابراین هوش مصنوعی در حوزه های سلامت، محیط زیست، رفاه و امنیت میتواند کمککننده باشد.
آنا: در این سند با چالشهایی مواجه هستیم. برای حل این چالشها راهکار و راهبردهایی در نظر گرفته شده است که بتوانیم به چشمانداز دست پیدا کنیم؟
طاووسی: بله؛ در سند پس از اینکه چشمانداز مطرح میشود، اهدافی که برای رسیدن به این چشمانداز مطرح شده را کاملاً بیان کرده است. برخی از چالشها به حوزه نیروی انسانی بر می گردد در این زمینه 7 هدف برای حوزه هوش مصنوعی مطرح میشود. اول؛ توسعه سرمایه انسانی متخصص، متعهد و متناسب با قرار گرفتن در جمع 10 کشور پیشروی جهان است. دوم؛ ارتقا و تأمین زیرساختها با تأکید بر زیرساختهای حقوقی و مالکیت فکری، زیرساختهای شبکه ملی اطلاعات و کلان داده و زیرساختهای پردازشی و مدلهای بزرگ چندوجهی بومی با رویکرد شتابدهی به هوش مصنوعی و کاربردسازی آن است. سوم؛ رشد و جهش مداوم تولیدات فکری و تبدیل شدن به قطب تحقیقات هوش مصنوعی منطقه آسیای جنوب غربی با هدف رفع نیازهای کشور و مرجعیت بینالمللی در حداقل یکی از شاخههای این حوزه است.
مرکز ملی هوش مصنوعی بازوی پیادهسازی سند هوش مصنوعی در کشور است
چهارم؛ ارتقای نوآوری بر پایه فناوریهای بدیع با اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی بالاست. پنجم؛ ارتقای رقابتپذیری اقتصادی کشور با استفاده از هوش مصنوعی است. ششم؛ نقشآفرینی فعال در تعاملات و همکاریهای علمی و هفتم؛ ارتقای کیفیت حکمرانی است.
برای این موارد متناظر شاخصها و راهبردهایی معرفی شده است و در نهایت ساختاری برای این حوزه گفته شده است که ساختار به مرکز ملی هوش مصنوعی اطلاق میشود. مرکز ملی هوش مصنوعی بازوی پیادهسازی این سند به کمک تمامی دستگاهها، بخش خصوصی و ذینفعان این حوزه است. خوشبختانه منابع خوبی در ابتدا برای این حوزه اختصاص پیدا میکند. اگر بخواهیم به این اهداف برسیم با منابع معمول و کم امکانپذیر نیست. برای اینکه جز 10 کشور اول دنیا در این حوزه باشیم به منابع خوب نیاز داریم.
آنا: بسیاری از کشورها در حوزه هوش مصنوعی میزان سرمایهشان را اعلام کردهاند. در این سند در زمینه سرمایهگذاری در حوزه هوش مصنوعی صحبت شده است؟
طاووسی: بحث سرمایهگذاری در حوزه هوش مصنوعی جزء موارد بسیار مهمی به شمار میآید و در داخل سند به صورت شاخصهایی آمده است.
بحث قراردادهای پژوهشی تقاضامحور و میزان سرمایهگذاری دولتی و غیردولتی در حوزه هوش مصنوعی است. ما پیشبینی کردیم برای اینکه به اهداف برسیم حداقل 25 الی 50 همت سالانه باید در حوزه هوش مصنوعی تخصیص پیدا کند یا میزان فروش شرکتهای دانشبنیان حوزه هوش مصنوعی که الان حدود 300 میلیارد تومان است، باید در 1412 براساس قیمت ثابت سال 1401 به هزار میلیارد تومان برسد.
بحث میزان جذب سرمایهگذاری خارجی در هوش مصنوعی از دیگر بحثهای مطرحشده است که متأسفانه شاخص وضع موجود را نداریم؛ اما مهم است و باید در این زمینه بتوانیم سرمایهگذاری خارجی داشته باشیم.
بسیاری از کشورها مثل عربستان شاخصها و اهداف معدود و محدودی در این زمینه دارند. بنابراین هماکنون حدود 5 همت در این زمینه سرمایهگذاری اولیه میشود که این 5 همت با سرمایهگذاریهای دیگر که در این زمینه وجود دارد، به 10 همت میرسد.
میتوان این سرمایهگذاری را اهرم کرد که سرمایهگذاریهای دیگر برای اینکه به اهداف مدنظر حوزه هوش مصنوعی دست پیدا کنیم و به تصویر آینده و چشمانداز دست پیدا کنیم، جذب این حوزه شوند.
آنا: در خصوص آینده و کشورهای اطراف در حوزه هوش مصنوعی و بودجه گذاری کشورهایی مثل ترکیه، قطر، امارات اطلاعاتی موجود است؟
طاووسی: کشورهای اطراف مثل عربستان، امارات و ترکیه سند برنامه مصوب دارند و طی گامهای مشخصی در این حوزه سرمایهگذاری میکنند و فعالیتهای مدون انجام میدهند و هر کدام چشماندازهای خاص خودشان را دارند.
آنا: نکته پایانی؟
طاووسی: هوش مصنوعی با تمام خوبیها و مزایایی که دارد نیاز به مهار کردن دارد. ما باید براساس یک نقشه راه گامهای مشخص در حوزه هوش مصنوعی را پرشتاب گسترش دهیم. مسائل اخلاقی، ارزشی و حریم خصوصی زمانی که ذکر میشود، دلیل بر توقف یا کاهش سرعت این حوزه نیست، بلکه باید با در نظر گرفتن این ارزشها و حریمها، حوزه هوش مصنوعی را گسترش دهیم تا هوش مصنوعی را به صورت مهارشده در آینده داشته باشیم و در نهایت بتوانیم تمدن نوینی که در چشمانداز مطرح شد را داشته باشیم.
دانلود فیلم اصلی کد ویدیوانتهای پیام/