۱۸ آبان، روز شوراهای حل اختلاف/ نهادی برای «احقاق حق» و «پیشگیری از اطاله دادرسی»
تاریخ انتشار: ۱۸ آبان ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۸۹۶۱۰۷
«تعداد پروندههای مختومه به سازش در برخی شعب شوراهای حل اختلاف به ۳۰۰ پرونده در ماه نیز رسیده است»؛ این آماری است که حجتالاسلاموالمسلمین صادقی رئیس مرکز توسعه حل اختلاف کشور به آن اشاره میکند؛ امری که بیانگر توانایی و قدرت اعضای شورای حل اختلاف در نهادینه کردن فرهنگ سازش در جامعه است.
خبرگزاری میزان - امروز ۱۸ آبان سالرروز تاسیس شوراهای حل اختلاف است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اجرای آزمایشی «قانون شوراهای حل اختلاف»
در اردیبهشت ۱۳۸۷، اجرای آزمایشی «قانون شوراهای حل اختلاف» تصویب شد. آئیننامه قانون مذکور نیز در فروردین ۱۳۸۸ به تأیید و تصویب ریاست قوه قضائیه رسید. بر اساس ماده دوم آئیننامه مزبور، سیاستگذاری، برنامهریزی و نظارت برعملکرد شوراها بر عهده مرکز امور شوراها خواهدبود و رئیس مرکز توسط رئیس قوه قضاییه، منصوب میشود.
تصویب لایحه شوراهای حل اختلاف
در سال ۱۳۹۳ پس از انقضای مهلت قانون آزمایشی، لایحه شوراهای حل اختلاف تهیه و توسط قوه قضائیه از طریق هیأت دولت به مجلس ارسال گردید. قانون جدید در آذر ۹۴ در کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی مطابق اصل هشتاد و پنجم قانون اساسی تصویب و پس از موافقت مجلس با اجرای آزمایشی آن به مدت سه سال، در دی ۹۴ به تأیید شورای نگهبان رسید.
لایحه شوراهای حل اختلاف
ساختار شوراهای حل اختلاف بر اساس قانون مذکور، اینگونه پیشبینی شد که هر شورا دارای رئیس، دونفر عضو اصلی و یکنفر عضو علیالبدل است که با ابلاغ رییس مرکز امورشوراهای حل اختلاف منصوب میگردند و در صورت نیاز میتواند برای انجام وظایف خود دارای مسؤول دفتر نیز باشد که توسط رئیس حوزه قضائی مربوط پیشنهاد و ابلاغ آن از سوی رئیس کل دادگستری استان یا معاون ذیربط ایشان صادر میشود.
همینطور در هر حوزه قضائی یک یا چند نفر قاضی دادگستری که قاضی شورا نامیده میشوند بر اساس قانون انجام وظیفه مینمایند. بندهای ۲ و ۳ آییننامه قانون مذکور، مصوب دی ۹۵ اعلام میدارد: ریاست مرکز توسعه حل اختلاف بر عهده یکی از معاونین رییس قوه قضائیه خواهد بود که توسط ایشان منصوب میگردد و ریاست شوراهای حل اختلاف استان بر عهده یکی از معاونین رییسکل دادگستری استان و ریاست شوراها در حوزه قضایی شهرستان و بخش به عهده رییس حوزه قضایی یا یکی از قضات شاغل آن حوزه میباشد و شهرهایی که دارای مجتمع شورای حل اختلاف است، سرپرست آن از میان قضات شاغل در آن حوزه قضایی تعیین خواهد شد.
وظایف و اختیارات مرکز امور شوراهای حل اختلاف بر اساس بند ۴ آییننامه مصوب دی ۹۵ عبارت است از:
۱ ـ پیشنهاد سیاستها و برنامههای اجرایی شورا به رییس قوه قضاییه جهت تصویب
۲ ـ پیشنهاد بودجه سالانه شوراها با هماهنگی معاونت راهبردی قوه قضاییه بر اساس برنامه مصوب و سیاستهای اعلامی به رییس قوه قضاییه جهت جری تشریفات قانونی
۳ ـ نظارت بر عملکرد شوراها
۴ ـ ابلاغ اعتبارات مصوب
۵ ـ برنامهریزی، نیاز سنجی، ارائه طریق برای بهبود وضعیت عملکرد شوراهای سراسر کشور، در چارچوب سیاستها و برنامههای مصوب
۶ ـ پیشنهاد تشکیل شورای جدید یا ابقاء یا انحلال شوراهای موجود با هماهنگی با رییس کل دادگستری استان به رییس قوه قضاییه جهت تصویب.
ابلاغ بخشنامه «شورای حل اختلاف»
در روز ۲۸ مرداد سال گذشته، بخشنامه «شورای حل اختلاف» در دستور کار شورای عالی قوه قضاییه قرار گرفت و به تصویب آیتالله رئیسی رسید و پس از آن بلافاصله به دادگاهها، دادسراها و شوراهای حل اختلاف ابلاغ شد.
بخشنامه ۹ مادهای «شورای حل اختلاف» دربرگیرنده مفادی است که علاوه بر گسترش ظرفیت صلح و سازش در پروندههای ترافعی، در کاهش ورودی پروندهها به دادگستریها و پیشگیری از اطاله دادرسی، بسیار مثمرثمر است.
ارجاع جرایم قابل گذشت به شورای حل اختلاف
از جمله آنکه در ماده نخست بخشنامه مزبور اشاره شده که در تمام جرایم قابل گذشت موضوع ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی و مواد متعدد کتاب پنجم تعزیرات، مانند توهین به افراد، تهدید و تصرف عدوانی و سایر جرایم قابل گذشت موضوع دیگر قوانین، پرونده با لحاظ ترتیباتی جهت حفظ ادله جرم و رعایت حقوق شاکی، نظم عمومی و در صورت ضرورت انجام تحقیقات لازم، قبل از ثبت در دادسرا، دادگاههای عمومی بخش و یا محاکم کیفری دو، جهت میانجیگری و ایجاد صلح و سازش به شورای حل اختلاف ارسال شود.
طرح ابتدایی دعاوی خانوادگی و مدنی در شورای حل اختلاف
در ماده سوم بخشنامه «شورای حل اختلاف» به نحوه رسیدگی به اختلافات و دعاوی خانوادگی و دیگر دعاوی مدنی اشاره شده و آمده که در اینگونه دعاوی پرونده ابتدا با ترغیب متقاضی رسیدگی به سازش و نظر موافق وی، در شورای حل اختلاف مطرح میشود تا در صورت حصول سازش، وفق مقررات اقدام شود. همچنین طبق بند ب ماده سوم بخشنامه مزبور، در دعاوی خانوادگی و مدنی در صورت مراجعه به دادگاهها، مقام ارجاع قبل از ارجاع پرونده به شعبه و ثبت آن، با لحاظ ماده ۱۰ قانون شوراهای حل اختلاف و با توجه به کیفیت دعوی یا اختلاف و امکان حل و فصل آن از طریق صلح و سازش، پرونده را به شورای حل اختلاف ارجاع میکند.
تکلیف دادگستریها به ایجاد شعب ویژه صلح و سازش
در ماده ششم بخشنامه «شورای حل اختلاف»، دادگستریهای استانها مکلف شدهاند با هماهنگی مرکز امور شوراهای حل اختلاف نسبت به ایجاد شعب ویژه صلح و سازش در معیت دادسراها و محاکم اقدام کنند و در این شعب، استفاده از ریشسفیدان، معتمدان محلی و متنفذان اجتماعی را در اولویت قرار دهند.
همچنین در بخشنامه «شورای حل اختلاف» تکالیفی نیز برای «معاونت منابع انسانی» و «معاونت راهبردی» قوه قضاییه تعیین شده است؛ از جمله آنکه نسبت به ایجاد دورههای ویژه مهارت گفتگو و حل مسأله با استفاده از اساتید مجرب برای اعضای شوراهای حل اختلاف و همچنین تامین امکانات، تجهیزات و تامین اعتبار لازم جهت پرداخت پاداش اعضا و کارکنان شورای حل اختلاف، اقدامات مقتضی صورت گیرد.
«قانون جدید شوراهای حل اختلاف» مراحل تصویب در مجلس را سپری میکند
اما آذرماه سال گذشته بود که حجتالاسلام و المسلمین مظفری رئیس وقت مرکز امور شوراهای حل اختلاف کشور، خبر تصویب «لایحه شورای حل اختلاف» توسط آیتالله رئیسی و ارسال این لایحه به دولت را اعلام کرد. روز دوشنبه پنجم آبان سال جاری نیز حجتالاسلاموالمسلمین صادقی رئیس مرکز توسعه حل اختلاف کشور در جریان جلسه منطقه پنج شوراهای حل اختلاف، گفت که «قانون جدید شوراهای حل اختلاف» مراحل تصویب در مجلس شورای اسلامی را سپری میکند.
اهمّ موارد مندرج در «لایحه شورای حل اختلاف»
ایجاد تشکیلات اداری مستقل برای شوراهای حل اختلاف ، توسعه دفاتر میانجیگری و داوری ، تعیین وضعیت استخدامی کارکنان و اعضای شوراهای حل اختلاف از اهمّ موارد مندرج در «لایحه شورای حل اختلاف» است که در صورت تصویب در مجلس و تأیید شورای نگهبان به عنوان «قانون جدید شوراهای حل اختلاف» به اجرا درخواهد آمد و باعث خواهد شد توفیقات بیشتری در اشاعه فرهنگ صلح و سازش و رضایتمندی عمومی از قوه قضائیه کسب شود.
تکلیف دولت برای تعیین وضعیت استخدامی کارکنان و اعضای شوراهای حل اختلاف
طبق گفته حجتالاسلام و المسلمین مظفری، رئیس پیشین مرکز امور شوراهای حل اختلاف کشور، در «لایحه شورای حل اختلاف» به دولت تکلیف شده ظرف سه سال اعضای دفتری و کارکنان شورای حل اختلاف که دارای شرایط استخدام در دولت هستند را به استخدام دربیاورد که این استخدامها باید حتما در مرکز شورای حل اختلاف اتفاق بیفتد.
بنابراین یکی از نقاط قوت «لایحه شورای حل اختلاف» این است که مرکز امور شورای حل اختلاف کشور دارای تشکیلات اداری مستقل میشود و به تبع آن، زمینه استخدام کارکنان و اعضای شورای حل اختلاف در درون خود این شورا فراهم خواهد شد.
طبق گفته رئیس پیشین مرکز امور شوراهای حل اختلاف کشور، در بند الف ماده ۹ «لایحه شورای حل اختلاف» به موضوع صلاحیت شورای حل اختلاف برای رسیدگیهای قضایی اشاره شده است؛ رسیدگی هایی که بر مصالحه استوار است و در نتیجه آن، بخش عمدهای از پروندههای دادسراها و محاکم با ظرفیت شوراهای حل اختلاف به صلح و سازش میانجامد.
توسعه دفاتر میانجیگری و داوری در «قانون جدید شوراهای حل اختلاف»
حجتالاسلاموالمسلمین صادقی رئیس مرکز توسعه حل اختلاف کشور نیز روز دوشنبه پنجم آبان در جریان جلسه منطقه پنج شوراهای حل اختلاف، تصریح کرد که در قانون جدید شوراهای حل اختلاف که در مراحل تصویب در مجلس شورای اسلامی است سعی بر بازگشت این نهاد به رسالت اصلی خود یعنی بسط و تقویت صلح و سازش شده است و در این راستا دفاتر میانجیگری و داوری در «قانون جدید شوراهای حل اختلاف» توسعه بیشتری خواهند داشت.
نقش شوراهای حل اختلاف در احقاق حق و پیشگیری از اطاله دادرسی
به طور کلی، نقش صلح و سازش در احقاق حق و پیشگیری از اطاله دادرسی، بسیار پر اهمیت و برجسته است؛ در این زمینه تکلیف قانونی نیز وجود دارد؛ از جمله آنکه در «ماده ۱۹۲ قانون آیین دادرسی کیفری» و «ماده ۱۸۸ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی» بر سعی و تلاش در جهت ایجاد صلح و سازش بین طرفین پرونده تاکید شده است.
احیای صلاحیت شورای حل اختلاف و توسعه ظرفیت صلح و سازش، از جمله اقدامات صورت گرفته در دوره تحول در دستگاه قضایی است.
آیتالله رئیسی، ریاست فوه قضاییه نیز به کرّات بر ترویج فرهنگ مذاکره و تلاش برای اصلاح ذاتالبین ، توسعه فعالیتهای شوراهای حل اختلاف و بهرهگیری از ظرفیت صلح و سازش توسط ریشسفیدان و متخصصان تاکید داشتهاند؛ امری که در مقوله کاهش ورودی پروندهها به دادگستریها نقش پررنگ و برجستهای دارد.
۳۰۰ پرونده سازش در ماه در برخی شعب شوراهای حل اختلاف
«تعداد پروندههای مختومه به سازش در برخی شعب شوراهای حل اختلاف به ۳۰۰ پرونده در ماه نیز رسیده است»؛ این آماری است که حجتالاسلاموالمسلمین صادقی رئیس مرکز توسعه حل اختلاف کشور به آن اشاره میکند؛ امری که بیانگر توانایی و قدرت اعضای شورای حل اختلاف در نهادینه کردن فرهنگ سازش در جامعه است.
علیایحال، این امیدواری وجود دارد که با اقدام مجلس در تسریع برای تصویب لایحه شوراهای حل اختلاف، بهرهگیری از ظرفیت صلح و سازش برای مختومه کردن پروندههای ترافعی، نظاممندی و توسعه بیشتری یابد و از این طریق ورودی پرونده به دادسراها و محاکم کاهش یابد و از اطاله دادرسی پیشگیری شود و نهایتا رضایتمندی عمومی از دستگاه قضایی ارتقاء یابد.
انتهای پیام/
برچسب ها: شورای حل اختلاف اصلاح ذات البینمنبع: خبرگزاری میزان
کلیدواژه: شورای حل اختلاف اصلاح ذات البین مرکز امور شورا های حل اختلاف پیشگیری از اطاله دادرسی لایحه شورای حل اختلاف شورای حل اختلاف شوراهای حل اختلاف مرکز امور شورا ها ظرفیت صلح و سازش حجت الاسلام تصویب در مجلس صلح و سازش میانجی گری حل اختلاف دادگستری ها حل اختلاف قوه قضاییه قوه قضائیه لایحه شورا اعضای شورا دادگاه ها پرونده ها رییس قوه بر اساس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mizan.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری میزان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۸۹۶۱۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آزمون استخدامی شوراهای حل اختلاف امسال برگزارمیشود
حجتالاسلام والمسلمین هادی صادقی با اشاره به فعالیت شوراهای حل اختلاف از سال گفت: در این ۲۱ سال کاهارهای بسیار خوبی در شوراها دنبال شده است. تا چند سال پیش میتوان گفت که تقریباً در هر محله مسجد و یا منطقه شوراهای حل اختلاف دایر بودند، اما سپس این شوراها جمعتر و قانونمندتر شدند. در سال ۱۳۹۴ و در قانون برنامه پنجم توسعه، قانون موقتی برای فعالیت شوراها تدوین شد. در سال ۱۴۰۲ نیز قانون دائمی فعالیت شورای حل اختلاف تصویب و در هفتم مهرماه امسال لازمالاجرا شد.
وی آمار پروندههای شوراهای حل اختلاف افزود: در سال ۱۴۰۲ حدود ۵ میلیون و ۶۵۲ هزار و ۸۵۵ پرونده در سراسر کشور به شورای حل اختلاف وارد شدند. از سال قبل نیز ۲۵۷ هزار و ۹۵۶ پرونده وجود داشت که با تلاش مجموع همکاران ما در شوراهای حل اختلاف در مجموع تعداد ۴ میلیون و ۵۲۸ هزار و ۳۰۸ پرونده در سراسر کشور مختومه شده است. این تعداد پرونده معمولاً حدود دو سوم پروندههای قابل سازش را شامل میشود. حدود یک میلیون از این پروندهها مربوط به امور حسبی، حصر وراثت و یا تامین دلیل است که به نوعی یک طرفه هستند و یا قابلیت سازش ندارند.
۶۶ هزار و ۸۰۰ شعبه حل اختلاف در سطح کشور وجود دارد
به گفته صادقی، در حال حاضر ۶۶ هزار و ۸۰۰ شعبه حل اختلاف در سطح کشور وجود دارد. از این تعداد حدود ۴۴۰۰ شعبه شهری و مابقی روستایی هستند. در مجموع حدود ۲۷ هزار و ۵۰۰ نفر نیرو در این شب مشغول به کار هستند. قبلاً این کارکنان ۳۲ هزار نفر بودند که از این تعداد ۴ هزار و ۵۰۰ نفر نیرو یا جذب سازمانهای دیگر و یا ساماندهی شدند که در حال حاضر تعداد کارکنان شورای حل اختلاف به ۲۷ هزار و ۵۰۰ نفر میرسد.
حل اختلافی معادل ۲۰ کیلوگرم طلا با تلاش کارکنان شعبه حل اختلاف بازار تهران
وی درباره نحوه فعالیت شعب تخصصی ادامه داد: شعب تخصصی پروندههای زیادی را رسیدگی نمیکند و پروندههای آنها به شکل موردی با آنها ارجاع میشود و مواردی را که تاکنون از آنها انتظار داشته و ورود کردند موفق بودند. در این شعبهها هرچند تعداد پروندهها اندک است، اما مبلغ و میزان رسیدگیها معمولاً مبالغ بالایی است. در یکی از شعب تخصصی در بازار تهران حدود ۲۰ کیلو طلا رقم اختلاف بین دو نفر از شکات بود که با تلاش کارکنان این شعب حل و فصل شد. قضات این شعب معمولا از جنس و طبقه همان اصناف و مورد اعتماد و وثوق طرفین هستند بنابراین درصد بالایی از پروندههای ارجاعی به این شعب معمولا به سازش منجر میشود و عملکرد بسیار مطلوبی داشتهاند.
رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضاییه با اشاره به فعالیت ۲۰ هزار صلحیار در سراسر کشور درباره صدور پروانه داوری نیز گفت: تاکنون بیش از ۱۵۰۰ پروانه داوری برای متقاضیان صادر شده و با توجه به اینکه این پروانهها مرتباً و در طول و روزانه برای افراد صادر میشود احتمال میرود تا پایان سال به حدود ۲۰۰۰ نفر برسد. افرادی که پرونده تشکیل دادند آموزش دیدند گزینش را با موفقیت سپری کردند پروانه داوری برای آنها صادر میشود.
وی درباره جزییات برگزاری آزمون داروری در سال ۱۴۰۳ اظهار کرد: در سال ۱۴۰۳ نیز پس از پایان دورههای آموزش آزمون برگزار میشود. زمان برگزاری آزمون به طور دقیق مشخص نیست و پس از فرآیند آموزش برگزار میشوند. ممکن است این آزمون در سال ۱۴۰۳ بیش از یکبار و چند نوبت برگزار شود که جزئیات و زمان برگزاری این آزمونها در زمان مقتضی به اطلاع عموم میرسد.
صادقی بااعلام آغاز فعالیت دادگاههای صلح از اردیبهشت ماه امسال در توضیح بیشتر گفت: این طرح به صورت مرحلهای و در ۳ مرحله در سراسر کشور اجرا میشود و در مرحله اول ۱۰ استان در سراسر کشور فعالیت خود را از اردیبهشت ا آغاز میکنند. ۱۰ استان بعدی از مرداد ماه و ۱۰ استان نیز از مهر ماه سال ۱۴۰۳ دادگاههای صلح را تاسیس خواهند کرد. در حال حاضر مقدمات اجرای این طرح در کشور در حال آماده سازی است و بررسی میشود که هر شهر از هر استان در سراسر کشور و در هر بخش به چه تعداد دادگاه صلح و چه تعداد نیرو نیاز است. پس از این نیازسنجیها احکام مربوطه صادر میشود و فعالیت دادگاههای صلح به صورت رسمی آغاز میشود.
رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضاییه در خاتمه درباره آزمون استخدامی شوراهای حل اختلاف در سال ۱۴۰۳ اظهار کرد: استخدام همکاران ما بر اساس قانون جدید انجام خواهد شد و اجازه استخدام ۱۰ هزار نفر برای ما صادر شده و بر اساس ماده ۶ قانون جدید شوراهای حل اختلاف استخدام این افراد انجام میشود. برنامهریزی برای این آزمون با همکاری معاونت منابع انسانی قوه قضاییه انجام شده است و در سال ۱۴۰۳ آزمون استخدام برگزار و شرکت در این آزمون برای عموم مردم آزاد است، اما اولویت استخدام برای متقاضیان این آزمون با افرادی است که در شورای حل اختلاف در حال فعالیت هستند. این اولویتها از حیث سوابق کاری، میزان توانمندی و مهارت در انجام کار و صلح سازش و برخورد مناسب در محیط کار در اولویتهای آنها لحاظ میشود و متقاضیان برای هریک از موارد پیش گفته امتیاز میگیرند و به همراه امتیازی که در آزمون کسب میکنند به امیدخدا زمینه استخدام آنها فراهم میشود. زمان برگزاری این آزمون متعاقبا اعلام میشود.
منبع: خبرگزاری ایسنا