چرا دانشگاه فرهنگیان با بحران کمبود هیئت علمی مواجه است؟ / عدم اختصاص بودجه کافی در پی نگاه هزینه‌ای دولت به آموزش
تاریخ انتشار: ۲۴ آبان ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۹۶۵۹۳۵
دانشگاه فرهنگیان در مسیر جذب هیئت علمی با مشکلات عدیده‌ای مواجه است؛ مشکلاتی که موجب کمبود شدید هیئت علمی و بروز موانعی در مسیر رشد علمی این دانشگاه شده است.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، فاطمه قره داغی؛ دانشگاه فرهنگیان به عنوان یک دانشگاه ماموریت محور که وظیفه تامین و تربیت معلمانی کارآمد را بر عهده دارد، همواره با چالش هایی اساسی در مسیر خود مواجه است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
طبق گفته رئیس دانشگاه فرهنگیان، این دانشگاه با ۷۸ هزار دانشجو حدود ۱۰۰۰ هیئت علمی دارد که البته ۲۰۰ نفر از این افراد به تازگی جذب شده و هنوز رسمی نشده اند. با احتساب این افراد نسبت استاد به دانشجو در این دانشگاه یک به ۷۸ می‌باشد که با استاندارد‌ها فاصله زیادی دارد.
حدود ۶۰۰ نفر از این اساتید از مدرسین سابق تربیت معلم هستند که پس از تاسیس دانشگاه فرهنگیان قریب به ۲۰۰ نفر از این افراد تطبیق وضعیت شده و هیئت علمی این دانشگاه شده اند؛ اما ۴۰۰ نفر دیگر به دلایلی مورد تایید وزارت علوم قرار نگرفته و احکام آنها ممهمور به حکم وزارت علوم نشده است و تحت عنوان هیئت علمی داخلی مشغول فعالیت هستند. نکته قابل ملاحظه اینجاست که تا سال ۱۴۰۴ حدود ۸۰ درصد از این اساتید بازنشسته می‌شوند و دانشگاه فرهنگیان باید تدابیری برای این موضوع بیندیشد تا مانند کمبود معلم وضعیت فعلی با بحران مواجه نشده و همانند وزارت آموزش و پرورش دست به دامان هر روشی برای جبران این کمبود نشود.
دانشگاه فرهنگیان هم اکنون از روش های متفاوتی برای تامین اساتید خود استفاده می کند. طاهر روشندل، معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه فرهنگیان در این خصوص می گوید: کمیسیون دائمی هیئت امنا اخیرا طرحی را تصویب کرده است که طبق آن بتوانیم آئین نامه مدرسی را احیا کنیم. به این معنی که بتوانیم با درنظر گرفتن حقوق مادی و معنوی، از ظرفیت افرادی که امکان تطبیق وضعیت برایشان وجود ندارد، استفاده کنیم.
بخش دیگری در این آئین نامه مربوط به مامورین آموزشی می باشد. قصد بر این است که طی یک فرایندی افرادی که صلاحیت های لازم را دارند از آموزش و پرورش به دانشگاه فرهنگیان منتقل کنیم تا با استفاده از این مدرسین توانمند که تجربه معلمی را نیز دارند؛ بخشی از نیاز های خود را مرتفع کنیم.
در این آئین نامه بخشی نیز تحت عنوان افرادی که جزو کارکنان دانشگاه هستند و مدرک دکتری از دانشگاه های معتبر را دارند، وجود دارد که شرایط تبدیل کارشناس به هیئت علمی را ندارند. دانشگاه می تواند با اخذ تعهد از این افراد، آنان را به عنوان کادر آموزشی برای گذر از این مرحله به کار بگیرد. منتها با این تعهد که پس از مرتفع شدن نیازهای دانشگاه به وضعیت قبلی برگشته و در پست اداری شان مشغول به کار شوند. مسئله دیگر پیگیری برای اخذ سهمیه ی بیشتر از وزارت علوم می باشد. راه حل نهایی نیز بحث انتقال از دانشگاه های دیگر است که این مدت تعدادی نیز از این طریق جذب شده اند.
رحمت الله خسروی، عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان و مدیر گروه مطالعات تربیت معلم در انجمن مطالعات برنامه درسی ایران معتقد است؛ هر راهکاری که در آن جذب اعضای هیئت علمی کافی و کیفی و نگهداشت حرفه ای آنها در دستور کار دانشگاه نباشد، راه گشا نیست. بسیاری از اوقات مشاهده می شود، هرچه اساتید خوب که تعدادشان در اقلیت است، رشته می کنند، برخی از مدرسان کم صلاحیت آنها را پنبه می کنند. غالب اساتید دانشگاه فرهنگیان، مدرسان مدعو هستند که در بسیاری موارد به سبب نیاز مبرم دانشگاه توجه چندانی به صلاحیت های علمی و حرفه ای آنها نمی شود. دانشگاهی که استاد هیئت علمی کافی و کیفی نداشته باشد نمی تواند عملکرد خوب و قابل دفاعی داشته باشد. استاد هیئت علمی به خاطر تعلق و تعهد حرفه ای به دانشگاه، توجه جدی تری به رشد شاخص های وجودی دانشگاه به ویژه در ابعاد تدریس و پژوهش نشان می دهد.
نبود امکانات کافی موجب دلسردی متقاضیان می شود
کمبود امکانات دانشگاه فرهنگیان و هموار نبودن مسیر رشد علمی اساتید از عواملی است که موجب می شود تا بعضا افرادی که به لحاظ علمی و تجربی در مرتبه خوبی قرار دارند، این دانشگاه را انتخاب نکنند و یا پس از ورود به دانشگاه دچار یاس و ناامیدی شده وبه فکر انتقالی بیفتند.
نعمت الله موسی پور، عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان و معاون آموزشی سابق دانشگاه فرهنگیان می گوید: وقتی که استادی وارد دانشگاه می شود از او انتظار می رود تا وظایف استادی خود را به خوبی انجام دهد، ولی چون دانشگاه فرهنگیان ظرفیت خود را به حداکثر رسانده است؛ جایی برای استقرار نیروها ندارد و امکانات خوبی در اختیار هیئت علمی قرار نمی گیرد. این مسائل موجب می شود تا عضو نورسیده که انتظار دارد مورد حمایت سیستم قرار بگیرد، دلسرد شده و به فکر انصراف بیفتد. برخی از انتظارات دانشگاه قانونی است ولی وقتی امکانات کافی وجود نداشته باشد، علاوه بر دلزدگی موجب بروز نوعی تعارض نیز می شود. برای مثال انتظار دانشگاه این است که هیئت علمی 40 ساعت در دانشگاه حضور داشته باشد اما این وقتی امکان پذیر است که هیئت علمی دفتر کار و امکانات حداقلی مانند سیستم، اینترنت، کتابخانه خوب و... در اختیار داشته باشد. این امکانات در دانشگاه فرهنگیان به خوبی در اختیار هیئت علمی قرار نمی گیرد، لذا وقت شخص به جز ساعاتی که به کلاس درس می رود صرف گفتگوهای بی حاصل می شود و درنهایت عضو نمی تواند به مقالات و تحقیقات خود برسد. این عوامل موجب تعارض عضو و سازمان و تنزل کیفیت می شود.
رحمت الله خسروی نیز می گوید: بعضی اوقات شاهد این هستیم که متقاضیان جذب هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان از کیفیت بالایی برخوردار نیستند. این امر دلائل مختلفی دارد. یکی از مهمترین دلائل آن تنزل کیفی دانشگاه ها در تربیت دانشجویان دکتری با کیفیت است. خروجی آموزش عالی به سبب نبود یا کمبود زیرساخت های انسانی و امکاناتی لازم در برخی دانشگاه های مجری دوره دکتری در بسیاری از رشته های مورد نیاز دانشگاه فرهنگیان، چندان قابل دفاع نیست. از جمله دلائل دیگر، امکانات محدود، رتبه علمی پایین، و فرهنگ حاکم بر دانشگاه فرهنگیان است. برخی از متقاضیان خوب هیئت علمی تمایلی به شروع حیات حرفه ای در چنین شرایطی را ندارند. البته متقاضیان خوبی نیز وجود دارد که با علم به محدودیت های دانشگاه، درد معلمی داشته و به خاطر دغدغه ای که برای تعلیم و تربیت وطن دارند، دانشگاه فرهنگیان را انتخاب کرده و مشکلات آن را نیز به جان می خرند. یک نگاه اشتغالی هم نسبت به جذب در دانشگاه فرهنگیان درگروهی از متقاضیان هیئت علمی مشاهده می شود. این گروه صرفاً دنبال شغل هستند و دانش، مهارت و گرایشی نسبت به تربیت معلم ندارند. ضروری است دبیرخانه جذب هیئت علمی دانشگاه از یک طرف شرایط علمی و تخصصی سطح بالایی را برای داوطلبان جذب وضع کند و فارغ التحصیلان دانشگاه های دولتی با کیفیت را در اولویت جذب قرار دهد و از طرف دیگر افرادی که موفق به جذب در دانشگاه می شوند را به صورت جدی حمایت کند.
نداشتن اختیار عمل کافی در تصمیم گیری ها و سرعت عمل پایین
مسئله دیگر نداشتن اختیارعمل کافی درتصمیم گیری های دانشگاه و سرعت عمل پایین در فرایند جذب می باشد. در طی این سال ها وزارت علوم در هر فراخوان تعداد 50 سهمیه به دانشگاه فرهنگیان اختصاص می دهد که دانشگاه موفق به جذب همه این افراد نمی شود. طول کشیدن بیش از حد فرایند های مصاحبه و گزینش نیز موجب دلسردی و انصراف برخی از متقاضیان می شود. به گونه ای که برخی از افراد با رتبه های خوب در طی این فرایند انصراف داده و به سرعت جذب دانشگاه های خوب کشور می شوند.
حسین خنیفر، رئیس دانشگاه فرهنگیان در پاسخ به خبرنگار خبرگزاری دانشجو در این خصوص گفت: تمام تلاش ما بر این است که افراد با صلاحیت جذب دانشگاه شوند. علت پر نشدن تعدادی از ردیف ها در برخی از فراخوان ها نیز عدم صلاحیت لازم برخی از متقاضیان می باشد. در خصوص طولانی شدن فرایند هم خیلی دست دانشگاه نیست. استعلام ها و مصاحبه های متعددی وجود دارد که باید سپری شوند و دانشگاه یک واسطه در زنجیره طولانی است.
نعمت الله موسی پور درخصوص عملکرد دانشگاه در جذب هیئت علمی می گوید: فرایند جذب دارای مشکلاتی است که موجب طولانی تر شدن این مسیر شده است. یکی از مسائل سرعت عمل پایین خود دانشگاه است که به خاطر نوتاسیس بودن و عملکرد اجرایی آن می باشد. دیگری هم به دلیل دخالت نهادهای مختلف است که می خواهند در تصمیمات دانشگاه اعمال نظر داشته باشند. نهاد هایی که به نحوی در تصمیم گیری های دانشگاه دخیل هستند ولی وقتی ورود پیدا می کنند آسیب هایی را به دنبال دارد و موجب کاهش اختیار عمل دانشگاه می شود.
نوسانات نیازهای آموزش و پرورش
نیازهای آموزش و پرورش دارای نوسانات بسیاری است. هم اکنون با اوج نیاز های آموزش و پرورش مواجه هستیم و اساسا باید مشخص شود که در سال های آینده دانشگاه فرهنگیان چه تعداد معلم باید تربیت کند و چه تعداد هیئت علمی لازم خواهد داشت؟
حجت الاسلام دادگر، مسئول نمایندگی نهاد رهبری در دانشگاه فرهنگیان می گوید: باید یک سند مکتوب و قابل اتکا از سوی آموزش و پرورش در اختیار دانشگاه فرهنگیان بگیرد تا تکلیف مشخص شود که در سال های آتی نیازهای آموزش و پرورش چگونه است.دانشگاه نیز با توجه به این نیازها آرایش بگیرد و خود را در زمینه های گوناگون تطبیق داده و تقویت کند. البته درحال حاضر به صورت تقریبی محاسبه می شود اما باید به یک ثباتی برسد. دانشگاه باید فارغ از بحث های سیاسی و جناحی و... به کارهای خودش بپردازد. اساسنامه دانشگاه، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و صحبت های مقام معظم رهبری باید سرلوحه کار دانشگاه قرار بگیرد.
تکثر مراکز و پراکندگی رشته ها در دانشگاه فرهنگیان
یکی از چالش های اساسی دانشگاه فرهنگیان تکثر مراکز و پراکندگی برخی از رشته های آن می باشد. دانشگاه فرهنگیان با 98 واحد دانشگاهی در سراسر کشور شروع به فعالیت کرد که در این سال ها چند واحد نیز به آن اضافه شده است. به نظر می رسد که دانشگاه فرهنگیان به ساماندهی در مراکز و آمایش رشته ای احتیاج دارد. می توان گفت اهمیت این موضوع در توزیع هیئت علمی ها اینطور است که اگر آمایش رشته ای درستی صورت بگیرد و رشته ها به خوبی قطب بندی شوند، تعداد هیئت علمی های هر مرکز افزایش یافته و می توان امکانات موردنیاز هر رشته ای را با کیفیت بیشتری ارائه داد. وجود تشتت های فراوان و پراکندگی مراکز علاوه بر سردرگمی دانشگاه در برنامه ریزی، موجب کاهش رغبت هیئت علمی ها برای ورود به دانشگاه فرهنگیان نیز می شود. حل این معضل نگاه ویژه دولت جهت توسعه کمی و کیفی دانشگاه را می طلبد تا دانشگاه به لحاظ فضای آموزشی به یک ثباتی برسد.
عدم اختصاص بودجه کافی در پی نگاه هزینه ای دولت به آموزش
ناغافل نماند که یکی از مشکلات دانشگاه فرهنگیان در مسیر جذب هیئت علمی ، عدم اختصاص بودجه کافی از سوی دولت می باشد که مطالبه به حقی است؛ ولی طبیعتا با نگاه های هزینه ای دولت به آموزش در تعارض است. با توجه به مغفول ماندن دانشگاه ماموریت محور و استراتژیک فرهنگیان و اقداماتی که برای انحلال این دانشگاه صورت گرفته است، مشخص نیست که این مطالبه از سوی دولت به درستی پاسخ داده خواهد شد و یا همچنان این دانشگاه خطیر با این مشکل دست و پنجه نرم خواهد کرد.
لزوم بازنگری در آئین نامه ارتقا و جذب اساتید دانشگاه فرهنگیان
مسئله مهم و بنیادی دیگر در خصوص هیئت علمی های دانشگاه فرهنگیان که پرداختن به آن کمک شایانی در طی مسیر این دانشگاه برای تحقق رسالت خود می کند، ایجاد تغییراتی در خصوص آئین نامه جذب و ارتقای اساتید می باشد. رسالت و هدف دانشگاه فرهنگیان، تربیت معلم هایی است که بلافاصله پس از اتمام دانشگاه وارد کلاس های درس خواهند شد. بنابراین افزایش بعد مهارتی و تربیتی در این دانشگاه بیش از سایر دانشگاه های کشور حس می شود. دانشجویان این دانشگاه باید معلمی را یاد بگیرند که فراتر از هرگونه تخصص دیگر است، چراکه با انسان سر و کار خواهند داشت. با این تفاسیر انتظار می رود که شاخص های جذب و ارتقای اساتید در این مکان معلم ساز با سایر دانشگاه های دیگر متفاوت باشد و بعد مهارتی و تربیتی پر رنگ تر شود. لذا باید یک بازنگری مبنایی صورت بگیرد که به نظر می رسد این موضوع همت دانشگاه فرهنگیان، آموزش و پرورش و شورای عالی انقلاب فرهنگی را می طلبد
منبع: خبرگزاری دانشجو
کلیدواژه: دانشگاه فرهنگیان کمبود هیئت علمی دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان دانشگاه فرهنگیان هیئت علمی دانشگاه آموزش و پرورش جذب هیئت علمی هیئت علمی ها وزارت علوم دانشگاه ها تربیت معلم آئین نامه رشته ها حرفه ای سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۹۶۵۹۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اختصاص ردیف بودجه‌ای به ۳۰ دانشگاه برتر
آفتاب‌‌نیوز :
محمد علی زلفی گل شنبه شب در همایش تجلیل از اساتید و پژوهشگران برتر یاسوج به مناسبت هفته معلم، اظهار کرد: دانشگاه یاسوج از نظر فضای آموزشی، امکانات و تجهیزات، امکانات خوابگاهی و ورزشی، جزو دانشگاه‌های برتر کشور است.
وی افزود: گام‌های موثری گذشتگان برای این دانشگاه برداشتند و جسارت به خرج دادند، دوره‌های دکتری به راحتی در این دانشگاه تأسیس نشده است.
زلفی گل تصریح کرد: باید قدردان گذشتگان باشیم، جهت اطلاع من همین شیوه را در وزارت علوم رعایت کرده ام، هر دانشگاهی که رئیس دانشگاه جایگزین می‌شد، از رئیس دانشگاه می‌خواستم که همه روسای پیشین دانشگاه دعوت شوند و از آنان با دسته گلی تقدیر شود.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری بیان کرد: باید یاد بگیریم که قدر اساتید دانشگاه را بدانیم و به وجود آنان افتخار کنیم.
وی ادامه داد: پیشرفت‌های علمی کشور نتیجه کار و عملکرد همه روسای پیشین و وزرای پیشین است و ما قدردان هستیم.
زلفی گل تاکید کرد: مزیت‌های نسبی هر منطقه‌ای اهمیت دارد، اما یکی از ویژگی‌های دانشگاه‌ها مزیت سازی است، اساتید و دانشجویان این توانایی را دارند که مزیت‌های جدیدی رقم بزنند، پس به این دلیل دانشگاه‌ها اهمیت پیدا می‌کنند.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری اضافه کرد: در سال‌های قبل، توسعه دانشگاه‌ها لازم بوده، به دلیل اینکه چهار و نیم میلیون دانشجو داشتیم، اما اکنون سه میلیون دانشجو در کشور وجود دارد، صندلی‌های خالی زیادی در دانشگاه‌ها داریم، بنابراین توسعه کمی دانشگاه‌ها در زمان فعلی صورتی ندارد و باید به فکر توسعه کیفی و هدفمند باشیم.
وی گفت: دانشکده فنی و مهندسی گچساران و یاسوج می‌تواند توسعه پیدا کند، چه ضرورتی دارد دانشگاه دیگری را تأسیس کنیم و بعد اعتبارات را پخش کنیم و عملا نتوانیم یک دانشگاه کیفی داشته باشیم.
زلفی گل افزود: وقتی دانشکده مهندسی همین دانشگاه فضای نیمه کارهای دارد، ابتدا باید کمک کنیم ساختمان همین دانشکده تکمیل شود و تجهیزات تحقیقاتی دانشگاه تکمیل شود.
۲ هزار میلیارد ریال در سفر دوم رئیس جمهور به دانشگاه یاسوج اختصاص یافت
استاندار کهگیلویه و بویراحمد نیز گفت: ۲ ساختمان نیمه تمام در دانشگاه یاسوج وجود دارد، در سفر اول دولت ۸۰۰ میلیارد ریال و در سفر دوم ۲ هزار میلیارد ریال اعتبار تخصیص داده شده است، و وزیر علوم با رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور تماس گرفت که تخصیص اعتبارات سریعتر انجام بگیرد.
سید علی احمدزاده بیان کرد: بررسی مشکلات دانشجویان برای سرویس دانشگاه، بررسی مشکلات کارکنان دانشگاه با حضور وزیر علوم انجام گرفت.
وی گفت: ۱۷ دستگاه اتوبوس فعال در سطح شهر یاسوج وجود دارد که ۹ دستگاه از این تعداد در اختیار دانشگاه یاسوج است، امروز مطالبه ۱۰ دستگاه اتوبوس انجام گرفت که وزیر علوم موافقت کردند.
احمدزاده اضافه کرد: در سفر هیئت دولت به کهگیلویه و بویراحمد وزیر علوم مطالبه گری کرد و ۲ هزار میلیارد ریال با تلاش آقای دکتر زلفی گل مصوب شد که از وی تشکر می‌کنم.
وی گفت: با توجه به پتانسیل‌های زیاد آب و منابع طبیعی، نفت و گاز کهگیلویه و بویراحمد، نیاز است دانشگاهی مرتبط با این پتانسیل‌ها در این استان احداث شود.
استاندارکهگیلویه وبویراحمد تاکید کرد: در حوزه نفت و گاز و زیرساخت‌های نفتی از سرآمدان هستیم، اما در رشته‌های مرتبط با این رشته‌ها نیازمند ارتقا هستیم.
سفر وزیر علوم به استان برکات زیادی خواهد داشت
رئیس دانشگاه یاسوج نیز گفت: برکات سفر امروز وزیر علوم به استان را در چند روز آینده خواهیم دید.
بهادر کرمی اضافه کرد: وزیر علوم در خصوص مسکن هیئت علمی دانشگاه قول قطعی احداث و برای مجتمع جهانگردی قول قطعی برای واگذاری به دانشگاه یاسوج داده اند.
وی افزود: تخصیص‌های خوبی در مصوبات سفر خواهیم داشت.
کرمی تاکید کرد: ۱۴ نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه یاسوج در مسئولیت‌های اجرایی وزارتخانه‌های کشور دارای مسئولیت هستند و از این بابت خوشحالیم که می‌توانیم به مردم از این طریق خدمات ارائه کنیم.
در همایش بزرگداشت روز معلم، علاوه بر تجلیل از اساتید دانشگاه، ۲۴ نفر از پژوهشگرانی که رتبه‌های دانشگاه را در رشته‌های مختلف افزایش داده اند و نقش کلیدی دارند، تشویق شدند و جایزه ویژه ۵۰ میلیون تومانی به عنوان پژوهانه به این افراد تخصیص داده شد.
منبع: خبرگزاری ایرنا
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور