به نقل از «اقتصاد آنلاین»

صفر تا صد حرارت‌سنج سهام

تاریخ انتشار: ۲۸ آبان ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۰۱۴۷۳۷

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از دنیای اقتصاد؛ هر چند رصد کلی تغییرات بازار به واسطه شاخص کل حاصل می‌شود، اما این پارامتر تنها مبنا و معیار برای سرمایه‌گذاری نیست. در بورس تهران تنوع شاخص‌ها اعم از شاخص کل قیمت، شاخص هم‌وزن، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص سهام آزاد شناور، شاخص بازار اول و بازار دوم، شاخص ۵۰ شرکت فعال، شاخص ۳۰ شرکت برتر و مواردی از این قبیل وجود دارد که سرمایه‌گذاران باید با توجه به نیاز، عملکرد هر یک از شاخص‌های سهامی را مورد ارزیابی قرار دهند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این بین برخی از سهامداران رفتار شاخص کل را مبنایی برای ورود و خروج از گردونه معاملات در نظر می‌گیرند که به اعتقاد کارشناسان بازار سرمایه این استراتژی معامله‌گری در مواردی با خطا رو‌به‌رو می‌شود. بنابراین سرمایه‌گذاران باید بر حسب صورت‌های مالی، ترازنامه و میزان اثر‌گذاری ریسک‌های اقتصادی و سیاسی اقدام به خرید سهام کنند. دماسنج اصلی بازار سهام که از آن به‌عنوان شاخص کل یاد می‌شود تحت تاثیر ریسک‌های متفاوت به دلیل حساسیت بالا معمولا خیلی زود دچار بیش‌‌واکنشی می‌شود و تحت تاثیر هیجانات معامله‌گران قرار می‌گیرد. صاحب‌نظران بازار‌سرمایه  به سابقه تاریخی،‌ جزئیات و چگونگی عملکرد و استفاده سرمایه‌گذاران از شاخص کل در بورس ایران و دنیا می‌پردازند.

شاخص و کارکرد‌های آن

رضا کیانی، مدیر تحقیق و توسعه شرکت بورس: شاخص کل بورس تهران از لحاظ محاسباتی مشکل چندانی ندارد و مطابق با شاخص‌های بورس‌های معتبر دنیا است. به‌طور کلی شاخص از ۲ کارکرد برخوردار بوده، نخست نمایان‌گر وضعیت عمومی بازار یا بخشی که مشمول شاخص ‌همانند صنعت یا گروهی از شرکت‌های منتخب می‌شود. در این بخش شاخص کل نقش نماگری را ایفا می‌کند و در واقع بیانگر شرایط متغیر‌هایی از شرکت‌های تحت بررسی است. در صورتی که شاخص مورد محاسبه، شاخص کل یا شاخص بازده نقدی باشد در حقیقت سود کلیت مجموعه (تغییرات قیمت و سود نقدی دریافت شده) را نشان می‌دهد. دومین کارکرد شاخص نیز به‌عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع کارکرد شاخص در ایران خیلی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

در دنیا نیز شاخص‌ها نه به‌عنوان نماگر بلکه عموما به‌عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری در نظر گرفته می‌شود. برخی از شاخص‌ها تمامی سهام را در نظر می‌گیرند، شاخص (S&P۵۰۰) دارای ۵۰۰ شرکت بوده و از دامنه احاطه بزرگی برخوردار است. شاخص‌هایی در دنیا وجود دارند که یک گستره‌ای از بازار را تحت شمول خود قرار می‌دهند یا کلیت بازار را این شاخص در بر می‌گیرد. البته شاخص‌هایی که از حضور تمام شرکت‌ها بهره‌مند باشند کم هستند و به‌طور معمول شاخص‌‌ها دارای شرکت‌های منتخب هستند. این دست از شاخص‌‌ها بیشتر وضعیت کلی بازار را نشان می‌دهند. با این حال زمانی که شاخص به‌عنوان ابزار سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار می‌گیرد،‌ سرمایه‌گذار با انبوهی از شاخص‌‌های متنوعی مواجه می‌شود که هر یک از این شاخص‌‌ها نمایان‌گر یک استراتژی سرمایه‌گذاری است. کارکرد سرمایه‌گذاری شاخص‌های بورس ایران زمانی است که روی آنها ابزار مشتقه تعریف می‌شود یا روی شاخص‌ها صندوق‌های سرمایه‌گذاری شاخصی طراحی شود.در دنیا صندوق‌های سرمایه‌گذاری شاخصی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند و نزدیک به ۹۰ درصد صندوق‌‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله ETF‌ها شاخصی هستند. در ایران مقوله استفاده از شاخص به‌عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری جدیدا مورد توجه قرار گرفته است. در حال حاضر ۳ صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی ایجاد شده است، معاملات آتی روی شاخص‌هایی طراحی و راه‌اندازی شده است. با این حال دید سرمایه‌گذاران و نوع استفاده‌ای که از شاخص‌ها می‌شود به‌طور کلی در جهت شناسایی وضعیت بازار است.

شاخص کل دارای ۲ مولفه مهم است. نخست اینکه سود نقدی در این شاخص لحاظ شده و صرفا تغییرات قیمت را به نمایش نمی‌گذارد. دیگر اینکه بیان‌گر وضعیت کلیت بازار سهام و نه یک سهم خاص است. شاخص صنایع، شاخص ۳۰ شرکت بزرگ،‌ ۵۰ شرکت فعال‌تر در بورس حضور دارند، اما توجه سرمایه‌گذاران معطوف به شاخص کل بورس است. بنابراین شاخص کل با احتساب کلیت بازار و لحاظ شدن سود نقدی رقمی را به نمایش می‌گذارد. با این حال ممکن است برخی از سرمایه‌گذاران پرتفویی داشته باشند که عملکرد متفاوتی با شاخص کل دارد.

اصل محاسبه شاخص بر تغییرات ارزش بازار استوار است. در صورتی که در یک مقطع زمانی شرکت جدیدی به بازار اضافه نشود و در نقطه مقابل شرکتی هم از بازار حذف نشود (با فرض نبود افزایش سرمایه و عدم پرداخت سود نقدی)،‌ در این حالت که هیچ اقدام شرکتی در بازار صورت نگرفته است، تغییرات ارزش بازار با تغییرات شاخص باید با یکدیگر برابر باشند. اصولا فرمول شاخص تغییرات ارزش بازار را نشان می‌دهد منتها عواملی غیر از تغییرات قیمت هم روی ارزش بازار اثر‌گذار است.

شرکت‌هایی که در بازار حضور دارند در سال گذشته بر حسب ارزش وزنی بازدهی ۱۸۷ درصدی را تجربه کرده‌اند و بازدهی شاخص هم‌وزن بیش از ۴۰۰ درصد به ثبت رسیده‌ است. امسال تا ۱۹ مرداد متوسط بازدهی وزنی شرکت‌ها ۳۰۵ درصد بوده است. طبیعی است شرکتی که در سال جاری اضافه شده در سال گذشته اثری در محاسبات نداشته است. به‌طور کلی رقم مطلق شاخص از اهمیتی برخوردار نیست، بلکه تغییرات رقمی مورد توجه قرار می‌گیرد، به واسطه این تغییرات می‌توان به فرآیند طی شده در بازار و میزان متوسط بازدهی رسید. برای انجام محاسبات مهم نیست که شاخص را از چه زمانی مورد محاسبه قرار دهیم. سال ۱۳۷۶ به‌عنوان سال پایه شاخص کل در نظر گرفته می‌شود و در سال ۱۳۸۷ نیز پایه شاخص تغییر پیدا کرد.

سابقه تاریخی دماسنج سهام

مجید ‌علی‌فر،‌کارشناس بازار سرمایه:‌ در بورس‌های دنیا از شاخص‌های مختلفی برای استفاده دنبال‌کنندگان این بازارها تهیه می‌شود. هدف از ایجاد این شاخص‌ها ارائه یک شمای کلی و خلاصه از وضعیت بازار سرمایه است. شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران تاریخچه پر فراز و نشیبی از فروردین ۱۳۶۹ تا کنون داشته است. فروردین ماه سال ۱۳۶۹ بورس اوراق بهادار تهران اقدام به محاسبه شاخص قیمت بورس بر مبنای ۱۰۰ واحد با نام TEPIX کرد و برای محاسبه این شاخص از میانگین وزنی تغییرات قیمت سهام استفاده شد. شاخص قیمت و بازده نقدی که با نام TEDPIX از فروردین۱۳۷۷ در بورس اوراق بهادار تهران محاسبه و منتشر شد، با استفاده از تغییرات قیمت و بازده نقدی مورد محاسبه قرار گرفت.

بر این اساس شاخص کل تا سال ۱۳۸۷ براساس شاخص TEPIX محاسبه و منتشر شد. سال ۱۳۸۷ یک اصلاحات اساسی در محاسبات شاخص کل ایجاد شد. شاخص TEPIX تا پیش از این براساس میانگین وزنی تغییرات قیمت محاسبه می‌شد که نقدهایی از قبیل اینکه شرکتی سود نقدی تقسیم کند و با همان قیمت باز شود باید شاخص مثبت شود چراکه بازده مثبت واقعی است اما شاخص ثابت می‌ماند، به آن وارد بود در حالی‌که در محاسبات جدید میانگین وزنی بازده قیمت (تغییرات قیمت تعدیل شده) مبنای کار قرار گرفت.

اصلاح اساسی تر در نحوه محاسبه شاخص کل اتفاق افتاد جایی که مبنای محاسبه شاخص کل از شاخص قیمت(TEPIX) به شاخص قیمت و بازده نقدی(TEDPIX) تغییر کرد و شاخص کل از سال ۱۳۸۷ دچار تغییر ژنتیکی در نحوه محاسبه شد. هر چند که به‌طور خلاصه در محاسبات شاخص TEDPIX از دو قسمت مجموع سودهای نقدی و تغییرات قیمت سهام شرکت‌ها استفاده شده است اما در فرمول محاسبه شاخص TEDPIX از پیچیدگی‌هایی استفاده شده که تغییرات قیمت بر سودهای تقسیمی شرکت‌ها نیز اثرگذار است و همچنین به علت اینکه در محاسبه شاخص مجموع سود تقسیمی در مخرج کسر از مجموع ارزش بازار کسر می‌شود، می‌توان گفت این فرمول شاخص کل تورش مثبت نسبت به محاسبه شاخص براساس میانگین وزنی بازده قیمت و نقدی دارد. در حالت حدی فرمول شاخص TEDPIX اگر قیمت سهام شرکت‌ها را صفر در نظر بگیریم شاخص صفر محاسبه می‌شود.

فارغ از جزئیات محاسبه فرمول شاخص TEDPIX می‌توان دو نقد اساسی نسبت به شاخص کل وارد کرد؛ اول اینکه در سال ۱۳۸۷ به یکباره نحوه محاسبه آن تغییر کرد و یکی از کارکردهای شاخص که تحلیل پذیر بودن براساس روند است را دچار اخلال کرد، و نقد دوم در رابطه با تقسیم سود است، شرکت‌ها سودی که تقسیم می‌کنند را تا ۸ ماه پس از تصویب به سهامداران پرداخت می‌کنند اما در محاسبه شاخص اثر این بازده نقدی در زمان تصویب دیده می‌شود و اهمیت این موضوع با توجه به تورم بالا در کشور بیشتر می‌شود و باعث فاصله گرفتن بیشتر بازده شاخص کل با بازده واقعی سهامداران می‌شود.

عمدتا در بورس‌های معتبر دنیا از شاخص‌های قیمتی به‌عنوان نماگر بورس‌های خود استفاده می‌کنند و کمتر مرسوم است از شاخص‌های قیمت و بازده نقدی به‌عنوان نماگر اصلی بورس استفاده کنند. همچنین زمان پرداخت سود نقدی با وجود تورم بسیار پایین کوتاه‌تر از زمان مجاز در بورس اوراق بهادار تهران است و این نکته می‌تواند استفاده از شاخص قیمت و بازده نقدی در این بورس‌ها را توجیه‌پذیرتر از بورس اوراق بهادار تهران کند.

اگر چه طبیعی است روند قیمت سهام برخی از شرکت‌ها با شاخص کل متفاوت باشد چرا که شاخص به نوعی بیانگر میانگین بازده سهام است، اما بازده بسیار بالای سهام شرکت‌های عرضه اولیه که از دایره تحلیل و منطق خارج است جلب توجه می‌کند. هر چند در بورس‌های معتبر دنیا هم براساس تئوری‌های مختلفی از قبیل پنجره فرصت‌ها و... این انگیزه وجود دارد که سهام عرضه اولیه با قیمت‌های جذاب عرضه شوند اما با استفاده از روش‌هایی از قبیل افزایش شناوری، افزایش سرمایه از محل صرف سهام و... جلوی رشد بی رویه قیمت سهام این شرکت‌ها گرفته می‌شود و معاملات آن به تعادل نزدیک می‌شود. در فقدان افزایش شناور سهام و افزایش سرمایه از محل صرف سهام در بورس اوراق بهادار تهران سهام عرضه اولیه به دلیل شناور پایین و نیز دامنه نوسان که بر عطش خریداران می‌افزاید با صف‌های طولانی بعضا چند ماهه همراه بودند و حتی پس از ۲۰۰ درصد رشد از قیمت عرضه شده نیز متعادل نمی‌شوند.

پربیننده ترین زمان اعطای کارت اعتباری سهام عدالت مشخص شد سقوط آزاد ارزش پالایش یکم/ گرفتاری خریداران پالایش یکم در منجلاب ناهماهنگی‌ها اوضاع بورس از این بدتر می‌شد؟ ارزش سهام عدالت من (۱۴ آبان ماه) برگزاری جلسه فوق العاده شورای عالی بورس برای بررسی افت شاخص‌ها‌ / زمینه عرضه شرکت‌های پالایشی و پتروشیمی در بورس فراهم است

منبع: اقتصاد آنلاین

کلیدواژه: بورس تهران بورس بازار سرمایه بازار سهام قیمت سهام سهام عدالت بورس اوراق بهادار تهران شاخص قیمت و بازده نقدی ابزار سرمایه گذاری سرمایه گذاری شاخص سرمایه گذاران میانگین وزنی تغییرات قیمت بازار سرمایه قرار می گیرد محاسبه شاخص ارزش بازار فرمول شاخص شاخص کل شاخص ها قیمت سهام سود نقدی شاخص TEDPIX سال ۱۳۸۷ بورس ها شرکت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۰۱۴۷۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اصلاح بند س تبصره ۶ قانون بودجه ۱۴۰۳ چه تاثیری در بهبود وضعیت بازار سرمایه دارد؟

به تازگی در مجلس شورای اسلامی، نمایندگان بند س تبصره ۶ قانون بودجه ۱۴۰۳ را اصلاح کردند اما این موضوع چه تاثیری بر بورس دارد؟

به گزارش ایسنا، بند س تبصره ۶ قانون بودجه ۱۴۰۳ درخصوص دریافت مالیات برای اشخاص حقوقی و حقیقی است که توسط نمایندگان در روزهای اخیر اصلاح شده است، محمدرضا فلفلانی کارشناس بازار سرمایه درخصوص اینکه اصلاح این تبصره چه تاثیری در افزایش جذب سرمایه در بورس و بهبود وضعیت این بازار دارد به ایسنا گفت: همیشه یکی از دغدغه هایی که فعالان اقتصادی در فضای اقتصادی کشور داشتند این بوده که چطور بنگاه های اقتصادی، شرکت های تولیدی و خدماتی را بتوانند به سمت شفافیت در صورت های مالی سوق داده و بتوانند از حرکت شرکت ها به سمت شفافیت حمایت کنند.
وی ادامه داد: برای اینکه این اتفاق بیفتد و مشوقی برای شفافیت داشته باشیم قوانین و مقرراتی از گذشته در این زمینه وجود داشته است.

بازار سرمایه بستر شفافیت است

به گفته این کارشناس، بازار سرمایه کشور می تواند بستر شفافیت باشد و قاعدتا در فضای قانون گذاری و سیاست گذاری کلان کشور یکسری مشوق هایی به شرکت هایی که در بازار سرمایه پذیرش می گیرند ارائه می شود.
فلفلانی افزود: یکی از این مشوق ها قاعدتا یکسری معافیت های مالیاتی است، یکسری امکاناتی برای تامین مالی و ... است و وقتی شرکتی می خواهد وارد اکوسیستم بازار سرمایه شود و پذیرش بگیرد تا سهام آن شرکت به عموم مردم عرضه شود و تبدیل به سهامی عام شود یکسری الزاماتی که سازمان بورس تعیین کرده است را رعایت کند. 
وی یادآور شد: یکی از این الزامات شفافیت در حوزه مالی است و شرکت ها با توجه به زیرساخت هایی که ایجاد می کنند به سمت شفافیت سوق داده می شوند و در قبال آن می توانند از یکسری معافیت ها بهره مند شوند.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: موضوعی که اخیرا مطرح شده بود این بود که این معافیت ها حذف یا کمرنگ شوند که در جلسه مجلس برگزار شد و این موضوع مورد بررسی قرار گرفت، قرار بر این شد که آن معافیت ها و مشوق ها همچنان وجود داشته باشد.
وی متذکر شد: با توجه به اینکه شرکت ها می توانند از قبال شفافیتی که ایجاد می کنند هم در تامین مالی شرکت اتفاق های مثبتی رقم می خورد هم می توانند از یکسری معافیت های مالیاتی هم بهره مند شوند. 

وجود معافیت ها عرضه اولیه ها را در بورس بیشتر می‌کند

فلفلانی گفت: پیش بینی می شود وجود این معافیت ها موجی از افزایش تقاضا در خصوص عرضه اولیه رقم بخورد به این معنا که شرکت ها و بنگاه های اقتصادی علاقمند باشند که سهام شان را در بازار سرمایه کشور عرضه کنند و اگر تابلوی معملات هم در کنار این موضوع رونق داشته باشد فضای نسبتا خوبی حاکم خواهد شد.

الزام‌های مالیاتی،‌ شرکت‌ها را به سمت بورس سوق می‌دهد

وی تاکید کرد: اخیرا شاهد سخت‌گیری‌هایی هم در حوزه مالیات و اداره دارایی بودیم، این موضوع می‌تواند شرکت‌ها را به سمت شفافیت سوق دهد، به نظر می‌رسد بنگاه‌های اقتصادی در حال حاضر به خاطر قوانین مالیاتی کشور ملزم به داشتن یکسری شفافیت‌هایی هستند احتمالا با خود فکر می‌کنند که حالا که این شفافیت‌های مالی را دارند از مزایای آن نیز استفاده کنند، مزایا در صورتی به این بنگاه‌ها اعطا می‌شود که در بازار سرمایه کشور بتوانند سهامشان را عرضه کنند بنابراین این موضوع می‌تواند در بلند مدت موجی را ایجاد کند که شرکت‌ها علاقه‌مند به عرضه سهام در بازار بورس باشند و این موضوع فضای مثبتی را در اکوسیستم اقتصادی کشور رقم بزند.

انتهای پیام