به نقل از «ایرنا»

شرط بازگشت آمریکا به برجام «اعاده وضع به سابق» است

تاریخ انتشار: ۲۸ آبان ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۰۱۷۰۷۰

فریدون جعفری روز چهارشنبه در گفت وگو با خبرنگار حقوقی قضایی ایرنا درباره احتمال  بازگشت آمریکا به  برجام افزود: این موضوع کاملا سیاسی است و بستگی به تصمیمات دولت آینده آمریکا دارد البته با عنایت به اینکه برجام در دوره ریاست جمهوری اوباما منعقد شد و جو بایدن هم به عنوان معاون اول باراک اوباما در جریان کامل برجام بوده و در این توافق نقش داشته است بنابراین احتمال بازگشت به برجام وجود دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی ادامه داد: برجام یک معاهده چند جانبه است و باید در چارچوب قواعد حاکم بر معاهدات آن را تحلیل و ارزیابی کنیم.

این حقوقدان اظهارداشت: براساس کنوانسیون حقوق و معاهدات وین، می توانیم این توافق را یک معاهده چند جانبه بدانیم به ویژه  اینکه کشورهای عضو دائمی شورای امنیت و دارندگان حق وتو در این توافق هستند؛ حتی توافقات سیاسی هم وقتی روی کاغذ می آید و به امضای طرفین می رسد به معاهده تبدیل می شود که گاهی معاهده بین المللی و گاهی توافق نامه چند جانبه است.

وی با بیان اینکه  استناد در خصوص بازگشت به برجام، مفاد برجام است، افزود: در برجام امکان خروج یا  بازگشت طرفین توافق پیش بینی نشده و فقط الزامات و تعهدات در آن ذکر شده است.

متخصص حقوق کیفری بین المللی خاطرنشان کرد: فقط در بند پایانی برجام، موضوع  حل و فصل اختلافات پیش بینی شده که اگر کشورها در اجرای مفاد، تعهدات و الزامات در قالب برنامه اقدام مشترک دچار اختلاف شوند به چه ترتیب این اختلاف حل و فصل شود و در وهله اول هم کمیسیون مشترک پیش بینی شده است.

وی یادآور شد: دولت آمریکا در دوره دونالد ترامپ از برجام خروج کرد و اکنون دولت جدید می خواهد برگردد. حال بازگشت  مجدد حتما نیازمند توافق طرفینی است و حتما نیازمند مصوبه کشورهای حاضر است.

این حقوقدان افزود: مانند این است که در یک معامله چند جانبه حقوقی یک طرف خارج می شود بنابراین همه تعهدات و الزامات و تکالیف از بین رفته و وقتی می خواهد دوباره برگردد نیازمند انعقاد شرایط و تعهدات و تکالیف جدید است.

جعفری اظهار داشت: بنابراین دولت‌های عضو و از جمله  ایران با آمریکا حداقل شرطی که می توانند بگذارند این است که همه چیز به حالت قبل از خروج بازگردد. در علم حقوق به این وضعیت «اعاده وضع به سابق» گفته می شود و در دنیا هم این عبارت وجود دارد. یعنی آمریکا باید به  شرایطی بازگردد که دولت ترامپ اعلام کرد از برجام خارج می شود.

وی ادامه داد: همچنین اگر طی این مدت خسارات متعدد به اعضا وارد شده و مغایر با تعهدات، الزامات و تکالیف خروج ترامپ بوده نیز قطعا می تواند یکی از شروط بازگشت آمریکا به برجام باشد.

متخصص حقوق کیفری بین المللی خاطرنشان کرد: این موارد با توجه به اصول کلی حقوقی مطرح می‌شود زیرا در مورد بازگشت به برجام در متن برجام پیش بینی خاصی نشده است و از آنجا که اگر مقررات خاص مسکوت مانده باشد، طبق ضوابط و مقررات حقوق بین‌الملل باید به حقوق عام مراجعه شود، یکی از اسنادی که می تواند به عنوان یک مقرره عام بین المللی لحاظ شود، کنوانسیون حقوق و معاهدات وین است.

وی افزود: کنوانسیون حقوق و معاهدات وین در ۲۲ می ۱۹۶۹ تصویب و ۲۷ ژانویه۱۹۸۰ اجرا شده و اکنون ۳۳۰ کشور عضو این کنوانسیون هستند.

جعفری اظهارداشت: در مواد ۴۰ و ۴۲ این کنوانسیون در خصوص تعلیق، فسخ یک طرفه و خروج از معاهدات و کنوانسیون‌ها اعلام نظر شده اما درخصوص برگشت از این شرایط به صورت خاص اعلام نظر نشده ولی از کلیات آن می توان استنباط کرد که بازگشت نیازمند انعقاد یک توافق جدید مبنی بر الحاق دولت خارج شده به توافق قبلی است.

این حقوقدان بین الملل ابراز امیدواری کرد با رعایت منافع ملی، سیاستی اتخاذ شود که از فرصت‌های بین المللی موجود در راستای رفاه مردم و بهتر شدن شرایط بهره‌مند شویم.

 به گزارش ایرنا، برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پس از ۱۳ سال مذاکرات بین‌المللی فشرده، در ۲۳ تیر ماه ۱۳۹۴ (۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵) تفاهم شد. برجام یک هفته بعد با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد تأیید و به عنوان ضمیمه الف به قطعنامه مذکور پیوست شد.

اما پس از ورود ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتاً با اتخاذ مواضع مغایر برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از این توافق در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در ۲ مرحله تحریم‌های ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.

اکنون با برگزاری انتخابات آمریکا و پیروزی نامزد دموکرات‌ها به اعتقاد تحلیلگران، نوع تعامل ایالات متحده با ایران یکی از مهمترین پرونده های پیش رو برای دولت بایدن خواهد بود تا هم از منافع آمریکا در خاورمیانه محافظت کند و هم اعتبار از دست رفته این کشور در دوره ترامپ را ترمیم کند.

اندیشکده «موقوفه کارنگی برای صلح بین‌المللی» در گزارشی مبسوط با عنوان «توافق هسته‌ای ایران و کاخ سفید دموکرات» به ارزیابی سیاست های بایدن در دوره حضور دوباره در کاخ سفید پرداخته و براساس این گزارش، گمان می رود دولت جو بایدن در صورت پیروزی در انتخابات سوم نوامبر احتمالا حرکت دیپلماتیک زودهنگامی را برای کاهش تنش‌ها با ایران در پیش خواهد گرفت. بایدن گفته است اگر ایران به صورت کامل به توافق هسته‌ای متعهد بماند وی هم مایل به بازگرداندن ایالات متحده به توافق است.

لعیا جنیدی معاون حقوقی رییس جمهوری نیز ۲۲ آبان سال جاری در دیدار با «سیگو الدتومین هائوگر» سفیر جدید نروژ در جمهوری اسلامی ایران گفت: آنچه در سال های اخیر در عرصه بین المللی برای ملت ایران اتفاق افتاده قطعاً غیرعادلانه و غیر قانونی بوده است.

معاون حقوقی رییس جمهوری رفتار آمریکا به ویژه در دوره اخیر را مغایر با نزاکت و آداب سیاسی و نیز  قواعد معاهداتی و عرفی بین المللی دانست و اظهارداشت: آمریکا با خروج از برجام و اعمال تحریم های یک طرفه علیه ایران، مردم ایران را حتی در نیازهای اساسی و فعالیت های صنعتی دچار مشکل کرده است.

جنیدی گفت: انتظار ایران از آمریکا در دوره جدید پایبندی به تعهدات بین‌المللی و از اروپا تلاش برای روابط و فعالیت های تجاری و اقتصادی عادی و همکاری دو جانبه و چند جانبه است.

برچسب‌ها برجام حقوق بین الملل اختصاصی ایرنا

منبع: ایرنا

کلیدواژه: برجام حقوق بین الملل اختصاصی ایرنا برجام حقوق بین الملل اختصاصی ایرنا اخبار کنکور بین المللی چند جانبه پیش بینی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۰۱۷۰۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حمله به رفح دور اما نزدیک!

گروه سیاست خبرگزاری علم و فناوری آنا- مریم خرمائی: «یسرائیل کاتز» وزیر خارجه رژیم صهیونیستی مدعی شده که در صورت حصول توافق تبادل اسرا با حماس؛ اجرای طرح حمله زمینی به رفح به حال تعلیق درخواهد آمد.

وی در جریان مصاحبه با شبکه ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی، مدعی شد که «آزادی گروگان‌ها اولویت نخست ما است.»

این وزیر صهیونیست در پاسخ به این سؤال که «آیا اولویت‌بندی شامل تعویق حمله طراحی‌شده به‌منظور (تحقق هدف ادعایی) محو گردان‌های حماس از غزه می‌شود»؛ گفت: بله. اگر توافقی در کار باشد، عملیات را تعلیق می‌کنیم.

تغییر راهبرد یا تغییر لحن؟

البته کاتز عضو کابینه جنگ رژیم صهیونیستی نیست؛ اما برای نخستین بار است که دست‌کم یکی از اعضای کابینه امنیتی به‌صراحت از امکان تعلیق یا تعویق عملیات مشروط به آزادی اسرا سخن می‌گوید.

توافق با حماس برای آزادی اسرا از هر زمان دیگری برای تل‌آویو حیاتی‌تر است

همچنین، اظهارت کاتز در عمل فاصله چندانی با ادعای «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی که گفته بود «با توافق یا بدون آن، به رفح حمله می‌کنیم» ندارد، اما در آنچه وزیر صهیونیست می‌گوید، از لحن قلدرمآبانه نتانیاهو خبری نیست.

این تغییر لحن می‌تواند تا حد زیادی ناشی از استیصال تل‌آویو در برابر معترضان صهیونیستی باشد که با برگزاری تظاهرات گسترده، نتانیاهو را مسئول شکست مذاکرات با حماس و آزادی اسرا می‌دانند.

اما آن‌گونه که از لحن کاتز استنباط می‌شود، توافق با حماس برای آزادی اسرا از هر زمان دیگری برای تل‌آویو حیاتی‌تر است.

آخرین چانه‌زنی‎‌ها و تهدیدها

از طرفی، حماس صبح روز شنبه اعلام کرد که پاسخ اسرائیل به پیشنهاد اخیر آتش‌بس را که در جریان مذاکراتی با وساطت قطر و مصر ارائه شد، دریافت کرده و پیش از هرگونه واکنش، آن را بررسی خواهد کرد.

به‌ دور از هرگونه توافق صلح، حماس انتظار دارد که مذاکره به پایان جنگ غزه ختم شود حال‌آنکه اسرائیل در بهترین حالت از تعلیق یا تعویق عملیات رفح سخن می‌گوید.

رژیم اسرائیل از گزینه «حمله قریب‌الوقوع به رفح» به‌عنوان اهرمی برای ترغیب حماس به قبول تازه‌ترین پیشنهاد آتش‌بس که همین حالا مشغول بررسی آن است، استفاده می‌کند

از سوی دیگر، گزارش رسانه‌هایی مثل «یورو نیوز» حاکی از آن است که ارتش اسرائیل ده‌ها تانک و خودروی زرهی را در امتداد مرز با نوار غزه در جنوب این باریکه مستقر کرده و به نظر می‌رسد برای حمله زمینی به رفح آماده می‌شود.

این تانک‌ها و خودرو‌های زرهی روز جمعه ۲۶ آوریل در نزدیکی گذرگاه «کرم شالوم» اسرائیل که در مجاورت رفح است، مستقر شدند.

پیش‌تر نیز روزنامه «وال‌استریت ژورنال» نوشته بود ارتش اسرائیل در حال آماده شدن برای تخلیه غیرنظامیان فلسطینی از رفح قبل از آغاز حمله به این منطقه است.

هم‌زمان با انتشار این اخبار، «بیتسالل اسموتریچ» از وزرای افراطی رژیم صهیونیستیی در شبکه اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) نوشت که مذاکره کردن با حماس «غیرمسئولانه» است و اعضای این گروه باید به‌جای آن کشته شوند.

از مجموع سه متغیر «نرمش لحن کاتز»، «استقرار تانک‌ها پشت مرز رفح» و «موضع‌گیری تند اسموتریچ» می‌توان این طور برآورد کرد که رژیم اسرائیل از گزینه «حمله قریب‌الوقوع به رفح» به‌عنوان اهرمی برای ترغیب حماس به قبول تازه‌ترین پیشنهاد آتش‌بس که همین حالا مشغول بررسی آن است، استفاده می‌کند.

آمریکا و راه‎‌های نرفته

این در حالی است که موضع آمریکا درباره حمله اسرائیل به رفح دوپهلو است. «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی کاخ سفید از یک‌سو می‌گوید «آمریکا و اسرائیل در دومین نشست مجازی خود در خصوص حمله به رفح بر سر ضرورت شکست حماس در آنجا توافق کردند. در خصوص نگرانی‌های آمریکا درباره رفح بحث شد و اسرائیل پذیرفت که این نگرانی‌ها را در نظر بگیرد».

از سوی دیگر، او مدعی می‌شود که «من هنوز یک طرح معتبر و قابل‌اجرا برای انتقال مردم به خارج از رفح ندیده‌ام که هر سطحی از جزئیات در مورد نحوه تغذیه و تهیه دارو برای مردم داشته باشد.»

با توجه به تشدید اعتراض‌های جهانی علیه عملکرد اسرائیل و خیزش جنبش‌های دانشجویی آمریکا در حمایت از فلسطین، رویکرد دولت واشینگتن مبنی بر دفاع بی‌چون‌وچرا از رژیم صهیونیستی به‌شدت زیر سؤال رفته و حمله ارتش رژیم صهیونیستی به رفح می‌تواند پایه‌های دولت جو بایدن دموکرات را که با چالش تثبیت قدرت در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ مواجه است، بیش‌ازپیش سست کند.

آن‌طور که روزنامه صهیونیستی «معاریو» در نسخه چاپ شنبه خود نوشت، آمریکا در ملاء عام به اسرائیل توصیه می‌کند که قبل از چاره‌اندیشی برای آوارگان رفح، به این منطقه حمله نکند، اما در جلسات خصوصی با قاطعیت بیشتر می‌گوید «اصلاً وارد رفح نشوید».

یکی از مسئولان بلندپایه آمریکایی به خبرنگار روزنامه معاریو گفته است: «ما از اسرائیل نمی‌خواهیم که حماس را به حال خود رها کند بلکه می‌گوییم بدون نابود کردن رفح، راه‌های دیگری هم برای تحت پیگرد قرار دادن سران حماس وجود دارد.»

ظاهراً یکی از راه‌های جایگزین واشینگتن، تشکیل ائتلافی آمریکایی-عربی است که به معنای استقرار نیروی عربی در نوار غزه و واگذاری امنیت این منطقه به اعراب است.

این راه‌حل نیز چالش‌های خود را دارد که یکی از آنها هموار کردن مسیر پر از دست‌انداز عادی‌سازی رابطه ریاض-تل‌آویو است.

انتهای پیام/

مریم خرمائی