اسرار طلاق عاطفی انگلیس از رضاشاه! / بریتانیا از کدام رفتار پهلوی اول خشمگین بود؟
تاریخ انتشار: ۲۹ آبان ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۰۲۷۶۲۹
ساعت 24- معمولاً هنگامی که به مرور وقایع شهریور 1320 و اشغال ایران توسط متفقین میپردازیم، یکی از اساسیترین مباحث، بررسی دلایل و چرایی کنارگذاشتن رضاشاه از سوی انگلیسیهاست.
گزارشهای دستاولی درباره اینکه پهلویاول توسط انگلیسیها به قدرت رسید، وجود دارد. حتی طبق روایت یحیی دولتآبادی، یکی از مشاوران رضاشاه پیش از رسیدن وی به حکومت، خود او نیز ضمن صحبتهایش، بهصراحت به این موضوع اقرار میکرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بازی 16 ساله در زمین انگلیس
روابط بریتانیا با رضاشاه، طی دوران 16 ساله سلطنت وی، در نهایتِ دوستی و همکاری دوطرفه قرار داشت. سازمانهای اطلاعاتی انگلیس، نقش عمدهای در جمعآوری اطلاعات موردنیاز پهلوی اول، در سطح بینالمللی ایفا میکردند؛ ظاهراً یکی از همین همکاریها بود که باعث به دام افتادن تیمورتاش شد و حکم مرگ وی را که قدرتش باعث بیمناکی پهلوی اول شدهبود، رقم زد. این بریتانیا بود که باعث گسترش روابط ایران و آلمان، با هدف جلوگیری از درافتادن ژرمنها به ورطه کمونیسم شد؛ هر چند که محاسبات لندننشینان در این زمینه، خیلی هم درست از آب در نیامد. هنگامی که رضاشاه کارشناسان آلمانی را برای فعالیت در قسمتهای عمرانی و مالی به کار گرفت، انگلیسیها کاملاً بر تأسیسات نفتی ایران چنبره زدهبودند و اصولاً از بابت این گسترش همکاریها نگرانی نداشتند. آنها بر تمایل یافتن پهلوی اول و پسرش به آلمانیها، اشراف اطلاعاتی کامل داشتند. حسین فردوست در خاطراتش، از جاسوس بودن تمام خدمه کاخ ولیعهد و نفوذ اطلاعاتی سفارت بریتانیا در دربار سخن گفتهاست و حتی سلیمان بهبودی، راننده و محرم اسرار رضاشاه را یکی از عوامل سفارت معرفی میکند؛ادعایی که اصلاً دور از ذهن نیست.بنابراین، انگلیسیها کاملاً بر رضاشاه مسلط بودند و حتی زمانی که او فکر میکرد به آلمانیها نزدیک شدهاست، مشغول بازی در زمین بریتانیاییها بود؛ هرچند که به باور برخی از مورخان، رضاشاه دوست داشت در اواخر دوران حکومتش،خود را به نوعی از زیر سیطره انگلیسیها بیرون بکشد و جای آنها را به نازیها بدهد. بنابراین، با وجود همه چموشیها، در سوم شهریور 1320 پهلوی اول هنوز هم برای انگلیسیها یک مهره سوخته به حساب نمیآمد.
اسبابِ سوختن یک مُهره
طبق گزارش محمود طلوعی از مکاتبات انگلیسیها و روسها پس از سوم شهریور 1320، در جلد نخست کتاب «بازیگران عصر پهلوی»، متفقین حتی پس از ورود به خاک ایران و دستکم تا اواسط شهریورماه، هنوز درباره برکناری رضاشاه تصمیمی نگرفته بودند. این تصور اشتباه معمولاً در ذهن بسیاری از علاقهمندان به تاریخ نهادینه شدهاست که بلافاصله پس از ورود متفقین به ایران، در سوم شهریور 1320، رضاشاه حکومت را به پسرش واگذار کرد و از سلطنت برکنار شد؛ در حالی که ابداً چنین نیست. بریتانیا هنوز در برکناری رضاشاه تردید داشت و شاید معتقد بود که میتوان او را با همین وضعیت در ایران حفظ کرد. اما طی دو هفته بعد، بررسی وضعیت موجود و شرایطی که رضاشاه داشت، عملاً باعث طلاق عاطفی بریتانیاییها از او شد. انگلیس و آمریکا به راهآهن ایران برای فرستادن مهمات به جبهه شوروی نیاز داشتند و این مسئله، در آن شرایط حاد و در حالی که آلمانیها در نزدیکی قفقاز اردو زده بودند، جنبه حیاتی پیدا کردهبود. یک نگرانی عمده انگلیسیها، واکنشی بود که امکان داشت مردم ایران از خود نشان بدهند؛ بنابراین کسب اعتبار نزد آنها میتوانست در تثبیت مأموریت پُل پیروزی که قرار بود هیتلر را در جبهه شرقی به زانو درآورد، مؤثر باشد. این مسئله، البته در کنار بدبینیهای ایجادشده نسبت به پهلوی اول و فرزندش، به دلیل علاقه پیداکردن به آلمان نازی، تقویت میشد. متفقین باید در ایران، نقش یک ناجی را بازی میکردند؛ نظامیانی که آمدهاند تا مردم ایران را از دست دشمنی مهیب و دهشتناک نجات دهند و چه دشمنی وحشتناکتر از مردی که 16 سال آزگار آنها را در بدترین شکل خفقان و استبداد نگه داشتهبود؟
بهتر است با افکار عمومی همراه شویم
ریدر بولارد، سفیر انگلیس در تهران، روز 12 شهریور سال 1320، 9 روز بعد از ورود متفقین به ایران، در تلگرافی محرمانه به وزیر خارجه کشور متبوع خود، علناً به تشریح این وضعیت پرداخت و پیشنهادی را مطرح کرد که بسیار مهم بود: «شاه بار دیگر در تمام امور مداخله میکند، وزرا را کتک میزند و به همان اعمال احمقانه و وحشیانه گذشته خود ادامه میدهد. یکی از مقامات دولتی محرمانه به من گفت که شاه غیرقابل تحمل شده و خود نخستوزیر(منظور محمدعلی فروغی است) هم که با حال بیماری قبول مسئولیت کرده، دیگر نمیتواند شاه را تحمل کند. وقت آن رسیدهاست که ما هم در این مورد با افکار عمومی همراه شویم، زیرا در غیر این صورت، پیشرفت مقاصد ما با مشکلاتی مواجه خواهد شد.» نکته جالب اینجا بود که وینستون چرچیل، نخستوزیر انگلیس در تلگرامی محرمانه به بولارد، در همان روز 12 شهریور، اطلاع دادهبود: «در حال حاضر ما مخالفتی با شاه نداریم، ولی اگر شرایط مطلوبی به وجود نیاید، ناچاریم در مقابل سوءرفتار او، عکسالعمل مناسبی نشان دهیم.» در واقع بولارد، توصیه به همراهی با افکار عمومی ایران برای طرد رضاشاه را، در پاسخ به نامه چرچیل نوشته بود. تردیدی نیست که انگلیسیها، طی 16 سال قبل از آن، گزارشهای متعددی درباره رفتارهای ناهنجار رضاشاه با مردم و دولتمردان ایرانی دریافت میکردند، اما چرا باید حالا، در بحبوحه اشغال ایران، این گزارشها مهم شده باشد؟! ظاهراً نخستوزیر بریتانیا به دیدگاه سفیر خود در تهران سخت باور داشت، چون درست یک روز بعد از وصول این نامه و از 14 شهریور 1320، بخش فارسی رادیولندن حملات حسابشدهای را علیه پهلوی اول آغاز کرد؛ حملاتی که طراحی آنها نه در پایتخت انگلیس، بلکه در سفارتخانه بریتانیا در تهران، با مدیریت بولارد و کارشناسی مادام لمبتون، ایرانشناس معروف انگلیسی انجام میگرفت. بهناگاه، توجه افکار عمومی ایران به اظهارات رادیولندن جلب شد؛ گزارشهایی که در واقع درددل آنها و ماجرای 16 سال بردگی را روایت میکرد. حالا دیگر رضاشاه باید میرفت؛ مهره سوخته انگلیسیها دیگر به کارشان نمیآمد و باید جایش را به فرد دیگری میداد. به این ترتیب، روز 25 شهریور 1320، 22 روز بعد از حمله متفقین به ایران و درحالیکه واحدهای نظامی شوروی در حال نزدیک شدن به تهران بودند، رضاشاه استعفای خود را زیر نظر محمدعلی فروغی نوشت؛ در حالی که او فقط به پهلوی اول قول داده بود که سعی خودش را برای واگذاری سلطنت به ولیعهد پهلوی اول خواهد کرد! پهلوی اول، بلافاصله برای فرار از دست روسها، سوار خودرو شخصیاش شد و به سمت جنوب گریخت.
منبع: خراسانمنبع: ساعت24
کلیدواژه: احمدی نژاد افکار عمومی انگلیسی ها پهلوی اول شهریور 1320 گزارش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.saat24.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ساعت24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۰۲۷۶۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تعدادی از نهادها و اشخاص بریتانیایی تحریم شدند
به گزارش خبرگزاری مهر، در چارچوب اجرای قانون «مقابله با اقدامات خصمانه رژیم صهیونیستی علیه صلح و امنیت» مصوب مورخ ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۹ مجلس شورای اسلامی، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، وفق مصوبات مراجع ذیربط، در چارچوب قواعد حقوقی مرتبط و سازوکارهای تحریمی مربوطه و به عنوان عمل متقابل، تعدادی از نهادها و اشخاص بریتانیایی را به دلیل اقدامات عامدانه آنان در حمایت و تسهیل اقدامات رژیم صهیونیستی از جمله در ارتکاب اعمال تروریستی علیه صلح و امنیت منطقهای و بین المللی، نقض سازمان یافته (سیستماتیک) حقوق بشر، جنگ افروزی، استفاده از تسلیحات سنگین و سلاحهای ممنوعه علیه غیر نظامیان، محاصره انسانی، آواره کردن مردم فلسطین، شهرک سازی غیرقانونی و ادامه اشغال سرزمین فلسطین، تحریم میکند:
نهادها:
• پایگاه هوایی آکروتیری پادشاهی بریتانیا در قبرس
• ناو دیاموند نیروی دریایی انگلیس در دریای سرخ
• شرکت البیت سیستم بریتانیا
• شرکت مگیت پارکر بریتانیا
• شرکت رافائل بریتانیا
اشخاص:
• گرنت شاپس، وزیر دفاع انگلیس
• جیمز هاکنهال، فرمانده فرماندهی استراتژیک ارتش بریتانیا
• شارون نسمیت، معاون ستاد کل نیروهای مسلح
• پائول رایموند گریفیتس، دستیار ستاد کل نیروهای مسلح
• آدریان برد، مدیر اطلاعات دفاعی وزارت دفاع بریتانیا
• ریچارد کمپ، فرمانده ناو ریچموند نیروی دریایی بریتانیا در دریای سرخ
• سیمون کلاک، فرمانده پایگاه هوایی آکروتیری بریتانیا در قبرس
• پیتر ایوانس، فرمانده ناو دیاموند نیروی دریایی بریتانیا در دریای سرخ
جمهوری اسلامی ایران ضمن محکوم نمودن اقدام رژیم انگلیس در حمایت و تسهیل اقدامات مخرب اشخاص و نهادهای مذکور شامل حمایت و تسهیل ارتکاب اعمال تروریستیِ رژیم صهیونیستی که نقض تعهدات بین المللی رژیم انگلیس در مقابله با تروریسم به شمار میرود، اعلام مینماید که اقدام رژیم انگلیس، نقض آشکار اصول اساسی حقوق بین الملل مندرج در منشور ملل متحد میباشد.
کلیه نهادهای جمهوری اسلامی ایران طبق مصوبات مراجع مربوطه، اقدامات لازم را که شامل ممنوعیت صدور روادید و عدم امکان ورود به قلمرو جمهوری اسلامی ایران، مسدود شدن حسابهای بانکی در نظام مالی و بانکی و توقیف اموال و دارایی در قلمرو تحت صلاحیت جمهوری اسلامی ایران خواهند بود، جهت اجرای این تحریمها معمول خواهند داشت.
بدیهی است این اقدام تحریمی، نافی پیگیری کیفری افراد به سبب دست داشتن در اقدامات مجرمانه در محاکم قانونی دارای صلاحیت نخواهد بود.
جمهوری اسلامی ایران ضمن اعمال این تحریمها، رژیم انگلیس را در قبال حمایت از تروریسم و نقض حقوق بشر، مسئول و پاسخگو میداند.
کد خبر 6094868