مسیر بازگشت آمریکا به برجام هموار است؟/ سناریوهای پیش رو کدامند!؟
تاریخ انتشار: ۶ آذر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۱۱۷۱۱۵
بین الملل تابناک: این روزها خبرها، تحلیل ها و پیش بینی های زیادی پیرامون بازگشت دولت جو بایدن به برجام مطرح شده و در همین راستا دیدگاه های مختلفی ارائه شده است.
برخی ها معتقدند آمریکا به برجام بازخواهد گشت و برخی دیگر معتقدند دولت بایدن انتخاب دیگری خواهد کرد و به برجام بازنخواهد گشت. فراغ از این دو دیدگاه، سوال مهم این است که بازگشت آمریکا به برجام آسان خواهد بود؟ در واقع، مسیر بازگشت دولت آمریکا به توافق هسته ای هموار است؟
باراک اوباما رئیس جمهور سابق آمریکا معتقد است بایدن به سرعت به برجام بازخواهد گشت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در همین رابطه، محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان نیز گفته است: لغو تحریمها و بازگشت ایران به تعهدات زمانبر نیست، اگر آقای بایدن بخواهد تعهدات آمریکا را اجرا کند، ما هم می‌توانیم فورا به تعهدات برجامی خود به صورت کامل برگردیم.
به نظر می رسد دستگاه دیپلماسی کشورمان بر این باور است که بازگشت دولت بایدن به برجام آسان خواهد بود. اما در چند روز گذشته رسانه ها و تحلیل گران زیادی عنوان کرده اند که مسیر برای بازگشت آمریکا چندان هم هموار و آسان نیست.
مسیر دشوار و مبهم بازگشت آمریکا به برجام
روزنامه روسی «ایزوستیا» روز پنجشنبه در گزارشی نوشت که مسیر بازگشت ایالات متحده به برجام ناهموار است و با موانعی همراه خواهد بود.
طبق این گزارش، علیرغم آنکه «جو بایدن» نامزد دموکرات انتخابات ریاست‌جمهوری سوم نوامبر ۲۰۲۰ (۱۳آبان) آمریکا هنوز مسئولیت کاخ سفید را رسماً برعهده نگرفته است، کشورهای انگلیس، آلمان و فرانسه با یکدیگر درباره چگونگی همکاری با دولت جدید آمریکا در خصوص احیای برجام گفت‌وگوها و بحث‌هایی را صورت داده‌اند اما در هر صورت مسیر بازگشت واشنگتن به برجام ناهموار است و با موانعی همراه خواهد بود.
این روزنامه روسی در بخشی از گزارش خود به شرط‌گذاری بایدن برای بازگشت ایالات متحده به برجام اشاره کرد و نوشت که از نظر دیپلمات‌های اروپایی، اولین گام منطقی برای احیای برجام، کاهش فعالیت‌های غنی‌سازی ایران در قبال لغو تحریمهای هسته‌ای آمریکا علیه جمهوری اسلامی است اما دولت بایدن ظاهراً در متقاعد کردن مجلس سنای تحت کنترل جمهوری‌خواهان برای لغو تحریمهای مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران با چالش مواجه خواهد بود.
ایزوستیا همچنین به مسئله برنامه موشکی ایران نیز اشاره کرد که دولت بایدن قصد دارد وارد هرگونه توافق جدید احتمالی با ایران کند.
«آنیس ون انگلند» مدرس ارشد امنیت و حقوق بین‌الملل در مؤسسه حقوق دانشگاه «کرانفیلد» تصریح کرد که تصمیم بایدن برای وارد کردن مسئله برنامه موشکی به توافق هسته‌ای با ایران، با توجه به مخالفت‌های پیشین جمهوری اسلامی با شامل کردن موضوعات غیرهسته‌ای در توافق هسته‌ای مشکل‌ساز خواهد شد.
از طرف دیگر، آنطور که در این رسانه روس آمده است، ایران در صورتیکه قصد مذاکره با ایالات متحده را داشته باشد، خواسته‌های جدیدی را مطرح خواهد کرد که شامل ضمانت مستحکم اجرای توافق است.
طبق این گزارش، کارشناسان اروپایی و آمریکایی نیز این احتمال را می‌دهند که جمهوری اسلامی ایران، درخواست جبران تحریم‌هایی را مطرح کند که بعد از خروج دو سال پیش واشنگتن از برجام، علیه این کشور تحمیل شد.
همچنین روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی درباره بازگشت آمریکا به برجام و مشکلات و موانع آن نوشت که «دونالد ترامپ» در حال اعمال تحریمهای بیشتر و سختتری علیه ایران است که معکوس کردن این تحریمها دشوار به نظر می‌رسد.
نیویورک تایمز در بخشی از این یادداشت با اشاره به درخواست ایران برای بازگشت واشنگتن به توافق هسته‌ای افزود: ایران می‌گوید که واشنگتن باید به طور کامل به برجام بازگردد و پس از آن ایران به تعهدات خود ذیل این توافق باز خواهد گشت.
این روزنامه آمریکایی با بیان اینکه بازگشت به برجام در حرف ساده اما در عمل به این راحتی نیست به نقل از منابعی دیپلماتیک مدعی شد که «عباس عراقچی» معاون وزیر خارجه ایران پس از انتخابات آمریکا تلاش کرده از طریق واسطه‌هایی این پیام را به «جو بایدن» رئیس جمهور منتخب(به گفته رسانه‌های آمریکایی) منتقل کند که آمریکا قبل از شروع هرگونه مذاکره باید بدون پیش شرط به برجام بازگردد.
نیویورک تایمز به نقل از همین منابع نوشته، ایران مایل به توقف موقت غنی سازی اورانیوم یا کاهش سطح ذخایر اورانیوم خود نیست. این دیپلماتها می‌گویند ایران زمانی به تعهدات کامل خود بازخواهد گشت که آمریکا به تعهدات خود بازگردد.
با این وجود، این روزنامه آمریکایی در ادامه گزارش داده است که تیم جو بایدن هیچ پیامی از طرف ایرانی دریافت نکرده است و گفته‌اند که رسیدگی به این مساله(برجام) فقط بعد از مراسم تحلیف بایدن انجام خواهد شد.
سناریوهای بازگشت آمریکا به برجام
نحوه بازگشت آمریکا به برجام و احیای توافق هسته‌ای ایران، هنوز مشخص نیست. هنوز هیچ‌کس نمی‌داند که طرح بایدن برای بازگشت به برجام چیست، طرف‌های منطقه‌ای و همچنین در سطوح ملایم‌تر اروپایی‌ها از بایدن خواسته‌اند که بدون قید و شرط به برجام بازنگردد. به عنوان نمونه وزارت خارجه اسرائیل تیمی برای تاثیرگذاری بر سیاست بایدن در برابر ایران تشکیل داده است. سعودی‌ها و اماراتی‌ها بایدن را ترغیب کرده‌اند که سیاست اوباما را در قبال ایران تکرار نکند. هرچند که وزیر خارجه روسیه پیش‌بینی کرده است که بایدن در مسیر اوباما گام خواهد برداشت. منظور این طرف‌ها از سیاست اوباما تفکیک پرونده هسته‌ای از پرونده‌های موشکی و نفوذ منطقه‌ای ایران است.
به عبارت دیگر رقبای ایران در منطقه از آمریکا می‌خواهند که این بار در هرگونه مذاکره با ایران علاوه بر موضوع هسته‌ای، محدودیت‌هایی را بر برنامه موشک‌های بالستیک ایران و نفوذ منطقه‌ای آن اعمال گردد. بایدن هنوز در این زمینه موضعی اتخاذ نکرده است بنابراین باید منتظر ماند و دید که بایدن چه سیاستی را در قبال ایران اتخاذ می‌کند. آیا او صرفا به بازگشت بی قید و شرط به برجام اکتفا خواهد کرد یا اینکه مسیر دشواری را پیش روی ایران خواهد گذاشت.
برخی تحلیلگران از جمله افراد نزدیک به بایدن، احیای برجام را آسان نمی‌دانند. به اعتقاد آنها شرایط نسبت به پنج سال پیش تغییر کرده است و برخی از مفاد این توافق رو به انقضا است. همه این موارد به همراه موضوعات دیگر بازگشت به برجام را به یکی از چالش‌های اصلی سیاست خارجی بایدن تبدیل خواهد کرد. محافل رسانه‌ای برای حل و فصل این چالش سناریوهای مختلفی را مطرح کرده‌اند. از جمله شبکه ان بی سی نیوز که سناریوی بازگشت یک باره به برجام را بعید دانسته و در مقابل سناریوی بازگشت گام به گام را مطرح کرده است.
ان بی سی نیوز در این گزارش درباره سناریوی بازگشت گام به گام به برجام به نقل از یک مقامات سابق دولت آمریکا و دیپلمات‌های اروپایی می‌نویسد: به جای رفع یک باره تحریمها علیه ایران و یا بازگشت فوری ایران به تعهدات خود در این توافق، سناریوی محتمل رویکرد پله به پله و تصاعدی در یک بازه زمانی سه تا چهارماهه است. در این سناریو، گام نخست می‌تواند فریز کردن برنامه هسته‌ای ایران در مقابل برداشتن برخی از تحریمها باشد. گام‌های دیگر می‌تواند در نهایت به بازگشت ایران به تعهدات برجامی و برداشتن همه تحریمهای مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران باشد.
یکی دیگر از سناریوهای مطرح شده در این گزارش به ایجاد یک توافق جدید شامل موضوعات غیر از برنامه هسته‌ای ایران اشاره دارد و می‌نویسد: بایدن و مقامات اروپایی همچنین پیشنهاد توافقی برای پاسخگویی به دیگر موضوعات شامل زرادخانه‌های موشک بالستیک در حال رشد ایران را مطرح کرده اند. توافقی که البته با مخالفت ایران مواجه شده است. علاوه بر آن، هرگونه توافق جدیدی فراتر از توافق سال ۲۰۱۵ باید به تایید کنگره مخالفِ آمریکا برسد. جایی که نتیجه دو کرسی انتخابات میان دوره‌ای در انتخابات پنجم ژوئن مشخص می‌کند که آیا جمهوری خواهان اکثریت خود را در سنا باز می‌گردانند یا نه.
منبع: تابناک
کلیدواژه: محدودیت های کرونایی حسین دهقان کایلی مور گیلبرت دیگو آرماندو مارادونا جمعه سیاه آمریکا بازگشت به برجام بایدن محدودیت های کرونایی حسین دهقان کایلی مور گیلبرت دیگو آرماندو مارادونا جمعه سیاه بازگشت آمریکا به برجام برنامه هسته ای ایران توافق هسته ای ایران به تعهدات مسیر بازگشت برای بازگشت دولت بایدن خواهد گشت تحریم ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۱۱۷۱۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جنگ جهانی نفت؛ بایدن در تنگنای تحریمها، قیمت‌ها و انتخابات
تدابیر تحریمی جدید مجلس آمریکا علیه ایران، ونزوئلا و روسیه می‌تواند با افزایش قیمت نفت خام، به شانس پیروزی مجدد بایدن در انتخابات امسال آسیب بزند.
به گزارش اکوایران، دولت بایدن از به کار گرفتن تحریمهای نفتی برای تسلیم‌کردن کشورهای متخاصم بیزار بوده و از بالارفتن قیمت نفت در سال انتخاباتی آمریکا هراس دارد. اما ممکن است جو بایدن مجبور به این کار شود؛ چرا که قانون‌گذاران کنگره دور تحریمهای جدیدی را علیه کشورهایی مانند ایران اعمال کرده‌اند که می‌تواند بخش بزرگی از نفت موجود در بازارهای جهانی را خارج ساخته و تعادل را به هم بزند.
به نوشته کیث جانسون برای وبگاه فارن پالیسی، سؤال این است که آیا تحریمهای جدید بر تولیدکنندگان بزرگ نفت، منجر به افزایش قیمت نفت در اواخر سال جاری می‌شود یا اینکه جریان نفت از قاره آمریکا به واشنگتن این امکان را می‌دهد که قیمت نفت و رفتار کشورهای متخاصم را کنترل کند؟
وسواس کنگره به تحریم ایرانآخرین تلاشهای کنگره شامل لایحه تحریمی جدیدی بود که صادرات نفت ایران (و خریداران چینی آنها) را به عنوان بخشی از یک برنامه جامع هدف قرار می‌داد. این لایحه بخشی از بسته‌ای بزرگ‌تر است که شامل کمک‌های دفاعی به اوکراین، اسرائیل و آسیا-اقیانوسیه نیز می‌شود. در صورت تصویب، تأیید رئیس‌جمهور و اجرای کامل، این تحریمها می‌توانند بیش از ۷۰۰ هزار بشکه در روز نفت ایران را از بازار حذف کند که تقریباً نیمی از صادرات فعلی ایران را تشکیل می‌دهد.
اما این همه ماجرا نیست. لایحه تحریمها تنها چند روز پس از آن ارائه شد که دولت بایدن، تحت فشار دوحزبی کنگره، به دلیل نقض مکرر وعده‌های کاراکاس در مورد برگزاری انتخابات آزاد، امتیاز لغو تحریمها علیه ونزوئلا را پس گرفت. این موضوع می‌تواند در آینده برای نفت خام سنگین که پالایشگاه‌های نفتی ساحل خلیج آمریکا به آن علاقه‌مند هستند، به مشکل تبدیل شود. در همین حال، برخلاف میل واشنگتن، کی‌یف به استفاده از پهپادهای دوربرد برای هدف قرار دادن زیرساخت‌های ضعیف صنعت نفت روسیه و آسیب‌زدن به توانایی صادرات محصولات نفتی این کشور ادامه می‌دهد.
مهار ناموفق اوپکدر مجموع، این اقدامات جدید بازار نفت که در حال حاضر با کمبود مواجه بوده را بیش از پیش تحت فشار قرار می‌دهد. شاخص نفت خام در لندن همچنان در حدود ۸۶ دلار در هر بشکه باقی مانده و اوپک و شرکای آن اعلام کرده‌اند که به طور داوطلبانه تا ژوئن برای حفظ قیمت‌ها، تولید نفت خود را محدود نگه می‌دارند و همچنین تنش‌های ژئوپلیتیکی در خاورمیانه نیز بازارهای نفت را نگران نگه داشته است.
روری جانستون، بنیانگذار شرکت مشاوره تحقیقات بازار نفت «کامودیتی کانتکست» گفت: «اوپک مقدار زیادی نفت را نگه داشته و ما در ابتدای امسال با رشد تقاضای قوی مواجه بودیم». او ادامه داد: «میزان افزایش تقاضا در سال جاری یا تسریع رشد نفت شِیل ایالات متحده دو عاملی هستند که تعادل بازارهای نفت را تعیین خواهند کرد».
از نظر عرضه جهانی نفت، در حالی که اوپک و شرکای آن همچنان به کاهش تولید خود (به جز برای عراق و ایران) ادامه می‌دهند، ایالات متحده، کانادا، برزیل وگویان در حال جبران این کمبود هستند.
ایالات متحده با تولید بیش از ۱۳.۱ میلیون بشکه در روز، دوباره به بزرگترین تولیدکننده نفت جهان تبدیل شده، اما بعید است در سال جاری، شاهد رشد قابل توجهی در این زمینه باشد. کانادا می‌تواند در سال جاری نیم میلیون بشکه در روز به تولید جدید خود اضافه کند که آخرین تلاش برای بهره‌برداری از شن‌های نفتی جنجالی آن خواهد بود. گویان به عنوان بازیگری غیرمنتظره در قاره آمریکا، حدود ۲۵۰ هزار بشکه در روز به تولید خود نسبت به سال گذشته افزوده است. همه این‌ها با هم برای جبران هرگونه کاهش تولید از سوی اوپک کافی خواهد بود، مگر اینکه تقاضای جهانی برای نفت بسیار بیشتر از حد انتظار باشد.
در گذشته، اغلب می‌شد روی عربستان سعودی، به عنوان بزرگترین تولیدکننده اوپک برای بازکردن افزایش تولید و صادرات به منظور حفظ قیمت‌ها در محدوده معقول حساب کرد و به طور تئوری می‌توان انتظار داشت که در صورت لزوم، برای ضربه‌زدن به ایران این کار را انجام دهد. مشکل اینجاست که هدف‌گذاری عربستان سعودی و اوپک تغییر کرده است.
آنها قبلاً بر حفظ قیمت نفت در محدوده ۶۰ تا ۷۵ دلار در هر بشکه تمرکز داشتند. با این حال، جانستون می‌گوید: «در حال حاضر، آنها کف و سقف بسیار بالاتری دارند». او افزود که قیمت نفت باید به نزدیکی یا بالاتر از ۱۰۰ دلار در هر بشکه برسد تا تأمین‌کننده اصلی بازار جهانی نفت، رویکرد خود را به طور کلی تغییر دهد.
به همین دلیل است که هرگونه نفتی که به دلیل تحریمهای جدید از بازار خارج گردد، می‌تواند برای عرضه و تقاضای جهانی، قیمت نفت و از نظر سیاسی برای دولت بایدن، به مشکلی تبدیل شود.
چالش تحریمهای جدیدبا وجود افزایش صادرات نفت ایران به بالاترین سطح خود از سال ۲۰۱۸، چند دلیل وجود دارد که نشان می‌دهد قوانین جدید علیه این صادرات، دولت بایدن را فلج نخواهد کرد.
اول، به گفته بن کاهیل، کارشناس انرژی در مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی، تحریمها تا اکتبر اجرایی نمی‌شوند. دوم، آنها آمریکا را ملزم می‌کنند تا بخش بسیار پیچیده‌ای از بازار صادرات نفت را هدف قرار دهد؛ یعنی پالایشگاه‌های مستقل چین که ارتباط کمی با مؤسسات مالی آمریکا دارند. این مؤسسات همان‌هایی هستند که معمولاً ابزار اصلی اعمال تحریم‌هایند.
کاهیل خاطرنشان کرد: «متوقف‌ساختن تجارت نفت ایران کار سختی است. این تجارت با پالایشگاه‌های کوچک چینی (معروف به «قوری») انجام می‌شود که اصلاً با سیستم مالی آمریکا در ارتباط نیستند. اگر می‌خواهید با این پالایشگاه‌ها مقابله کنید، باید با دولت چین تعامل برقرار داشته و من فکر نمیکنم بحث واردات نفت ایران مهمترین مسئله در روابط دوجانبه پکن-واشنگتن باشد».
دلیل اینکه دولت بایدن نسبت به اعمال تحریمهای جهانی بر صادرات نفت چه ایران، چه ونزوئلا و چه روسیه محتاط بوده، قابل درک است. در شرایطی که اقتصاد آمریکا رونق دارد، تورم همچنان بالاست و قیمت بنزین هم بیشتر از همه به چشم می‌آید. مشاور اقتصادی بایدن در هفته گذشته قول داد که هر کاری برای پایین نگه داشتن قیمت بنزین در طول تابستان انجام دهد و حتی به آزادسازی احتمالی ذخایر استراتژیک نفت آمریکا اشاره کرد.
کاهیل گفت: «هزینه‌های انرژی برای این دولت، از ابتدا، یک دغدغه جدی بوده است. بنابراین، آنها در اعمال شدید تحریم‌هایی که می‌تواند بازار جهانی نفت را بر هم بزند، انگار روی لبه تیغ راه می‌روند».
سلاح مخفی آمریکاشاید برای کنگره فعلی بیش از کاخ سفید، تحریمهای نفتی همچنان آوازی خوش برای گوش مقامات است. طی یک دهه گذشته، ایالات متحده به لطف انفجار تولید نفت شیل، به تولیدکننده‌ای بزرگ، سپس صادرکننده و در نهایت به بزرگترین تولیدکننده نفت جهان تبدیل شد.
در طول این مسیر، از نفوذ تازه به دست آمده خود برای اعمال تحریم بر کشورهایی مانند ایران، ونزوئلا و روسیه استفاده کرد، با این اطمینان که چاه‌های فوران‌کننده نفت آمریکا، هر کمبودی را از سوی تحریم‌شدگان جبران کند. قانون‌گذاران فکر می‌کنند اگر آمریکا یک سلاح نفتی دارد، پس چرا از آن استفاده نکند؟
کاهیل گفت: «این واقعیت که ایالات متحده در دهه گذشته چنین منبعی برای رشد تولید بوده است، به آن امکان داده تا بر تعداد بیشتری از کشورها تحریم اعمال کند. و واشنگتن عاشق تحریمهای انرژی شده است. وقتی می‌خواهید فشار وارد کنید، این همیشه راه‌حل ساده‌ای است؛ هرچند همیشه هم مؤثر نیست».
از دیدگاه کاخ سفید بایدن، صرف اینکه آمریکا بزرگترین بازیگر عرصه نفت است، به این معنا نیست که درست چند ماه مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری، می‌تواند از پویایی بازار جهانی نفت که بر قیمت‌ها در همه‌جا، حتی در شهرهای کوچک آمریکا تأثیر می‌گذارد، چشم‌پوشی کند.
کاهیل گفت: «نفت شیل به آمریکا آزادی عمل برای اعمال تحریم بر کشورهای بیشتری می‌دهد، اما این مجوزی بی‌قیدوشرط نیست».
تیم فوتسال افغانستان نیمی از راه جام جهانی را طی کرد